Ka igkarangeb ne baseen meyitenged te me
Hari
Igpewun‑a
Ka Igkarangeb ne Hari sumpul te guhuren meyitenged te daruwa ne migharian te me Israilita ne ware neimpusi diye te Hun‑a ne Hari. Ka seini ne Libru nabaad te daruwa: 1.) Ka guhuren meyitenged te daruwa ne migharian puun te egliwaraanan ka igkasiyam ne siglu te ware pad neetew si Hisus taman te natalu e ka Samarya, wey nataman seini te neimpus e ka migharian diye te igkahibang ne balabahan te leg‑un ne 722 te ware pad neetew si Kristu. 2.) Ka guhuren meyitenged te migharian te Huda puun te pegkatalu te migharian te Israil taman te pegkalundus wey te pegkahuhus te Hirusalim pinaahi ki Hari Nibukadnisar ne Hari te Babilunya te leg‑un 586 te ware pad neetew si Kristu. Diye neimpusi ka guhuren te neyimu e ne gubirnadur si Gidalya diye te Huda diralem te pegmandu te Babilunya, wey te impaligwe e si Hari Hihuwakin ne naprisu diye te Babilunya.
Ka seini ne me karereetan, neyitabu diye te nasud te Israil puun su ware migtuman ka me Hari wey ka me keet-etawan te Huda te Manama. Ka pegkahuhus te Hirusalim wey ka pegkasakup te me keet-etawan te Huda iyan in-isip ne pinakarakel ne neyitabu te guhuren te Israil.
Si Prupita Ilisyu ka amana ne neila kayi te Igkarangeb ne Hari. Si Ilisyu ka migsubal ki prupita Ilyas.
Ka nenasulat te seini ne baseen
Ka nabaad ne peghari (1:1–17:41)
a. Ka prupita ne si Ilisyu (1:1–8:15)
b. Ka me Hari te Huda wey te Israil (8:16–17:4)
c. Ka pegkatalu te Samarya (17:5-41)
Ka peghari te Huda (18:1–25:30)
a. Ligkat ki Isikiyas peendiye te ki Husiyas (18:1–21:26)
b. Ka peghari ni Husiyas (22:1–23:30)
c. Ka katamanan ne Hari te Huda (23:31–24:20)
d. Ka pegkatalu te Hirusalim (25:1-30)
1
Ka peglegpad te Manama ki Hari Ahasiyas
1 Te migpatey e si Hari Ahab, migribildi e te Israil ka me matig-Muwab, te timpu ne iyan e Hari si Ahasiyas ne anak ni Ahab.
2 Sabeka ne aldew, neulug si Ahasiyas te bintana te sinabeng din ne diye te dibabew te palasyu ne diye te Samarya, wey egpekeyibat-hibat naan de sikandin diye te hibatanan tenged su nalepuan sikandin. Ne migsuhu sikandin te me suluhuanen eyew egpeinseen ki Baal-Sibub ne manama te Ikrun, ke egkeulian naan pad sikandin. 3 Piru ingkahiyan te panalihan te Magbebaye ne Manama si prupita Ilyas ne matig-Tisbi, “Hipanew ka wey sinug-unga nu ka insuhu ne me suluhuanen te Hari te Samarya wey kahii nu, ‘Mania te diye kew egpanginginse ki Baal-Sibub ne manama te Ikrun? Ware bes Manama te Israil? 4 Purisu kahii niyu ka Hari te migkahi ka Magbebaye ne Manama diye te kandin, “Kene kad e egpekeenew te hibatanan nu. Egpatey kad en iya!” ’ ”
Ne miggipanew e si Ilyas. 5 Te peglibed e te me suluhuanen ne insuhu te Hari, mig-insaan e sikandan te Hari te migkahi, “Mania te migmanlibed kew?”
6 Ne migtabak sikandan, “Due etew ne migsinug-ung kanami ne migkahi te egpaliberen key e wey egpakahiyan ka Hari ne migsuhu kanami te seini ka inlalag te Magbebaye ne Manama, ‘Mania te migsuhu ka te me suluhuanen nu te egpanginginse te manama te Ikrun ne si Baal-Sibub? Ware bes Manama te Israil? Tenged te seini ne hinimuwan nu, kene kad e egpekeenew te hibatanan nu. Egpatey kad en iya!’ ”
7 Ne mig-inse ka Hari kandan, “Mamenua ka ulaula te etew ne migsinug-ung kaniyu wey miglalag kaniyu kayi?”
8 Ne migtabak sikandan, “Bulbulen sikandin wey migsisinturun te laplap te ayam.” Migkahi ka Hari, “Si Ilyas iya seeye ne matig-Tisbi.”
9 Ne dutu, insuhu te Hari ka kepitan te me sundalu rin duma te lalimma ne pulu (50) ne me sundalu eyew egpaangayen ki Ilyas. Ne diye nasapeni te kepitan si Ilyas te puntul te bubungan ka migpinpinnuu. Ne migkahiyan din sikandin, “Prupita te Manama, migkahi ka Hari te egpeendiyeen ka nikandin.”
10 Piru migtabak si Ilyas te kepitan, “Ke prupita a te Manama, due perem hapuy ne egpuun te langit eyew egtutung keykew wey te lalimma ne pulu (50) ne me sundalu nu!” Te sikan de, miggingume e ka hapuy puun te langit ne migtutung te kepitan wey te me sundalu rin.
11 Ne migsuhu e man‑e ka Hari te lein ne kepitan din duma te lalimma ne pulu (50) ne me sundalu. Migtakereg ka kepitan wey ingkahiyan din e man‑e si Ilyas, “Prupita te Manama, migkahi ka Hari te egpeendiyeen ka nikandin kuntee egparagdahawa.”
12 Ne migtabak si Ilyas, “Ke prupita a te Manama, due perem hapuy ne egpuun te langit eyew egtutung keykew wey te lalimma ne pulu (50) ne me sundalu nu.” Te sikan de, miggingume e ka hapuy puun te langit ne migtutung te kepitan wey te me sundalu rin.
13 Ne dutu, migpeuyan e man‑e ka Hari te igkatelu ne kepitan din duma te lalimma ne pulu (50) ne me sundalu. Ne migtakereg ka kepitan diye te bubungan. Te pegginguma rin diye te ki Ilyas, migpanimbuel e sikandin diye te tangkaan din wey migpeyid‑u-hid‑u ne migkahi, “Prupita te Manama, ikeyid‑u a ubag nikeykew wey seini se lalimma ne pulu (50) ne me suluhuanen nu. Kene key re ubag nikeykew himatayi. 14 Nakanengneng a ne seeye se daruwa ne me kepitan duma te me sundalu ran, natutung e te hapuy ne egpuun te langit. Ne kuntee, ikeyid‑u a ubag nikeykew.”
15 Ne migkahiyan te panalihan te Magbebaye ne Manama si Ilyas, “Duma kad e kandin wey kene ka kaaldek.” Purisu migdume en iya si Ilyas te kepitan peendiye te Hari. 16 Te pegginguma ni Ilyas diye te Hari, migkahi e sikandin, “Seini ka inlalag te Magbebaye ne Manama, ‘Mania te migsuhu ka te me suluhuanen nu te egpanginginse te manama te Ikrun ne si Baal-Sibub? Ware bes Manama te Israil ne egkeinsaan nu? Ne puun su inggimu nu seini, kene kad e egpekeenew te hibatanan nu. Egpatey kad en iya.’ ”
17 Purisu migpatey iya ka Hari sumale te inlalag te Magbebaye ne Manama pinaahi ki prupita Ilyas. Na, puun su ware anak din, si Huram ne suled din ka neyimu ne Hari subal kandin. Igkarangeb ne leg‑un seeye te peghari ni Hari Hihuram ne anak ni Hihusapat ne Hari te Huda. 18 Ka duma ne neyitabu te peghari ni Ahasiyas, nasulat diye te Sulatanan te me Guhuren te me Hari te Israil.