Iklisyastis


Chapter 1
1 Seini ka me lalag te matagseb ne anak ni Dabid ne Hari te Hirusalim.
2 Kahi te matagseb: Malised ne egsabuten! Malised ne egsabuten! Malised ne egsabuten ka langun!
3 Nekey ka karuan te langun ne impakannekalan te etew kayi te kalibutan?
4 Egkaawe ka sabeka ne kabuhalan wey egkasubalan e man‑e te lein, piru kene egkabalbalawan ka kalibutan.
5 Egsile ka aldew wey eglineb e man‑e seini, wey eg-iyal-iyal eglibed diye te impuunan din.
6 Egpangalamag ka diye te igkakawanan ne balabahan wey egpabulus seini diye te igkahibang ne balabahan; eglibeng-libeng de iya seini wey eglibed diye te impuunan din.
7 Egtulayas diye te dahat ka langun ne me beuhan, piru kene egkapenu ka dahat; eglibed e man‑e ka me beuhan diye te impuunan dan wey egtulayas e man‑e diye te dahat.
8 Egpakapela seini se langun; egpakapela seini. Kene egkapelaan ka mata ne egtetengteng wey kene egkapelaan ka talinga ne egpammineg.
9 Ka neyimu e dengan egkeyimu red man‑e kuntee. Ka neyitabu e dengan egkeyitabu ded man‑e kuntee; warad iya egkakita ta ne iyam pad kayi te kalibutan.
10 Duen naan pad egkeyitabu ne egkakahi ta ne iyam? Ware iya, neyitabu e sika te ware ki pad neetew.
11 Warad egpakasuman-suman te neneyitabu e, wey ke egpakasuman-suman naa te egkeyitabu pad. Kenad degma seeye egkasuman-suman pad te egpakasubal ne kabuhalan.
12 Sikeddiey ka matagseb ne Hari te Israil wey diya a mig-ugpe te Hirusalim.
13 Inggamit ku ka suman-suman ku te pegnengneng te katagseb wey inggamit ku ka katuenan ku te peg-ugsi-ugsi te langun ne neyitabu kayi te kalibutan. Ne nanengnengan ku ne ka kalaggew impatapik e te Manama te etew.
14 Nakita ku ka langun ne hinimuwan kayi te kalibutan, wey nakakahi a te malised ne egsabuten ka langun; egpekeiling seini keyirap te egpanlupug te kalamag.
15 Ka egkapeku kenad egkaketeng, wey ka egkalaag kenad egkakita.
16 Nasuman-suman ku, “Dakel ka katagseb ku du te langun ne mighari te Hirusalim; matagseb a wey mangngateu e pad kandan.”
17 Purisu inggamit ku ka suman-suman ku te pegnengneng te katagseb, wey te seeye se egpakabusew wey te keungelan, piru egpekeiling de seini te miglupug a te kalamag.
18 Su emun ke egdakel e ka katagseb ku nasi e degma egdakel ka peglungku ku. Su ka egdakel se katuenan, nasi egdakel degma ka kalaggew.

Chapter 2
1 Nasakat a ne miggale-gale ad, wey mig-eleg-eleg ke nekey ka kahalaan. Piru nanengnengan ku ne ware ded man‑e karuan te inggimu ku.
2 Ware karuan te pegbayat-bayat, wey kene egpakameupiya ka peggale-gale.
3 Miggala-gala a te inumen, piru minsan pad due, ware naawe ka katagseb ku. Nakasuman-suman a ne kema ke sika ka amana ne meupiya ne eggimuwen te etew te malepet ne umul rin.
4 Masulug ka immeyimu ku: migpeyimu a te me baley wey migpepamula a te me paras.
5 Migpeyimu a te pinamulaan wey migpepamula a te nakalkalasi ne me prutas.
6 Migpasusubung a eyew due igweyig te immammula ku.
7 Migbebeli a te me uripen ne lukes wey malitan, wey due me uripen ne miglesut diye te baley ku. Masulug degma ka me ayam ku du te me etew ne mig-ugpe te Hirusalim hun‑a keddi.
8 Migmanlimud a degma te pelata wey bulawan ne mig-angey ku diye te tinesanan te me Hari diye te me prubinsya ne migmanduan ku. Masulug ka egpeulahingen ku ne me lukes wey me malitan wey masulug degma ka me duwey ku, ka igkeupii te me lukes.
9 Purisu neyimu a ne mabantug wey mabmabantug pad te langun ne nekeugpe te Hirusalim hun‑a keddi. Piru minsan pad due, matagseb e red.
10 Naangey ku ka langun ne igkeupii ku. Inggimu ku ka langun ne igkatelesi ku. Nahala a te langun ne inggimu ku wey seini ka unag te langun ne impakannekalan ku.
11 Piru impalemlem ku ka langun ne inggimu ku ne nalasey-lasey a, wey nasuman-suman ku ne ware karuan te langun. Nekeiling e re te miglupug te kalamag, wey ware karuan te impakannekalan ku kayi te kalibutan.
12 Sikan naa ka impeg-iling ku ka katagseb, keungelan, wey keumbehan. Su ware egpekeyimu ne egpeg-iling te katagseb, keungelan, wey keumbehan, ke kene sikeddi de iya se Hari.
13 Ne nanengnengan ku ne meupiya ka katagseb du te keungelan, iling te kalayag ne meupiya du te delem.
14 Ka matagseb ne etew egpakakita te egpabulusan din piru ka ungel kene egpakanengneng te egpatangkaan din. Piru nanengnengan ku ne ka matagseb wey ka ungel nekeg-iling de ka egpangkusan.
15 Sikan naa ka nakasuman-suman a ne ka egkeyitabu te ungel sikan ded degma ka egkeyitabu keddi. Nekey naa ka egkaangey ku te dakel ne katagseb ku? Ne nakakahi a te malised seini ne egsabuten.
16 Su ka matagseb ne etew, iling te ungel ne mahaan ded egkalingawi; egginguma ka timpu ne ware tapid kandan ka egkalingawan. Egpatey ka matagseb ne etew iling ded degma ka ungel.
17 Purisu igkeepes ku ka umul su ka me trabahu ku kayi te kalibutan nakalasey-lasey re keddi. Ware karuan te seini se langun; iling de te miglupug a te kalamag.
18 Igkeepes ku ka langun ne impakannekalan ku kayi te kalibutan, su igpakataleu ku man de seini te egsinundul keddi.
19 Ne hentew ka egpakanengneng ke matagseb wey ke ungel naa ka etew ne egsinundul keddi? Piru minsan ke hentew pad sikandin, sikandin ded iya man e ka egpakakamuney te langun ne impakannekalan ku te intiru ne keseg ku wey te katagseb ku kayi te kalibutan. Ware ded man‑e karuan kayi.
20 Purisu egkaruruhu a te langun ne impakannekalan ku kayi te kalibutan.
21 Su minsan ke migpakannekal ka te intiru ne katagseb nu wey te katuenan nu, igpakataleu red man e ka langun diye te etew ne ware migpakannekal kayi. Ware iya karuan kayi wey kene ne meupiya seini.
22 Nekey ka egkaangey te etew te inlaslasayan din wey te impakannekalan din kayi te kalibutan?
23 Su te intiru ne aldew te pegtrabahu rin prublima wey kasakitan man de ka egkaangey rin. Ne minsan ke marusilem kene egpekeyimeley ka suman-suman din. Ware ded man‑e karuan kayi.
24 Purisu ka amana ne meupiya ne eggimuwen te etew iyan ka pegkeen wey peg-inum wey peggale-gale te langun ne impakannekalan din. Ne nanengnengan ku degma ne egpuun seini te Manama.
25 Su hentew bes ka egpakakeen wey ke egkahale naa ke kene igbehey seini te Manama?
26 Ka etew ne egpakapahale te Manama, egbehayan din te katagseb, katuenan wey kahalaan. Piru ke egkaratu ka makasesale, egkuen din ka karatuan din eyew igbehey rin te etew ne nakapahale kandin. Malised seini ne egsabuten; iling de te etew ne miglupug te kalamag.

Chapter 3
1 Due timpu para te langun kayi te kalibutan, wey eleg ne aldew te minsan nekey ne egkeyitabu.
2 Due timpu te pegkeetew, wey due timpu te pegpatey. Due timpu te pegpamula, wey due timpu te peggaani.
3 Due timpu te peggimatey, wey due timpu te pegbawi. Due timpu te pegguhus te minsan nekey, wey due timpu te peggimu te minsan nekey.
4 Due timpu te pegsinehew, wey due timpu te pegngisi. Due timpu te peglungku, wey due timpu te pegsayew.
5 Due timpu te pegdegpak te me batu, wey due timpu te peglilimud te me batu. Due timpu te pegkepkep, wey due timpu te pegpariyu.
6 Due timpu te pegpamitew, wey due timpu te pegsanggel te pegpamitew. Due timpu te pegtines, wey due timpu te pegdegpak.
7 Due timpu te pegbindas, wey due timpu te pegteyi. Due timpu te pegpeeneng-eneng, wey due timpu te peglalag.
8 Due timpu te peggeyinawa, wey due timpu te pegkabelu. Due timpu te gubut, wey due timpu te keupianan.
9 Ke due timpu para te langun, nekey naan pad ka karuan te langun ne impakannekalan te etew?
10 Nakita ku ka me trabahu ne imbehey te Manama ne egpakatabileng te etew.
11 Migkekerew e ka Manama te langun ne timpu. Intahuan din te inse ka me suman-suman ta meyitenged te miglihad e wey te egginguma pad piru kene ta iya egkasabut ka langun ne inggimu rin puun te an-anayan taman te katamanan.
12 Purisu nanengnengan ku ne ware duma ne meupiya ke kene iyan de se peggale-gale taheed te neuyag pad ka etew.
13 Ne keilangan degma ne ka etew egkeen wey eg-inum wey eggale-gale te impakannekalan din su me unag seini puun te Manama.
14 Nakanengneng a ne ka langun ne inggimu te Manama kene egkataman; kene seini egkatimulan wey ke egkaawaan naa. In-iling te Manama rue, su eyew egkaaldek kandin ka etew.
15 Ka neyitabu kuntee neyitabu e dengan, wey ka egkeyitabu pad keureme, neyitabu e dengan, su impalibed-libed de seini langun te Manama.
16 Ne kene ne sikan de ka nakita ku: Diye te hukumanan, wey diye te husayanan, due mareet.
17 Nakakahi a te suman-suman ku, “Eggukuman te Manama ka matareng wey ka mareet ne etew su due timpu te minsan nekey, wey due timpu te peggukum te langun ne himu.”
18 Nakakahi a man‑e te suman-suman ku, “In-el-elehan te Manama ka me etew eyew igpakita kandan ne iling de sikandan te me ayam.”
19 Su nekeg-iling de ka egpangkusan te me etew wey te me ayam—nekeg-iling de iya ne egpatey. Purisu nekeg-iling de iya ka me etew wey ka me ayam. Eglihad de iya ka langun.
20 Nekeg-iling de ka egpangkusan te langun. Migpuun ka etew wey me ayam te tane wey eglibed ded te tane.
21 Ware nakanengneng ke eggendiye naa te langit ka panisingan te etew wey ka panisingan te mananap eggendiye naa te diralem te tane.
22 Purisu nanengnengan ku ne iyan meupiya ne eggimuwen te etew ka egkahale te eggimuwen din, su sikan de ka unag din. Su warad e egpakapangguhud kandin ke nekey ka egkeyitabu ke egpatey e sikandin.

Chapter 4
1 Nakita ku man‑e ka pegleig-leig te me etew kayi te kalibutan. Nakita ku ka pegsinehew te nalleig-leig, wey ware egliwang kandan su dakel ma ka katenged te migleig-leig kandan wey ware nakabulig kandan.
2 Purisu nakakahi a te meupiya pad ka migpatey e du te neuyag pad.
3 Piru meupiya pad seeye se ware pad neetew. Su kene egpakakita te maddeet ne hinimuwan kayi te kalibutan.
4 Nakita ku man‑e mania te migpakannekal ka etew eyew mateles ka peg-ugpe din; su neimma re sikandin te sumbaley rin. Piru ware karuan due; nekeiling de seini te etew ne miglupug te kalamag.
5 Pehulen ka etew ne ungel ne tenged due, egkareetan sikandin.
6 Meupiya pad ka due egkalimud ne deisek ne ware samuk du te dakel se egkalimud piru ware karuan su hendue te eglupug de sikandin te kalamag.
7 Ne duen pad man‑e nakita ku ne malised ne egsabuten kayi te kalibutan:
8 Panunggiling, due sabeka ne etew ne migsabsabeka. Ware pamilya rin wey ke kabuhalan naa, piru ware sikandin mig-engked migtrabahu wey migpanaman-taman migparatu. Nekeinse sikandin, “Mania te migpakannekal a wey ware miggale-gale?” Ware ded man‑e karuan due wey egpakataweles seini.
9 Meupiya ka daruwa du te sabsabeka, su meupiya ka egpangkusan te himu ran.
10 Su ke egkapeled ka sabeka, igpasasindeg te dangeb. Piru mekeyid‑u-hid‑u ka sabsabeka ke egkapeled su ware egpasasindeg kandin.
11 Ne ke egpewulirey sikandan se daruwa, egmeinit sikandan se daruwa; ne egmeinit naa mule ka sabsabeka?
12 Egkatalu te talaglusud ka sabsabeka ne etew, piru egpakasukul ka daruwa ne etew. Iling te lubid ne insalapid te katatelu, kene iya seini mahaan egkabugtus.
13 Meupiya pad ka kanakan ne egkaayu-ayu ne matagseb du te buyag ne Hari ne ungel ne kene egpammineg te tambag.
14 Su minsan ke naprisu ka sika ne kanakan wey egkaayu-ayu re ka pamilya rin, egkeyimu red sikandin ne Hari.
15 Nakita ku ka langun ne mig-ugpe te kalibutan ne mig-ikul te kanakan ne nakaliwan te Hari.
16 Kene egkataman ka me etew ne impanguluwan din. Piru ka egpakasinundul ne kabuhalan kene egkeupian kandin. Malised man‑e sika ne egsabuten, iling keyirap te egpanlupug te kalamag.

Chapter 5
1 Bantayi nu ka pegweil-weil nu diye te timplu te Manama. Meupiya ka egparani eyew egpammineg du te egpanubad ne iling te me ungel su ware nakanengneng sikandan te mareet ka egpangimuwen dan.
2 Sumsumana nu pa ka eglalahen nu, wey kene ka due-rue pahunlibet diye te tangkaan te Manama. Su diye ka Manama te langit wey kayi ka te ampew te tane, purisu kene ka pangasak de due.
3 Ka pegpangasak layun, egpekeungel te etew, iling te masulug ka eggimuwen ne iyan egpuunan ne masulug ka egkataheinep.
4 Ke egpahunlibet ka diye te Manama, due-rue tumana nu sika. Tumana nu iya ka impahunlibet nu kandin su kene egkeupian sikandin te keungelan.
5 Meupiya pad ke kene ka egpahunlibet du te egpahunlibet ka ne kene nu egtumanen.
6 Tanud-tanud ka ne kene ka egpakasale te iglalag nu, wey emun ke igpasuman-suman te talagpanubad ka halad ne insaad nu te Manama, kene ka kahi te, “Naseyyup a te pegpahunlibet ku.” Su egkabelu ka Manama ke iglalag nu sika wey egdereetan din ka impakannekalan nu.
7 Ware karuan te pegpanaad te ware karuan ne me lalag. Egpekeiling de sika te ware karuan ne taheinep. Piru kaaldeki nu mule ka Manama.
8 Kene ka keinu-inu ke egkakita nu ne egle-leihen ka egkaayu-ayu diye te hukumanan, wey kene ne eleg ka peggukum kandan wey eg-awaan sikandan te katenged. Su ka tagse upisyal, egbantayan te labew rin, wey sikandan se daruwa, egbantayan te labew ran.
9 Piru labew te langun, iyan egkabaybayangan te dakel ne eg-uma ka Hari.
10 Ka etew ne eggeyinawa te seleppi kene egkakuntintu te seleppi. Ware karuan te suman-suman ne ka seleppi egpakapahale te etew.
11 Emun ke egmatubung e ka sabeka ne etew, egmasulug degma ka egpakeenen din. Ne warad iya meupiya ne egkaangey te kamuney, tibbal din naan de egpakapipitew te karatuan din ne egkaamin.
12 Meupiya ka peglipereng te trabahanti, minsan ke deisek wey ke dakel naa ka egkakeen din, piru kene ne meupiya ka peglipereng te meyaman tenged te karatuan din.
13 Due nakita ku ne egpakataweles amana kayi te kalibutan: ka karatuan ne inlimud egpakarereet te miglilimud.
14 Ka seeye ne karatuan naraat-daat de wey warad e igkahaat din te me anak din.
15 Migpalewad-lewad ki ne neetew kayi te inged; egpatey ki degma ne ware egkeuyan. Ware egkeuyan ta ne minsan nekey te impakannekalan ta.
16 Mareet-deet degma seini. Neetew ki wey migpakannekal migtrabahu, piru egpatey ki ne ware egkeuyan. Nekey ka egkaangey ta ke eglupug ki te kalamag?
17 Eg-ugpe ki ne nalingutan te egpamatey e, egmanlungku, egkengabelu, egmanderalu, wey egkallangetan.
18 Purisu ka nakita ku ne amana ne meupiya ne eggimuwen te etew te malepet ne umul rin ne imbehey te Manama kandin, iyan ka pegkeen, peg-inum, wey peggale-gale te langun ne impakannekalan din kayi te kalibutan, su sika iya ka unag din.
19 Iling ded degma te tagse etew ne imbehayan te Manama te karatuan wey te kasangkapan: igpahamit din kandan seini, wey due katenged dan due wey egpakahale-gale sikandan te impakannekalan dan; unag seini kandan te Manama.
20 Kene egkatantanuran te etew ka malepet ne umul rin, su layun sikandin egpahalaa te Manama.

Chapter 6
1 Duen pad man‑e nakita ku ne kene ne meupiya kayi te kalibutan ne iyan ka masumpit ne egkeula-ula te keet-etawan:
2 Due me etew ne imbehey te Manama ka igkeupii—karatuan, kasangkapan, wey kabantug. Piru ware tuhuti te Manama ne egpakahale-gale sikandan te imbehey rin su iyan nasi nakahale-gale dutu ka duma. Ware karuan due wey egpakataweles sika.
3 Ke egpakaanak ka sabeka ne etew te sabeka ne gatus wey egkaluhey sikandin eg-ugpe te inged, piru minsan pad ke malayat ka umul rin, ware sikandin nahale te minsan nekey ne kandin, wey ware eglebeng kandin, egkahi a te meupiya pad kandin ka nalanlan ne bate.
4 Su meupiya pad ke nalanlan sikandin, wey nekeendiye te karusileman, wey warad egpakatanud kandin.
5 Ne minsan ke ware sikandin nakakita te layag te aldew wey ware nanengnengan din ne minsan nekey, piru nekeyimmeley e sikandin, kene ne iling te etew ne meyaman.
6 Uya, minsan ke egkeuyag ka seeye ne etew te daruwa ne libu (2,000) ne leg‑un ne ware kahalaan te umul, nekey naa ka karuan due ne egpatey man ded sikandin iling te duma ne etew?
7 Egpakannekal ka etew eyew due egkakeen din piru kene sikandin egkabulung.
8 Purisu nekey ka nakameupiya te matagseb du te ungel ne etew? Ne nekey naa ka nakameupiya te egkaayu-ayu ke nakanengneng sikandin ke egmenuwen te eg-ugpe ne maheteng?
9 Meupiya ka egkabennalan ke nekey ka duen e du te eg-awes te ware. Ware karuan ka egkeupian layun ke nekey ka ware; egpekeiling de te eglulupug te kalamag.
10 Dengan de ingkerew te Manama ka langun wey nakanengneng sikandin ke nekey ka egkeyitabu kanta. Purisu kene ki egpakaapul te Manama te egkatamanan ta su maresen sikandin kanta.
11 Ka eggelebek egpangasak, egmasulug degma ka me lalag ne ware karuan. Purisu nekey ka igpakabulig due diye te me etew?
12 Ware iya minsan hentew ne nakanengneng ke nekey ka egpakameupiya te sabeka ne etew te timpu te malepet wey eglihad de ne umul rin. Egpekeiling de seini te gapun ne mahaan egkaawe. Ware egpakapangguhud kandin ke nekey ka egkeyitabu kayi te kalibutan ke egpatey e sikandin.

Chapter 7
1 Meupiya pad ka meupiya ne bantug du te mahal ne peemut. Meupiya pad ka aldew te pegpatey du te aldew te peglesut.
2 Meupiya pad ka eggendiye te baley te miglungku du te eggendiye te baley te migsahakeen, su egpatey ma ka langun. Keilangan ne egsumsumanen seini te duen pad umul.
3 Ka kalaggew meupiya pad du te pegbayat-bayat, su ka kalaggew egpakapanulu te suman-suman ta.
4 Ka peglungku ka layun egkasuman-suman te etew ne matagseb, piru ka peggale-gale ka layun egkasuman-suman te me etew ne ungel.
5 Meupiya ka pegpammineg te pegsapad te etew ne matagseb du te pegpammineg te ulahingen te me etew ne ungel.
6 Ka pegbayat-bayat te ungel mahaan de egkaawe, iling te dahing te duhi ne insilaban. Ware degma karuan due.
7 Ka pegleig-leig egpekeungel te matagseb ne etew. Iling ded ne ka pegbayad te igbunbun te mareet, egpakarereet te etew.
8 Meupiya pad ka katammanan te minsan nekey du te pegbunsud pad. Meupiya pad ka mapariralemen du te mapegpeggasal.
9 Kene ka mahaan kabelu, su ka egkabelu batasan te me ungel.
10 Kene ka inse, “Mania te meupiya pad ka dengan du te kuntee?” Su kene ne matagseb ka eg-inse te iling due.
11 Meupiya ka katagseb iling te inggaat ne karatuan, wey egpakabehey seini te keupianan ne kene egkataman te seeye se neneuyag pad.
12 Su egpakabulig ka katagseb, iling te seleppi ne egpakabulig. Piru ka nakameupiya te katuenan iyan ka: egpakabulig keykew ne egmalayat ka umul nu.
13 Sumsumana nu ka inggimu te Manama; hentew ka egpakaketeng te impeku din?
14 Ke meupiya ka peg-ugpe nu, gale-gale ka, wey ke mareet ka egpangkusan nu, isip-isip ka. Tantanuri nu ne ka Manama ka migbehey te meupiya ne peg-ugpe wey te malised. Purisu ware ka nakanengneng ke nekey ka egkeyitabu keykew keureme.
15 Te umul ku ne ware karuan, nakita ku seini se langun: due me etew ne meupiya se eggimuwen ne mahaan egpatey, wey due me etew ne mareet se eggimuwen ne malayat se umul.
16 Kene ka suman-suman ne matareng ka amana wey matagseb ka, su ke eggimuwen nu sika, egkeubil ke re iya.
17 Kene ka man‑e himu te subla ne mareet, wey ke subla naa ne keungelan, su mahaan ka egpatey.
18 Pammineha nu seini se me paney-paney: Ke due kaaldek nu te Manama eglampus ka.
19 Madmaresen ka etew ne matagseb du te sapulu ne migpangatungdanan te sabeka ne lungsud.
20 Ware iya etew ne matareng kayi te inged wey ke layun naa ne meupiya ka eggimuwen wey ware sale.
21 Kene ka pammineg te langun ne iglalag te me etew, su kema ke egkarineg nu ka suluhuanen nu ne egdilus keykew.
22 Su nakanengneng ka degma te inggimu nu ne kamasulug ka migdilus te duma.
23 Inggamit ku ka katagseb ku eyew eg-el-elehan ku seini langun. Migsuman-suman a ne egkasabut ku seini, piru kene bes.
24 Kene ku egkasabut ka neneyitabu; amana ne malised seini ne egsabuten. Ware iya egpakasabut kayi.
25 Piru migpabulus a ne egnengneng, wey eg-ugsi-ugsi, wey egsabut te minsan nekey. Igkeupii ku te egpamalehet ne ka mareet egpakarereet wey ka keungelan egpakabusew.
26 Nanengnengan ku man‑e ne subla pad ne masumpit te kamatayen ka mareet ne malitan. Ka geyinawa rin egpekeiling te paluwak, wey ka bakelawan din egpekeiling te keddina. Piru seeye se egpakapahale te Manama egpakaalihu te sika ne malitan, piru ka makasesale kene egpakaalihu kandin.
27 Migkahi ka matagseb, “Seini ka nakita ku te immegtimul-timul kud ka langun eyew egpamitew te tabak,
28 wey minsan malasi a migpamitew piru ware ku nakita ka impamitew ku. Sabeka re ka nakita ku ne matareng ne lukes te senge-libu ne lukes, piru warad iya malitan ne nakita ku ne matareng.
29 Seini re ka sabsabeka ne natuenan ku: inggimu te Manama ne matareng ka etew, piru iyan eg-ikulen te etew ka mareet ne himu.”

Chapter 8
1 Hentew ka egpekeiling te etew ne matagseb? Ne hentew ka nakanengneng te kaluwasan te minsan nekey? Ka katagseb te etew, egpakamalayag te ulaula rin, wey egpekeuli kandin te eg-usemud.
2 Tumana nu ka suhu te Hari, su migsaad ka te Manama ne egtumanen nu sikandin.
3 Kene ka iyal-iyal awe diye te tangkaan te Hari; kene ka duma te seeye se migplanu te mareet kandin, su egkeyimu te Hari ka langun ne igkeupii rin.
4 Su mabegbeg ka lalag te Hari. Ware egpekeinse kandin, “Mania te iling due ka eggimuwen nu?”
5 Ware mareet ne egkeyitabu te etew ne egtuman te suhu din. Ka matagseb nakanengneng ke nekey ka eggimuwen te eleg ne timpu wey egmenuwen din seini te eggimu.
6 Su due eleg ne timpu wey eleg ne paahi te minsan nekey minsan pad te masumpit ne egkeula-ula te etew.
7 Su ware iya etew ne nakanengneng ke nekey ka egkeyitabu keureme, wey ware minsan hentew ne egpakapangguhud te duma ne etew ke nekey ka egkeyitabu.
8 Ware etew ne egpakabalabag te kamatayen wey ke egpakamalayat naa te umul rin. Ware sundalu ne igpeuli ke diye sikandin te gira. Ka mareet ne etew kene egkaluwas te pegkamareet din.
9 Nakita ku seini se langun wey impalemlem ku ka langun ne neyitabu kayi te kalibutan. Due etew ne dakel se katenged wey migbayad-bayad te duma ne egkaleig-leig.
10 Nakita ku man‑e ka amana ne mareet ne me etew ne inlebeng. Dengan, layun sikandan egseled wey eglihawang te timplu. Piru indayan sikandan diye te siyudad ne inggimuwan dan te mareet. Malised ded man‑e seini ne egsabuten.
11 Ke kene ne due-rue egparusaan ka etew ne nakasale, nasi egsuman-suman ka duma ne eggimu te mareet.
12 Minsan ke kamasalig eggimu ka makasesale te mareet wey egmalayat ka umul rin, piru nakanengneng a ne meupiya ka eggingumaan te etew ne due kaaldek te Manama.
13 Piru kene ne meupiya ka eggingumaan te mareet se hinimuwan wey egmalepet de se umul ran iling te alung su ware sikandan naaldek te Manama.
14 Duen pad man‑e malised ne egsabuten kayi te kalibutan: ka matareng ne etew iyan egpakaangken te legpad te seeye se mareet se hinimuwan, wey ka mareet se hinimuwan iyan egpakaangken te unag te seeye se matareng ne etew. Malised seini ne egsabuten.
15 Purisu ka igtambag ku te etew ne eggale-gale te umul rin, su ware duma ne meupiya ne eggimuwen din iyan de se pegkeen, peg-inum wey peggale-gale. Te iling due, egpakaheram sikandin te kahalaan te impakannekalan din te intiru ne umul rin ne imbehey te Manama kandin kayi te kalibutan.
16 Maaldew wey marusilem kena a egpakalipereng ka egpakannekal ne egpakaangken te katagseb eyew egkasabut ku ka neneyitabu kayi te kalibutan.
17 Ne nakita ku ka langun ne inggimu te Manama, wey ka neneyitabu kayi te kalibutan ne kenad iya egkasabut. Minsan egpataman-taman ka etew eg-ugsi-ugsi, kene din iya egkanengnengan ka langun. Minsan pad ke egkahi ka matagseb ne nakasabut sikandin, ka malehet ware din iya seini nasabut.

Chapter 9
1 Purisu impalemlem ku seini ay-ayari wey nasabut ku ne ka me etew ne matareng, wey matagseb, wey ka me hinimuwan dan, iyan migbuut ka Manama. Piru ware nakanengneng ka etew ke geyinawa naa wey ke kabelu ka egkeyingumaan din.
2 Sabeka re ka egpangkusan te langun ne etew; ka matareng wey ka kene ne matareng ne etew, ka meupiya wey ka mareet, ka me etew ne in-isip ne malinis wey ka in-isip ne malindit, ka migpanubad wey ka ware migpanubad. Nekeg-iling de ka egpangkusan te etew ne matareng wey te makasesale, ka etew ne migpahunlibet wey ka ware migpahunlibet.
3 Seini ka egpakataweles te langun ne neyitabu kayi te kalibutan: ka nekeg-iling de ka egpangkusan te langun. Ne napenu degma te mareet wey keungelan ka pusung te etew ne duen pad umul wey egkataman, egpatey sikandin.
4 Piru ka minsan hentew ne due umul duen pad egkapallateng. Tenged su due lalahen ne migkahi, ka neuyag ne asu meupiya pad du te napatey ne liyun.
5 Su ka duen pad umul nakanengneng ne egpatey sikandin. Piru warad kaligneepan te napatey e, warad unag din wey egkalingawan e sikandin.
6 Egkaawe e ka geyinawa rin, ka kabelu din, wey ka pegkeimma rin, wey warad labet din te langun ne egkeyitabu kayi te kalibutan te ware egtamanan.
7 Purisu, gale-gale ka te pegkeen wey peg-inum, su sika ka igkeupii te Manama ne eggimuwen nu.
8 Saluub ka te mateles ne kumbale, wey baluhuwi nu te lana ka ulu nu.
9 Gale-gale ka duma te asawa nu ne inggeyinawaan nu taheed te duen pad umul nu ne malepet ne imbehey te Manama keykew kayi te kalibutan. Sikan de ka unag nu te impakannekalan nu kayi te kalibutan.
10 Pakannekali nu ka minsan nekey ne egtrabahuwen nu, su diye te inged te me minatey ne egpangkusan nu warad e trabahu, kenad egsuman-suman, warad e katagseb wey warad katuenan.
11 Duen pad man‑e nakita ku kayi te kalibutan: Kene ne layun ne iyan egpakareeg ka meiyal ne egpallahuy, wey kene ne layun ne iyan egpakareeg ka manekal te gira. Kene ne langun ne matagseb due egkakeen wey ke egkaratu naa ka mangngateu wey ke egkalapihan naa layun ka due katuenan. Su ware egpakanengneng ke nekey ka egpangkusan te hinimuwan te sabeka ne etew wey ken‑u seini egkeyitabu.
12 Su ware nakanengneng ka etew ke ken‑u sikandin egpatey, iling te bayaku ne nabitaya wey te isda ne nasaklag. Iling naan ded ka langun ne etew; egsahap te mareet ne timpu ne ware dan sumsumana.
13 Nakita ku man‑e kayi te kalibutan ka sabeka ne panunggilingan te katagseb, ne in-isip ku ne amana ne impurtanti.
14 Due sabeka ne deisek ne lungsud ne deisek de ka nangugpe. Inlusuran seini te maresen ne Hari wey inlingutan dan seini wey migpatetamundu sikandan te tane diye te lenged te matikang wey makepal ne alad ne batu te lungsud.
15 Piru due mahinged te seeye ne lungsud, ne egkaayu-ayu piru matagseb. Egkapangabangan din perem ka lungsud te katagseb din, piru warad iya nakasuman-suman kandin.
16 Sikan naa ka nakakahi a te meupiya pad ka matagseb ne etew du te makeseg. Piru inlelemetan ka matagseb ne etew ne egkaayu-ayu, wey ware pammineha ka lalag din.
17 Meupiya pad ka egpammineg te matagseb ne etew minsan meyimulung se laheng du te egpammineg te marahing ne laheng te Hari ne egkeungel.
18 Meupiya pad ka katagseb du te panganiban. Piru ka sabeka ne makasesale, egpakarereet te masulug ne keupianan.

Chapter 10
1 Ka deisek ne keungelan egpakarereet te katagseb wey te kabantug iling te peemut ne egngareg ke egkaamutan te napatey ne langew.
2 Ka matagseb ne etew egkeupian ne eggimu te meupiya, piru ka etew ne ungel egkeupian ne eggimu te mareet.
3 Minsan te hinipanawan de te ungel egkanengnengan e ne kulang sikandin te meupiya ne suman-suman, wey igpapitew rin ne ungel iya sikandin.
4 Ke egkabelu keykew ka pangulu nu kene nu engkeri ka trabahu nu; pariralem ke re kema ke egpasayluwen ka nikandin te dakel ne sale nu.
5 Duen pad man‑e nakita ku kayi te kalibutan ne kene ne meupiya ne hinimuwan te me pangulu.
6 Ka me ungel dakel se me katungdanan piru ka me meyaman deisek de se me katungdanan.
7 Nakakita a te me uripen ne iyan mig-untud te me kudde wey miggipanew re ka me talahuren iling te iyan uripen.
8 Ke eglulungag ka, kema ke sikeykew red ka egkeulug te lungag. Ne ke egsuleddu ka te alabat kema ke egkakahatan ka te uled.
9 Ke egpangenat ka te me batu kema ke egkapalian ka. Ne ke egpangguley ka te kayu kema ke egsahap ka.
10 Ke kene ne mahalang ka wasey nu, egpakapangeseg ka iya ka eggamit kayi. Purisu, kamanga a nu seini. Iling sika te katagseb; egpakabulig keykew ne eglampus ka.
11 Emun ke wey nud eg-am-amuka ka uled ke nakahatan kad e, warad karuan te peg-amuk-amuk nu.
12 Ka me lalag te etew ne matagseb, egpakameupiya kandin, piru ka me lalag te ungel, egpakarereet kandin.
13 Keungelan ka bunsuran te guhuren te ungel. Ne mareet wey keumbehan de iya ka egpangkusan te guhuren din.
14 Layun de egpangasak ka ungel. Ware iya nakanengneng ke nekey ka egkeyitabu keureme wey hentew bes ka egpakapangguhud kandin ke egpatey e sikandin?
15 Ka migpakannekalan te ungel egpakabeley kandin, purisu kene sikandin egpekeuma te eggendiyaan din.
16 Mekeyid‑u-hid‑u ka nasud ne egkabate-bate pad ka Hari, wey egsahakeen te intiru ne aldew ka me pangulu.
17 Keupianan te nasud ne iyan Hari ka anak te mabantug, wey ka me talahuren egsahakeen te eleg ne timpu, eyew te peglig‑en wey kene ne pegwubug-hubug.
18 Ke egpapepehul ka sabeka ne etew ne eg-ayad-ayad te atep te baley rin, egtihisan seini wey egkewugnak.
19 Egpakapahale te etew ka pegkeen wey ka peg-inum, wey puun te seleppi egpakabeli sikandin te minsan nekey ne ingkeilangan din.
20 Kene nu dilusa ka Hari minsan te suman-suman nu re, wey ka due egkeyimu minsan te heles de. Su kema ke due egpakahuhud kandan wey egkatahaan dan ka inlalag nu.

Chapter 11
1 Inigusyu nu ka seleppi nu diye te talipag te dahat su eglihad ka timpu ne egpakapallateng ka te ginansya.
2 Ba-baara nu ka nigusyu nu te pitu wey ke walu naa, su ware ka nakanengneng ke nekey ne karereetan ka egkeyitabu kayi te kalibutan.
3 Ke makepal e ka gapun eg-uran e seini. Ne ke hendei egkapeled ka kayu diye de seini egpakatetahu.
4 Ka talagbasuk ne egtetahad te kalamag ne eg-uyan te uran kene egpakapamula. Ka egbantey te gapun kene egpakahaani.
5 Kene nu egkasabut ka inggimu te Manama ne iyan miggimu te langun, iling degma te ware nu nataheyi ke immenu te egbunsud te umul te bate diye te getek te iney rin.
6 Pamula ka te maselem wey kene ka peeneng-eneng taman te marusilem, su ware ka nakanengneng ke hendei ka egkeuyag— ka impamula nu te maselem wey ke ka impamula nu naa te marusilem wey ke egkeuyag naan iya sika se daruwa.
7 Meupiya ka malayag wey tetelesi ne egpitawen ka iyam ne aldew ne egsile. Meupiya iya ke egkeuyag ki pad.
8 Purisu ke egmalayat ka umul nu, gale-gale ka tagse aldew taman te neuyag ke pad. Piru sumsumana nu ne malayat ka timpu diye te lebenganan. Eglihad de iya ka langun.
9 Kanakan gale-gale ka te umul nu taheed te bate ke pad. Himuwa nu ka langun ne igkeupii nu, piru tantanuri nu ne eggukuman ka te Manama te langun ne eggimuwen nu.
10 Awaa nu ka kalaggew nu wey kene nu pasakiti ka lawa nu, su ka pegkabate wey ka pegkamaagsik-agsik eglihad de iya.

Chapter 12
1 Ne tantanuri nu ka miggimu keykew taheed te kanakan ke pad; te kene pad egginguma ka malised ne timpu wey egpakakahi ka te, “Wara a nahale te umul ku.”
2 Sumsumana nu ka miggimu keykew te kene pad egmarusilem ka pegpitew nu te aldew, te bulan, te me bituen, wey te kene pad layun egkikibel ka pegpitew nu te langit.
3 Sumsumana nu sikandin te kene pad egkelkelen ka me lisen nu—ne iyan ka migbantey te baley nu; wey ka pamanayen nu—ne iyan ka mannekal ne me etew. Sumsumana nu sikandin te kene pad eg-engked eggaling ka ngipen nu—ne iyan ka deisek naan de ne nasame ne suluhuanen nu; wey te kene pad egpangalap-halap ka mata nu—ne iyan ka migpamintana ne me malitan.
4 Sumsumana nu sikandin te kene ke pad egkabengel wey kene nud e egkamulmuliyan ka dahing te galingan wey ke eg-ulahing naa, piru egpekeenew ka tenged te laheng te me manuk-manuk.
5 Sumsumana nu sikandin te kene ke pad egkaaldek ne egkeulug wey egkalaggew ne egsahap diye te kelesadda; sumsumana nu sikandin te kene pad egmaangkag ka bulbul nu wey te kene ke pad egkeyirapan ne egweil-weil wey kene kad e eg-iman-iman te meupiya. Sumsumana nu sikandin te kene ke pad eggendiye te lebenganan ne ugpaan nu te ware egtamanan wey eglungku ka egdamag keykew.
6 Purisu sumsumana nu ka miggimu keykew taheed te kanakan ke pad, te kene pad egkabugtus ka hiket ne pelata wey te kene pad egkaleney ka bulawan ne yahung. Kene nu tahari ne egkalupet ka sakeru diye te sakeruwan wey egkareetan ka mutun diye te belun.
7 Ne eglibed ka lawa nu diye te tane ne impuunan due wey eglibed ka panisingan nu diye te Manama ne iyan migbehey keykew due.
8 “Ware karuan te langun,” kahi te matagseb ne etew. “Ware iya karuan te langun.”
9 Angin e ne meupiya ne egpanulu ka matagseb, impanulu din pad iya man‑e te me etew ka natuenan din. Innengnengan din, impalemlem din wey inteil rin ka masulug ne me lalahen.
10 Migpakannekal miggamit te me meupiya ne me lalag te pegsulat din ka matagseb wey layun din igparibabew ka kamalehetan.
11 Ka me lalag te matagseb ne etew iling te maliddus ne kayu ne eggamiten te me talagbantey eyew te pegpanulu te me karniru.
12 Mengeanak, bantayi nu man‑e seini: Ka pegsulat te me libru kene egkataman, wey ka subla ne peg-ugsi-ugsi egpakabeley.
13 Ka katamanan te langun ne narineg nu: Kaaldeki nu ka Manama wey tumana nu ka me suhu din su sika ka katungdanan te tagse etew.
14 Su eggukuman te Manama ka langun ne hinimuwan, wey ka nekeeles de ne himu, meupiya ma seini wey ke mareet naa.