Danyil
Igpewun‑a
Si Danyil ka migsulat te seini ne baseen. Sabeka sikandin ne matig-Huda ne indakep peendiye te Babilunya te lukes-lukes pad sikandin. Insulat din seini te timpu te mig-antus amana ka me Hudiyu te pegbayad-bayad wey pegdeeg-deeg te Hari ne migsimba te diyus-diyus. Nasulat kayi ka meyitenged te pegkeyimu ni Danyil ne labew te me upisyal diye te Babilunya wey ka pegkamatinumanen din te pegpamakey te Manama te timpu te pegmandu enni Hari Nibukadnisar, Bilsasar, Daryu, wey Sirus. Ne nasulat degma kayi ka meyitenged te tatelu ne me alukuy rin ne ensi Sadrak, Misak, wey Abidnigu.
Nasulat degma kayi ka immakita te Manama ki Danyil ne migtagne meyitenged te pegkamaresen wey pegkahuhus te duma ne me nasud bunsud te Babilunya. Intagne degma kayi ke nekey ka egkeyitabu te mewuri ne me timpu.
Nasulat pad man‑e te seini ne baseen ne iyan egbuut ka Manama te langun ne egkeyitabu kayi te ampew te tane. Sikandin ka eggimu te me nasud wey sikandin ded degma ka egdereet kayi. Sikandin degma ka egtanggu te keet-etawan din wey egpamatarengen din ka kalibutan te mewuri ne me timpu.
Ka nenasulat te seini ne baseen
Ka pegbulig te Manama ki Danyil wey te me alukuy rin 1:1–6:28
Ka immakita te Manama ki Danyil ne egpekeiling te taheinep 7:1–12:13
a. Ka hep‑at ne me mananap 7:1-28
b. Ka lukesan ne karniru wey ka kambing 8:1–9:27
c. Ka talagpangguhud puun te langit 10:1–11:45
d. Ka katammanan ne timpu 12:1-13
KA GUHUREN NI DANYIL WEY TE ME ALUKUY RIN (1:1–6:28)
1
Si Danyil wey ka me alukuy rin diye te Babilunya
2Har 24:1; 2Kru 36:5-7.Te igkatelu ne leg‑un te peghari ni Huwakim ne Hari te Huda, miggendiye te Hirusalim si Nibukadnisar ne Hari te Babilunya duma te me sundalu rin wey inlingutan dan seini. 2Har 20:17-18; 24:10-16; 2Kru 36:10; Isa 39:7-8.Ne intuhutan te Magbebaye ne Manama ne egkatalu ni Hari Nibukadnisar si Huwakim wey in-ahew rin ka me kasangkapan diye te timplu te Manama. Ne in-uyan din e seini te miglibed diye te ugpaan din diye te Babilunya,* Te Hibruwanen: Sinar, ka duma ne ngaran te Babilunya. wey diye din itahu te sinabeng ne tinesanan te karatuan din diye te baley te manama rin.
Nataman, insuhu ni Nibukadnisar si Aspinas, ka pangulu te me upisyal rin ne egpaalamen te me kanakan puun te naddakep ne me matig-Israil ne egpuun te kabuhalan te me Hari wey ka duma puun te talahuren ne pamilya. Keilangan ne meupiya se peglelawa ran, meupiya ne egpitawen, matagseb, mahaan egkateu, wey eleg ne egpamakey diye te palasyu te Hari. Igpepanulu degma sikandan ki Aspinas te pegbasa te mallehen ne egsabuten wey te peglalag te linalahan te matig-Babilunya. Migsuhu man‑e ka Hari ne egsendaran sikandan tagse aldew te keenen wey inumen ne iling te kandin ne egkakeen wey egkeinum. Egbasbasen sikandan te tatelu ne leg‑un, human igpatrabahu diye te ugpaan te Hari. Ka duma te naalam iyan si Danyil, Hananiyas, Misail, wey si Asariyas ne namuun te me kabuhalan ni Huda. Ne impangngaranan sikandan te iyam ne ngaran te pangulu te me upisyal ne si Aspinas. Si Danyil migngaranan din ki Biltisasar, si Hananiyas migngaranan din ki Sadrak, si Misail migngaranan din ki Misak, wey si Asariyas migngaranan din ki Abidnigu.
Piru migpehet-pehet si Danyil te geyinawa rin ne kene din eglinditan ka pegkeetew rin te keenen wey inumen te Hari. Sikan naa, mighangyu sikandin ki Aspinas ne kene egkeen wey eg-inum te igpasendad te Hari. Ne imbulihan te Manama si Danyil, sikan naa ka ingkeyid‑u sikandin ni Aspinas. 10 Piru ingkahiyan sikandin ni Aspinas, “Naaldek a te Hari ne iyan mig-alam te igpakeen wey igpeinum kaniyu. Ke egkiteen ka nikandin ne mahase-gase du te duma nu ne me kanakan, kema ke egpeyimatayan a mule nikandin.”
11 Ne due sinalihan ne impatanggu ni Aspinas engki Danyil wey te tatelu ne alukuy rin. Ne ingkahiyan ni Danyil ka sinalihan, 12 “Ahalen, egkaayun ubag ne eggeraman key nikeykew te egsendad te gulay Te Hibruwanen iyan igpasabut kayi se langun ne egkakeen ne egpuun te pinamula. re ne egkeenen ney wey weyig ne eg-inumen ney seled te sapulu ne aldew. 13 Egkataman, pitawa nu naa ka peglelawa ney wey peg-ilinga nu te seeye se me kanakan ne migkeen te mannanam ne egkakeen te Hari. Ke nekey ka egkakita nu, ne sikeykew e ka mateu kanami te me suluhuanen nu.”
14 Ne imparumdumaan sikandan te sinalihan wey inggeraman din sikandan te sapulu ne aldew. 15 Peglihad te sapulu ne aldew, nakita ne meupiya ka peglelawa ran wey maliblibusen du te langun ne me kanakan ne migkeen te mannanam ne egkakeen te Hari. 16 Purisu warad e sikandan sensendari te sinalihan te keenen wey te inumen ne igpasendad kandan, ke kene, me gulay naan de ka igsendad-sendad din kandan.
17 Ne seini se hep‑at ne kanakan, imbehayan te Manama te pegsabut wey katuenan te pegbasa te langun ne mallehen ne egsabuten wey neyipenu sikandan te katuenan. Ne si Danyil imbehayan din pad te pegsabut te nalein-lein ne me taheinep.
18 Peglihad te tatelu ne leg‑un, human uyana ni Aspinas seeye se langun ne kanakan ne matig-Israil diye te tangkaan ni Hari Nibukadnisar sumale te seeye se suhu din kandin. 19 Migpakiglalag ka Hari kandan langun, ne nakita rin ne ware egpekeiling engki Danyil, Hananiyas, Misail, wey ki Asariyas. Sikan naa ka naalam sikandan te Hari ne egpatangguwen kandin. 20 Ne meyitenged te katuenan wey pegsabut, nakita te Hari ne egkasapuluen pad ne lupi ka kandan ne katuenan du te egmahehane wey te me timbusawen diye te intiru ne migharian din. 21 Migpabulus migpamakey si Danyil te Hari taman te an-anayan ne leg‑un te peghari ni Hari Siru.

1:1 2Har 24:1; 2Kru 36:5-7.

1:2 2Har 20:17-18; 24:10-16; 2Kru 36:10; Isa 39:7-8.

*1:2 Te Hibruwanen: Sinar, ka duma ne ngaran te Babilunya.

1:12 Te Hibruwanen iyan igpasabut kayi se langun ne egkakeen ne egpuun te pinamula.