Priority Errors

Trailing space at end of line in LEV -1:0

Showing 1 out of 1397 priority errors

Fix Text Errors

LEV -1:0 Removed trailing space in id: LEV

LEV -1:1 Removed trailing space in h: LEVITICUS

LEV -1:2 Removed trailing space in toc1: INCIPIT LIBER VAIECRA ID EST LEVITICUS

LEV -1:3 Removed trailing space in toc2: LEVITICUS

LEV -1:4 Removed trailing space in mt1: INCIPIT LIBER VAIECRA ID EST LEVITICUS

LEV 1:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 1:0 Removed trailing space in c: 1

LEV 1:1 Removed trailing space in v~: Vocavit autem Moysen, et locutus est ei Dominus de tabernaculo testimonii, dicens:\f + \fr 1.1 \fk Præfatio\ft Hebraice VAIICRA ISICHIUS in Levit. Liber iste Leviticus dicitur quia scilicet in hoc nomine totius libri argumentum manifestatur. Tribus Levi tabernaculi ministerium sortita est, in quo sacrificia, et primitias, et primogenitorum oblationes offerri præceptum est, quia omnia sacrificia ad Levitas pertinent Num. 18.. A quibus liber iste congruum sortitus est nomen, qui hæc omnia digerit per ordinem. Latine \fk Offertorius\ft vel \fk sacrificativus\ft dicitur, quia de sacrificiis et cæremoniis agit. Hic bene post Exodum ponitur: in eo enim tabernaculum ordinatur, in hoc ea continentur quæ Dominus Moysi de tabernaculo loquebatur, et tabernaculi cæremoniæ. Si quis autem quærat quare libri legis divisi sunt, cum historia tempore indivisa sit, respondendum est: ut fastidium scilicet lectori auferret librorum divisio, sicut et viæ spatia dividit viator, ut tanquam divisus minuatur labor. Rabanus ab Isichio Hierosolymorum episcopo, qui Leviticum satis plene exposuit, multa collegit, et ab aliis quoque Patribus, qui ejus aliquas sententias exposuerunt, quædam operi suo apposuit, et ex confuso sententiarum ordine quemdam expositionis ordinem multorum doctorum sententias alternando composuit. ISICHIUS in Levit. Præ omnibus necesse est interpretationem legis ad anagogen trahi, et spiritualem intelligentiam in littera prescrutari. Hoc enim non contradicit legi, sed eam defendit. Spiritualem quippe intellectum diligenter esse inquirendum etiam ipse Christus ostendit, qui in parabolis suis Matth. 13. agrum, mundum; agricolam seminantem semen bonum, justos; zizania, malignos; messores quoque, angelos; et inimicum superseminantem, diabolum appellavit. Quis ergo vetat bovem eum qui operatur justitiam, appellare; sicut ovem, simplicem; et innocentem, columbam: et turturem sublimius agentes et contemplationi vacantes? Nunquid non Ezechiel Hierusalem leænam dixit: et catulum ejus, Eliachim, qui ductus est in Ægyptum, et alium catulum Joachim in Babylonem ductum? Ezech. 19. Non solum quæ in parabolis dicta sunt, sed et quæ secundum historiam sunt, ad sublimiorem ducenda esse intellectum Paulus ostendit, dicens: \fk Scriptum est quoniam Abraham habuit duos filios, \ft etc.; post quæ addidit: \fk Quæ sunt secundum allegoriam dicta: hæc enim sunt duo Testamenta, \ft etc. Gal. 4.. Fortassis autem noxia erit littera spoliata spirituali intelligentia, et variis reprehensionibus obnoxia. Unde per Ezechielem et bonam legem, et non bonam Dominus appellat, dicens: \fk Dedi eis præcepta mea, et judicia mea ostendi eis, quæ faciat homo et vivat in eis. \ft Et alibi: \fk Dedi eis mandata non bona, et judicia in quibus non vivant. \ft Patet ergo bona esse et non bona; et in quibus vivant et in quibus non vivant: qui enim custodit sanctum Spiritum, vivit in eis; qui autem secundum carnem, moritur, quia vitam non cognoscit in eis. Deinde legislator non semper, sed certo tempore voluit custodiri legis superficiem, ut reprimeret duram Judæorum cervicem; unde: \fk Scio quod populus iste duræ cervicis sit\ft Exod. 32.; Osee autem vocat Judæos vitulam consternantem, quæ scilicet nullo modo domatur. Et alibi: \fk Ephraim vitula docta diligere trituram, transivi super pulchritudinem colli ejus\ft Osee. 10.; in quo obedientia significatur. Jugum enim legis imposuit, ut humiliati libenter susciperent leve et suave jugum Evangelii Matth. 12.. ORIG., homil. 1, in Levit. Si secundum quosdam etiam nostrorum simplicem intellectum sequamur, et absque ulla, ut ipsi nos ridere solent, stropha verbi et allegoriæ nubilo vocem legislatoris excipiamus, ego ecclesiasticus sub fide Christi vivens, et in medio Ecclesiæ positus, ad sacrificandum vitulos vel agnos, et ad offerendam similam cum thure et oleo, divini præcepti auctoritate compellor: ipse ergo Dominus, ipse Spiritus sanctus deprecandus est, ut omnem nebulam peccati quæ visum cordis nostri obscurat, auferre dignetur, ut spiritualem intelligentiam intueamur, secundum illud: \fk Revela oculos meos et considerabo mirabilia, \ft etc. Psal. 118.. ISID. Omnis hostiarum diversitas Christi hostiam præfigurabat. Unde, \fk veritate oblata, cessavit umbra\ft I Cor. 15., verum sacrificium veri et æterni sacerdotis præfigurans. Ideo autem hostiis animalium propter emundationem oblatis, una vera hostia Christi promittebatur, in qua fieret remissio peccatorum contractorum de carne et sanguine, qui regnum Dei non possidebunt: quia substantia corporalis in cœlestem mutabitur qualitatem. Christus in vitulo propter virtutem crucis offerebatur; in agno, propter innocentiam; in ariete, propter principatum; in hirco, propter similitudinem carnis peccati; in turture et columba, quia Deus et homo. Mediator enim Dei et hominum in duarum substantiarum conjunctione monstrabatur; in similaginis conspersione, credentium per aquam baptismi collectam esse Ecclesiam, id est corpus Christi, ostendebatur. Nos autem moraliter offerimus vitulum, cum carnis superbiam vincimus; agnum, cum irrationabiles motus corrigimus; hædum, cum lasciviam superamus; columbam, dum simplices sumus; turturem, dum casti sumus, vel dum castitatem servamus; panes azymos, cum non in fermento malitiæ, sed in azymis sinceritatis et veritatis epulamur. RAB. Singula sacrificia, imo singulas pene syllabas, et vestes Aaron, et totum Leviticum ordinem cœlestia dicit spirare sacramenta. Origenes quoque ait: Quia sicut in novissimis diebus Verbum Dei ex Maria virgine carne vestitum processit in mundum; cujus caro ab omnibus videbatur, divinitas paucis et electis cognita tegebatur: sic verbum Dei per prophetas profertur ad homines, ibi carnis, hic litteræ velamine tectum. Littera tanquam caro aspicitur: spiritualis sensus tanquam divinitas sentitur. \fk Vocavit, \ft etc. ISICH. in Levit. Per conjunctionem sequentia jungit præcedentibus; initium, scilicet libri hujus cum fine præcedentis: unius enim et ejusdem diei opus in utroque continetur. Liber quoque Numeri, quia nihil habet medium inter se et Leviticum, simile sortitur proœmium; hoc est: \fk Locutusque est Dominus ad Moysen in deserto Sinai, \ft etc. Num. 1.. Nihil ergo post historiam Levitici ante historiam Numeri populus egit: neque enim locum mutaverat, quia necdum tabernaculum dedicaverat, nec multum temporis præterierat. In primo quippe mense secundi anni, ejusdem mensis initio agere cœperunt. In Exodo autem et Genesi, quia multum temporis medium, mortis Joseph et egressionis filiorum Isræl, fluxerat, conjunctio non obtinet principium, sed opportunum dispensationi eorum dispensatur exordium: \fk Hæc sunt nomina filiorum Isræl, qui ingressi sunt Ægyptum. \ft ISICH. Secundum 70. \fk Revocavit. \ft Sicut secundum eos \fk revocavit\ft Deus Beseleel ex nomine, quando præcepit fieri tabernaculum secundum figuram, quæ ostensa est in monte: ergo et nunc quamdam sacrificiorum intelligibilium imaginem describere præcepit; hæc revocatio quippe quamdam dispensationem rerum vel verborum ad superiora respicientium innuit. ORIG. hom. 1 in Levit. \fk Vocavit autem, \ft etc. In principio, etc., usque ad qui ad hæc audienda interiores aures afferunt mundas. ISICH. in Levit. Quod non diligat Deus Judæorum sacrificia, etc., usque ad et aperte hæc vocatio dispensationem verborum vel rerum respicientium ad superiora innuit. ORIG. homil. 1 Exod. Hominem quem primo posuit ad offerendum Domino, etc., usque ad sacrificium quoque duplex est quod et terrestria et cœlestia salvet. ID., ibid. Homo qui ad imaginem Dei et similitudinem factus rationabiliter vivit, etc., usque ad et collum ejus sicut turturis. ISICH. in Levit. Simplicem designat hominem, etc., usque ad jumentis etiam salus conceditur. ID. Sacrificium Deus exigit ut nobis proficiat, non sibi, etc., usque ad quæ tandem pro nobis aut contra nos testimonium dicant.\f*

LEV 1:2 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Homo, qui obtulerit ex vobis hostiam Domino de pecoribus, id est, de bobus et ovibus offerens victimas,

LEV 1:3 Removed trailing space in v~: si holocaustum fuerit ejus oblatio, ac de armento: masculum immaculatum offeret ad ostium tabernaculi testimonii, ad placandum sibi Dominum:\f + \fr 1.3 \fk De armento, \ft etc. ISID. Primum sacrificium est vitulus, id est Christus, \fk de armento, \ft id est de patriarcharum stirpe progenitus, qui aratro suæ crucis terram carnis nostræ perdomuit, et Spiritus sancti semen virtutum fruge ditavit. ORIG., ut supra. Vitulus superbus, caro nostra, etc., usque ad oleum autem charitatis et pacis et aliarum virtutum non habuerunt. \fk Ad placandum, \ft etc. Juxta LXX autem hoc acceptum dicit offerenti, scilicet si enim acceptum nobis vere sit, et cor nostrum recte judicans, nullique adhærens passioni, munus ad suscipiendum dignum probaverit: tunc orare in conspectu Domini, id est remissionem possumus obtinere. Unde coram ipso suadebimus corda nostra, quia si reprehenderit nos cor nostrum, scimus quia major est Deus corde nostro, et cognoscit omnia, etc.\f*

LEV 1:4 Removed trailing space in v~: ponetque manum super caput hostiæ, et acceptabilis erit, atque in expiationem ejus proficiens.\f + \fr 1.4 \fk Ponetque, \ft etc. Quod nos hostiam dicimus, Græce dicitur, in quo intelligibile holocaustum significatur. Spiritualiter enim fructificat, qui per spiritualem conversationem efficitur holocaustum: propter quod qui offert, manum in caput hostiæ ponit, quod significat initium prædictæ conversationis, quam qui offert, ipse sibi causa promissionis est. Sponte enim offert, quia donum est, et omne donum voluntarium est. Si enim promissionem suam trangressus fuerit, seipsum accusat, cum pœnas luerit. Sic autem acceptabilis erit, et ad expiationem suam proficiens, cum positione manus manifestaverit, quia sponte non necessitate obtulerit.\f*

LEV 1:5 Removed trailing space in v~: Immolabitque vitulum coram Domino, et offerent filii Aaron sacerdotes sanguinem ejus, fundentes per altaris circuitum, quod est ante ostium tabernaculi:\f + \fr 1.5 \fk Immolabitque, \ft etc. ISICH. in Levit. Non solum enim propriam conscientiam et conversationem Deo debemus offerre, etc., usque ad sicut Christus ostium appellatur, sic doctrina apostolica quam largitur. \fk Filii Aaron. \ft ORIG., ubi supra. De genere Aaron erant Anna et Caiphas, et alii qui Christum pronuntiaverunt esse reum mortis, et effuderunt sanguinem ejus ad basim altaris: ibi enim est occisus, ubi altare erat et basis ejus, unde: \fk Non capit prophetam perire extra Hierusalem. \f*

LEV 1:5 Found footnote ending with space in \v~: Immolabitque vitulum coram Domino, et offerent filii Aaron sacerdotes sanguinem ejus, fundentes per altaris circuitum, quod est ante ostium tabernaculi:\f + \fr 1.5 \fk Immolabitque, \ft etc. ISICH. in Levit. Non solum enim propriam conscientiam et conversationem Deo debemus offerre, etc., usque ad sicut Christus ostium appellatur, sic doctrina apostolica quam largitur. \fk Filii Aaron. \ft ORIG., ubi supra. De genere Aaron erant Anna et Caiphas, et alii qui Christum pronuntiaverunt esse reum mortis, et effuderunt sanguinem ejus ad basim altaris: ibi enim est occisus, ubi altare erat et basis ejus, unde: \fk Non capit prophetam perire extra Hierusalem. \f*

LEV 1:6 Removed trailing space in v~: detractaque pelle hostiæ, artus in frusta concident.\f + \fr 1.6 \fk Detractaque, \ft etc. ORIG., ibid. Sacerdos pellem detrahit, etc., usque ad terrena cœlestibus et divinis humana sociavit. ID Intestina cum pedibus jubet aqua dilui, in significationem baptismi. Intestina lavat, qui conscientiam purgat; pedes abluit, qui consummationem suscipit sacramenti. \fk Qui enim mundus est, non indiget nisi ut pedes lavet, sed est mundus totus\ft Joan. 15.: nec quisquam potest habere partem cum Jesu, nisi laverit pedes ejus. ISICH. in Levit. Pellis detrahitur cum divitiis et quibuscunque sæcularibus exspoliamur, etc., usque ad Christum imitantes sicut possumus. GREG. lib. I Moral., cap. 40. Pellem hostiæ detrahimus, etc., usque ad nihil lubricum in ara suæ orationis imponat.\f*

LEV 1:7 Removed trailing space in v~: Et subjicient in altari ignem, strue lignorum ante composita:

LEV 1:8 Removed trailing space in v~: et membra quæ sunt cæsa, desuper ordinantes, caput videlicet, et cuncta quæ adhærent jecori,

LEV 1:9 Removed trailing space in v~: intestinis et pedibus lotis aqua: adolebitque ea sacerdos super altare in holocaustum et suavem odorem Domino.

LEV 1:10 Removed trailing space in v~: Quod si de pecoribus oblatio est, de ovibus sive de capris holocaustum, masculum absque macula offeret:\f + \fr 1.10 \fk Quod si, \ft etc. ISICH. in Levit. Paucis immutatis eadem dicit, etc., usque ad unde: Filius non portabit iniquitatem patris, etc. \fk Anniculum, \ft etc. ISID. Agnus oblatus, Christus innocens crucifixus. Unde: \fk Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. \ft Bene hædus offertur, quia per mortem Christi jugulatur diabolus auctor peccati. ISICH. Hoc de bobus non præcepit, etc., usque ad propterea holocaustum dicitur etiam sine operatione justitiæ.\f*

LEV 1:11 Removed trailing space in v~: immolabitque ad latus altaris, quod respicit ad aquilonem, coram Domino: sanguinem vero illius fundent super altare filii Aaron per circuitum:\f + \fr 1.11 \fk Ad latus, \ft id est Gentilitatem altare respicit, quia pro gentibus celebrata est passio Christi. Nos vero ad aquilonarem partem altaris sacrificium offerimus, dum memoriter passionem Christi pro gentibus factam credimus.\f*

LEV 1:12 Removed trailing space in v~: dividentque membra, caput, et omnia quæ adhærent jecori, et ponent super ligna, quibus subjiciendus est ignis:

LEV 1:13 Removed trailing space in v~: intestina vero et pedes lavabunt aqua. Et oblata omnia adolebit sacerdos super altare in holocaustum et odorem suavissimum Domino.\f + \fr 1.13 \fk Omnia adolebit. \ft Hæc omnia super altare offerentem ponere jubet ut omnem nostrum hominem, spiritualibus scripturis quæ de intelligibili altari Dominici corporis dictæ sunt, coaptemus, et ad imitationem ejus vivere studeamus. \fk Et odorem. \ft Quando sacrificium nostrum holocaustum fit, et offerimus omnia super intelligibile altare, tanquam imitatores Christi conversationem vitæ nostræ conformantes ei, tunc offertur Domino odor suavissimus.\f*

LEV 1:14 Removed trailing space in v~: Si autem de avibus, holocausti oblatio fuerit Domino, de turturibus, aut pullis columbæ,\f + \fr 1.14 \fk Si autem. \ft ISID. Turtur, caro Christi, secundum illud Salomonis: \fk Pulchræ sunt genæ tuæ sicut turturis: \ft Columba Spiritum sanctum significat. Unde: \fk Super quem videris Spiritum descendentem sicut columbam, hic est Filius meus. \ft Turtur ergo columba caro Christi est Spiritui sociata: hæc tria sacrificia offert homo, id est Christus, de bobus scilicet, pecoribus, et avibus. ISICH. \fk in Levit. \ft Admirabilis verborum subtilitas, etc., \fk usque ad, \ft contemplantur et sapiunt cœlestia, ubi Christus est in dextera Dei sedens.\f*

LEV 1:15 Removed trailing space in v~: offeret eam sacerdos ad altare: et retorto ad collum capite, ac rupto vulneris loco, decurrere faciet sanguinem super crepidinem altaris:

LEV 1:16 Removed trailing space in v~: vesiculam vero gutturis, et plumas projiciet prope altare ad orientalem plagam, in loco in quo cineres effundi solent,

LEV 1:17 Removed trailing space in v~: confringetque ascellas ejus, et non secabit, neque ferro dividet eam, et adolebit super altare, lignis igne supposito. Holocaustum est et oblatio suavissimi odoris Domino.

LEV 2:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 2:0 Removed trailing space in c: 2

LEV 2:1 Removed trailing space in v~: Anima cum obtulerit oblationem sacrificii Domino, simila erit ejus oblatio; fundetque super eam oleum, et ponet thus,

LEV 2:2 Removed trailing space in v~: ac deferet ad filios Aaron sacerdotes: quorum unus tollet pugillum plenum similæ et olei, ac totum thus, et ponet memoriale super altare in odorem suavissimum Domino.\f + \fr 2.2 \fk Anima, \ft etc. A meliori parte totum hominem significat: requirit enim spiritualem et perfectum auditorem, quia anima est sapientiæ capax, non caro. ISID. \fk Anima, \ft etc. Quartum sacrificium offert anima. Simila Ecclesiam significat, quæ de multis personis quasi granis est collecta, legis et Evangelii mola inter litteram et spiritum separata, per aquam baptismi adunata, chrismate peruncta et solidata spirituali igne; per humilitatem fit accepta hostia. ORIG. \fk hom 2 in Lev. Anima. \ft Quæ scilicet nec vitulum habet, etc.; usque ad oleo divinæ misericordiæ vel gratiæ. Mystice, significat, sicut ibi: \fk Cunctæ animæ quæ ingessæ sunt cum Jacob in Ægyptum, \ft etc. Gen. 46. Lucas autem ait: \fk Eramus autem omnes animæ in navi ducentæ septuaginta sex\ft Act. 27.. Forsitan per animam, Gentilem significat. Supra enim filiis Isræl præcepit, ut sacrificia offerrent cum sanguine. Hic autem qui est sine lege, offerre præcipiens, non dicit homo, sicut supra, sed \fk anima. \ft Animalis erat Gentilis, non intelligens ea quæ sunt Dei, sed vocatur ad oblationem misericordia Dei, ut percipiat salutem; cum pro peccatis sacrificia disponit, qui nec habet ovem nec capram, turturem vel columbam offerre præcipitur; qui nec habet illud, similam. Non enim jam ex operibus, ut pauper virtutibus, sed sola cognitione Dei salvatur, quæ licet principium sit salutis, tamen thus et oleum, supponendum, ut gratia de eleemosynis et orationibus misceatur. Unde angelus ad Cornelium ait: \fk Orationes tuæ et eleemosynæ tuæ ascenderunt ad Dominum\ft Act. 10.. In thure interiores curantur passiones, et fumo ejus sanantur occuli ex infirmitate lacrymantes. Oratio quippe animæ passiones sanat, oculos interiores curat ab ignorantia lacrymas ex ægritudine peccati accendentes fugat. \fk Filios, \ft ministros Ecclesiæ; quia quidquid offerimus, cum sanctis Ecclesiæ doctoribus conferre debemus. Unde Paulus cum apostolis contulit Evangelium, ne in vacuum cucurrisset Gal. 2.. \fk Quorum. \ft Unitas Ecclesiæ pugillum similæ tollit, quia pro capacitate sensus unusquisque fidelis Scripturæ scientiam debet appetere. Unde: \fk Non plus sapere quam oportet, sed sapere ad sobrietatem. Quorum unus, \ft etc. Rom. 12.. Notandum quod pugillus similæ et olei, totum vero thus offerri jubetur; quia sapientia quæ in simila, et charitas vel misericordia quæ in oleo signatur, in hac vita non possunt esse plena. Unde: \fk Videmus nunc per speculum in ænigmate: \ft et, \fk nunc cognosco ex parte, \ft etc. I Cor. 12.. Olei quoque pars offertur, quia misericordia nunquam impletur, quia etsi miserearis quantum potes, plus tamen debes velle. Charitas etiam quæ oleo figuratur, in præsenti inchoatur, in futuro perficietur. Thus autem totum crematur, quia semper orationi insistitur. \fk Similæ. \ft Scientiæ vel cognitionis Dei. Accepta enim est scientia a Deo, quam fides comprehendere potest, et sicut qui pugillo vult plus comprehendere, nihil proficit, totum quippe decurrit: sic fides est mensura scientiæ Dei. \fk Credere enim oportet accedentem ad Deum, et quod non est ex fide, peccatum est\ft Heb. 11.. \fk Memoriale, \ft etc., cognitionis Dei perfectam scientiam, cujus memores erimus, quæ nunquam destruitur; et eam quæ nunc est, non ut contrariam, destruit, sed partem minimam esse per plenitudinem suam ostendit: \fk Cum enim venerit quod perfectum est, evacuabitur quod ex parte est\ft I Cor. 13..\f*

LEV 2:3 Removed trailing space in v~: Quod autem reliquum fuerit de sacrificio, erit Aaron et filiorum ejus, Sanctum sanctorum de oblationibus Domini.\f + \fr 2.3 \fk De sacrificio, \ft etc. ISICH. in Lev. De illa scilicet perfecta et in cœlis abscondita, in Christoque reposita scientia, \fk in quo sunt omnes thesauri sapientiæ et scientiæ absconditi\ft Col. 2.. \fk Aaron, \ft montanus interpretatur, id est, altiora de Deo intelligens; vel arcanus, quasi in se legem Dei et eloquia habens: hic sacrificium offerre potest. Sanctum sanctorum, est de oblationibus Domino: partile enim est quod reliquum est, omnes tamen scientias superans et ad perfectionem exaltans\f*

LEV 2:4 Removed trailing space in v~: Cum autem obtuleris sacrificium coctum in clibano: de simila, panes scilicet absque fermento, conspersos oleo, et lagana azyma oleo lita.\f + \fr 2.4 \fk Cum obtuleris sacrificium, \ft etc. ISICH., ibid. Sacrificium Christus pro nobis immolatus. \fk Coctum in clibano\ft virginis, scilicet utero. Clibanus enim panem suscipit et ignem: sic uterus virginis panem vitæ, id est, Dei verbum, et ignem Spiritus sancti de cœlo suscepit. Unde: \fk Spiritus sanctus superveniet in te, \ft etc. Luc. 1.. Si ergo offers munus incarnationis Christi, quæ facta est in ventre virginis, non est acceptum Deo, nisi de simila, id est, scientia vel notitia Dei fiat. De hac re siquidem locutionem ab apostolis et a prophetis suscipimus, Verba apostolorum sunt panes, lagana prophetarum. Quanto enim panes laganis, ad nutriendum aptiores, tantum præcellunt verba apostolorum verbis prophetarum. Utrique autem azymi sine fermento scientiæ sæcularis. Utraque tamen in oleo fiunt, concorditer enim ab illis de Christi miseratione scriptum est, quia apostoli et prophetæ scripserunt, sed apostoli plenius scripserunt, qui completum ostenderunt, quod illi nuntiabant futurum. \fk Lagana. \ft Panis latus et tenuis, qui prophetiam et legem significat, quantum enim distat inter soliditatem panis et tenuitatem lagani, tantum inter Evangelium et verba legis et prophetarum: hæc tamen oleo lita, quia lex et prophetia charitatem Christi prædixerunt, qua in salutem humani generis venit.\f*

LEV 2:5 Removed trailing space in v~: Si oblatio tua fuerit de sartagine, similæ conspersæ oleo et absque fermento,\f + \fr 2.5 \fk Si oblatio tua fuerit, \ft etc. ISICH. in Lev. Oblatio de sartagine, etc., usque ad et ideo ab ejus scientia recessit. \fk Similæ conspersæ, \ft etc. Quia mortuus est et misertus nostri. \fk Absque fermento, \ft id est, sine macula.\f*

LEV 2:6 Removed trailing space in v~: divides eam minutatim, et fundes super eam oleum.\f + \fr 2.6 \fk Divides eam minutatim: \ft ut sermonem passionum ejus, qui per partes processerunt, dividamus, alapas, scilicet colaphos, sputa et vulnera diligenter distinguamus. \fk Et fundes super, \ft etc., ut quemadmodum misericorditer pro nobis mortuus est, nos quoque pro fratribus usque ad mortem misereamur. \fk De sartagine. \ft Sicut enim sartago media inter ignem et cibum, sic quodammodo crux inter impassibilem divinitatem et humanitatem, quæ igne passionis est assata. Et sicut in sartagine mollia durescunt, dura mollescunt, sic in passione crucis lapidea corda mollita, mollia et fluxa solidata. De sartagine ergo sacrificium offerre est de mysterio crucis cum veneratione disputare.\f*

LEV 2:7 Removed trailing space in v~: Sin autem de craticula fuerit sacrificium, æque simila oleo conspergetur:\f + \fr 2.7 \fk Sin autem de, \ft etc. ISICH. in Lev. Sicut in sartagine crucem, etc., usque ad ex misericordia quippe mortem sustinuit, et resurrectionem dispensavit. \fk Sin autem, \ft etc. Moraliter, similam offert qui in aliquibus communis vitæ usibus bene conversari studet. Hæc oleo conspergenda est, quia omnis anima oleo eget misericordiæ, nec vitam præsentem evadere potest, nisi misericordia cœlestis affuerit. Clibanus autem pondus tentationis exprimit, sartago constantiam et robur animi, craticula multiplicem impugnationem.\f*

LEV 2:8 Removed trailing space in v~: quam offerens Domino, trades manibus sacerdotis.

LEV 2:9 Removed trailing space in v~: Qui cum obtulerit eam, tollet memoriale de sacrificio, et adolebit super altare in odorem suavitatis Domino:

LEV 2:10 Removed trailing space in v~: quidquid autem reliquum est, erit Aaron, et filiorum ejus, Sanctum sanctorum de oblationibus Domini.

LEV 2:11 Removed trailing space in v~: Omnis oblatio quæ offeretur Domino, absque fermento fiet, nec quidquam fermenti ac mellis adolebitur in sacrificio Domino.\f + \fr 2.11 \fk Omnis oblatio. \ft ORIG. homil. 2 in Lev. Dicat aliquis, etc., usque ad hoc modo verius et perfectius secundum Evangelium sacrificia offers, quæ jam secundum legem non potest offerre Isræl. \fk Fermenti ac mellis. \ft Nihil voluptuosum, nihil suave placet Deo, sed quod habet aliquid mordacitatis et severitatis. Unde pascha cum amaritudinibus manducatur. \fk Ac mellis. \ft Gentilis eloquentiæ, quæ voce suavis est, non re. Unde: \fk Favus distillans labia meretricis\ft Prov. 5.. Quod autem dicitur in Canticis: \fk Mel et lac sub lingua tua\ft Cant. 4., præsentibus non contradicit. Sub lingua enim dicitur, non in lingua, ut ostendatur paganorum sapientia, et Judæorum littera linguæ Ecclesiæ, id est doctrinæ subjecta esse. Horum non vult integram doctrinam offerre. Unde ait: \fk Non adolebitur in sacrificium, \ft id est, holocaustum: \fk primitias tantum eorum offeretis. \ft Primitias enim illius sapientiæ offerimus, non totam, sicut Paulus ad Athenienses, inquit: \fk Sicut vester pœta dixit: hujus et genus sumus. \ft Quod enim invenit congruum scientiæ Dei, non respuit: non tamen ultra testimonia multiplicavit, quia placuit Deo per stultitiam prædicationis salvos facere credentes; unde Moyses ait: \fk Super altare vero non imponentur, \ft et cum liceret dici non ponentur, dicit: \fk Non imponentur in odorem suavitatis: \ft significans, quia si tentaverimus de exterioribus divinitatis adipisci notitiam, tale sacrificium ad altare non ascendit, sed deprimitur in terrenis, quia de terra est. BEDA. in Lev., tom. 2.. Quod mel in Dei sacrificium non offerretur, etc., usque ad imperfecta quæque omittimus.\f*

LEV 2:12 Removed trailing space in v~: Primitias tantum eorum offeretis ac munera: super altare vero non imponentur in odorem suavitatis.

LEV 2:13 Removed trailing space in v~: Quidquid obtuleris sacrificii, sale condies, nec auferes sal fœderis Dei tui de sacrificio tuo: in omni oblatione tua offeres sal.\f + \fr 2.13 \fk Sale condies nec auferes sal fœderis. \ft Apostolica sapientia. Unde: \fk Vos estis sal terræ, \ft etc. Matth. 5.. Sicut omnis cibus sale conditur, ita apostolica doctrina sermo prædicationis. Ideo præcipitur sal in omni sacrificio offerri, ut secundum Apostolicam doctrinam et institutionem et imitationem operis vivamus. Unde Paulus, ait: \fk Imitatores mei estote, sicut et ego Christi\ft I Cor. 4.. Et alibi: \fk Superædificati super fundamentum apostolorum et prophetarum\ft Eph. 2.. Unde et legislator non dixit simpliciter sal: sed, \fk sal fœderis Dei tui. \ft Sicut enim fœdus rationale, sic etiam sal rationale. Testamenti ergo Evangelici et salis Apostolici nos commonere voluit. Oleum in sacrificium offertur, si cum hilaritate offeramus, non ex tristitia aut ex necessitate. Hilarem enim datorem diligit Deus II Cor. 9.. Sal qui stypticam vim habet, et contrarius est melli, jubetur addi sacrificiis: sal symbolum est prudentiæ, quæ restringit et exsiccat voluptatem. \fk In omni oblatione, \ft etc. Placere enim Deo non poterit quod non ad normam voluntatis ejus correctum fuerit. Nam si in rebus humanis tanta cautela agendum admonuit quidam de mundi hujus sapientibus, ut diceret: Omnis actio temeritate et negligentia vacare debet: quid de Dei rebus æstimandum est? \fk Si autem obtuleris, \ft etc. ORIG., lib. I in Levit. Secundo in loco primitiarum, etc., usque ad quia littera separabatur a spiritu. ISICH. \fk Confringes in morem, \ft etc. Non modo præcepit eos Dei notitiam, etc., usque ad per eleemosynam quippe et orationem scientia divina nobis perficitur.\f*

LEV 2:14 Removed trailing space in v~: Si autem obtuleris munus primarum frugum tuarum Domino de spicis adhuc virentibus, torrebis igni, et confringes in morem farris, et sic offeres primitias tuas Domino,

LEV 2:15 Removed trailing space in v~: fundens supra oleum, et thus imponens, quia oblatio Domini est:

LEV 2:16 Removed trailing space in v~: de qua adolebit sacerdos in memoriam muneris partem farris fracti, et olei, ac totum thus.

LEV 3:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 3:0 Removed trailing space in c: 3

LEV 3:1 Removed trailing space in v~: Quod si hostia pacificorum fuerit ejus oblatio, et de bobus voluerit offerre, marem sive feminam, immaculata offeret coram Domino.\f + \fr 3.1 \fk Quod si hostia, \ft etc. ORIG. homil. 3 in Levit. Transmissis cæteris, de salutaribus sacrificiis dicit, quæ de animalibus, id est bobus et capris et ovibus offeruntur, et nihil ultra ad immolandum substituitur: nec aves quidem, quæ in offerendis muneribus substitutæ sunt superius. Qui enim salutares offert hostias salutis suæ conscius est: necesse ergo habet ut magna et perfecta offerat, unde Apostolus: \fk Perfectorum autem est cibus solidus\ft Heb. 5.. ISICH. \fk Quod si hostia, \ft etc. Sunt secundum leges diversæ hominum conversationes, etc., usque ad oportet enim eas digne conversari, ut perveniant ad salutem. \fk Marem sive feminam, \ft etc. ISICH. Superius in holocaustum tantum mares offeruntur, etc., usque ad id est infirma opera cum fortioribus.\f*

LEV 3:2 Removed trailing space in v~: Ponetque manum super caput victimæ suæ, quæ immolabitur in introitu tabernaculi testimonii, fundentque filii Aaron sacerdotes sanguinem per altaris circuitum.

LEV 3:3 Removed trailing space in v~: Et offerent de hostia pacificorum in oblationem Domino, adipem qui operit vitalia, et quidquid pinguedinis est intrinsecus:\f + \fr 3.3 \fk Adipem qui, \ft etc. ID. Oportet intelligibilem adipem offerri, etc., usque ad et per deliberationem massam sanctificemus. \fk Vitalia. \ft LXX: Ventrem, id est cor, cujus secundo facit mentionem juxta LXX, quia duplicem habet operationem secundum medicos, quia per unam partem alimentum trahit, quam vocant ventrem superiorem: per alteram purgationem discernit, quam vocant ventrem inferiorem. Renes sunt genitalium seminum ministeria, cum ventre et femoribus communicantes. Primum ergo adipem, qui supra ventrem est, et duos renes, et adipem qui super eos est, id est super femora, quæ renibus sunt vicina, jubet offerri: in medio enim femoris et ventris sunt positi.\f*

LEV 3:4 Removed trailing space in v~: duos renes cum adipe quo teguntur ilia, et reticulum jecoris cum renunculis.\f + \fr 3.4 \fk Reticulum jecoris: \ft Id est, epatis, in quo delectatio vel concupiscentia. Unde juxta LXX pinna epatis cum renibus auferetur: jecur enim in renibus vim operationis ministrat.\f*

LEV 3:5 Removed trailing space in v~: Adolebuntque ea super altare in holocaustum, lignis igne supposito, in oblationem suavissimi odoris Domino.

LEV 3:6 Removed trailing space in v~: Si vero de ovibus fuerit ejus oblatio et pacificorum hostia, sive masculum obtulerit, sive feminam, immaculata erunt.\f + \fr 3.6 \fk Si vero de ovibus fuerit, \ft etc. ISICH. Quem præcipiat offerre bovem, etc., usque ad in lumbis quoque operatio generationis.\f*

LEV 3:7 Removed trailing space in v~: Si agnum obtulerit coram Domino,

LEV 3:8 Removed trailing space in v~: ponet manum suam super caput victimæ suæ: quæ immolabitur in vestibulo tabernaculi testimonii: fundentque filii Aaron sanguinem ejus per circuitum altaris.

LEV 3:9 Removed trailing space in v~: Et offerent de pacificorum hostia sacrificium Domino: adipem et caudam totam\f + \fr 3.9 \fk Et caudam. \ft LXX: Lumbum sine macula integrum, ne scilicet aliud offeratur Deo, aliud adversario. Sufficit enim huic ad veniam quæ virtutis sunt non agere; sin autem mala operatur, veniam non consequitur. Unde: \fk Estote simplices sicut columbæ. \ft Columbæ enim nimiam simplicitatem habent, malitiam nullam. Qui de bobus sacrificium offert, lumbum Deo offerre non eget: quem in bonis operibus constringit et exercet. Qui de capris immolat, non habet lumbum immaculatum quem offerat, quia eum olim peccato maculavit. Qui ergo non fuit in peccatis, immaculatum lumbum offerre potest, non qui peccator fuit. Hac causa in sacrificio pacificorum capras ab agnis distinxit.\f*

LEV 3:10 Removed trailing space in v~: cum renibus, et pinguedinem quæ operit ventrem atque universa vitalia, et utrumque renunculum cum adipe qui est juxta ilia, reticulumque jecoris cum renunculis.

LEV 3:11 Removed trailing space in v~: Et adolebit ea sacerdos super altare in pabulum ignis et oblationis Domini.

LEV 3:12 Removed trailing space in v~: Si capra fuerit ejus oblatio, et obtulerit eam Domino,

LEV 3:13 Removed trailing space in v~: ponet manum suam super caput ejus: immolabitque eam in introitu tabernaculi testimonii, et fundent filii Aaron sanguinem ejus per altaris circuitum.

LEV 3:14 Removed trailing space in v~: Tollentque ex ea in pastum ignis dominici, adipem qui operit ventrem, et qui tegit universa vitalia:

LEV 3:15 Removed trailing space in v~: duos renunculos cum reticulo, quod est super eos juxta ilia, et arvinam jecoris cum renunculis:

LEV 3:16 Removed trailing space in v~: adolebitque ea super altare sacerdos in alimoniam ignis, et suavissimi odoris. Omnis adeps, Domini erit

LEV 3:17 Removed trailing space in v~: jure perpetuo in generationibus, et cunctis habitaculis vestris: nec sanguinem nec adipem omnino comedetis.\f + \fr 3.17 \fk Nec adipem. \ft Propriam concupiscentiam, id est carnalem habere non debemus: \fk Quisque enim tentatur a concupiscentia sua abstractus et illectus. \ft Sanguinem prohibet comedi, ne quemquam interficiamus: sanguinem enim edere, bestiarum, id est crudelium, est. Ideo aut omnino additur: ut et proximis parcamus et nobis. Deo autem debet anima immolari, unde jussit sanguinem fundi circa basim altaris.\f*

LEV 4:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 4:0 Removed trailing space in c: 4

LEV 4:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 4.1 \fk Locutusque\ft etc. \fk Anima quæ peccaverit, \ft etc. ORIG., hom. 2 in Levit. Recte animam dicit, etc., usque ad et spiritus dux ad virtutem, si eum sequi velit. ISICH. \fk Anima cum peccaverit, \ft etc. Nihil necessarium legislator omisit, etc., usque ad unde, \fk Qui nescibat peccatum, pro nobis peccatum factus est. \f*

LEV 4:1 Found footnote ending with space in \v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 4.1 \fk Locutusque\ft etc. \fk Anima quæ peccaverit, \ft etc. ORIG., hom. 2 in Levit. Recte animam dicit, etc., usque ad et spiritus dux ad virtutem, si eum sequi velit. ISICH. \fk Anima cum peccaverit, \ft etc. Nihil necessarium legislator omisit, etc., usque ad unde, \fk Qui nescibat peccatum, pro nobis peccatum factus est. \f*

LEV 4:2 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël: Anima, quæ peccaverit per ignorantiam, et de universis mandatis Domini, quæ præcepit ut non fierent, quippiam fecerit:

LEV 4:3 Removed trailing space in v~: si sacerdos, qui unctus est, peccaverit, delinquere faciens populum, offeret pro peccato suo vitulum immaculatum Domino:\f + \fr 4.3 \fk Si sacerdos, \ft etc. ORIG. Observandum est quod in peccato pontificis legislator non addit quod ignorans aut nolens peccaverit: neque enim ignorantia in eum cadere potest, qui ut doceret cæteros provectus est. ID. \fk Si sacerdos, \ft etc. Terror simul et misericordia, etc., usque ad qui conscientia infirmitatis mordetur. Id. \fk Si sacerdos, \ft etc. Pontifex, sensus pietatis et religionis, etc., usque ad Christi morte reparatur. \fk Vitulum immaculatum Domino, \ft etc. ID. Secundo invenimus offerri a pontifice vitulum in holocaustum, etc. usque ad in quo passus est Christus.\f*

LEV 4:4 Removed trailing space in v~: et adducet illum ad ostium tabernaculi testimonii coram Domino, ponetque manum super caput ejus, et immolabit eum Domino.

LEV 4:5 Removed trailing space in v~: Hauriet quoque de sanguine vituli, inferens illum in tabernaculum testimonii.\f + \fr 4.5 \fk Hauriet quoque de sanguine, \ft etc. Sanguinem vituli in tabernaculum, id est, in cœlum intulit: cum post resurrectionem cœlos conscendens, vultui Patris astitit, quasi offerens sanguinem passionis, interpellans pro nobis.\f*

LEV 4:6 Removed trailing space in v~: Cumque intinxerit digitum in sanguine, asperget eo septies coram Domino contra velum sanctuarii.\f + \fr 4.6 \fk Septies: \ft pro dimissione, scilicet peccatorum et sub ministratione spiritalium donorum. Sanguis autem passionem significat, secundum illud: \fk Mundus ego sum a sanguine justi hujus. \ft Et alibi: \fk Sanguis ejus super nos, \ft etc. De hac aspersione Petrus ait: \fk In obedientiam et aspersionem sanguinis Christi, \ft etc. \fk Velum, \ft humanitatem Christi. Nam sicut velum erat inter sancta sanctorum et exterius tabernaculum, ita caro Christi est inter nos, qui exterius tabernaculum sumus, et divinitatem, quæ per sancta sanctorum significatur. Contra velum ergo testimonii sacerdos sanguinem vituli aspersit, quia Christus carnem suam sanguinem passionis cruentavit. \fk Contra velum, \ft etc. Multis nominibus carnem Domini appellat, quia operatio ejus multa. Unde ipse Dominus seipsum, modo sacrificium Luc. 21., modo pastorem, rursus vitem, deinde panem vitæ et granum tritici, translatis vocabulis nominavit. Joan. 10, 15, 6, 12. Sic et Moyses carnem ejus velum appellavit. Unde Paulus: \fk Initiavit nobis viam per velamen, id est carnem suam\ft Heb. 10.. Velum quoque sanctuarii exhinc appellatur, quia in eo sancti sanctorum caro figuratur.\f*

LEV 4:7 Removed trailing space in v~: Ponetque de eodem sanguine super cornua altaris thymiamatis gratissimi Domino, quod est in tabernaculo testimonii: omnem autem reliquum sanguinem fundet in basim altaris holocausti in introitu tabernaculi.\f + \fr 4.7 \fk Super cornua. \ft Hoc altare sedem Dei, id est Seraphin significat, unde Esa: \fk Volavit ad me unus de Seraphin, et in manu ejus calculus, quem forcipe tulit, de altari\ft Isa. 6.. Thymiama, secundum LXX, compositiones omnium virtutum. Ubi enim decet compositas esse virtutes, nisi in sede Dei? de cœlo namque ad nos descendunt. Unde Jacobus ait: \fk Quæ autem desursum sapientia\ft Jac. 3.. Quatuor autem virtutes, sapientia, justitia, fortitudo, temperantia, quia cæterarum virtutum genera continent, nominantur cornua: has inungit Deus proprio sanguine confortans, scilicet majori et perfectiori virtute, ut possint contra adversarias potestates fortitudinesque prævalere. \fk Altaris, \ft etc. Angelicarum virtutum. Si enim homines gratum Deo odorem bonorum operum reddunt, quanto magis sancti angeli in puritate naturæ permanentes? Si autem peccatum quod Christi sanguine piaretur, non admiserunt, per sanguinem tamen ejus nobis pacificati sunt, et numerus eorum reparatus. \fk In basim. \ft Basis, pars altaris inferior, infirmos homines significat. Sanguine enim Christi non solus numerus angelorum restitutus est, sed et homo redemptus: ideo angelorum quoque redemptio Christus dicitur Col. 1.. \fk Altaris holocausti. \ft Corporis Christi. Ipse enim est sacerdos, ipse sacrificium, ipse et altare. Sicut enim multa operatur, ita convenienter multis nominibus appellatur. Unde Paulus: \fk Habemus altare de quo non habent potestatem edere qui tabernaculo deserviunt\ft Heb. 13.: hoc est, corpus Christi, de quo non licet edere Judæis; hoc altare est in introitu tabernaculi, id est cœli, quia per ipsum ingressum habemus in cœlum. \fk Et adipem. \ft Mystice, delectationes et desideria carnis; quæ tamen omnia non sunt in Christum recipienda, sicut gulæ, et coitus desiderium. Quæ autem habuerat, habuit ex nobis, ut sitim et esuriem, et hujusmodi. Hæc autem Patri obtulit, ad cujus transtulit gloriam, et nobis in exemplum protulit, ut ad Deum desideria nostra referamus.\f*

LEV 4:8 Removed trailing space in v~: Et adipem vituli auferet pro peccato, tam eum qui vitalia operit quam omnia quæ intrinsecus sunt:

LEV 4:9 Removed trailing space in v~: duos renunculos et reticulum quod est super eos juxta ilia, et adipem jecoris cum renunculis,\f + \fr 4.9 \fk Duos renunculos et reticulum, quod est super eos juxta ilia. \ft ISICH. Quæ fiunt et in sacrificio pacificorum, vel salutari. Et in duo sacrificium dividit, ut sacrificium Christi liceat omnibus imitari tam his scilicet qui inferioris sunt conversationis, quibus sacrificium pacificorum convenit, quam his qui altiora sequuntur, quibus sufficit si sequentia imitantur.\f*

LEV 4:10 Removed trailing space in v~: sicut aufertur de vitulo hostiæ pacificorum: et adolebit ea super altare holocausti.

LEV 4:11 Removed trailing space in v~: Pellem vero et omnes carnes, cum capite et pedibus et intestinis et fimo,\f + \fr 4.11 \fk Pellem vero et omnes carnes cum capite et pedibus et cætera. \ft Hoc præcipit ut Christum non dividas, sicut quidam dividunt dicentes: Qui de Maria passus, qui de Deo passus non est; \fk Nobis autem unus est Deus Jesus Christus per quem omnia\ft I Cor. 8.. Caro enim in Domino omnis humanitas est, secundum quod dicitur: \fk Verbum caro factum est\ft Joan. 1.. Unde ait: \fk Carnes ejus cum capite et pedibus\ft vel extremis secundum alios, ut per hæc verba, eum qui pro nobis passus est, primum et novissimum esse credamus: ipse enim est ante omnia, et in ipso constant omnia. \fk Cum intestinis et fimo, \ft LXX: cum ventre et stercore. Venter autem significat mentem; eum ergo qui pro nobis passus est, mentem humanam habuisse minime dubitemus, quod quidam hæreticorum negant. Fimus, peccatum humani generis, signat quod crucifixus in se suscepit. Fimus, cum sit immundus, gerentem non polluit; neque naturæ nostræ est, quamvis in nobis sit: sic peccata nostra, quæ Dominus portavit, aliena ab illo fuerunt, nec eum polluerunt. \fk Intestinis et fimo, \ft etc. ORIG. Forte ad comparationem, etc., usque ad plenius legislator in sequentibus figurat ejus mysterium.\f*

LEV 4:12 Removed trailing space in v~: et reliquo corpore, efferet extra castra in locum mundum, ubi cineres effundi solent: incendetque ea super lignorum struem, quæ in loco effusorum cinerum cremabuntur.

LEV 4:13 Removed trailing space in v~: Quod si omnis turba Israël ignoraverit, et per imperitiam fecerit quod contra mandatum Domini est,\f + \fr 4.13 \fk Quod si omnis turba. \ft ISICH. Idem præcipit in sacrificio turbæ et sacerdotis, etc., usque ad pro ipsis enim crucifixoribus oravit: \fk Pater, ignosce illis quia nesciunt quid faciunt. \f*

LEV 4:13 Found footnote ending with space in \v~: Quod si omnis turba Israël ignoraverit, et per imperitiam fecerit quod contra mandatum Domini est,\f + \fr 4.13 \fk Quod si omnis turba. \ft ISICH. Idem præcipit in sacrificio turbæ et sacerdotis, etc., usque ad pro ipsis enim crucifixoribus oravit: \fk Pater, ignosce illis quia nesciunt quid faciunt. \f*

LEV 4:14 Removed trailing space in v~: et postea intellexerit peccatum suum, offeret pro peccato suo vitulum, adducetque eum ad ostium tabernaculi.

LEV 4:15 Removed trailing space in v~: Et ponent seniores populi manus super caput ejus coram Domino. Immolatoque vitulo in conspectu Domini,

LEV 4:16 Removed trailing space in v~: inferet sacerdos, qui unctus est, de sanguine ejus in tabernaculum testimonii,

LEV 4:17 Removed trailing space in v~: tincto digito aspergens septies contra velum.

LEV 4:18 Removed trailing space in v~: Ponetque de eodem sanguine in cornibus altaris, quod est coram Domino in tabernaculo testimonii: reliquum autem sanguinem fundet juxta basim altaris holocaustorum, quod est in ostio tabernaculi testimonii.

LEV 4:19 Removed trailing space in v~: Omnemque ejus adipem tollet, et adolebit super altare:

LEV 4:20 Removed trailing space in v~: sic faciens et de hoc vitulo quomodo fecit et prius: et rogante pro eis sacerdote, propitius erit eis Dominus.

LEV 4:21 Removed trailing space in v~: Ipsum autem vitulum efferet extra castra, atque comburet sicut et priorem vitulum: quia est pro peccato multitudinis.\f + \fr 4.21 \fk Vitulum efferet extra castra\ft ID. Sufficit nobis conclusio legis ad manifestanda præsentia, nihil enim præcipitur hic mutari pro peccato multitudinis. Manifestum est quod idem peccatum plebis et sacerdotis intelligit, ideo in utroque idem sacrificium ordinavit.\f*

LEV 4:22 Removed trailing space in v~: Si peccaverit princeps, et fecerit unum e pluribus per ignorantiam, quod Domini lege prohibetur:\f + \fr 4.22 \fk Si peccaverit princeps et fecerit. \ft ID. Sicut in spontaneis sacrificiis, etc., usque ad sabbatum enim ad otium malorum datum est. ORIG. Princeps iste potest dici vis rationis, quæ intra nos est, quæ si peccet, ut aliquid stultum agamus, sententiam illam timeamus: \fk Vos estis sal terræ. Si vero sal infatuatum fuerit, ad nihilum valet nisi projiciatur foras, et conculcetur ab hominibus. \ft Matth. 5.\f*

LEV 4:23 Removed trailing space in v~: et postea intellexerit peccatum suum, offeret hostiam Domino, hircum de capris immaculatum.\f + \fr 4.23 \fk Hircum de capris. \ft Non capram, facilem scilicet vel mediocrem, sed difficilem et asperam pœnitentiam. Quanto enim quis intellectu præeminet, tanto, si peccat, pro majori culpa majorem pœnam sustinet.\f*

LEV 4:24 Removed trailing space in v~: Ponetque manum suam super caput ejus: cumque immolaverit eum loco ubi solet mactari holocaustum coram Domino, quia pro peccato est,\f + \fr 4.24 \fk Ponet manum, \ft etc., per semetipsum peccatum manifestans, et offerens confessionem suam. Ipse autem juxta LXX, non occidit, sed alii; quia illi est necessarium aliorum auxilium, ut pœnitentia suscipiatur, nec sacerdos occidere præcipitur, ait enim: \fk Cumque immolaverit, \ft etc., nec addidit, quis immolare debeat, licet enim in sacrificio pœnitentiæ alterius uti adjutoriis: unde Jac.: \fk Orate pro invicem, ut salvemini. \fk Ubi solet mactari, \ft etc. Quia similiter placent Deo digna peccatorum pœnitentia et fortia justorum opera.\f*

LEV 4:25 Removed trailing space in v~: tinget sacerdos digitum in sanguine hostiæ pro peccato, tangens cornua altaris holocausti, et reliquum fundens ad basim ejus.\f + \fr 4.25 \fk Cornua altaris, \ft etc. Super crucem offeruntur primitiæ sanguinis qui pro peccato offertur, quia opus crucis et effectus peccatorum nostrorum perfecta remissio est. \fk Et reliquum fundens. \ft Omnem scilicet pœnitentiam evangelicæ prædicationi tribuens cujus intentio est ut se corrigat et salvetur qui pœnitet. Unde in principio Evangelii Dominus inquit providenter: \fk Pœnitentiam agite, appropinquat enim regnum cœlorum. \ft Matth. 3.\f*

LEV 4:26 Removed trailing space in v~: Adipem vero adolebit supra, sicut in victimis pacificorum fieri solet: rogabitque pro eo sacerdos, et pro peccato ejus, et dimittetur ei.

LEV 4:27 Removed trailing space in v~: Quod si peccaverit anima per ignorantiam, de populo terræ, ut faciat quidquam de his, quæ Domini lege prohibentur, atque delinquat,\f + \fr 4.27 \fk Quod si peccaverit, \ft etc. ORIG. hom. 2. in Levit. Faciens unum ab omnibus mandatis Domini, etc., usque ad cum agnoscit immolare sacrificium laudis. \fk De populo, \ft etc. ORIG. Ad distinctionem ejus, etc. usque ad propter nos necessarium ducit. \fk Si autem de pecoribus. \ft ISICH. Oblationi capræ quam offerunt qui de populo sunt, etc., usque ad de capra et ove similia præcipit.\f*

LEV 4:28 Removed trailing space in v~: et cognoverit peccatum suum, offeret capram immaculatam.

LEV 4:29 Removed trailing space in v~: Ponetque manum super caput hostiæ quæ pro peccato est, et immolabit eam in loco holocausti.

LEV 4:30 Removed trailing space in v~: Tolletque sacerdos de sanguine in digito suo: et tangens cornua altaris holocausti, reliquum fundet ad basim ejus.

LEV 4:31 Removed trailing space in v~: Omnem autem adipem auferens, sicut auferri solet de victimis pacificorum, adolebit super altare in odorem suavitatis Domino: rogabitque pro eo, et dimittetur ei.

LEV 4:32 Removed trailing space in v~: Sin autem de pecoribus obtulerit victimam pro peccato, ovem scilicet immaculatam:

LEV 4:33 Removed trailing space in v~: ponet manum super caput ejus, et immolabit eam in loco ubi solent cædi holocaustorum hostiæ.

LEV 4:34 Removed trailing space in v~: Sumetque sacerdos de sanguine ejus digito suo, et tangens cornua altaris holocausti, reliquum fundet ad basim ejus.

LEV 4:35 Removed trailing space in v~: Omnem quoque adipem auferens, sicut auferri solet adeps arietis, qui immolatur pro pacificis, cremabit super altare in incensum Domini: rogabitque pro eo, et pro peccato ejus, et dimittetur ei.

LEV 5:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 5:0 Removed trailing space in c: 5

LEV 5:1 Removed trailing space in v~: Si peccaverit anima, et audierit vocem jurantis, testisque fuerit quod aut ipse vidit, aut conscius est: nisi indicaverit, portabit iniquitatem suam.\f + \fr 5.1 \fk Si peccaverit anima, \ft etc. AUG. quæst. 1 in Levit. Videtur dicere peccare hominem, etc., usque ad sed statim subjunxit: \fk Anima quæ tetigerit aliquid immundum, \ft etc. ISICH. \fk Si peccaverit, \ft etc. Non repetit quæ superius dixit, etc., usque ad quia alterius peccatis vel errori non debemus consentire, sed arguere.\f*

LEV 5:2 Removed trailing space in v~: Anima quæ tetigerit aliquid immundum, sive quod occisum a bestia est, aut per se mortuum, aut quodlibet aliud reptile: et oblita fuerit immunditiæ suæ, rea est, et deliquit:\f + \fr 5.2 \fk Anima qui tetigerit. \ft ISICH. Non corporis, etc., usque ad sed potest dicere cum David: \fk Anima nostra sicut passer erepta est de laqueo venantium\ft Psal. 123.. GREG. lib. XXXII Moral., cap. 4 tom. 2. Juramentum proferre est voto nos divinæ servitutis alligare, etc., usque ad igni doloris ardemus.\f*

LEV 5:3 Removed trailing space in v~: et si tetigerit quidquam de immunditia hominis juxta omnem impuritatem, qua pollui solet, oblitaque cognoverit postea, subjacebit delicto.

LEV 5:4 Removed trailing space in v~: Anima, quæ juraverit, et protulerit labiis suis, ut vel male quid faceret, vel bene, et idipsum juramento et sermone firmaverit, oblitaque postea intellexerit delictum suum,\f + \fr 5.4 \fk Anima quæ juraverit, \ft etc. AUG., quæst. 2 in Levit. Quid est quod pro tacito perjurio, vel tacto morticino, vel aliquo immundo nullum sacrificium præcipitur? Pro eo vero quod quisque falsum nesciens jurat, agnam vel capram offerri decernit? an pro omnibus supradictis hoc sacrificium oportet intelligi? Omnibus enim enuntiatis intulit sacrificium expiationis. \fk Intellexerit delictum. \ft ISICH. Notandum quod delictum, etc., usque ad sicut sequentia ostendunt.\f*

LEV 5:5 Removed trailing space in v~: agat pœnitentiam pro peccato,

LEV 5:6 Removed trailing space in v~: et offerat de gregibus agnam sive capram, orabitque pro ea sacerdos et pro peccato ejus.

LEV 5:7 Removed trailing space in v~: Sin autem non potuerit offerre pecus, offerat duos turtures, vel duos pullos columbarum Domino, unum pro peccato, et alterum in holocaustum,\f + \fr 5.7 \fk Sin autem non potuerit, \ft etc. ID. Hoc adjiciamus, ut si quid horum princeps peccaverit, hircum offerat de capris, condignam scilicet pœnitentiam sibi, qui nec peccare debuit, nec communicare aliis, nec subditos ad peccandum provocare. Quod ergo evenire non debuit, indiscussum reliquit. \fk Sin autem, \ft etc. ID. Qui non potest affligere se continue, etc., usque ad quia seipsum plenissime Deo sacrificat.\f*

LEV 5:8 Removed trailing space in v~: dabitque eos sacerdoti: qui primum offerens pro peccato, retorquebit caput ejus ad pennulas, ita ut collo hæreat, et non penitus abrumpatur.\f + \fr 5.8 \fk Retorquebit caput\ft GREG., hom. in Ezech. Mors Christi ad conjunctionem sui corporis, etc., usque ad omnes nos sibi verius in ipsam mortem suam conjunxit. GREG. \fk Retorquebit, \ft etc. In sacrificio Dei turtur esse debemus, ut caput nostrum ad pennulas retorqueatur, id est, sensus ad virtutes. Per caput, mentem intelligimus, quia sicut caput corpus, ita mens actiones regit. Sed caput collo inhæret, nec funditus abscinditur, quia mens nostra a carnis delectatione est separanda, non a carnis necessaria cura, nec curam carnis faciamus in desideriis Rom. 13.. Caput ergo turturis partim abscindatur, et partim collo inhæreat. \fk Abrumpatur, \ft etc. Vult nos non servire corpori, sed abrumpi vel retorqueri, ne lex peccati regnet in membris nostris. Quia vero corpus nostrum non debemus odio habere, nec diaboli facturam secundum hæreticos existimare, sed menti supponere, non præcipit separari corpus a collo, utrumque enim unius ejusdemque creatura est.\f*

LEV 5:9 Removed trailing space in v~: Et asperget de sanguine ejus parietem altaris; quidquid autem reliquum fuerit, faciet distillare ad fundamentum ejus, quia pro peccato est.\f + \fr 5.9 \fk Fundamentum, \ft etc. LXX, basim, quod est Evangelium, quia, secundum intentionem sacrificii Christi et Evangelii, debet sacrificium pro peccatis offerri. Unde addit: \fk Quia pro peccato est, \ft nihil enim sic a peccato eripit, quemadmodum imitatio Christi et obedientia Evangelicæ prædicationis. \fk Quod si non quiverit. \ft Quia non omne tempus ad pœnitentiam facile, quando scilicet ipsa pœnitentia abutimur, et fructum ejus, ad peccatum redeuntes, abolemus, legislator innuit dicens: \fk Quod si non quiverit manus ejus, \ft etc. AUG. quæst. 8 in Levit., tom. 3. Quæritur utrum ubique accipiendum sit quod dictum est, etc., usque ad ut cætera omnia ab istis ad illam generalitatem pertinerent.\f*

LEV 5:10 Removed trailing space in v~: Alterum vero adolebit in holocaustum, ut fieri solet: rogabitque pro eo sacerdos et pro peccato ejus, et dimittetur ei.

LEV 5:11 Removed trailing space in v~: Quod si non quiverit manus ejus duos offerre turtures, aut duos pullos columbarum, offeret pro peccato suo similæ partem ephi decimam: non mittet in eam oleum, nec thuris aliquid imponet, quia pro peccato est.\f + \fr 5.11 \fk Ephi. \ft ISICH. Mensura est trium mensurarum, etc., usque ad non perire eos qui sub manu ejus fuerint. \fk Non mittet in eum, \ft etc. Quasi: non est hæc perfecta pœnitentia, ideo oleum non habet, id est, spiritualem lætitiam hilaritatis, nec thus, quia nec confidendum est ei in orationibus: sed tradat, qui offert oblationem, sacerdoti, id est, spem salutis committat divinæ pietati. \fk Qui pro peccato. \ft Quia nescit utrum boni odoris sit oratio ejus qui frequenter prævaricatur. Unde: \fk Quis scit si convertatur et ignoscat Deus, et relinquat post se benedictionem\ft Joan. 3.? Non sinit ergo desperare nec tamen præsumere, ne iterum negligentes sint.\f*

LEV 5:12 Removed trailing space in v~: Tradetque eam sacerdoti: qui plenum ex ea pugillum hauriens, cremabit super altare in monimentum ejus qui obtulerit,\f + \fr 5.12 \fk Pugillum. \ft In pugillo Scriptura significatur, quo scribitur. Scriptum est autem: \fk Non dico tibi septies, sed usque septuagies septies\ft Matth. 28.. Per pugillum ergo innuit Deum exorandum esse, ut meminerit scriptæ misericordiæ suæ, ut eam nobis donet: sicut fratribus donari jubet; hoc enim orantem mundabit sacerdos magnus.\f*

LEV 5:13 Removed trailing space in v~: rogans pro illo et expians: reliquam vero partem ipse habebit in munere.\f + \fr 5.13 \fk Anima si prævaricans, \ft etc. ISICH. Ab omni peccato abstinendum est, sed maxime ab eo quod contra sancta committitur: quantum autem sit horrendum oblatio testatur. Nusquam enim a principio historiæ, nisi hoc in loco, aries offerri jubetur, in quo necessitas et utilitas sacrificii perhibetur: non offertur hic hircus, non capra, non ovis, non par turturum, aut duo pulli columbarum. \fk Cæremonias per, \ft etc. ORIG. Multæ species sanctificationis sunt. Est oleum, quo ungitur solum tabernaculum; et thymiama, de quo dicitur: \fk Quicunque talem compositionem fecerit, peribit de populis suis: \ft panes quoque propositionis soli mares comedunt, qui sunt de stirpe Aaron. Mystice autem in his quæ sanctificata sunt, peccat, qui in sacro loco aliquid irreverenter usurpat, vel res divinas indigne tractat.\f*

LEV 5:14 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 5:15 Removed trailing space in v~: Anima si prævaricans cæremonias, per errorem, in his quæ Domino sunt sanctificata, peccaverit, offeret pro delicto suo arietem immaculatum de gregibus, qui emi potest duobus siclis, juxta pondus sanctuarii:\f + \fr 5.15 \fk Duobus siclis. \ft Duo sicli, duo præcepta charitatis sunt, quibus peccator emit sibi confidentiam remissionis. Nihil enim valet pœnitentia sine gratia remissionis; unde juxta LXX aries quinquaginta siclis emitur, quia per pœnitentiam et geminæ charitatis observantiam perfecta requies acquiritur, quando remissio peccatorum datur. LXX, \fk argenti quinquaginta siclis, siclo sancto. \ft Nemo enim acquirit Domini sacrificium nisi per Spiritum sanctum, quia \fk nemo potest dicere Dominus Jesus nisi in Spiritu sancto\ft I Cor. 12.. Quinquaginta vero Spiritus sancti adventum significat, quia die Pentecostes, id est, quinquagesima ad apostolos venit. LXX: \fk siclo sancto. \ft In siclo sancto, Spiritus sancti virtutem et operationem significavit. \fk Siculus 20 obolorum est, \ft vicenarius obnoxius peccati non est: unde qui de Ægypto exierunt, cum essent viginti annorum, peccati populi pœnam non susceperunt Num. 14.; mundus quippe est ab omni peccato spiritualis homo.\f*

LEV 5:16 Removed trailing space in v~: ipsumque quod intulit damni restituet, et quintam partem ponet supra, tradens sacerdoti, qui rogabit pro eo offerens arietem, et dimittetur ei.\f + \fr 5.16 \fk Et quintam partem, \ft etc. ISICH. Qui vase sancto vel cibo, etc., usque ad sic enim pro peccato nostro deprecabitur.\f*

LEV 5:17 Removed trailing space in v~: Anima si peccaverit per ignorantiam, feceritque unum ex his quæ Domini lege prohibentur, et peccati rea intellexerit iniquitatem suam,\f + \fr 5.17 \fk Anima si peccaverit, \ft etc. ID.. Videtur oblitus quod præceperat: pro quibus enim peccatis capram vel ovem offerri præcepit, nunc arietem offerri præcipere videtur; sed nec oblitus est anteriora, nec contraria præcepit: ibi enim per animam, Gentilem significavit: hic autem eum qui per ignorantiam transgreditur mandata legis. AUG. quæst. 7 in Levit. Quæritur quomodo discernitur hoc delictum ab eis quæ generaliter complexus est, etc., usque ad vel aliqua in sacris servitiis.\f*

LEV 5:18 Removed trailing space in v~: offeret arietem immaculatum de gregibus sacerdoti, juxta mensuram æstimationemque peccati: qui orabit pro eo, quia nesciens fecerit: et dimittetur ei,\f + \fr 5.18 \fk Offeret arietem, \ft etc. Superius præcepit ut pœnitens capram offerret, hic arietem immolari jubet, quia nihil prodest asperitatem pœnitentiæ immolare, nisi statueris in Christi immolatione plenam confidentiam habere.\f*

LEV 5:19 Removed trailing space in v~: quia per errorem deliquit in Dominum.

LEV 6:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 6:0 Removed trailing space in c: 6

LEV 6:1 Removed trailing space in v~: Locutus est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 6.1 \fk Locutus est, \ft etc. \fk Anima quæ peccaverit, \ft etc. ISICH. Idem peccatum est quod in sancta, etc., usque ad simile est rapinæ. ORIG. hom. 4 in Levit. \fk Anima quæ peccaverit, \ft etc. Ego puto quod animam nostram, etc., \fk usque ad: Nemo enim mittit vinum novum in utres veteres. \fk Rem perditam, \ft etc. ORIG. LXX: \fk perditionem. \ft Laborant hæretici in Scripturis perditionem invenire, unde possint errorem astruere: sed forte ecclesiastica verba audientes resipiscunt, et quod invenerant, perditionem esse intelligunt et reddunt, id est, auctori suo dimittunt.\f*

LEV 6:2 Removed trailing space in v~: Anima quæ peccaverit, et contempto Domino, negaverit proximo suo depositum quod fidei ejus creditum fuerat, vel vi aliquid extorserit, aut calumniam fecerit,

LEV 6:3 Removed trailing space in v~: sive rem perditam invenerit, et inficians insuper pejeraverit, et quodlibet aliud ex pluribus fecerit, in quibus solent peccare homines,

LEV 6:4 Removed trailing space in v~: convicta delicti,

LEV 6:5 Removed trailing space in v~: reddet omnia, quæ per fraudem voluit obtinere, integra, et quintam insuper partem domino cui damnum intulerat.\f + \fr 6.5 \fk Et quintam insuper partem, \ft etc. Linguam, scilicet in qua unus de quinque sensibus: hæc offertur, ut de cætero non peccet, quia per ipsam unumquodque prædictorum commissum est. ORIG. LXX: non \fk quintam partem, \ft sed \fk quintas, \ft ut bis quinque, etc., usque ad unum Deum referamus.\f*

LEV 6:6 Removed trailing space in v~: Pro peccato autem suo offeret arietem immaculatum de grege, et dabit eum sacerdoti, juxta æstimationem mensuramque delicti:

LEV 6:7 Removed trailing space in v~: qui rogabit pro eo coram Domino, et dimittetur illi pro singulis quæ faciendo peccavit.

LEV 6:8 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 6.8 \fk Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens. \ft ISICH. Hic de jugi sacrificio loquitur, etc., usque ad et totam vitam suam ad perfectionem componat.\f*

LEV 6:9 Removed trailing space in v~: Præcipe Aaron et filiis ejus: Hæc est lex holocausti: cremabitur in altari tota nocte usque mane: ignis ex eodem altari erit.

LEV 6:10 Removed trailing space in v~: Vestietur tunica sacerdos et feminalibus lineis: tolletque cineres, quos vorans ignis exussit, et ponens juxta altare,\f + \fr 6.10 \fk Lineis, \ft non laneis, tunicam et feminalia linea vult esse, non lanea Exod. 28.. Vestis enim linea habilis et mollis est, et adhærens corpori; lanea autem aspera, quia habiles multumque cohærentes sunt animæ justitia et castitas. Linea quoque vestis facile potest haberi, sic et virtutes, si quis voluerit eas consequi. \fk Tolletque cineres, \ft etc. Cinis consummatio boni operis. Cineres extra castra efferet Aaron, qui post hanc vitam bona opera per Christum pontificem magnum Deo Patri præsentant. Et ibi in favillam rediguntur, dum assistit vultui Dei pro nobis. Castra enim sunt præsens vita, in qua semper contra spirituales nequitias pugnamus Heb. 9.. Juxta altare ponuntur, dum consummatio bonorum operum in arca cordis reconditur. Altare enim in hoc loco cor significat. \fk Gloria nostra hæc est testimonium conscientiæ, \ft etc. Eph. ult.\f*

LEV 6:11 Removed trailing space in v~: spoliabitur prioribus vestimentis, indutusque aliis, efferret eos extra castra, et in loco mundissimo usque ad favillam consumi faciet.\f + \fr 6.11 \fk Indutusque aliis. \ft ORIG. Observandum quod aliis indumentis utitur sacerdos in sacrificiorum mysterio, et aliis quando procedit ad populum. Unde: \fk Sapientiam loquimur inter perfectos\ft II Cor. 1.. Et alibi: longe inferiori stola indutus, \fk nihil judicavi, \ft inquit, \fk me scire inter vos, nisi Jesum Christum, et hunc crucifixum\ft II Cor. 1..\f*

LEV 6:12 Removed trailing space in v~: Ignis autem in altari semper ardebit, quem nutriet sacerdos subjiciens ligna mane per singulos dies, et imposito holocausto, desuper adolebit adipes pacificorum.\f + \fr 6.12 \fk Ignis in. \ft AUG. quæst. 12 in Levit. Non vult ignem prorsus exstingui, sed cum usque mane arserit holocaustum, ablatis reliquis iterum renovati, quo ardeant alia quæ imponuntur. \fk Quem nutriet sacer. \ft Allegorice. Mane judicatus est Christus, vespere crucifixus. Ignis ergo mane et vespere subjicitur: quia charitas Dei in nobis nutritur, dum Christum mane judicatum, vespere crucifixum, recolimus. GREG. lib. XXV Moral., cap. 7. Altare Dei cor nostrum est, etc., usque ad ut quo magis videtur Deus, magis diligatur. \fk Et imposito holocausto desuper adolebit, \ft etc. AUG., quæst. 13 in Levit. Videndum est utrum nullus dies prætermitteretur, etc., usque ad quod mirum est si taceret, nec admoneret talia vespere offerri.\f*

LEV 6:13 Removed trailing space in v~: Ignis est iste perpetuus, qui numquam deficiet in altari.

LEV 6:14 Removed trailing space in v~: Hæc est lex sacrificii et libamentorum, quæ offerent filii Aaron coram Domino, et coram altari.\f + \fr 6.14 \fk Hæc est. \ft Videtur legislator iterare quæ dixit, memoriam renovans repetitione mandati, et ostendens utilitatem et necessitatem legis. Interponit tamen aliquid novi in quo mandatum necessarium et inexcusabile innuit. Sicut ergo de holocaustis sacrificia iteravit, permiscens eis assiduitatem, ut est illud: \fk Ignis in altari semper ardeat et nunquam deficiat: \ft sic in sacrificio similæ, id est theologiæ addit, quia oportet in loco tantum sancto, et a masculo comedi. \fk Et coram. \ft Secundum quod Christus revelaverit, qui est verum altare. In his ergo theologiam constituamus quæ nobis tradidit Christus incarnatus, ut Patrem in eo, et ipsum in Patre cogitemus, et quia Spiritus est Filii et a Patre procedit.\f*

LEV 6:15 Removed trailing space in v~: Tollet sacerdos pugillum similæ, quæ conspersa est oleo, et totum thus, quod super similam positum est: adolebitque illud in altari in monimentum odoris suavissimi Domino:

LEV 6:16 Removed trailing space in v~: reliquam autem partem similæ comedet Aaron cum filiis suis, absque fermento: et comedet in loco sancto atrii tabernaculi.\f + \fr 6.16 \fk Reliquam, \ft etc., ut non ex toto a theologia cessemus, quia summa scientiæ in futurum conversatur. \fk In loco. \ft Ecclesia, quæ est introitus et vestibulum cœli, in ea oportet de divinitate loqui, unde psal. LXVII: \fk In ecclesiis benedicite Deo, \ft est quisque sibi domestica ecclesia, dum a terrenis negotiis cessat: hic sibi de Deo loqui et theologiam exercere potest. Tales sunt quibus pars sacrificii datur, de Deo, scilicet, meditari et loqui.\f*

LEV 6:17 Removed trailing space in v~: Ideo autem non fermentabitur, quia pars ejus in Domini offertur incensum. Sanctum sanctorum erit, sicut pro peccato atque delicto.\f + \fr 6.17 \fk Sicut pro peccato. \ft Simile innuit hoc sacrificium ei, quod et pro peccato et pro delicto: sermo enim de Deo maxime ad expiationem et ad emundationem animæ habetur, quando oleo et thuri, id est, eleemosynæ et orationi, sacrificium verbi Dei, id est, theologiæ, conjunguntur.\f*

LEV 6:18 Removed trailing space in v~: Mares tantum stirpis Aaron comedent illud. Legitimum ac sempiternum erit in generationibus vestris de sacrificiis Domini: omnis qui tetigerit illa, sanctificabitur.\f + \fr 6.18 \fk Mares tantum. \ft Non omnium est de Deo disputare, sed eorum qui nihil femineum, nihil fluxum in cogitationibus vel operibus habent. \fk Legitimum ac sempiternum est. \ft De Deo enim disputare præsumere non debemus, dum per sæculares phantasias a masculorum dignitate declinamus. \fk Omnis qui tetigerit. \ft ISICH. Hoc ad litteram stare non potest: nunquid enim si tetigerit homicida aut profanus sanctificabitur? nullus enim excipitur. Sed Christus, in cujus typo hæc præcesserunt, immolatur: hujus carnem qui tetigerit, id est, qui fideli corde totam spem salutis in passione ejus et resurrectione posuerit, continuo sanctificabitur. ID. \fk Omnis qui, \ft etc. Omnis commemoratio Dei sanctificationem præstat. Unde: \fk Sanctificatur autem per verbum Dei et orationem. \ft Sed cum dicit, tangentem sanctificari, plane ostendit quia disputando de Deo, id est, theologizando, sufficit nobis tantum tangere: qui enim vult calefieri, si manum in ignem miserit, pro calefactione adustionem sustinebit. \fk Hæc est oblatio. \ft AUG., quæst. 14 in Levit. Alia sunt sacrificia quæ commemoravit in Exod., quibus per septem dies sanctificantur sacerdotes, ut fungantur sacerdotio. Aliud est quod commemorat, quod offerat summus sacerdos, quando constituitur, id est quando ungitur: unde addit: \fk In die qua unxerit eum, \ft non eos, cum etiam secundos sacerdotes ungi præcipiat; hoc sacrificium est sempiternum per successionem, scilicet sacerdotum. Vel quia quod signat est sempiternum. \fk Hæc est, \ft etc. Aaron mons fortitudinis, id est, Christus; filii ejus omnes fideles; dies unctionis, tempus incarnationis, quo unctus est oleo lætitiæ præ participibus suis. \fk Ephi. \ft Christi humanitatem. Ephi quidem tres modios capiens significat Trinitatem, si tamen ephi Domini caro est, ut demonstretur divinitatis eminentia, et Dominicæ carnis cum ea inseparabilitas, nihilominus sacrificium perpetuum est. Una enim oblatione consummavit in sempiternum sanctificatos: unde et \fk salvare in perpetuum potest. \fk In sacrificio. \ft ORIG. Lex Moysi sacrificium est sacerdotis, etc., usque ad in quo nihil sit remissum, nihil luxuriosum Matth. 16.. \fk Mane. \ft Mane cœpit passio Domini ex quo in atrio Caiphæ alapis cæsus est, et usque ad vesperum protelata est, tenebris enim eam interpolantibus, a sexta hora usque ad horam nonam in mane et vespere dividitur.\f*

LEV 6:19 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 6:20 Removed trailing space in v~: Hæc est oblatio Aaron, et filiorum ejus, quam offerre debent Domino in die unctionis suæ. Decimam partem ephi offerent similæ in sacrificio sempiterno, medium ejus mane, et medium ejus vespere:

LEV 6:21 Removed trailing space in v~: quæ in sartagine oleo conspersa frigetur. Offeret autem eam calidam in odorem suavissimum Domino\f + \fr 6.21 \fk Quæ in sartagine. \ft GREG. hom. 12 in Ezech. Nullum Deo tale sacrificium est, etc., usque ad holocaustum Deo deputatur.\f*

LEV 6:22 Removed trailing space in v~: sacerdos, qui jure patri successerit, et tota cremabitur in altari.\f + \fr 6.22 \fk Sacerdos. \ft LXX: \fk Sacerdos unctus pro eo ex filiis ejus faciet ea. \ft Christus enim \fk pro\ft Aaron est, non in loco ejus, quia transtulit in se sacerdotium, et abstulit Aaron. \fk Ex filiis ejus, \ft quia de Jacob per Mariam descendit et ex eadem tribu. \fk Qui patri. \ft Unus Dominus Jesus Christus, per quem omnia Rom. 11.. Dominus enim gloriæ crucifixus est, et incarnati Verbi passio est, quæ fuit in carne Christi: \fk Qui semetipsum totum exinanivit, formam servi accipiens et obediens patri usque ad mortem crucis. \f*

LEV 6:22 Found footnote ending with space in \v~: sacerdos, qui jure patri successerit, et tota cremabitur in altari.\f + \fr 6.22 \fk Sacerdos. \ft LXX: \fk Sacerdos unctus pro eo ex filiis ejus faciet ea. \ft Christus enim \fk pro\ft Aaron est, non in loco ejus, quia transtulit in se sacerdotium, et abstulit Aaron. \fk Ex filiis ejus, \ft quia de Jacob per Mariam descendit et ex eadem tribu. \fk Qui patri. \ft Unus Dominus Jesus Christus, per quem omnia Rom. 11.. Dominus enim gloriæ crucifixus est, et incarnati Verbi passio est, quæ fuit in carne Christi: \fk Qui semetipsum totum exinanivit, formam servi accipiens et obediens patri usque ad mortem crucis. \f*

LEV 6:23 Removed trailing space in v~: Omne enim sacrificium sacerdotum igne consumetur, nec quisquam comedet ex eo.\f + \fr 6.23 \fk Omne enim. \ft Quæcunque in sacrificio pacificorum in hoc quoque jubet fieri. \fk Nec quisquam. \ft Quod comeditur comminuitur: sacrificium Christi comminuit, qui pro peccatis mortuum dicit, cum peccatum non fecerit. ORIG. \fk Nec quisquam comedet. \ft Sacrificium in hoc loco Verbum ipsum accipiendum est, et doctrina, de qua nullus edit, id est, disputat vel retractat; sed holocaustum est. Quidquid enim dixit, quidquid statuit, æterna consecratione perdurat. \fk Sacerdos qui, \ft etc. AUG. quæst. 18 in Levit. Non quod imponit, etc., usque ad hoc et modo breviter commemorat. ORIG. homil. 5 in Levit. Quædam hostiarum sunt solius Dei, etc., usque ad melius ista igni reservamus.\f*

LEV 6:24 Removed trailing space in v~: Locutus est autem Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 6:25 Removed trailing space in v~: Loquere Aaron et filiis ejus: Ista est lex hostiæ pro peccato: in loco ubi offertur holocaustum, immolabitur coram Domino. Sanctum sanctorum est.

LEV 6:26 Removed trailing space in v~: Sacerdos, qui offert, comedet eam in loco sancto, in atrio tabernaculi.

LEV 6:27 Removed trailing space in v~: Quidquid tetigerit carnes ejus, sanctificabitur. Si de sanguine illius vestis fuerit aspersa, lavabitur in loco sancto.\f + \fr 6.27 \fk Quidquid tetigerit. \ft Quamvis oblatio sit alterius, id est pœnitentis, sanctificabitur etsi non pœniteat. Similiter si parvulus baptizatus fuerit, qui per se nondum peccavit, mundatur ab originali \fk Si de sanguine, \ft id est, si substantia carnis peccatis fuerit maculata. Unde: \fk Vestimentum mistum sanguine erit in combustione, et cibus ignis\ft Isa. 9. infernalis, scilicet lavabitur in loco sancto, id est spem habebit in baptismo, qui non solum præterita abluit, sed instruit ut de futuris pœnitere possit.\f*

LEV 6:28 Removed trailing space in v~: Vas autem fictile, in quo cocta est, confringetur; quod si vas æneum fuerit, defricabitur, et lavabitur aqua.\f + \fr 6.28 \fk Vas autem fictile, \ft etc. Infirmus: scilicet, imbecillis, qui peracta pœnitentia relabitur ad peccata, his confringendus est terrore judicii.\f*

LEV 6:29 Removed trailing space in v~: Omnis masculus de genere sacerdotali vescetur de carnibus ejus, quia Sanctum sanctorum est.\f + \fr 6.29 \fk Omnis masculus, \ft etc. Sacerdos integrum sacrificium offerens et comedens, Christus est, qui nostram pœnitentiam offert, et comedit peccatorum salutem. Carnes autem sacrificii, quia pertinent ad pœnitentiam, omnis masculus de sacerdotibus comedit, fortis, scilicet et strenuus, cui dicitur: \fk Viriliter age, et confortetur cor tuum, et sustine Dominum\ft Psal. 26..\f*

LEV 6:30 Removed trailing space in v~: Hostia enim quæ cæditur pro peccato, cujus sanguis infertur in tabernaculum testimonii ad expiandum in sanctuario, non comedetur, sed comburetur igni.\f + \fr 6.30 \fk Non comedetur, \ft etc. Quia ad Christum pertinet, qui propria auctoritate, et propria divinitatis virtute remissionem tribuit. Ejus enim passio, per quam nobis procuratur remissio, non fuit hominis puri, sed Dei incarnati. Ideo non editur ab hominibus, sed igne consumitur, quia remissionem dare Dei solius est, qui per ignem significatur, \fk Deus enim noster ignis consumens est\ft Deut. 4..\f*

LEV 7:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 7:0 Removed trailing space in c: 7

LEV 7:1 Removed trailing space in v~: Hæc quoque lex hostiæ pro delicto, Sancta sanctorum est:\f + \fr 7.1 \fk Delicto. \ft ISICH. Delictum aliquando dicit, etc., usque ad oblatio autem renum et pinnulæ epatis et femorum sanctimonia est. ORIG. quæst. 5 in Levit. Quidam dicunt esse delictum cum non facimus quod debemus: peccatum vero cum non facimus quod non debemus, sed non ubique hoc observatur.\f*

LEV 7:2 Removed trailing space in v~: idcirco ubi immolabitur holocaustum, mactabitur et victima pro delicto: sanguis ejus per gyrum altaris fundetur.\f + \fr 7.2 \fk Sanguis ejus, \ft etc. ISICH. Quæcunque fiunt in sacrificio pacificorum, in hoc quoque jubet fieri.\f*

LEV 7:3 Removed trailing space in v~: Offerent ex ea caudam et adipem qui operit vitalia:

LEV 7:4 Removed trailing space in v~: duos renunculos, et pinguedinem quæ juxta ilia est, reticulumque jecoris cum renunculis.

LEV 7:5 Removed trailing space in v~: Et adolebit ea sacerdos super altare: incensum est Domini pro delicto.

LEV 7:6 Removed trailing space in v~: Omnis masculus de sacerdotali genere, in loco sancto vescetur his carnibus, quia Sanctum sanctorum est.

LEV 7:7 Removed trailing space in v~: Sicut pro peccato offertur hostia, ita et pro delicto: utriusque hostiæ lex una erit: ad sacerdotem, qui eam obtulerit, pertinebit.\f + \fr 7.7 \fk Sicut pro peccato, \ft etc. AUG., quæst. 20 in Levit. Peccatum est perpetratio mali, delictum desertio boni. Sicut enim aliud est declinare a malo, aliudque facere bonum, ita et aliud abstinere a bono, et aliud facere malum, et illud delictum hoc peccatum sit. Vel delictum est quod ignoranter, peccatum quod scienter committitur. ORIG., ubi supra. \fk Sicut pro peccato, \ft etc. Similiter jubentur adipes arietis, usque ad id est, quod a via peccati peccatorem convertunt. \fk Ad sacerdotem, \ft etc. Christum, qui pro nobis propitiatio factus est. In ipso ergo omne sacrificium ministratur, et agitur, et quod ex pœnitentia consequitur, ad eum refertur. Ipse enim, ut nos salvaret, venit dicens: \fk Non veni vocare justos, sed peccatores\ft Matth. 9.. \fk Holocausti victimam. \ft ISICH. Non bonum scilicet aut ovium, etc., usque ad cujus respectu patientiam habemus in passionibus.\f*

LEV 7:8 Removed trailing space in v~: Sacerdos qui offert holocausti victimam, habebit pellem ejus.

LEV 7:9 Removed trailing space in v~: Et omne sacrificium similæ, quod coquitur in clibano, et quidquid in craticula, vel in sartagine præparatur, ejus erit sacerdotis a quo offertur:\f + \fr 7.9 \fk Habebit pellem. \ft Circumstantiam divitiarum, quas debent offerre vero sacerdoti, qui volunt holocaustum fieri. Sathan circumstantia divitiarum pellem nominavit, dicens: \fk Pellem pro pelle, et omnia quæ habet homo, dabit pro anima sua\ft Job 2.. Hanc dedit Job ut pellem, id est patientiam retineret, quæ pellis dicitur ex qua fiunt multa utilia. \fk Et quidquid in craticula, \ft etc. Quia hæc theologiæ incarnationis proxima sunt, necessario offerentis sacerdotis sunt, id est Christi nati, passi, et qui resurrexit.\f*

LEV 7:10 Removed trailing space in v~: sive oleo conspersa, sive arida fuerint, cunctis filiis Aaron mensura æqua per singulos dividetur.\f + \fr 7.10 \fk Sive oleo conspersa, \ft etc. ORIG. hom. 5 in Levit. Sacrificium jubetur fieri in oleo etc., usque ad alter in sartagine, tertius in craticula. ISICH. Conspersum oleo sacrificium de simila dicit, etc., usque ad filiis Aaron deputavit.\f*

LEV 7:11 Removed trailing space in v~: Hæc est lex hostiæ pacificorum quæ offertur Domino.

LEV 7:12 Removed trailing space in v~: Si pro gratiarum actione oblatio fuerit, offerent panes absque fermento conspersos oleo, et lagana azyma uncta oleo, coctamque similam, et collyridas olei admistione conspersas:\f + \fr 7.12 \fk Si pro gratiarum actione fuerit oblatio. \ft Ad litteram pro gratiarum actione fit oblatio, cum quis de magna tribulatione liberatus gratias agit, sicut Moyses post transitum maris Rubri Exod. 15..Mystice quoque, qui majora crimina non commiserit, Dei misericordiæ laudes persolvit, qui se immunem ab horrendis criminibus custodivit. \fk Et lagana azyma uncta oleo. \ft Panem, scilicet tenuem et latum, qui scientiam prophetarum significat. Quantum autem distat inter soliditatem panis et teneritudinem lagani, tantum inter scientiam veteris et Novi Testamenti; panes ergo sparguntur oleo, lagana unguntur, quia majus est lumen et gratia Novi Testamenti quam veteris. \fk Coctamque similam, et collyridas olei, \ft etc. Divinam scilicet sapientiam, quæ coquitur igne charitatis. Nam Christus Dei sapientia propter nimiam charitatem se tradit morti.\f*

LEV 7:13 Removed trailing space in v~: panes quoque fermentatos cum hostia gratiarum, quæ immolatur pro pacificis:

LEV 7:14 Removed trailing space in v~: ex quibus unus pro primitiis offeretur Domino, et erit sacerdotis qui fundet hostiæ sanguinem,\f + \fr 7.14 \fk Offeretur Domino, et erit sacerdotis, \ft etc. LXX: \fk Et offeret de omnibus muneribus suis laudationem Dei sacerdoti profundenti sanguinem salutaris illi erit. Non enim volentis neque currentis, sed Dei miserentis est\ft Rom. 9.. Christo autem ministranti et perficienti sacrificium primitiæ offerendæ sunt.\f*

LEV 7:15 Removed trailing space in v~: cujus carnes eadem comedentur die, nec remanebit ex eis quidquam usque mane.\f + \fr 7.15 \fk Cujus carnes eadem comedentur die, \ft etc. ORIG., ubi supra. Alius animæ cibus est lactis, etc., \fk usque ad: Sint, \ft inquit, \fk nova et vetera. \fk Usque mane. \ft Futurum sæculum, ubi erit verus dies qui nocti hujus sæculi succedit, non vult nostram vitam imperfectam relinqui per quam nos oportet salvari: in futuro enim non licebit operari.\f*

LEV 7:16 Removed trailing space in v~: Si voto, vel sponte quispiam obtulerit hostiam, eadem similiter edetur die: sed et si quid in crastinum remanserit, vesci licitum est:\f + \fr 7.16 \fk Si voto vel sponte, \ft etc. Omne sacrificium pacificorum, vel salutare spontaneum est, unde inter dona superius positum est. Sed gratiarum actionis vel laudis sacrificium, quamvis species ejus sit, quia rationabile est, voluntarium non dicitur: quia, cum rationales sumus, debitum quodammodo præcipuum Creatori debemus rationabile sacrificium. \fk Eadem similiter. \ft Quia quidam post hujus vitæ finem aliam talem descripserunt, introducentes quoddam sæculum mille annorum in quo Jerusalem ædificatur et templum ejus, et sancta sanctorum restaurabuntur, et sacrificia offerentur. Sed si quis hoc credit, et quodammodo in mente comedit, sperans se eo tempore comedere, quod est impossibile, oblatio ejus non suscipitur, quia polluta, peccatum quoque contrahit, unde ait: \fk Quæcunque anima tali se edulio contaminaverit, \ft etc. \fk Sed et si quid, \ft etc. ORIG., ubi supra. Duos dies, quibus licet vesci carnibus sacrificii, etc., usque ad non ergo assumam nobis cunctorum scientiam.\f*

LEV 7:17 Removed trailing space in v~: quidquid autem tertius invenerit dies, ignis absumet.\f + \fr 7.17 \fk Tertius invenerit dies. \ft Futurum sæculum in quo generalis resurrectio, quam Christi resurrectio significavit. Mane facto tertii diei, tunc quod reliquum est igne consumetur: quodcunque enim salutare imperfectum reliquerimus, aut malum fecerimus, tanquam ligna, fenum, aut stipula, igne consumetur: nos autem detrimentum patiemur I Cor. 3..\f*

LEV 7:18 Removed trailing space in v~: Si quis de carnibus victimæ pacificorum die tertio comederit, irrita fiet oblatio, nec proderit offerenti: quin potius quæcumque anima tali se edulio contaminaverit, prævaricationis rea erit.

LEV 7:19 Removed trailing space in v~: Caro, quæ aliquid tetigerit immundum, non comedetur, sed comburetur igni: qui fuerit mundus, vescetur ex ea.\f + \fr 7.19 \fk Caro quæ, \ft etc. ORIG., hom. 5 in Levit. Carnes sanctæ divina verba intelliguntur, usque ad et aliena immunditia pollutus est.\f*

LEV 7:20 Removed trailing space in v~: Anima polluta quæ ederit de carnibus hostiæ pacificorum, quæ oblata est Domino, peribit de populis suis.

LEV 7:21 Removed trailing space in v~: Et quæ tetigerit immunditiam hominis, vel jumenti, sive omnis rei quæ polluere potest, et comederit de hujuscemodi carnibus, interibit de populis suis.\f + \fr 7.21 \fk Vel jumenti. \ft Jumenta immunda sunt qui immundis et terrenis actionibus intenti sunt, unde fornicatores \fk equi emissarii\ft dicti sunt.\f*

LEV 7:22 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 7:23 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël: Adipem ovis, et bovis, et capræ non comedetis.\f + \fr 7.23 \fk Adipem ovis, \ft etc. Idest nec fortis, nec innocentis, nec pœnitentis, bona intentio vel desiderium sinistra interpretatione depravandum tanquam per hypocrisim sit factum, ne quis velit meritum alterius exterminare, et quasi comedendo imminuere. AUG., quæst. 21 in Levit. tom. 3. Dixit superius, etc., usque ad sibi elegerunt mortem peccati.\f*

LEV 7:24 Removed trailing space in v~: Adipem cadaveris morticini, et ejus animalis, quod a bestia captum est, habebitis in varios usus.\f + \fr 7.24 \fk In varios usus. \ft Non solum bonorum imitando opera, sed etiam malorum nobis in exemplum trahendo. Legimus enim Herodem natalis sui diem celebrasse, et epulas sanguine fœdasse Matth. 14.: tale desiderium in usum habemus ut caveamus, sed econtrario nostri natalis diem quo in paradiso fuimus, cum luctu et afflictione memoremus. Pharisæus superbiens ait: \fk Gratias ago tibi, quia non sum sicut cæteri homines, \ft etc. Luc. 18. Nos econtrario dicamus: \fk Deus, miserere mei, quia non sum similis servis tuis, \ft qui angelicam ducunt vitam in terris.\f*

LEV 7:25 Removed trailing space in v~: Si quis adipem, qui offerri debet in incensum Domini, comederit, peribit de populo suo.\f + \fr 7.25 \fk Si quis adipem, \ft etc. ORIG. Quasi: nemo scandalizet unum ex his minimis, qui in me credunt, etc. Sanguis comedi prohibetur, quasi, \fk ne glorieris adversus fractos ramos, ne tu excidaris, et illi, si non permanserint in incredulitate, inserantur\ft Rom. 11.. Sanguis autem Judæorum populus recte intelligitur: non enim ex fide neque ex spiritu Abrahæ, sed tantum de sanguine ejus descendit.\f*

LEV 7:26 Removed trailing space in v~: Sanguinem quoque omnis animalis non sumetis in cibo, tam de avibus quam de pecoribus.

LEV 7:27 Removed trailing space in v~: Omnis anima, quæ ederit sanguinem, peribit de populis suis.

LEV 7:28 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 7:29 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël, dicens: Qui offert victimam pacificorum Domino, offerat simul et sacrificium, id est, libamenta ejus.\f + \fr 7.29 \fk Qui offert victimam. \ft ORIG. hom. 5 in Levit. Alia littera, etc., usque ad et salutis suæ conscius gratias Domino refert. ID., ibid. Sacrificium quod dicitur salutare, etc., usque ad qui portant vasa Domini.\f*

LEV 7:30 Removed trailing space in v~: Tenebit manibus adipem hostiæ, et pectusculum: cumque ambo oblata Domino consecraverit, tradet sacerdoti,\f + \fr 7.30 \fk Tenebit manibus, \ft etc. HIERON., epist. ad Fabiolam, tom. 1. De victimis salutaribus adipem offerunt sacerdotes, etc., usque ad ut discat contemnere quæ se videt in secessum projicere. LXX: \fk Offerens sacrificium salutare Domino, offeret munus suum Domino de sacrificio salutari ejus. \ft Quod exponens adjungit: \fk Tenebit manibus adipem hostiæ. \ft Vel juxta LXX: \fk manus ejus offerent ex ea Domino: \ft Ipsum enim oportet quæ ad salutem suam pertinent operari: \fk quia justitia justi super eum erit, et impietas impii erit super eum\ft Ezech. 18.. \fk Pectusculum autem erit, \ft etc. ISID. Pectus datur sacerdoti, ut cogitationem mundam et doctrinæ habeat notitiam. Brachium dextrum, ut bona opera habeat, et ad pugnam contra diabolum armata manu procedat, et quod corde conceperit, operum exemplo perficiat. Datur et de privato maxilla, ut eloquentia polleat: datur et venter, ut luxuriam exstinguat, et gulam contemnat.\f*

LEV 7:31 Removed trailing space in v~: qui adolebit adipem super altare, pectusculum autem erit Aaron et filiorum ejus.

LEV 7:32 Removed trailing space in v~: Armus quoque dexter de pacificorum hostiis cedet in primitias sacerdotis.\f + \fr 7.32 \fk Sacerdotis. \ft AUG. Christi, in sacerdote figurati. Unde solus sacerdos potest sacrificium hoc perficere. Incipere enim bonum nostrum est: perficere et ad finem ducere, divinæ gratiæ est. \fk Non est volentis neque currentis, sed Dei miserentis dirigere actiones: \ft unde et brachium Dei nominatur. Unde recte armum vel, juxta LXX: brachium accepit.\f*

LEV 7:33 Removed trailing space in v~: Qui obtulerit sanguinem et adipem filiorum Aaron, ipse habebit et armum dextrum in portione sua.\f + \fr 7.33 \fk Qui obtulerit sanguinem, \ft etc. Christus est, qui verum sanguinem pacificorum et adipem, animas scilicet et desideria salutarium offert, qui est de filiis Aaron sacerdos scilicet singularis et in omnibus præcipuus, cui cedit armus dexter in portionem, id est, omnis actio bona et perfecta.\f*

LEV 7:34 Removed trailing space in v~: Pectusculum enim elevationis, et armum separationis, tuli a filiis Israël de hostiis eorum pacificis, et dedi Aaron sacerdoti, et filiis ejus, lege perpetua, ab omni populo Israël.

LEV 7:35 Removed trailing space in v~: Hæc est unctio Aaron et filiorum ejus in cæremoniis Domini die qua obtulit eos Moyses, ut sacerdotio fungerentur,\f + \fr 7.35 \fk Hæc est unctio. \ft ISICH. Videntur ergo hæc ad unctionem sacerdotum pertinere, etc., usque ad quid autem per prædictam unctionem intellexerit in sequentibus ostendit.\f*

LEV 7:36 Removed trailing space in v~: et quæ præcepit eis dari Dominus a filiis Israël religione perpetua in generationibus suis.

LEV 7:37 Removed trailing space in v~: Ista est lex holocausti, et sacrificii pro peccato atque delicto, et pro consecratione et pacificorum victimis,\f + \fr 7.37 \fk Ista est lex holocausti, \ft etc. ORIG., hom. 5. Cum proposuerit legislator, etc., usque ad in qua figurarum veritas conservatur. \fk Ista est lex, \ft etc. ISICH. Vides differentes conversationes quæ Deo conjungunt, honorem scilicet, sapientiæ perfectum, qui significatur per holocaustum; vel justitiam mediocrem, quæ operatur ea quæ sunt ad salutem. Sacrificia enim pacificorum vel per holocaustum vel per oblationem recte esse utilia ad sacerdotalem dignitatem lex intellexit. Unde in die qua legem unctionis mandavit, subdidit ea quæ sunt de sacrificiis simulque omnia breviter memoravit.\f*

LEV 7:38 Removed trailing space in v~: quam constituit Dominus Moysi in monte Sinai, quando mandabit filiis Israël ut offerrent oblationes suas Domino in deserto Sinai.\f + \fr 7.38 \fk In monte Sinai. \ft Qui rubus vel tentatio interpretatur: similis est autem rubo tentatio: asperum enim virgultum est et difficile capitur: sic corona bonæ vitæ in tentationibus et tribulationibus vix habetur. Unde: \fk Beatus vir qui sustinet tentationem, quia, cum probatus fuerit, accipiet coronam vitæ\ft Jac., 2..\f*

LEV 8:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 8:0 Removed trailing space in c: 8

LEV 8:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 8:2 Removed trailing space in v~: Tolle Aaron cum filiis suis, vestes eorum, et unctionis oleum, vitulum pro peccato, duos arietes, canistrum cum azymis:\f + \fr 8.2 \fk Duos arietes. \ft Christi passio significatur, qui est dux populi. Bene autem duo arietes immolantur, quia Christus bis nobis mysteria suæ passionis commisit: primum quando agnum mysticum in cœna comedit, secundo quando eadem mysteria in panis et vini consecratione constituit.\f*

LEV 8:3 Removed trailing space in v~: et congregabis omnem cœtum ad ostium tabernaculi.\f + \fr 8.3 \fk Et congregabis. \ft Convocavit Moyses omnem synagogam, quamvis Dominus elegisset et præcepisset, convocatur tamen synagoga: requiritur enim in ordinando sacerdote præsentia populi, ut sciant omnes et certi sint quia qui præstantior est ex omni populo, doctior, sanctior et virtute eminentior, ille eligitur ad sacerdotium. Lavit ergo eum et induit. Quali indumento? tunica, et præcinxit eum zona. Et iterum: \fk Vestivit eum tunicam talarem\ft Eccli. 45., vel, ut alibi legimus, \fk interiorem\ft II Reg. 15.. Video autem duabus tunicis indutum pontificem. Jesus autem prohibet apostolos duabus tunicis indui, cum Moyses et Jesus, id est lex et Evangelium convenire debeant Matth. 10.. Dicunt alii quod Jesus præcepit duas tunicas non habere, non esse contrarium legi, sed perfectius lege: sicut et cum lex homicidium vetat Exod. 20., Jesus vero iracundiam resecat Matth. 5.; et cum lex prohibet adulterium, Jesus vero concupiscentiam abscidit. Ego non intra hujus intelligentiæ angustiam, pontificalia sacramenta concludo: amplius mihi aliquid ex ista forma videtur ostendi. Sciebat pontifex ille, quem tunc ordinabat Moses, quia circumcisio esset spiritualis: servabat tamen et circumcisionem carnis, quia incircumcisus esse non poterat, habeba ergo duas tunicas, unam carnalis mysterii, aliam intelligentiæ spiritualis. Non enim poterat esse pontifex eorum qui tunc erant, nisi carnalia sacrificia offerret, quamvis spiritualia esse debere sciret. Convenienter ergo habebat duas tunicas. Apostoli vero qui dicturi erant: \fk Si circumcidimini, Christus nihil vobis proderit\ft Gal. 5., et litteralem observantiam penitus reprobaturi, merito duas tunicas habere prohibentur; sufficit eis una, et hæc interior, eam vero quæ foris est legis tunicam nolunt, quia unam Jesus et ipsam interiorem habere permittit.\f*

LEV 8:4 Removed trailing space in v~: Fecit Moyses ut Dominus imperaverat. Congregataque omni turba ante fores tabernaculi,

LEV 8:5 Removed trailing space in v~: ait: Iste est sermo, quem jussit Dominus fieri.

LEV 8:6 Removed trailing space in v~: Statimque obtulit Aaron et filios ejus. Cumque lavisset eos,\f + \fr 8.6 \fk Cumque lavisset. \ft HIERON., ubi supra. Jam tunc purgationem mundi, etc., usque ad ut quod mente concipimus, opere perpetremus. ORIG., hom. 6 in Levit. Lavet te Moyses, etc., usque ad quali ordine pontifex constituatur.\f*

LEV 8:7 Removed trailing space in v~: vestivit pontificem subucula linea, accingens eum balteo, et induens eum tunica hyacinthina, et desuper humerale imposuit,\f + \fr 8.7 \fk Vestivit. \ft HIERON., ibid. Discamus prius communes sacerdotum vestes, etc., usque ad quia in tela non potest fieri hujusmodi opus. ID. Secunda est ex lino poderis, id est talaris duplici syndone, quam Josephus vocat byssinam, hæc adhæret corpori ita arcta et strictis manicis, ut nulla in veste ruga sit, et usque ad crura descendat. Tales solent habere milites lineas quas camisias vocant, aptas membris et astrictas, ut ad omnia expediti sint. Hac sacerdotes utuntur tunica, habentes vestitorum pulchritudinem, et nudorum celeritatem, quæ dicitur linea. Tertium cingulum, serpentis pelli quam in æstate exuit simillimum, ut longum marsupium in rotundum textum, sub tegmine cocci, purpuræ, hyacinthi, et byssi: propter decorem et fortitudinem, ita polymite distinctum, ut diversos flores et gemmas artificis manu non intextas, sed additas putes. Hoc balteo inter umbilicum et pectus linea tunica stringitur, qui quatuor digitorum habens latitudinem et magna ex parte ad crura descendens, cum expeditione ad sacrificia opus est, in lævum humerum retorquetur. HIERON. Quartum est rotundum, etc., usque ad statim moriturus. ID. Sextum Hebraice, etc., usque ad in humeris portet. ID. Septimum parvulum est, etc., usque ad et una textura videntibus putaretur. ID. Octava est lamina aurea, etc., usque ad totamque pontificis pulchritudinem Dei nomen coronet et protegat. Mala autem Punica et tintinnabula in inferioribus posita fulgura demonstrant et tonitrua, vel terram et aquam et omnia elementa inter se consonantia, et sic sibi perplexa, ut sint in singulis omnia. HIERON. Hebræi quatuor colores, etc., usque ad providentia penetrat universa. ORIG., hom. 6 in Levit. In Exodo, ubi de sacerdotalibus mandatur vestibus, etc., usque ad ne sanctum detur canibus et magaritæ ponantur ante porcos Marc. 7.. \fk Et inducens, \ft etc. LXX: \fk Induit tunicam et præcinxit zonam et vestivit eum epomidem. \ft Incarnationem Christi exsequitur. Totum enim hominem suscepit, corpus scilicet et animam; \fk tunicam\ft terrenum appellavit, quia de terra est; epomidem cœlestem, quia poderis est. Et \fk hyacinthina, \ft qui est color cœlestis: utrumque enim suscepit, et utrumque salvavit. HIERON. In tunica hyacinthina, mala Punica, et tintinnabula: quia tanta debet esse pontificis scientia, ut gressus ejus et motus et omnia vocalia sint, et veritatem, quam mente concepit, habitu resonet; quidquid agit, quidquid loquitur, doctrina sit. Sine tintinnabulis, coloribus diversis, gemmis, floribusque virtutum nec in Ecclesiam ingreditur, nec pontifex est. \fk Humerale, \ft etc. ORIG. Imposuit Moyses pontifici, superhumerale, quod est humerorum ex circumductione vestis ornatus: humeri autem laboris et operis indicta sunt. Vult ergo pontificem in operibus esse ornatum: non enim sufficit sola scientia, \fk sed qui fecerit et docuerit hic magnus vocabitur\ft I Tim. III; Matth. 5.. \fk Superhumerale. \ft HIER. Superhumerale et duos lapides smaragdinos vel onychinos, qui desuper humeros tegunt, interpretantur duo hemisphæria, quorum aliud super terram, aliud sub terra; vel solem et lunam qui desuper rutilant. ID. Duo lapides in superhumerali Christus et Ecclesia, duodecim apostolorum qui ad prædicationem missi sunt nomina continentes, vel littera et spiritus in quibus omnia legis mysteria; a dextris spiritus, a sinistris littera II Cor. 3.. Per litteras ad verba, per verba venimus ad sensum. Pulcher ordo ipso habitu sacramenta significans: in humeris opera, in pectore ratio, unde et pectusculum comedunt sacerdotes.\f*

LEV 8:8 Removed trailing space in v~: quod astringens cingulo aptavit rationali, in quo erat Doctrina et Veritas.\f + \fr 8.8 \fk Quod astringens. \ft ORIG., ubi supra. Cinxit eum secundum facturam humeralis, etc., usque ad quia secundum opera sua cingulo virtutis utitur. \fk Aptavit rationali, \ft etc. HIERON. Rationale in medio positum, terram indicat, quæ instar puncti, cum omnia in se habeat, cunctis vallatur elementis. ORIG., ubi supra. Imposuit super eum logion,, etc., usque ad nihil enim post hæc adjicitur capiti pontificis. HIERON., ubi supra. Rationale duplex, apertum et absconditum, etc., usque ad et his præcedentibus doctrina et veritas sequatur. ID. Duodecim lapides, etc., usque ad nobis scientiam demonstrante. \fk Posuit laminam. \ft ID. Nihil prodest omnium eruditio, nisi Dei scientia coronetur, quæ semper est ei cum Patre: unde laminam super cidarim imposuit. ID. Imperfecta sunt omnia nisi currui quæratur auriga, et super creaturas Creator insistens regat ipse, qui condidit. Quod olim in lamina, nunc in signo crucis ostenditur: pretiosior est sanguis evangelii auro legis; tunc juxta Ezechielem signum gementibus figebatur in fronte thau Ezech. 8.: nunc portantes crucem dicimus: \fk Signatum est super nos lumen vultus, Domine, \ft etc. Psal. 4. Auri lamina in fronte pontificis, et nomen Dei inscriptum; omnia quæ super terram sunt Dei arbitrio gubernari significant. Justum enim erat ut pontifex Dei, creaturarum omnium typum portans in vestibus suis, indicaret cuncta Dei misericordia indigere, et cum sacrificaret, expiaretur conditio universalis: ubi non pro liberis, parentibus, et propinquis, sed pro omni creatura voce et habitu precaretur.\f*

LEV 8:9 Removed trailing space in v~: Cidari quoque texit caput: et super eam, contra frontem, posuit laminam auream consecratam in sanctificatione, sicut præceperat ei Dominus.

LEV 8:10 Removed trailing space in v~: Tulit et unctionis oleum, quo linivit tabernaculum cum omni supellectili sua.\f + \fr 8.10 \fk Tulit, \ft etc. Ipse est Filius Dei, qui ungit et qui ungitur: ungens verbo divinitatis, secundum quod cum Patre et Spiritu sancto habet omnia communia. A Patre ungitur secundum illud: \fk Unxit te Deus, Deus tuus oleo lætitiæ, \ft etc. Psal. 44.. Unxit eum Spiritus sanctus secundum Isaiam: \fk Spiritus Domini super me, eo quod unxerit me\ft Isa. 61.. Quæ autem Pater et Spiritus sanctus, hæc eadem facit et Filius. Ungit ergo secundum divinitatem, ungitur secundum humanitatem. Unde et Daniel oblatum illum videt, offerentem non videt, quia semetipsum offert. Unxit ergo Moyses et offert, Christi figuram gerens.\f*

LEV 8:11 Removed trailing space in v~: Cumque sanctificans aspersisset altare septem vicibus, unxit illud, et omnia vasa ejus, labrumque cum basi sua sanctificavit oleo.\f + \fr 8.11 \fk Sanctificant. \ft ORIG. Significat supernam creaturam sanctificatione nostra ditatam: id est, per carnem Dominicam ex nobis sumptam. Unde: \fk ut notum fieret principibus et potestatibus per ecclesiam, \ft etc.\f*

LEV 8:12 Removed trailing space in v~: Quod fundens super caput Aaron, unxit eum, et consecravit:\f + \fr 8.12 \fk Fundens, \ft etc. Caput Christi divinitas. Sicut enim caput a pedibus non dividitur, sic nec divinitas Christi ab humanitate post unctionem I Cor. 11.. Unde ait: \fk Unxit te, Deus Deus tuus, \ft etc. Psal. 54. Sic enim Deus ungitur et sanctificatur.\f*

LEV 8:13 Removed trailing space in v~: filios quoque ejus oblatos vestivit tunicis lineis, et cinxit balteis, imposuitque mitras, ut jusserat Dominus.\f + \fr 8.13 \fk Filios, \ft etc. ORIG., ubi supra. Attende differentiam minorum sacerdotum ad majores etc., usque ad etiamsi primi nomen acceperit. \fk Vestivitque, \ft etc. Filiis Aaron similes tunicæ et zonæ vel baltei et cidares vel mitræ imponuntur, ipsum enim induunt, ipso cinguntur, ipsum portant in capite; lumbi enim præcinguntur veritate, quæ est Christus, et induuntur lorica justitiæ: Christus autem justitia est sicut et galea salutis, ipse enim est salutare Dei.\f*

LEV 8:14 Removed trailing space in v~: Obtulit et vitulum pro peccato: cumque super caput ejus posuisset Aaron et filii ejus manus suas,\f + \fr 8.14 \fk Obtulit, \ft etc. ISICH. Quæ sit hujus legis virtus, etc., usque ad necessario autem filii Aaron tanquam communicantes ei sacrificio manus imponunt. AUG., quæst. 23 in Levit. Cum sacrificia pro peccatis memoraret, etc., usque ad et sanguinem fusum ad basim altaris sacrificiorum. \fk Obtulit, \ft etc. ISICH. Lex sacerdotem in multis Christum figurantem, etc., usque ad ovibus præcepit. \fk Obtulit, \ft etc. Mysteriorum traditionem, et pascha mysticum, quod Christus celebravit cum discipulis suis Matth. 26., significat \fk aries: secundus\ft nominatur, quia post agnum in cœna immolatum, seipsum obtulit; unde Aaron super caput arietis manus imposuit cum filiis suis, quia communem cœnam cum discipulis suis Christus celebravit; sed Moyses specialiter hoc sacrificium obtulit, quia plus aliis figuram Christi expressit, qui maxime sacrificium suum fecit.\f*

LEV 8:15 Removed trailing space in v~: immolavit eum, hauriens sanguinem, et tincto digito, tetigit cornua altaris per gyrum: quo expiato et sanctificato, fudit reliquum sanguinem ad fundamenta ejus.

LEV 8:16 Removed trailing space in v~: Adipem vero qui erat super vitalia, et reticulum jecoris, duosque renunculos, cum arvinulis suis, adolevit super altare:

LEV 8:17 Removed trailing space in v~: vitulum cum pelle, et carnibus, et fimo, cremans extra castra, sicut præceperat Dominus.

LEV 8:18 Removed trailing space in v~: Obtulit et arietem in holocaustum: super cujus caput cum imposuissent Aaron et filii ejus manus suas,

LEV 8:19 Removed trailing space in v~: immolavit eum, et fudit sanguinem ejus per circuitum altaris.

LEV 8:20 Removed trailing space in v~: Ipsumque arietem in frusta concidens, caput ejus, et artus, et adipem adolevit igni,

LEV 8:21 Removed trailing space in v~: lotis prius intestinis et pedibus: totumque simul arietem incendit super altare, eo quod esset holocaustum suavissimi odoris Domino, sicut præceperat ei.

LEV 8:22 Removed trailing space in v~: Obtulit et arietem secundum in consecratione sacerdotum, posueruntque super caput ejus Aaron et filii ejus manus suas:

LEV 8:23 Removed trailing space in v~: quem cum immolasset Moyses, sumens de sanguine ejus, tetigit extremum auriculæ dextræ Aaron, et pollicem manus ejus dextræ, similiter et pedis.

LEV 8:24 Removed trailing space in v~: Obtulit et filios Aaron: cumque de sanguine arietis immolati tetigisset extremum auriculæ singulorum dextræ, et pollices manus ac pedis dextri, reliquum fudit super altare per circuitum:\f + \fr 8.24 \fk Tetigit extremum auriculæ, \ft etc. Si per Aaron Christum accipimus, extremum auriculæ ejus sanguine tactum fuit, quia Patri usque ad mortem obedivit. Si sacerdotes Ecclesiæ aures eorum tangendæ sunt, pollicesque manuum et pedum, ut eminentiam actionum et gressuum Domino consecrent. \fk Tetigit extremum, \ft etc. Quis sit hujus sacrificii effectus unctio aurium et manuum pedumque demonstrat: propter obedientiam quippe nostram actionesque bonas, et conversationem celebratur, ut inobedientia Adæ carentes Unigeniti obedientiam consequamur. \fk Manus ejus, \ft etc. Ut in bona actione confortemur. Confortantur enim quæ unguntur, destruuntur quæ non unguntur. Ubi enim unctio non fuit sanguinis immolati, percutiebatur Ægyptus. Sed prius sacerdos, et postea filii ejus ungebantur sanguine, quia Christus primus sanguinem accepit in cœna, deinde discipulis dedit. \fk Fudit super altare. \ft Cum enim bibit, et apostolis dedit bibere, intelligibilem sanguinem super altare, id est, corpus suum fudit. Ecclesia autem corpus Christi; unde Marcus: \fk Et sumens, gratias agens dedit eis, et biberunt ex eo omnes, et dixit eis: Hic est sanguis meus novi testamenti, qui pro multis effundetur\ft Marc. 14.. \fk Adipem vero. \ft Quid hæc significent, in salutari sacrificio, vel pacificorum dictum est. LXX vero pro cauda, lumbum; pro intestinis, ventriculum; et pro reticulo jecoris, pinnam epatis ediderunt: non frustra autem etiam nunc in ariete commemorantur.\f*

LEV 8:25 Removed trailing space in v~: adipem vero, et caudam, omnemque pinguedinem quæ operit intestina, reticulumque jecoris, et duos renes cum adipibus suis et armo dextro separavit.

LEV 8:26 Removed trailing space in v~: Tollens autem de canistro azymorum, quod erat coram Domino, panem absque fermento, et collyridam conspersam oleo, laganumque, posuit super adipes, et armum dextrum,\f + \fr 8.26 \fk Canistro. \ft LXX, canistrum: consummationis, quæ est lingua Domini, quæ præcipuam perfectamque doctrinam introduxit. Non enim venit solvere legem, sed adimplere Matth. 13.. Hæc bene canistrum dicitur propter textum doctrinæ ejus, cum multa in parabolis dixerat. Erat autem et ferculum et mensa totius doctrinæ. Recte ergo de canistro consummationis mysticum panem proponit. \fk Panem. \ft Apostolicam doctrinam, legalemque, et propheticam. Lex enim, et prophetæ, et apostoli memoriam ejus faciunt. Lex enim dicit: \fk Hic est panis quem dedit vobis Dominus\ft Exod. 26.. Propheta autem: \fk Panis ejus dabitur, \ft etc. Isa. 33. Prophetica autem et legalis doctrina minus nutriunt quam apostolica. Unde Paulus: \fk Posuit Deus in ecclesia primum apostolos, deinde prophetas\ft I Cor. 12.. Apostoli autem legis et prophetarum ducunt testimonia, per quæ eis collyrida et lagana sunt subjecta. \fk Et armum\ft GREG. lib. I Regist., ep. 24. Sacerdos ex præcepto legis armum dextrum, etc., usque ad et in sequentibus Moyses dicit.\f*

LEV 8:27 Removed trailing space in v~: tradens simul omnia Aaron et filiis ejus. Qui postquam levaverunt ea coram Domino,

LEV 8:28 Removed trailing space in v~: rursum suscepta de manibus eorum, adolevit super altare holocausti, eo quod consecrationis esset oblatio, in odorem suavitatis, sacrificii Domino.

LEV 8:29 Removed trailing space in v~: Tulitque pectusculum, elevans illud coram Domino, de ariete consecrationis in partem suam, sicut præceperat ei Dominus.\f + \fr 8.29 \fk Tulit pectusculum. \ft AUG., quæst. 23 in Levit. Superius quia generaliter præcipiebat, etc., usque ad a principio enim dicitur: \fk Ipse tibi quæ ad populum, tu illi quæ ad Deum. \f*

LEV 8:29 Found footnote ending with space in \v~: Tulitque pectusculum, elevans illud coram Domino, de ariete consecrationis in partem suam, sicut præceperat ei Dominus.\f + \fr 8.29 \fk Tulit pectusculum. \ft AUG., quæst. 23 in Levit. Superius quia generaliter præcipiebat, etc., usque ad a principio enim dicitur: \fk Ipse tibi quæ ad populum, tu illi quæ ad Deum. \f*

LEV 8:30 Removed trailing space in v~: Assumensque unguentum, et sanguinem qui erat in altari, aspersit super Aaron et vestimenta ejus, et super filios illius ac vestes eorum.\f + \fr 8.30 \fk Assumesque unguentum. \ft ID., quæst. 24. Quæritur post mortem Mosi quis ungebat sacerdotem, etc., usque ad obsequendo non excellendo. \fk Aspersit, \ft etc. Quæcunque in nobis sunt bona ad eum tanquam caput nostrum reducenda sunt; unde: \fk Pro eis ego sanctifico meipsum, ut sint et ipsi sanctificati in veritate. \ft Aperte igitur, \fk sanctificationem, \ft passionem suam dixit, quæ sanctificatio datur nobis. \fk Et super filios\ft AUG. Non apparebat quis filiorum summo sacerdoti succederet. Non enim primogenitum vel majorem definit Scriptura, nisi in aliquo divino judicio fiebat, quamvis ex contentione venisse videatur, ut postea plures fierent sacerdotes summi, quia contendentibus excellentioribus litis finiendæ causa pluribus honor ipse tribuebatur.\f*

LEV 8:31 Removed trailing space in v~: Cumque sanctificasset eos in vestitu suo, præcepit eis, dicens: Coquite carnes ante fores tabernaculi, et ibi comedite eas; panes quoque consecrationis edite, qui positi sunt in canistro, sicut præcepit mihi Dominus, dicens: Aaron et filii ejus comedent eos:\f + \fr 8.31 \fk Panes quoque. \ft Carnes cum panibus comedi præcepit, ut intelligamus corpus Christi, qui caro est, et panis qui de cœlo descendit Joan. 6., et hoc in ecclesia tantum debet celebrari.\f*

LEV 8:32 Removed trailing space in v~: quidquid autem reliquum fuerit de carne et panibus, ignis absumet.\f + \fr 8.32 \fk Quidquid autem. \ft Hoc videmus in Ecclesia fieri, et quæ inconsumpta remanserint ignibus tradi. Non dicit autem, quotquot diebus inconsumpta remanserint, ut semper, si remanserint, tradantur igni: innuens, ut si a comestione sacrificii deficimus, nec perscrutari valemus, utrum ea quæ videmus, ipsum corpus Domini sint, non tamen relinquamus, sed igni tradamus, ut comedat Spiritus sanctus quod non possumus. Comedit autem, cum cogitamus ei possibilia esse quæ non possumus.\f*

LEV 8:33 Removed trailing space in v~: De ostio quoque tabernaculi non exibitis septem diebus, usque ad diem quo complebitur tempus consecrationis vestræ; septem enim diebus finitur consecratio:\f + \fr 8.33 \fk De ostio. \ft Significat quia toto tempore præsentis vitæ non est de tabernaculo recedendum, sed Dei servitio insistendum. AUG., quæst. 24 in Levit. Ad ostium tabernaculi testimonii, etc., usque ad habitatio quippe hoc nomen accepit. \fk Septem enim, \ft etc. ISICH.. Quinquagesima septenario in se multiplicato, etc., usque ad observantes custodias Domini, etc.\f*

LEV 8:34 Removed trailing space in v~: sicut et impræsentiarum factum est, ut ritus sacrificii compleretur.

LEV 8:35 Removed trailing space in v~: Die ac nocte manebitis in tabernaculo observantes custodias Domini, ne moriamini: sic enim mihi præceptum est.

LEV 8:36 Removed trailing space in v~: Feceruntque Aaron et filii ejus cuncta quæ locutus est Dominus per manum Moysi.\f + \fr 8.36 \fk Feceruntque, \ft etc. Aaron conjungitur filiis, nec exit de janua tabernaculi. Ipse enim erat prædicandus, et in eis prædicaturus, sicut ipse consecrat et in membris consecratur.\f*

LEV 9:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 9:0 Removed trailing space in c: 9

LEV 9:1 Removed trailing space in v~: Facto autem octavo die, vocavit Moyses Aaron, et filios ejus, ac majores natu Israël, dixitque ad Aaron:\f + \fr 9.1 \fk Octava die, \ft etc. Octava dies post dedicationem significat diem Pentecostes, quo Spiritus sanctus advenit Act. 2.. Septem vero a dedicatione dies innuunt septies septem dies, qui fuerunt a resurrectione usque ad Pentecosten, scilicet 49, addito quasi octavo ipso die Pentecostes. Pentecoste quæ contigit die resurrectionis, gerit figuram futuri, et consummationis sæculi præsentis, quia septem volvitur diebus. Oportebat enim ut eadem die adveniret Spiritus, qua resurrexit Christus. Tunc ait vocari Aaron et filios ejus, et majores natu: tunc enim convocatum est Ecclesiæ spectaculum, in qua est Aaron, id est, Christus et filii ejus qui altæ sunt conversationis, et ideo sacerdotii ministri, et majores natu, id est, presbyteri: ex his enim corpus Ecclesiæ consistit.\f*

LEV 9:2 Removed trailing space in v~: Tolle de armento vitulum pro peccato, et arietem in holocaustum, utrumque immaculatum, et offer illos coram Domino.\f + \fr 9.2 \fk Tolle de, \ft etc. Accipit Aaron vitulum in holocaustum et arietem, et offert Domino. Tunc enim Christus sacrificium suum notificavit, cum Spiritus adveniens Parthos, Medos, Elamitas, et omnium gentium primitias ad apostolorum cœnaculum colligit Act. 2.. Vitulum offert Aaron et arietem, quando doctores Ecclesiæ mysteria passionis annuntiant, et pro salute humani generis celebrata insinuant. \fk Tollite. \ft Hircum obtulerunt apostoli die Pentecostes quando Petrus pœnitentiam annuntians inquit: \fk Convertimini et agite pœnitentiam. \ft AUG., quæst. 26 in Levit. Accipite hircum ex capris unum, etc., usque ad ubi autem universi, ibi et singuli, sed non convertitur.\f*

LEV 9:3 Removed trailing space in v~: Et ad filios Israël loqueris: Tollite hircum pro peccato, et vitulum, atque agnum, anniculos, et sine macula in holocaustum,

LEV 9:4 Removed trailing space in v~: bovem et arietem pro pacificis: et immolate eos coram Domino, in sacrificio singulorum similam conspersam oleo offerentes: hodie enim Dominus apparebit vobis.

LEV 9:5 Removed trailing space in v~: Tulerunt ergo cuncta quæ jusserat Moyses ad ostium tabernaculi: ubi cum omnis multitudo astaret,

LEV 9:6 Removed trailing space in v~: ait Moyses: Iste est sermo, quem præcepit Dominus: facite, et apparebit vobis gloria ejus.\f + \fr 9.6 \fk Iste sermo, \ft etc. Sermonem, scilicet rem imperatam. \fk Hoc facite in meam commemorationem\ft Luc. 22.. Sermonem autem dicit, quia plus in sermone consideratur vel constitit hujus dispensatio mysterii, et maxime Dominico verbo ea quæ apparent in aliud majus et intelligibile tranferente. Unde et de manna ait: \fk Hic est panis quem dedit vobis Dominus ad comedendum, hic est sermo quem constituit Dominus\ft Exod. 16.. In his ergo significat quia sanctum mysterium illis agentibus et Dominicam cœnam celebrantibus advenit Spiritus sanctus. Erat enim dies Dominicus, in quo oportebat apostolos sacra celebrare mysteria: quorum sequentes traditiones Dominicam diem divinis conventibus deputamus. Similiter et Christum post resurrectionem per mysticam cœnam et panis fractionem invenimus manifestum.\f*

LEV 9:7 Removed trailing space in v~: Et dixit ad Aaron: Accede ad altare, et immola pro peccato tuo: offer holocaustum, et deprecare pro te et pro populo: cumque mactaveris hostiam populi, ora pro eo, sicut præcepit Dominus.\f + \fr 9.7 \fk Et immola pro peccato, \ft etc. AUG., quæst. 27 in Levit.. Alia littera, etc., usque ad non est necesse super holocaustum imponi. \fk Offer holocaustum, \ft etc. Non dicit holocaustum consummationis, ut supra, quando oblatum est ut sanctificatione consummaretur, ut sacerdotio fungeretur, quo fungebatur. Notandum sane cum pro populo offeruntur sacrificia et pro peccato sacrificia esse jussa offerri, et holocaustum et sacrificium salutaris. Pro sacerdote vero oblatum fuisse pro peccato, et holocaustum consummationis, non salutaris. Sed consummationis oblatum est, quando sanctificati sunt sacerdotes. Et hæc obtulit Moyses pro Aaron et filiis suis, postea vero Aaron jam sacerdotio fungens præcipitur pro se offerre vitulum pro peccato, et arietem in holocaustum non consummationis; tunc enim offerebatur ut sanctificatione consummaretur, et sacerdotio fungi posset, quo cum fungebatur, non erat necesse iterum consummare.\f*

LEV 9:8 Removed trailing space in v~: Statimque Aaron accedens ad altare, immolavit vitulum pro peccato suo:\f + \fr 9.8 \fk Statimque, \ft etc. ISICH. Qua causa hæc etiam hic sacrificia peragantur superius diximus, etc. usque ad unde in persona sacerdotis utrumque perspicimus oblatum. AUG., ubi supra. Movet etiam quod cum faceret Aaron dona populi quæ supra memorantur, etc. usque ad utrumque ex utroque animante, quasi pectuscula dixerit.\f*

LEV 9:9 Removed trailing space in v~: cujus sanguinem obtulerunt ei filii sui: in quo tingens digitum, tetigit cornua altaris, et fudit residuum ad basim ejus.

LEV 9:10 Removed trailing space in v~: Adipemque, et renunculos, ac reticulum jecoris, quæ sunt pro peccato, adolevit super altare, sicut præceperat Dominus Moysi:

LEV 9:11 Removed trailing space in v~: carnes vero et pellem ejus extra castra combussit igni.

LEV 9:12 Removed trailing space in v~: Immolavit et holocausti victimam: obtuleruntque ei filii sui sanguinem ejus, quem fudit per altaris circuitum.

LEV 9:13 Removed trailing space in v~: Ipsam etiam hostiam in frusta concisam, cum capite et membris singulis obtulerunt; quæ omnia super altare cremavit igni,

LEV 9:14 Removed trailing space in v~: lotis aqua prius intestinis et pedibus.

LEV 9:15 Removed trailing space in v~: Et pro peccato populi offerens, mactavit hircum: expiatoque altari,\f + \fr 9.15 \fk Et pro peccato, \ft etc. ISICH. Cujus hæc figuram habeant, etc., usque ad et quæ docerent Ecclesiam meditari non cessabant. \fk Extendens manum, \ft etc. AUG., Quæst. 28 in Levit. Ad altare stans deserviebat, etc., usque ad qui ibi gradus prohibuit esse.\f*

LEV 9:16 Removed trailing space in v~: fecit holocaustum,

LEV 9:17 Removed trailing space in v~: addens in sacrificio libamenta, quæ pariter offeruntur, et adolens ea super altare, absque cæremoniis holocausti matutini.

LEV 9:18 Removed trailing space in v~: Immolavit et bovem atque arietem, hostias pacificas populi: obtuleruntque ei filii sui sanguinem, quem fudit super altare in circuitum.

LEV 9:19 Removed trailing space in v~: Adipem autem bovis, et caudam arietis, renunculosque cum adipibus suis, et reticulum jecoris,

LEV 9:20 Removed trailing space in v~: posuerunt super pectora: cumque cremati essent adipes super altare,

LEV 9:21 Removed trailing space in v~: pectora eorum, et armos dextros separavit Aaron, elevans coram Domino, sicut præceperat Moyses.

LEV 9:22 Removed trailing space in v~: Et extendens manus ad populum, benedixit ei. Sicque completis hostiis pro peccato, et holocaustis, et pacificis, descendit.\f + \fr 9.22 \fk Sicque completis et cætera. \ft ISICH. Evidenter omnem figuram Ecclesiæ vult exponere, etc., usque ad sequentia demonstrant.\f*

LEV 9:23 Removed trailing space in v~: Ingressi autem Moyses et Aaron in tabernaculum testimonii, et deinceps egressi, benedixerunt populo. Apparuitque gloria Domini omni multitudini:\f + \fr 9.23 \fk Ingressi autem Moyses et Aaron tabernaculum testimonii, \ft etc. ID. Quia de intelligibili tabernaculo, etc., usque ad idoneus est ut præstet benedictionem. \fk Ingressi autem. \ft Præmisit \fk ingressi, \ft et subdit \fk egressi, \ft quia sacerdos ingreditur tabernaculum, quando pro se vel pro populo orat, vel divinæ contemplationi vacat; egreditur cum docet, vel benedicit populo, vel cum ad conscientiam redit perscrutando se, ne forte in prædicatione offendat. \fk Apparuitque gloria Domini. \ft In specie ignis, sicut in die Pentecostes, unde subdit: \fk Et egressus est ignis a Domino. \ft Unde et Lucas: \fk Apparuerunt illis dispertitæ linguæ, tanquam ignis. \fk Omni multitudini, \ft etc. Cui simile Lucas ait: \fk Facta autem hac voce convenit multitudo, et mente confusa est\ft Act. 2.; non solum convenit, sed expavit. Unde hic sequitur: Obstupebant autem et mirabantur, etc. \fk Qui erant super altare. \ft Invenit quia necesse sit prædicta sacrificia, et eorum expositiones superponere intelligibili altari corporis Christi, ut illuc suspiret nostra intentio, et tunc nutrimenta intelligibilis ignis, id est Spiritus sancti, aderunt, de quo dictum est: \fk Dominus Deus noster ignis consumens est\ft Deut. 4..\f*

LEV 9:24 Removed trailing space in v~: et ecce egressus ignis a Domino, devoravit holocaustum, et adipes qui erant super altare. Quod cum vidissent turbæ, laudaverunt Dominum, ruentes in facies suas.

LEV 10:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 10:0 Removed trailing space in c: 10

LEV 10:1 Removed trailing space in v~: Arreptisque Nadab et Abiu filii Aaron thuribulis, posuerunt ignem, et incensum desuper, offerentes coram Domino ignem alienum: quod eis præceptum non erat.\f + \fr 10.1 \fk Arreptisque Nadab. \ft AUG. quæst. 31 in Levit., tom. 3. Exeunte a Domino igne mortui sunt filii Aaron, etc., usque ad tormenta patientur. \fk Arreptisque, \ft etc. ISID., quæst. in Levit., tom. 5. Alienum ignem offerunt, etc., usque ad ne vitiis flagremus. ISICH. Hic eos qui aliena docent, etc., usque ad unde vitam poterant promereri. AUG., ubi supra. Alia littera, etc., usque ad per quos nobis Scripturam dedit.\f*

LEV 10:2 Removed trailing space in v~: Egressusque ignis a Domino, devoravit eos, et mortui sunt coram Domino.

LEV 10:3 Removed trailing space in v~: Dixitque Moyses ad Aaron: Hoc est quod locutus est Dominus: Sanctificabor in iis qui appropinquant mihi, et in conspectu omnis populi glorificabor. Quod audiens tacuit Aaron.

LEV 10:4 Removed trailing space in v~: Vocatis autem Moyses Misaële et Elisaphan filiis Oziel, patrui Aaron, ait ad eos: Ite, et tollite fratres vestros de conspectu sanctuarii, et asportate extra castra.\f + \fr 10.4 \fk Vocatis autem Moysi, Misæle et Elisaphan. \ft Misæl, \fk Dei attrectatio. \ft Elisaphan, sive Elzaphan, \fk Dei illuminatio, \ft vel \fk Dei speculum. \ft His jure præcipitur ut tollant Nadab et Abiu extra castra. Hi enim sanctos significant, qui a Deo illuminati ipsum manibus fidei attrectant, et Deum perfecta fide contemplantur. Unde bene filii Oziel dicuntur, qui significat \fk Evangelium: \ft unde patruelis Aaron fuisse dicitur, quia magna cognatio est Evangelii et Legis. Evangelium namque expositio est Legis: filii autem Evangelii hæreticos vere mortuos a castris Ecclesiæ detrudunt. Vel Misadai et Elisaphan primus \fk attrectatio Dei, \ft id est Misadai; Elisaphan interpretatur \fk specula Dei mei. \ft Quicunque scit attrectare Deum, et speculari Christi scilicet carnem et divinitatem, sicut Thomas qui manu contrectans carnem dicebat: \fk Deus meus et Dominus meus\ft Joan. 20., potest ignem alienæ doctrinæ auferre a facie sanctorum, id est sacerdotum. Tunicæ sacerdotum, conversatio et vita qua sacerdotii induuntur habitu. Abjiciuntur ergo cum sacerdotio a consortio sacerdotum et etiam populi. Unde addit, \fk extra tabernaculum, \ft id est, ecclesiam populi, filii patrui Aaron hæc faciunt. \fk Aaron, \ft id est David, per quem prophetiæ intelliguntur, quæ Christum manifestum faciunt, et quodammodo ignorantibus pariunt. Frater autem prophetiæ Evangelium est; quæ enim in Evangeliis facta sunt, a prophetis prædicta sunt. Filii ergo fratris patris Aaron, id est Evangelii, tales ejiciunt. Unde: \fk Si quis venit ad vos, et hanc doctrinam non affert, nolite eum recipere in domum\ft II Joan..\f*

LEV 10:5 Removed trailing space in v~: Confestimque pergentes, tulerunt eos sicut jacebant, vestitos lineis tunicis, et ejecerunt foras, ut sibi fuerat imperatum.

LEV 10:6 Removed trailing space in v~: Locutusque est Moyses ad Aaron, et ad Eleazar, et Ithamar, filios ejus: Capita vestra nolite nudare, et vestimenta nolite scindere, ne forte moriamini, et super omnem cœtum oriatur indignatio. Fratres vestri, et omnis domus Israël, plangant incendium quod Dominus suscitavit:\f + \fr 10.6 \fk Capita, \ft etc. Ad litteram. Quia nuper fuerant Deo consecrati, præcipit ut sancta vestimenta non deponant, sed parati servire Deo assistant. Allegorice autem, ne in Christo divisionem personarum faciant. Caput enim Christi Deus est, Christus autem ex divinitate constat et humanitate; capitis enim, id est divinitatis tiara humanitas est, qua tecta fuit velut pileo divinitas; hæc non est auferenda, nec divisio personarum in Christo prædicanda, sed duarum substantiarum una persona. \fk Capita vestra, \ft etc. AUG., quæst. 32 in Lev. Ne scilicet cidares deponant, etc., usque ad unde addit: \fk Fratres vestri et omnis domus Isræl plangant incendium. \ft ISICH. Non ignoramus quid cidares significent, etc., usque ad de qua: \fk Unctio ejus docet vos de omnibus. \f*

LEV 10:6 Found footnote ending with space in \v~: Locutusque est Moyses ad Aaron, et ad Eleazar, et Ithamar, filios ejus: Capita vestra nolite nudare, et vestimenta nolite scindere, ne forte moriamini, et super omnem cœtum oriatur indignatio. Fratres vestri, et omnis domus Israël, plangant incendium quod Dominus suscitavit:\f + \fr 10.6 \fk Capita, \ft etc. Ad litteram. Quia nuper fuerant Deo consecrati, præcipit ut sancta vestimenta non deponant, sed parati servire Deo assistant. Allegorice autem, ne in Christo divisionem personarum faciant. Caput enim Christi Deus est, Christus autem ex divinitate constat et humanitate; capitis enim, id est divinitatis tiara humanitas est, qua tecta fuit velut pileo divinitas; hæc non est auferenda, nec divisio personarum in Christo prædicanda, sed duarum substantiarum una persona. \fk Capita vestra, \ft etc. AUG., quæst. 32 in Lev. Ne scilicet cidares deponant, etc., usque ad unde addit: \fk Fratres vestri et omnis domus Isræl plangant incendium. \ft ISICH. Non ignoramus quid cidares significent, etc., usque ad de qua: \fk Unctio ejus docet vos de omnibus. \f*

LEV 10:7 Removed trailing space in v~: vos autem non egrediemini fores tabernaculi, alioquin peribitis: oleum quippe sanctæ unctionis est super vos. Qui fecerunt omnia juxta præceptum Moysi.

LEV 10:8 Removed trailing space in v~: Dixit quoque Dominus ad Aaron:

LEV 10:9 Removed trailing space in v~: Vinum, et omne quod inebriare potest, non bibetis tu et filii tui, quando intratis in tabernaculum testimonii, ne moriamini: quia præceptum sempiternum est in generationes vestras:\f + \fr 10.9 \fk Vinum et omne quod inebriare. \ft ID. Usque nunc hanc legem Ecclesia custodit, etc., usque ad id est spiritualiter inspirasse. \fk Vinum et omne quod, \ft etc. Ab iis quæ statum mentis dejiciunt vel evertunt abstinere jubentur, quando tabernaculum ingrediuntur. Nos autem nunquam inebriemur, sed semper mente et corpore sobrii simus. \fk Quando intrabitis. \ft AUG., quæst. 33. Quando ergo eis licebat bibere, etc., usque ad ut hoc sit officium sacerdotum legitimum æternum in progenies eorum.\f*

LEV 10:10 Removed trailing space in v~: et ut habeatis scientiam discernendi inter sanctum et profanum, inter pollutum et mundum;\f + \fr 10.10 \fk Ut habeatis scientiam discernendi. \ft AUG. Hoc et ambigue positum est, etc., usque ad an potius ad utrumque referendum est?\f*

LEV 10:11 Removed trailing space in v~: doceatisque filios Israël omnia legitima mea quæ locutus est Dominus ad eos per manum Moysi.

LEV 10:12 Removed trailing space in v~: Locutusque est Moyses ad Aaron, et ad Eleazar, et Ithamar, filios ejus, qui erant residui: Tollite sacrificium, quod remansit de oblatione Domini, et comedite illud absque fermento juxta altare, quia Sanctum sanctorum est.\f + \fr 10.12 \fk Tollite sacrificium, \ft etc. ISICH. Quod pectusculum confidentiam, etc., usque ad quæ autem ad pacifica et salutaria pertinent, totius populi sunt. \fk Tollite, \ft etc. Arcana, scilicet et profunda Scripturæ sacramenta, quæ vulgus non capit, retinenda ac comedenda sunt perfectis; \fk juxta altare, \ft id est juxta Dominicæ passionis fidem et auctoritatem.\f*

LEV 10:13 Removed trailing space in v~: Comedetis autem in loco sancto: quod datum est tibi et filiis tuis de oblationibus Domini, sicut præceptum est mihi.

LEV 10:14 Removed trailing space in v~: Pectusculum quoque quod oblatum est, et armum qui separatus est, edetis in loco mundissimo tu et filii tui, et filiæ tuæ tecum: tibi enim ac liberis tuis reposita sunt de hostiis salutaribus filiorum Israël:\f + \fr 10.14 \fk Pectusculum, \ft etc. AUG., quæst. 34. \fk Pectusculum. \ft Quamvis singulis singula nomina data sint, etc., usque ad de pectusculo imponebatur altari.\f*

LEV 10:15 Removed trailing space in v~: eo quod armum et pectus, et adipes qui cremantur in altari, elevaverunt coram Domino, et pertineant ad te, et ad filios tuos, lege perpetua, sicut præcepit Dominus.

LEV 10:16 Removed trailing space in v~: Inter hæc, hircum, qui oblatus fuerat pro peccato, cum quæreret Moyses, exustum reperit: iratusque contra Eleazar et Ithamar filios Aaron, qui remanserant, ait:\f + \fr 10.16 \fk Inter hæc. \ft ISICH. Quia omne peccatum per pœnitentiam deletur, et qui prædictum peccatum alterius doctrinæ et blasphemiæ commiserunt, salvati non sunt, causam mortis eorum legislator exponit. \fk Inter hæc hircum, \ft scilicet quia non comederunt filii Aaron quod pro peccato erat in loco sancto, id est pœnitentiam peccati commissi in ecclesia peragi non fecerunt. Quibus hoc præceptum est, quos Christus in Ecclesia vicarios suos constituit. Ipse enim oblationis suæ sanguinem, quæ pro nostro sanguine oblata est, in sanctum, id est in cœlum, in conspectu Patris obtulit. Debet autem comedi hoc sacricium in loco sancto, id est ecclesia, in propitiationem peccatorum, unde addit: \fk Quemadmodum præceptum est mihi, \ft id est sicut præcepi. Moyses enim gerit personam Christi. Exustum reperit, quia in Spiritum sanctum peccaverant, ab intelligibili igne Spiritus sancti oblatio pro pœnitentia ablata est. \fk Voluntarie enim peccantibus non relinquitur hostia pro peccato\ft Heb. 10.. Nam sicut vera pœnitentia veniam promeretur, ita simulata Deum irritat: \fk quia Spiritus sanctus disciplinæ effugiet fictum\ft Sap. 1.. Hoc autem sancti Patres irremissibile peccatum, et blasphemiam in Spiritum sanctum dixerunt, in sceleribus usque ad finem vitæ perseverare, de salute sua desperare, de potentia et misericordia Redemptoris diffidere. ADAMANT. Non peccare solius Dei est, etc., usque ad nisi verum et sincerum. AUG., quæst. 36 in Levit. Sane quoniam sex pecora præcipiuntur offerri pro populo, etc., usque ad quæ omnia fuerant pro peccato.\f*

LEV 10:17 Removed trailing space in v~: Cur non comedistis hostiam pro peccato in loco sancto, quæ Sancta sanctorum est, et data vobis ut portetis iniquitatem multitudinis, et rogetis pro ea in conspectu Domini,

LEV 10:18 Removed trailing space in v~: præsertim cum de sanguine illius non sit illatum intra sancta, et comedere debueritis eam in Sanctuario, sicut præceptum est mihi?

LEV 10:19 Removed trailing space in v~: Respondit Aaron: Oblata est hodie victima pro peccato, et holocaustum coram Domino: mihi autem accidit quod vides; quomodo potui comedere eam, aut placere Domino in cæremoniis mente lugubri?\f + \fr 10.19 \fk Respondit Aaron, \ft etc. In persona Ecclesiæ, cujus figuram gerit, sicut et Christi, videtur Aaron dicere hoc. Quasi, quia post adventum Salvatoris deputati sunt ministare, et pro pœnitentia offerre, et propheticam vitam exponere. Aliter: Docentes perierunt et in eis hæc Ecclesiæ acciderunt, ut sacerdotum et magistrorum lugeret mortem, unde comedere hodie pro peccato non potuit, nec orare: Domino autem displicebat. AUG. \fk Respondit Aaron, \ft etc. Si hodie obtulerunt quæ pro peccato illorum sunt, etc., usque ad Hoc autem quare sit factum, respondit Aaron, et placuit Mosi. \fk Hodie. \ft Quasi dicat: si ante remissionem Salvatoris hoc peccassent, forsitan ignosceretur, cum nondum mundo scientia manifestaretur: unde, \fk Si non venissem, et locutus eis fuissem, peccatum non haberent; nunc autem excusationem non habent de peccato suo\ft Joan. 15..\f*

LEV 10:20 Removed trailing space in v~: Quod cum audisset Moyses, recepit satisfactionem.

LEV 11:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 11:0 Removed trailing space in c: 11

LEV 11:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen et Aaron, dicens:\f + \fr 11.1 \fk Locutus est Dominus. \ft ISICH. Quidquid a Deo factum ipsa institutionis auctoritate mundum est. In animalibus igitur mores pinguntur hominum, et actus, et voluntates, ex quibus fiunt mundi vel immundi. ID. Dixit Dominus ad Nœ: \fk Omne quod movetur et vivit, erit vobis in cibum\ft Gen. 9., etc. In Genesi quoque dictum est: \fk Vidit Deus cuncta quæ fecerat, et erant valde bona\ft Gen. 1.. Hic autem quædam prohibentur, velut mala, et immunda decernuntur. Non sunt tamen ista contraria sibi: nam et Judæorum gastrimargiam ad modicum Dominus reprimit, et spiritualis præceptorum expositio quales debeant esse instruit. Lex enim nutrimentum est animæ rationalis rationabiliter intellecta. Sicut autem in superioribus per oblationes figuravit offerentes, sic nunc per ea quæ comeduntur exprimit comedentes.\f*

LEV 11:2 Removed trailing space in v~: Dicite filiis Israël: Hæc sunt animalia quæ comedere debetis de cunctis animantibus terræ:

LEV 11:3 Removed trailing space in v~: omne quod habet divisam ungulam, et ruminat in pecoribus, comedetis.\f + \fr 11.3 \fk Omne quod habet, \ft etc. ISID. In piscibus quidquid pinnulas et squamas non habet, abominabile est: aspera pro mundis habentur. Hispidi enim et hirsuti, firmi, et graves hominum mores approbantur. Qui sine his sunt, immundi dicuntur, quibus leves et lubrici, infirmi et effeminati mores adjiciuntur. Pinnulas quoque conjungit et squamas; quicunque enim pisces pinnati sunt et squamosi. Si quibus ignorantia solubilis est, his et cognitio sublimis et vita cœlestis: qui autem tales non sunt, cum his nec cibum sumere. Moraliter. GREG. Pisces qui pinnulas habent et squamas, dare saltus super aquas solent. In pinnatis ergo piscibus electæ animæ figurantur, quæ solæ in cœlestis Ecclesiæ corpus transeunt; quæ pinnulis virtutum fultæ per cœleste desiderium saliunt ad contemplationem, quamvis in se relabantur per carnis fragilitatem. Soli ergo in electorum corpus quasi cibus electus transeunt, qui dum imis serviunt, mentis saltibus superna conscendunt, ne semper in profundis curarum lateant, ubi nullam amoris summi, quasi liberi æris, curam habent. Qui ergo rebus temporalibus occupantur, tunc bene exteriora disponunt, cum sollicite ad interiora refugiunt, nec perturbationis strepitus diligunt, sed apud semetipsos intus in tranquillitatis sinu requiescunt.\f*

LEV 11:4 Removed trailing space in v~: Quidquid autem ruminat quidem, et habet ungulam, sed non dividit eam, sicut camelus et cetera, non comedetis illud, et inter immunda reputabitis.

LEV 11:5 Removed trailing space in v~: Chœrogryllus qui ruminat, ungulamque non dividit, immundus est.

LEV 11:6 Removed trailing space in v~: Lepus quoque: nam et ipse ruminat, sed ungulam non dividit.

LEV 11:7 Removed trailing space in v~: Et sus: qui cum ungulam dividat, non ruminat.

LEV 11:8 Removed trailing space in v~: Horum carnibus non vescemini, nec cadavera contingetis, quia immunda sunt vobis.

LEV 11:9 Removed trailing space in v~: Hæc sunt quæ gignuntur in aquis, et vesci licitum est: omne quod habet pinnulas et squamas, tam in mari quam in fluminibus et stagnis, comedetis.

LEV 11:10 Removed trailing space in v~: Quidquid autem pinnulas et squamas non habet, eorum quæ in aquis moventur et vivunt, abominabile vobis,\f + \fr 11.10 \fk Quidquid pinnulas, \ft etc. Sunt etiam pisces testam pro pelle habentes, quorum squama auferri non potest, quia nec verbo Dei squamas ignorantiæ deponunt, nec cultrum spiritus suscipiunt: et quamvis in mari baptismi inveniantur, vel in pœnitentiæ fluminibus, abominabiles sunt tamen in his quæ moventur et vivunt in aquis, quia regenerationem et vitam, quam in baptismo acceperunt, vivendo male corrumpunt.\f*

LEV 11:11 Removed trailing space in v~: execrandumque erit: carnes eorum non comedetis, et morticina vitabitis.\f + \fr 11.11 \fk Carnes. \ft RAB. in Levit. Cum suem prohibet, etc., usque ad quærentes tenebras noctis.\f*

LEV 11:12 Removed trailing space in v~: Cuncta quæ non habent pinnulas et squamas in aquis, polluta erunt.

LEV 11:13 Removed trailing space in v~: Hæc sunt quæ de avibus comedere non debetis, et vitanda sunt vobis: aquilam, et gryphem, et haliæetum,\f + \fr 11.13 \fk Hæc sunt quæ de avibus, \ft etc. ISICH. Quæ ad contemplativorum vitam pertinent, adjungit, etc., \fk usque ad mulierculas peccatis oneratas. \f*

LEV 11:13 Found footnote ending with space in \v~: Hæc sunt quæ de avibus comedere non debetis, et vitanda sunt vobis: aquilam, et gryphem, et haliæetum,\f + \fr 11.13 \fk Hæc sunt quæ de avibus, \ft etc. ISICH. Quæ ad contemplativorum vitam pertinent, adjungit, etc., \fk usque ad mulierculas peccatis oneratas. \f*

LEV 11:14 Removed trailing space in v~: et milvum ac vulturem juxta genus suum,\f + \fr 11.14 \fk Vulturem juxta genus suum. \ft ID. Qui bellis gaudet. Unde sequitur exercitum, expectans cadavera mortuorum: non debet enim alieno luctu pasci, qui dat operam contemplationi.\f*

LEV 11:15 Removed trailing space in v~: et omne corvini generis in similitudinem suam,

LEV 11:16 Removed trailing space in v~: struthionem, et noctuam, et larum, et accipitrem juxta genus suum:\f + \fr 11.16 \fk Struthionem. \ft Struthio avis est, sed volare non potest, et semper circa terram est, sicut quidam Deo militantes et sæcularibus negotiis se implicantes Job XXXIX; II Tim. 2.. \fk Noctuam. \ft Hanc aiunt in nocte acute videre, et parum in die. Tales sunt qui Legis gloriantur contemplatione, et Evangelii lucem capere non valent. \fk Nycticorax. \ft In nocte tantum rapit. Tales sunt gentes noctis operibus inhiantes, quæ sunt fornicatio, immunditia, impudicitia Gal. 5.. \fk Larum. \ft Larus est animal tam in aqua quam in terra habitans: volat enim et natat. Huic assimilantur qui circumcisionem et baptismum venerantur. \fk Accipitrem. \ft Accipiter inter rapaces est aves, sed mansuescit, et rapinam cum hominibus operatur. Hunc imitantur qui mansueti videntur, sed cum potentibus et avaris atque rapacibus rapere nituntur. \fk Mergulum et ibin. \ft Hæc longi colli sunt, et cibum ex profunditate terræ vel aquæ ut dicitur trahunt, nec imitanda sunt. Qui enim contemplationi vacat ad superiora debet tendere, nec de inferioribus sollicitus esse.\f*

LEV 11:17 Removed trailing space in v~: bubonem, et mergulum, et ibin,

LEV 11:18 Removed trailing space in v~: et cygnum, et onocrotalum, et porphyrionem,

LEV 11:19 Removed trailing space in v~: herodionem, et charadrion juxta genus suum, upupam quoque, et vespertilionem.\f + \fr 11.19 \fk Upupam. \ft Hæc lugubris est et luctum amans. Sæculi autem tristitia mortem operatur. Qui autem Deum diligit, debet gaudere, sine intermissione orare, in omnibus gratias agere I Thess. 5.. \fk Vespertilio. \ft Quæ circa terram volat, pennis pro pedibus utitur: quod alienum est ab eis qui contemplantur, ne contemplatio eorum in terrenis occupetur.\f*

LEV 11:20 Removed trailing space in v~: Omne de volucribus quod graditur super quatuor pedes, abominabile erit vobis.\f + \fr 11.20 \fk Omne de volucribus quod graditur super quatuor pedes, \ft etc. Qui contemplativis videntur esse similes, sed tanquam reptilia terrenis inhærent concupiscentiis, etiamsi in quatuor pedibus ambulent, id est si evangelicam prædicationem simulent, quæ vocat ad pœnitentiam; quia non vere socialem amplectuntur vitam, voluptatibus servientes, abominabiles sunt.\f*

LEV 11:21 Removed trailing space in v~: Quidquid autem ambulat quidem super quatuor pedes, sed habet longiora retro crura, per quæ salit super terram,\f + \fr 11.21 \fk Quidquid autem ambulat, \ft etc. Quia cum sint in carne, non secundum carnem ambulant II Cor. 10., sed a sordidis actionibus exsiliunt, et terrenis hominibus permiscentur, ut instruant et doceant: sicut Dominus cum peccatoribus et publicanis Matth. 9.. Habere nos oportet crura sublimiora pedibus, ne claudicemus utroque pede, sicut Judæi in lege et prophetis; sed crura habeamus recta, sicut Cherubin, de quibus dicitur: \fk Crura eorum recta, et pennati pedes eorum\ft Ezech. 1..\f*

LEV 11:22 Removed trailing space in v~: comedere debetis, ut est bruchus in genere suo, et attacus atque ophiomachus, ac locusta, singula juxta genus suum.\f + \fr 11.22 \fk Brucus. \ft Qui exsilit, sed minus quam attacus, vel locusta, quæ magis exsiliunt. Tales sunt, qui cum peccatoribus conversantur, ad conversationem, non ad consensum vel imitationem. \fk Ophiomachus. \ft Qui pugnat cum serpentibus, nobis autem pugna est cum antiquo serpente et angelis ejus Apoc. 12..\f*

LEV 11:23 Removed trailing space in v~: Quidquid autem ex volucribus quatuor tantum habet pedes, execrabile erit vobis:

LEV 11:24 Removed trailing space in v~: et quicumque morticina eorum tetigerit, polluetur, et erit immundus usque ad vesperum:

LEV 11:25 Removed trailing space in v~: et si necesse fuerit ut portet quippiam horum mortuum, lavabit vestimenta sua, et immundus erit usque ad occasum solis.\f + \fr 11.25 \fk Ut portet. \ft Sicut qui dicit malum bonum, et amarum dulce Isa. 5.: laudando enim malum a quo prohibere debuerat, suum facit et portat.\f*

LEV 11:26 Removed trailing space in v~: Omne animal quod habet quidem ungulam, sed non dividit eam, nec ruminat, immundum erit: et qui tetigerit illud, contaminabitur.\f + \fr 11.26 \fk Omne animal quod. \ft ISICH. Nullum peccatum præterit lex; quæcunque in Evangelio prohibentur Legis ænigmatibus exprimuntur, \fk ut in ore duorum testium stet omne verbum\ft Matth. 18., et in utraque lege laudes Deum, et, sicut prohibet, fugias malum.\f*

LEV 11:27 Removed trailing space in v~: Quod ambulat super manus ex cunctis animantibus, quæ incedunt quadrupedia, immundum erit: qui tetigerit morticina eorum, polluetur usque ad vesperum.\f + \fr 11.27 \fk Quod ambulat super manus, \ft etc. Qui evangelicam conversationem migrat, sed manibus ambulat, turpis, scilicet, lucri causa manus imponens I Tim. 4., hic recte omnibus bestiis comparatur, ut vel adulterum dicas, vel avarum, homicidam et similia: omnibus enim per pravam manus impositionem communicat.\f*

LEV 11:28 Removed trailing space in v~: Et qui portaverit hujuscemodi cadavera, lavabit vestimenta sua, et immundus erit usque ad vesperum: quia omnia hæc immunda sunt vobis.\f + \fr 11.28 \fk Qui portaverit hujusmodi cadavera. \ft Falsa dicendo testimonia. dignum dicendo indignum, et mundum immundum.\f*

LEV 11:29 Removed trailing space in v~: Hæc quoque inter polluta reputabuntur de his quæ moventur in terra, mustela et mus et crocodilus, singula juxta genus suum,\f + \fr 11.29 \fk Mustela. \ft Ingluviem. Mus enim pro ventris ingluvie nulla vitat pericula. \fk Crocodilus. \ft Qui duræ cutis et malitiosus luto pascitur.\f*

LEV 11:30 Removed trailing space in v~: mygale, et chamæleon, et stellio, et lacerta, et talpa.\f + \fr 11.30 \fk Chamelæon. \ft Miserescit, et præ infirmitate mansuetum se fingit, cum crudele sit. \fk Talpa. \ft Animal cæcum de terra genitum. Creatur enim, ut aiunt, de terra compluta et lutulenta, sed prius corrupta.\f*

LEV 11:31 Removed trailing space in v~: Omnia hæc immunda sunt. Qui tetigerit morticina eorum, immundus erit usque ad vesperum:\f + \fr 11.31 \fk Qui tetigerit, \ft etc. Si naturaliter essent immunda, immundus esset viventia etiam qui tangeret. Morticina talium actiones sunt, id est, dolus, furtum, duplicitas, et hujusmodi in quibus mors animæ.\f*

LEV 11:32 Removed trailing space in v~: et super quod ceciderit quidquam de morticinis eorum, polluetur, tam vas ligneum et vestimentum, quam pelles et cilicia: et in quocumque fit opus, tingentur aqua, et polluta erunt usque ad vesperum, et sic postea mundabuntur.\f + \fr 11.32 \fk Et super quod, \ft etc. ISICH. Admirabili divisione utitur legislator, etc., usque ad tam vas ligneum quam vestimentum.\f*

LEV 11:33 Removed trailing space in v~: Vas autem fictile, in quod horum quidquam intro cecidit, polluetur, et idcirco frangendum est.

LEV 11:34 Removed trailing space in v~: Omnis cibus, quem comedetis, si fusa fuerit super eum aqua, immundus erit: et omne liquens quod bibitur de universo vase, immundum erit.\f + \fr 11.34 \fk Omnis cibus, \ft etc. Cibum et potum opera bona intelligit, ideo dixit: \fk Cibus quem comedetis, et liquens quod bibitur, \ft etc. Quia malarum actionum et cibus et potus prohibetur, ne quis participet. Si ergo bonis actionibus, quæ sunt in omni vase, id est in omni homine, quodlibet morticinum inciderit, necessario immunda actio erit. Si enim bonæ actioni, superbia, dolus, hypocrisis vel quodlibet morticinum, id est, participanti mortem inferens inciderit, et hic immundus erit: bonam enim actionem mala incidens intentio polluit. \fk Si fusa fuerit super eum aqua. \ft AUG., quæst. 37 in Levit. De vase, scilicet quod factum est immundum de morticinis immundis si forte aquam habuit. \fk Aqua. \ft Baptismi: est enim sermo de baptizatis; de infidelibus autem mentionem non facit. Unde Paulus: \fk Scripsi vobis non commisceri fornicariis\ft I Cor. 3., non utique fornicariis hujus mundi, etc.\f*

LEV 11:35 Removed trailing space in v~: Et quidquid de morticinis hujuscemodi ceciderit super illud, immundum erit: sive clibani, sive chytropodes, destruentur, et immundi erunt.\f + \fr 11.35 \fk Sive clibani. \ft Per hoc magistri designantur, in quibus cibi sacræ doctrinæ coquuntur operatione et igne Spiritus sancti. Nec mirum: Moab enim lebes appellatur: \fk Moab olla spei meæ\ft Rom. 2.. \fk Chytropodes, \ft etc. Quia qui docent non furari, furantur; et qui prædicant non mœchari, mœchantur: doctrina tamen munda est. Unde fontes et cætera.\f*

LEV 11:36 Removed trailing space in v~: Fontes vero et cisternæ, et omnis aquarum congregatio munda erit. Qui morticinum eorum tetigerit, polluetur.

LEV 11:37 Removed trailing space in v~: Si ceciderit super sementem, non polluet eam.\f + \fr 11.37 \fk Si ceciderit. \ft ISICH. Nihil indiscussum relinquit, etc., usque ad si quodlibet morticinum super eos ceciderit, fiunt immundi.\f*

LEV 11:38 Removed trailing space in v~: Si autem quispiam aqua sementem perfuderit, et postea morticinis tacta fuerit, illico polluetur.

LEV 11:39 Removed trailing space in v~: Si mortuum fuerit animal, quod licet vobis comedere, qui cadaver ejus tetigerit, immundus erit usque ad vesperum:\f + \fr 11.39 \fk Qui cadaver ejus tetigerit, immundus. \ft ISICH. Iniquorum vitam debemus abominari, justorum imitari. Qui enim vitam malorum tetigerit, immundus erit, donec pœnituerit.\f*

LEV 11:40 Removed trailing space in v~: et qui comederit ex eo quippiam, sive portaverit, lavabit vestimenta sua, et immundus erit usque ad vesperum.\f + \fr 11.40 \fk Qui comederit. \ft Id est, quasi advocatus defenderit, et in se auxiliando transtulerit, lavet vestimenta sua, id est actiones pravas, donec pœnituerit.\f*

LEV 11:41 Removed trailing space in v~: Omne quod reptat super terram, abominabile erit, nec assumetur in cibum.\f + \fr 11.41 \fk Omne quod reptat super terram. \ft Hoc superius legislator exposuit, sed ad frequentationem meditandæ legis monendo auditorem, repetit.\f*

LEV 11:42 Removed trailing space in v~: Quidquid super pectus quadrupes graditur, et multos habet pedes, sive per humum trahitur, non comedetis, quia abominabile est.

LEV 11:43 Removed trailing space in v~: Nolite contaminare animas vestras, nec tangatis quidquam eorum, ne immundi sitis.

LEV 11:44 Removed trailing space in v~: Ego enim sum Dominus Deus vester: sancti estote, quia ego sanctus sum. Ne polluatis animas vestras in omni reptili quod movetur super terram.

LEV 11:45 Removed trailing space in v~: Ego enim sum Dominus, qui eduxi vos de terra Ægypti, ut essem vobis in Deum. Sancti eritis, quia ego sanctus sum.

LEV 11:46 Removed trailing space in v~: Ista est lex animantium ac volucrum, et omnis animæ viventis, quæ movetur in aqua, et reptat in terra,

LEV 11:47 Removed trailing space in v~: ut differentias noveritis mundi et immundi, et sciatis quid comedere et quid respuere debeatis.\f + \fr 11.47 \fk Et sciatis quid comedere. \ft Non hi cibi nos mundant vel polluunt, sed nos ipsi: vivificamus enim quæ comeduntur, et quemadmodum omnis cibus bonus I Petr. 2., et nihil rejiciendum, quod cum gratiarum actione percipitur; sic ea quæ comeduntur, id est quæ nutriunt animam, bonas scilicet actiones, nos vivificamus, si bene utimur: si male, mortificamus. Qui enim ex rapina facit eleemosynam mortificat eam, et aufert ei potentiam; et qui abstinent a cibis, fratribus vero detrahunt, mortificant abstinentiam.\f*

LEV 12:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 12:0 Removed trailing space in c: 12

LEV 12:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 12:2 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Mulier, si suscepto semine pepererit masculum, immunda erit septem diebus juxta dies separationis menstruæ.\f + \fr 12.2 \fk Mulier si suscepto semine. \ft ISID., quæst. in Levit., tom. 5. Septimana est præsens vita, etc., usque ad nec in futuro purgabitur. \fk Immunda erit. \ft ISICH. Quia scilicet sator immundus, ut hæres Adæ, qui per transgressionem immundus, et ita uxori mistus. Postquam enim exiit de paradiso cognovit uxorem suam, et ita propagatur humanum genus. \fk Septem diebus. \ft ID. Quia Adam, etc., usque ad quando Adam separatus a paradiso in hanc miseriam decidit. \fk Die octavo, \ft etc. ID. Dies octavus, etc., usque ad Inobedientia autem immunditiam nobis sordemque contraxit.\f*

LEV 12:3 Removed trailing space in v~: Et die octavo circumcidetur infantulus:

LEV 12:4 Removed trailing space in v~: ipsa vero triginta tribus diebus manebit in sanguine purificationis suæ. Omne sanctum non tanget, nec ingredietur in sanctuarium, donec impleantur dies purificationis suæ.\f + \fr 12.4 \fk Triginta tribus diebus, \ft etc. ID. septem additis, etc., usque ad incertum est enim an feminam, an marem pariant. AUG., quæst. 40 in Levit. Quæ differentia est inter septem dies, etc., usque ad in feminæ octoginta. \fk Omne sanctum non tanget. \ft Quid sanctuarium vult intelligere cum tabernaculum nonnisi sacerdotes debeant ingredi, et usque ad velum secundi: ultra velum autem, ubi erat arca, summus tantum sacerdos introibat? Forte ante tabernaculum, ubi altare sacrificiorum est, potuit dici sanctuarium. Nam sæpe sanctus locus appellatur etiam atrium, cum dicitur: \fk In loco sancto edent ea. \ft Illuc forsitan intrabant mulieres dona sua offerentes, quæ altari imponerent.\f*

LEV 12:5 Removed trailing space in v~: Sin autem feminam pepererit, immunda erit duabus hebdomadibus juxta ritum fluxus menstrui, et sexaginta sex diebus manebit in sanguine purificationis suæ.

LEV 12:6 Removed trailing space in v~: Cumque expleti fuerint dies purificationis suæ, pro filio sive pro filia, deferet agnum anniculum in holocaustum, et pullum columbæ sive turturem pro peccato, ad ostium tabernaculi testimonii, et tradet sacerdoti,\f + \fr 12.6 \fk Cumque expleti fuerint. \ft Intentionem aperit, quia scilicet, pollutionem naturales motus non faciunt, sed peccatum, de quo dicit David: \fk Ecce enim in iniquitatibus conceptus\ft Psal. 50., etc., Matrem naturam appellans, et immunditiam peccati Adæ et Evæ in totum genus humanum descendisse significans. Ideo Moyses, completis diebus purificationis holocaustum, et pro peccato præcepit immolari; evidenter ostendens quia imago Dei perfectionem tribuit generi nostro. Nam formationem dies mundationis ostendunt, perfectionem holocaustum. AUG., ubi supra. Nunquid peperisse peccatum est? etc., usque ad non ut dicerent super filio aut super filia, sed pro filio aut filia. Notandum autem quam pauper Dominus nasci voluerit, ut non pro illo offerretur agnus et pullus columbinus aut turtur, sed par turturum aut duo pulli columbarum secundum Evangelium, quod scriptura Levitici tunc jussit offerri, si non habuit agnum manus offerentis, quod satis est magnum. BEDA, in Lev., tom. 2. Dominus noster non solum homo, etc., usque ad et post in cœlestem Jerusalem bonorum operum victimis Domino commendata perveniet.\f*

LEV 12:7 Removed trailing space in v~: qui offeret illa coram Domino, et orabit pro ea, et sic mundabitur a profluvio sanguinis sui: ista est lex parientis masculum aut feminam.\f + \fr 12.7 \fk A profluvio, \ft etc. Tanquam aliquis quærat, unde mundabitur quæ legitime generavit? ait, a \fk profluvio sanguinis sui, \ft hoc est inobedientia, unde immunditia et pœna profluxit, per meditationem et contemplationem legis, cujus negligentia hominibus immunditiam invexit.\f*

LEV 12:8 Removed trailing space in v~: Quod si non invenerit manus ejus, nec potuerit offerre agnum, sumet duos turtures vel duos pullos columbarum, unum in holocaustum, et alterum pro peccato: orabitque pro ea sacerdos, et sic mundabitur.

LEV 13:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 13:0 Removed trailing space in c: 13

LEV 13:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, et Aaron, dicens:\f + \fr 13.1 \fk Locutusque est Dominus. \ft ISID. Semel loquitur Deus, et duo audiuntur: Spiritum audit Moyses, ut sublimior; litteram, Aaron, ut inferior, qui litteram nuntiat populo. Unde \fk ipse loquetur ad populum, et erit os tuum, tu autem eris in his quæ ad Deum pertinent\ft Exod. 4..\f*

LEV 13:2 Removed trailing space in v~: Homo, in cujus cute et carne ortus fuerit diversus color, sive pustula, aut quasi lucens quippiam, id est, plaga lepræ, adducetur ad Aaron sacerdotem, vel ad unum quemlibet filiorum ejus.\f + \fr 13.2 \fk Homo. \ft ID. Aliquando excellenter accipitur, qui Dei imaginem et naturæ servat dignitatem. Aliquando peccator, in quo dignitas deformatur, sicut hic. \fk In cujus carne, \ft etc. In carne et cute lepram portat, qui carnalia vel exteriora suadere certat, ut Corinthiani, qui putabant resurrectionem futuram in voluptate carnis: et in fide manentibus, quamvis carnaliter vivant, non imputari peccata. \fk Aut quasi lucens. \ft Lepra alia nimis vel moderate obscura, nondum effervente passione, quæ nimia indiget deliberatione. Alia nimis clara et perspicua, cujus aperta cognitio. \fk Plaga lepræ. \ft ISID. Lepra falsa doctrina; leprosi hæretici, qui unitatem veræ fidei non habentes, varios doctrinæ profitentur errores, vera falsis admiscentes et Ecclesiam, sicut lepra corpora, irradiando commaculant. In corpore lepram gerit, qui Ecclesiæ detrahit, sicut Carpocratiani, qui negant resurrectionem carnis, et Novatiani, qui nuptias damnant, et peccantibus auferunt pœnitentiam. \fk Vel ad unum quemlibet filiorum ejus, \ft etc. Cognatorum secundum spiritum, a quo habet sacerdotium, quibus inest perfecta et plena prophetia, ut discernere possint subtilia et animæ motus absconditos.\f*

LEV 13:3 Removed trailing space in v~: Qui cum viderit lepram in cute, et pilos in album mutatos colorem, ipsamque speciem lepræ humiliorem cute et carne reliqua: plaga lepræ est, et ad arbitrium ejus separabitur.\f + \fr 13.3 \fk Pilos. \ft Cogitationes, quibus anima ornatur, mensque contegitur, a qua generantur, sicut caput capillos generat, quibus ornatur et tegitur. Unde \fk capilli capitis vestri omnes numerati sunt\ft Matth. 10.. Inde Nazaræi caput non tondent Num. 6., quia superfluas cogitationes non habent, sanctas autem deponere sanctum, damnum est. \fk Humilior carne, \ft etc. Humilior seipso: unde recte veniam non meretur. Vinci enim ab alio majori, portabile est; bonum autem a Deo præceptum non operari dividit enim Dominus prout vult, ut seipso quispiam deterior fiat, hoc importabile est.\f*

LEV 13:4 Removed trailing space in v~: Sin autem lucens candor fuerit in cute, nec humilior carne reliqua, et pili coloris pristini, recludet eum sacerdos septem diebus:\f + \fr 13.4 \fk Recludet eum. \ft Secundo recluditur, ut studiose inspiciatur, et duplici probatione transacta districtum judicium fiat. Manifestum enim erat peccatum sacerdoti, sed animum consentire passioni nesciebat, sed conjiciebat: ideo iterum inspiciebat. Hinc Dominus post negationem, animum Petri quomodo se habeat tertio interrogat Joan. 11., ut non cito judicemus, sed frequenter inquiramus. Septem diebus recluditur. Septenarius enim præsentis vitæ plenitudinem signat, quæ septem diebus agitur, quo impleto, peccatum et servitium cessabit. Unde septima in divinis Scripturis requies nominatur.\f*

LEV 13:5 Removed trailing space in v~: et considerabit die septimo: et si quidem lepra ultra non creverit, nec transierit in cute priores terminos, rursum recludet eum septem diebus aliis.

LEV 13:6 Removed trailing space in v~: Et die septimo contemplabitur: si obscurior fuerit lepra, et non creverit in cute, mundabit eum, quia scabies est: lavabitque homo vestimenta sua, et mundus erit.\f + \fr 13.6 \fk Mundabit eum, quia scabies est. \ft Sic Paulus eum qui in Corintho fornicatus est quia manifesta erat passio sanctorum tabernaculo removit, et Satanæ tradidit; quem cum inspexisset secundo, et pœnitere vidisset, suscipi jussit I Cor. 5..\f*

LEV 13:7 Removed trailing space in v~: Quod si postquam a sacerdote visus est, et redditus munditiæ, iterum lepra creverit: adducetur ad eum,

LEV 13:8 Removed trailing space in v~: et immunditiæ condemnabitur.

LEV 13:9 Removed trailing space in v~: Plaga lepræ si fuerit in homine, adducetur ad sacerdotem,

LEV 13:10 Removed trailing space in v~: et videbit eum. Cumque color albus in cute fuerit, et capillorum mutaverit aspectum, ipsa quoque caro viva apparuerit:\f + \fr 13.10 \fk Cumque color albus in cute fuerit. \ft Manifesta transgressio litteræ legis, quæ propria Judæis sicut in sacrificiis et purgationibus et in hujusmodi. Est enim et communis gentibus de adulterio, rapina, avaritia, et similibus.\f*

LEV 13:11 Removed trailing space in v~: lepra vetustissima judicabitur, atque inolita cuti. Contaminabit itaque eum sacerdos, et non recludet, quia perspicuæ immunditiæ est.

LEV 13:12 Removed trailing space in v~: Sin autem effloruerit discurrens lepra in cute, et operuerit omnem cutem a capite usque ad pedes, quidquid sub aspectum oculorum cadit,\f + \fr 13.12 \fk Sin autem effloruerit. \ft ISICH. Ostendit Judaicum populum partim leprosum, ut in parte transgressorem legis: unde eum sacerdos expellit tanquam immundum. Sed toto corpore leprosum Gentilem, qui totam transgreditur legem, non expellit; sed eum mundum judicat, quia legis jugo subjectus non erat. HIERON. \fk Sin autem effloruerit, \ft etc. In hac lepra quasi florente et alba, diversa crimina designat. Quia cum mundialis vitæ voluptas quasi candida æstimatur et florens, tunc grave vitiorum contagium grassatur in corpore. Nam aut avaritiæ aut libidinis patescunt maculæ. Sed avaritiæ crimen facile potest resecari, unde: \fk Date eleemosynam et omnia munda erunt vobis. \ft Libido quoque jejuniis et abstinentia mundatur. Sed omnibus per sacerdotem medela adhibetur. Alia enim sacrificiorum oblationibus mundatur; alia est, quæ facilius; alia, quæ extra castra posita mundatur; alia, quæ omnino non mundatur.\f*

LEV 13:13 Removed trailing space in v~: considerabit eum sacerdos, et teneri lepra mundissima judicabit: eo quod omnis in candorem versa sit, et idcirco homo mundus erit.

LEV 13:14 Removed trailing space in v~: Quando vero caro vivens in eo apparuerit,\f + \fr 13.14 \fk Caro vivens, \ft etc. ISICH. Judaicum mandatum, quod vivere dicitur quantum ad mandatum, vel quia bene intellectum affert vitam.\f*

LEV 13:15 Removed trailing space in v~: tunc sacerdotis judicio polluetur, et inter immundos reputabitur: caro enim viva, si lepra aspergitur, immunda est.

LEV 13:16 Removed trailing space in v~: Quod si rursum versa fuerit in alborem, et totum hominem operuerit,

LEV 13:17 Removed trailing space in v~: considerabit eum sacerdos, et mundum esse decernet.

LEV 13:18 Removed trailing space in v~: Caro autem et cutis in qua ulcus natum est, et sanatum,\f + \fr 13.18 \fk Caro enim, \ft etc. ISID. In carne viva lepram gestat, qui de anima, quæ vita carnis est, aliquid falsum existimat. Sicut Luciferiani qui dicunt animam de carnis substantia propagatam; et Arabici qui animam cum corpore mori putant.\f*

LEV 13:19 Removed trailing space in v~: et in loco ulceris cicatrix alba apparuerit, sive subrufa, adducetur homo ad sacerdotem.\f + \fr 13.19 \fk Cicatrix, \ft etc. ID. In cicatrice sanati vulneris lepram portant, qui post agnitionem fidei et medicinam Dei quam in Christo suscipiunt, rursus aliquod indicium erroris aut perfidiæ veteris dogmatis ostendunt. \fk Alba. \ft Quia ex vulnere legalis transgressionis; lex enim alba et a sole justitiæ non calefacta Act. 15.. \fk Subrufa. \ft Quia de prævaricatione evangelica, sicut idolothytum sanguinem, vel suffocatum comedere; utrumque autem fit contra Christum, cujus est Lex et Evangelium.\f*

LEV 13:20 Removed trailing space in v~: Qui cum viderit locum lepræ humiliorem carne reliqua, et pilos versos in candorem, contaminabit eum: plaga enim lepræ orta est in ulcere.\f + \fr 13.20 \fk Contaminabit. \ft Quia in habitu est peccatum, et animæ mala depastio per ulcus incubuit. Unde lepram ex vulnere efflorentem vocavit. \fk Caro et cutis quam ignis exusserat, \ft etc. ISICH. Supradicta videtur repetere, sed partim eadem dicit, partim adjicit, alteram quippe passionem, sed eamdem ponit indicationem. Egit enim de ulcere quod aliqua ægritudine neglectæ carnis generatur et proficit. Ulcus ergo carnis nostræ est voluptas, ebrietas, gastrimargia et hujusmodi, quæ luxuriante corpore et in semetipso pruriente proveniunt. Nunc autem de plaga majori, id est exustione ignis. De quo dicitur: \fk Ignis adversarios consumet\ft Isa. 74..\f*

LEV 13:21 Removed trailing space in v~: Quod si pilus coloris est pristini, et cicatrix subobscura, et vicina carne non est humilior, recludet eum septem diebus:

LEV 13:22 Removed trailing space in v~: et si quidem creverit, adjudicabit eum lepræ;

LEV 13:23 Removed trailing space in v~: sin autem steterit in loco suo, ulceris est cicatrix, et homo mundus erit.

LEV 13:24 Removed trailing space in v~: Caro autem et cutis, quam ignis exusserit, et sanata albam sive rufam habuerit cicatricem,

LEV 13:25 Removed trailing space in v~: considerabit eam sacerdos: et ecce versa est in alborem, et locus ejus reliqua cute est humilior, contaminabit eum, quia plaga lepræ in cicatrice orta est.\f + \fr 13.25 \fk Quia plaga, \ft etc. In cicatrice exustionis lepram habent Manichæi, qui in abstinentiæ cruciatu corpora sua exurunt, et per infidelitatem, non munditiam inde, sed lepram gignunt.\f*

LEV 13:26 Removed trailing space in v~: Quod si pilorum color non fuerit immutatus, nec humilior plaga carne reliqua, et ipsa lepræ species fuerit subobscura, recludet eum septem diebus,

LEV 13:27 Removed trailing space in v~: et die septimo contemplabitur: si creverit in cute lepra, contaminabit eum.

LEV 13:28 Removed trailing space in v~: Sin autem in loco suo candor steterit non satis clarus, plaga combustionis est, et idcirco mundabitur, quia cicatrix est combusturæ.

LEV 13:29 Removed trailing space in v~: Vir, sive mulier, in cujus capite vel barba germinaverit lepra, videbit eos sacerdos.\f + \fr 13.29 \fk Vir sive mulier. \ft Qui scilicet in divinitate errat, sicut hæretici, qui non solum Patrem factorem mundi negant, sed etiam actorem malorum affirmant, ut Manichæus. \fk Vel barba, \ft etc. ISID. In barba lepram gerunt qui de apostolis et discipulis Christi perverse sentiunt, et falsa prædicare confingunt. Barba enim est ornamentum viri, et apostoli doctores corporis Christi. ISICH. Sex species lepræ invenimus legislatorem posuisse, etc., usque ad quia erroris sui perfidiam aperta pravitate defendunt. ID. Diversos colores lepræ supponit, etc., usque ad linguam mendacem significat et imbecillitatem.\f*

LEV 13:30 Removed trailing space in v~: Et si quidem humilior fuerit locus carne reliqua, et capillus flavus, solitoque subtilior, contaminabit eos, quia lepra capitis ac barbæ est.

LEV 13:31 Removed trailing space in v~: Sin autem viderit locum maculæ æqualem vicinæ carni, et capillum nigrum: recludet eum septem diebus,\f + \fr 13.31 \fk Recludet eum septem diebus, et die, \ft etc., non tam pro pœna quam districtæ probationis causa; tempus enim in omnibus servandum, districtius in his quorum lingua circa divinitatem se effrenat.\f*

LEV 13:32 Removed trailing space in v~: et die septimo intuebitur. Si non creverit macula, et capillus sui coloris est, et locus plagæ carni reliquæ æqualis:

LEV 13:33 Removed trailing space in v~: radetur homo absque loco maculæ, et includetur septem diebus aliis.

LEV 13:34 Removed trailing space in v~: Si die septimo visa fuerit stetisse plaga in loco suo, nec humilior carne reliqua, mundabit eum: lotisque vestibus suis, mundus erit.\f + \fr 13.34 \fk Si die septimo. \ft Quia verbum in quo delinquitur, si semel negat qui peccavit, dijudicari non oportet. Quis enim reum judicat per quod confessus est lingua, voluntate se protulisse negat? \fk Lotisque vestibus mundus erit, \ft etc. HIERON. Alia ante baptismum commissa, etc., usque ad de quo dicitur: \fk Qui peccat in Spiritum sanctum, non remittetur ei, \ft etc.\f*

LEV 13:35 Removed trailing space in v~: Sin autem post emundationem rursus creverit macula in cute,

LEV 13:36 Removed trailing space in v~: non quæret amplius utrum capillus in flavum colorem sit immutatus, quia aperte immundus est.

LEV 13:37 Removed trailing space in v~: Porro si steterit macula, et capilli nigri fuerint, noverit hominem sanatum esse, et confidenter eum pronuntiet mundum.\f + \fr 13.37 \fk Capilli nigri, \ft id est, si luxerit impietatem suam, et veram egerit pœnitentiam. Lugentes enim et pœnitentes nigro habitu deformantur.\f*

LEV 13:38 Removed trailing space in v~: Vir, sive mulier, in cujus cute candor apparuerit,\f + \fr 13.38 \fk Vir sive mulier, \ft etc. ISICH. In prævaricatione divini dogmatis, etc., \fk usque ad: quibus non vivant. \f*

LEV 13:38 Found footnote ending with space in \v~: Vir, sive mulier, in cujus cute candor apparuerit,\f + \fr 13.38 \fk Vir sive mulier, \ft etc. ISICH. In prævaricatione divini dogmatis, etc., \fk usque ad: quibus non vivant. \f*

LEV 13:39 Removed trailing space in v~: intuebitur eos sacerdos. Si deprehenderit subobscurum alborem lucere in cute, sciat non esse lepram, sed maculam coloris candidi, et hominem mundum.

LEV 13:40 Removed trailing space in v~: Vir, de cujus capite capilli fluunt, calvus et mundus est:\f + \fr 13.40 \fk Calvus ac mundus est. \ft Simplex, non stultis; nemo enim est cui saltem pauci non remaneant capilli.\f*

LEV 13:41 Removed trailing space in v~: et si a fronte ceciderint pili, recalvaster et mundus est.

LEV 13:42 Removed trailing space in v~: Sin autem in calvitio sive in recalvatione albus vel rufus color fuerit exortus,

LEV 13:43 Removed trailing space in v~: et hoc sacerdos viderit, condemnabit eum haud dubiæ lepræ, quæ orta est in calvitio.

LEV 13:44 Removed trailing space in v~: Quicumque ergo maculatus fuerit lepra, et separatus est ad arbitrium sacerdotis,\f + \fr 13.44 \fk Quicunque ergo maculatus, \ft etc. ISID. Hæretici ab Ecclesia ejiciuntur donec purgentur. Dissutis tunicis, id est, manifestatis secretis sedere jubentur. Capite nudato, ut nuditas eorum a cunctis videatur. Ore clauso, ne ulterius impia loquantur.\f*

LEV 13:45 Removed trailing space in v~: habebit vestimenta dissuta, caput nudum, os veste contectum, contaminatum ac sordidum se clamabit.

LEV 13:46 Removed trailing space in v~: Omni tempore quo leprosus est et immundus, solus habitabit extra castra.\f + \fr 13.46 \fk Habitabit extra castra. \ft Sic Joannes intelligibilem leprosum ab intelligibili habitaculo excludit: \fk Qui hanc doctrinam non affert, non recipiatis eum in domum, et ave ei non dixeritis\ft II Joan. 10. ISICH. Ridicula sunt hæc secundum litteram interpretata, etc., usque ad ne dicatur ei, \fk Qui prædicas non furandum, furaris; peccatori autem dixit Deus: Quare tu enarras justitias meas? \ft Rom. 2.\f*

LEV 13:47 Removed trailing space in v~: Vestis lanea sive linea, quæ lepram habuerit,\f + \fr 13.47 \fk Vestis lanea, \ft etc. ID. Lanea, pretiosa et animum calefacientia, etc., usque ad scilicet et bona opera.\f*

LEV 13:48 Removed trailing space in v~: in stamine atque subtegmine, aut certe pellis, vel quidquid ex pelle confectum est,\f + \fr 13.48 \fk In stamine, \ft etc. HIERON. Stamen anima est: quæ cum tentationis fuso in filiorum tenuitatem torquetur, firmioris virtutis soliditate constringitur. Stat ergo anima, ut tamen erecta, corporis sensus subjacet ut trama; alia autem sunt corporis, alia animæ peccata. ISICH. Qui solam litteram attendunt, etc., usque ad sed et de ea quæ circa virtutes evenire consuevit. ID. Lepra, in veste linea, etc., usque ad in conversatione hujus vitæ. \fk Pellis vel quidquid, \ft etc. ID. Tentatio tribulationis, etc., usque ad nec sicut munda temere suscipiat.\f*

LEV 13:49 Removed trailing space in v~: si alba vel rufa macula fuerit infecta, lepra reputabitur, ostendeturque sacerdoti:\f + \fr 13.49 \fk Si alba, \ft etc. ID. LXX: \fk Viridans atque flavescens, \ft id est, superbia, quæ ad modicum floret: unde, \fk Sicut olera herbarum cito decident\ft Psal. 36., aut cenodoxia. Vult enim Christus virtutes esse sine vana gloria.\f*

LEV 13:50 Removed trailing space in v~: qui consideratam recludet septem diebus:

LEV 13:51 Removed trailing space in v~: et die septimo rursus aspiciens, si deprehenderit crevisse, lepra perseverans est: pollutum judicabit vestimentum, et omne in quo fuerit inventa:

LEV 13:52 Removed trailing space in v~: et idcirco comburetur flammis.

LEV 13:53 Removed trailing space in v~: Quod si eam viderit non crevisse,

LEV 13:54 Removed trailing space in v~: præcipiet, et lavabunt id in quo lepra est, recludetque illud septem diebus aliis.

LEV 13:55 Removed trailing space in v~: Et cum viderit faciem quidem pristinam non reversam, nec tamen crevisse lepram, immundum judicabit, et igne comburet, eo quod infusa sit in superficie vestimenti, vel per totum, lepra.

LEV 13:56 Removed trailing space in v~: Sin autem obscurior fuerit locus lepræ, postquam vestis est lota, abrumpet eum, et a solido dividet.\f + \fr 13.56 \fk Abrumpet eum. \ft Per pœnitentiam abscindet passionem; superbia abrumpitur, admota humilitate; vana gloria, amota adulatione, et vana laude.\f*

LEV 13:57 Removed trailing space in v~: Quod si ultra apparuerit in his locis, quæ prius immaculata erant, lepra volatilis et vaga, debet igne comburi.\f + \fr 13.57 \fk Lepra volatilis. \ft GREG., hom. X in Ezech. Aliquando nos mala egisse cognoscimus et vitamus, etc., usque ad per immoderatam continentiam ad iracundiæ vitium transit.\f*

LEV 13:58 Removed trailing space in v~: Si cessaverit, lavabit aqua ea, quæ pura sunt, secundo, et munda erunt.

LEV 13:59 Removed trailing space in v~: Ista est lex lepræ vestimenti lanei et linei, staminis, atque subtegminis, omnisque supellectilis pelliceæ, quomodo mundari debeat, vel contaminari.

LEV 14:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 14:0 Removed trailing space in c: 14

LEV 14:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 14.1 \fk Locutusque est. \ft ISICH. Quia maculas, etc., usque ad ipse enim omne peccatum curavit.\f*

LEV 14:2 Removed trailing space in v~: Hic est ritus leprosi, quando mundandus est. Adducetur ad sacerdotem:

LEV 14:3 Removed trailing space in v~: qui egressus de castris, cum invenerit lepram esse mundatam,

LEV 14:4 Removed trailing space in v~: præcipiet ei, qui purificatur, ut offerat duos passeres vivos pro se, quibus vesci licitum est, et lignum cedrinum, vermiculumque et hyssopum.\f + \fr 14.4 \fk Duos passeres. \ft ID. Divinitatem, scilicet et humanitatem Christi. \fk Quæ munda, \ft quia peccatum non habuit; \fk et viva, \ft quia ex peccato non fuit obnoxia mortis. \fk Quos vesci, \ft etc. Quia, \fk Verbum caro factum est, \ft et \fk nisi manducaverimus carnem Filii hominis, non habebimus vitam in nobis. \fk Lignum cedri. \ft ISICH. Crucem, quæ contra omnia fortis, sicut cedrus fortis et imputribilis. \fk Vermiculum. \ft LXX: Coccinum tortum passionem, scilicet quia coccinum rubeum est, tortum passibilitate, et impassibilitate contextum. \fk Hyssopum. \ft Gratiam Spiritus sancti, quæ nostræ emundationi cooperatur. Unde: \fk Asperges me, Domine, hyssopo, et mundabor, \ft etc. Psal. L.\f*

LEV 14:5 Removed trailing space in v~: Et unum ex passeribus immolari jubebit in vase fictili super aquas viventes:\f + \fr 14.5 \fk Super aquas, \ft etc. Baptismatis. \fk Quicunque in Christo baptizati sumus, in morte ipsius baptizati sumus\ft Rom. 6..\f*

LEV 14:6 Removed trailing space in v~: alium autem vivum cum ligno cedrino, et cocco et hyssopo, tinget in sanguine passeris immolati,\f + \fr 14.6 \fk Tinget in sanguine, \ft etc. Quia comprehenduntur omnia in virtute baptismi. Vivens passer in sanguine occisi passeris tingitur, quia non in hominis passione tantum, sed Dei et hominis baptizamur.\f*

LEV 14:7 Removed trailing space in v~: quo asperget illum, qui mundandus est, septies, ut jure purgetur: et dimittet passerem vivum, ut in agrum avolet.\f + \fr 14.7 \fk Septies ut jure purgetur. \ft Pro septiformi Spiritu, in quo omnis mundatio et remissio; vel ut purgetur anima a septem dæmonibus. \fk Et dimittet passerem. \ft Quia quodammodo tenetur sub contemplatione humani intellectus.\f*

LEV 14:8 Removed trailing space in v~: Cumque laverit homo vestimenta sua, radet omnes pilos corporis, et lavabitur aqua: purificatusque ingredietur castra, ita dumtaxat ut maneat extra tabernaculum suum septem diebus,\f + \fr 14.8 \fk Vestimenta sua. \ft Opera et si quas virtutes habuerit, quia et has peccatum polluit. \fk Purificatusque, \ft vere. Superius tamen dictum est lepram mundatam, sed sic intelligendum est, mundari aptam. \fk Extra tabernaculum. \ft Consortium sanctorum, a quo excluduntur peccatores. Unde \fk cum hujusmodi nec cibum sumere\ft I Cor. 5.\f*

LEV 14:9 Removed trailing space in v~: et die septimo radet capillos capitis, barbamque et supercilia, ac totius corporis pilos. Et lotis rursum vestibus et corpore,\f + \fr 14.9 \fk Capillos. \ft Cogitationes quæ ornatum homini ut rationali, et multa disceptanti præbent: sicut capilli capitis. \fk Et supercilia. \ft Quæ hominem contemplativum de sublimibus et divinioribus constituunt, quod supercilia in altioribus sita significant. \fk Totius corporis. \ft Etiam verendarum partium, ut nulla remaneat veterum cogitationum, ut totus novus et quasi modo genitus veterem hominem exuat, novum induat. Quomodo enim rasis pilis succedunt novi, si novæ cogitationes ad meliora pullulant veteribus abrasis.\f*

LEV 14:10 Removed trailing space in v~: die octavo assumet duos agnos immaculatos, et ovem anniculam absque macula, et tres decimas similæ in sacrificium, quæ conspersa sit oleo, et seorsum olei sextarium.\f + \fr 14.10 \fk Die octavo. \ft Quo Dominus surrexit, quo leprosus ingreditur castra, quæ patriarcha Jacob vidit occurrentibus sibi angelis: unde locum castra Dei appellavit Gen. 32.. \fk Postquam. \ft Prima die, qua egreditur sacerdos, extra castra immolari ad immundationem leprosi præcepit, octava die alia sacrificia substituit. Hæc enim eamdem vim habent quam prima: quia omne tempus in hebdomadibus terminatur. Octava ergo et prima est quæ subsequitur. Et notandum quod lepram, id est peccatum summopere vitandum ostendit, quod tam diligenter purgari præcepit. \fk Agnos immaculatos, \ft etc. Omnia hæc figurant sacrificium Salvatoris, qui pro nobis hostia fuit. Ex utroque sexu sacrificium fit, quia utrumque sexum salvavit. HIER. In duobus agnis duo adventus Christi, quibus credendum est a lepra peccatorum mundari, primo enim venit et passus est: secundo in gloria venturus est. \fk Anniculam. \ft Anniculum jubet esse sacrificium tanquam perfectum: perfecta enim in prædictis animalibus annicula sunt: unde et tunc generationi apta sunt. \fk Et tres decimas. \ft Qui enim mundatur sacrificio Unigeniti, debet fide sanctæ Trinitatis signari, tres decimas similæ, id est Trinitatem, Patrem et Filium, et Spiritum sanctum habentem in unaquaque persona perfectionem: denarius enim perfectus est. \fk Similæ. \ft Unigeniti. Quamvis enim Unigeniti passio fuerit, opus tamen est totius Trinitatis: unde in nomine Patris, Filii et Spiritus sancti baptizamur, dum in mortem Christi baptizamur. ISID. Est lepra peccati, etc., usque ad et consequi veniam. \fk Olei sextarium. \ft Quia fide intelligitur et agitur unumquodque prædictorum. Sextarius namque mensura est, nec plus nec minus capientis: quod enim plus est, effunditur, si minus est, non est sextarius. Sic fides ad mentis nostræ mensuram datur, nec capit plus aut minus quam a Deo distribuitur: quod enim plus est aut minus, extra fidem est. Olei sextarium, pinguem Dei misericordiam et gratiam: et si clarissimam sanctimoniæ faciem præferre non valuit, lucernam fidei non exstinguat.\f*

LEV 14:11 Removed trailing space in v~: Cumque sacerdos purificans hominem, statuerit eum, et hæc omnia coram Domino in ostio tabernaculi testimonii,

LEV 14:12 Removed trailing space in v~: tollet agnum et offeret eum pro delicto, oleique sextarium: et oblatis ante Dominum omnibus,

LEV 14:13 Removed trailing space in v~: immolabit agnum, ubi solet immolari hostia pro peccato, et holocaustum, id est, in loco sancto. Sicut enim pro peccato, ita et pro delicto ad sacerdotem pertinet hostia: Sancta sanctorum est.

LEV 14:14 Removed trailing space in v~: Assumensque sacerdos de sanguine hostiæ, quæ immolata est pro delicto, ponet super extremum auriculæ dextræ ejus qui mundatur, et super pollices manus dextræ et pedis:\f + \fr 14.14 \fk Supra extremum. \ft Ut auditum muniat, et cautum reddat: ne amplius vocem serpentis audiat. \fk Et pedis. \ft Ut in conspectu Dei motio nostra et via dirigatur. His enim supradictis custoditis per sanguinem agni et fidem ejus, quæ nobis per misericordiam et compassionem ipsius donatur, intelligibilis lepra fugatur.\f*

LEV 14:15 Removed trailing space in v~: et de olei sextario mittet in manum suam sinistram,

LEV 14:16 Removed trailing space in v~: tingetque digitum dextrum in eo, et asperget coram Domino septies.\f + \fr 14.16 \fk Et asperget, \ft etc. Præsumit enim talis sacerdos apud Deum, quoniam mundare et dimittere peccata potuerit: unde septies aspergit, quia numerus est remissionis et gratiæ.\f*

LEV 14:17 Removed trailing space in v~: Quod autem reliquum est olei in læva manu, fundet super extremum auriculæ dextræ ejus qui mundatur, et super pollices manus ac pedis dextri, et super sanguinem qui effusus est pro delicto,\f + \fr 14.17 \fk Quod autem, \ft etc. Ut fides sacerdotis in operibus ostendatur. Non enim aliter vim suam exerit, nisi manu assumpta, id est, actione confirmata et signata. Mittit autem oleum in sinistram manum, et intingit digitum dextrum in oleo, ut per arma justitiæ a dextris et sinistris conversetur, per gloriam et ignobilitatem, per infamiam et bonam famam.\f*

LEV 14:18 Removed trailing space in v~: et super caput ejus.

LEV 14:19 Removed trailing space in v~: Rogabitque pro eo coram Domino, et faciet sacrificium pro peccato: tunc immolabit holocaustum,\f + \fr 14.19 \fk Et faciet sacrificium, \ft etc. Per ea quæ dicta sunt de delictis, possunt ea, quæ pro peccato sunt, conjici: vicina enim sunt et communia tanquam in communi materia. \fk Holocaustum, \ft etc. Christi sacrificium prius nos a delictis et peccatis mundat, et tunc nostrum conficitur holocaustum. Cum enim intelligibili emundatione corpus nostrum et animam sanctificantes facti sumus spirituales, tunc digni ad ascensionem altaris efficimur: tunc enim plenam emundationem accipimus, nec alia indigemus. Sunt namque emundationum profectus, quædam enim a pollutione lepræ liberat; alia inducit in castra; alia plenissime mundatos ad altare præsentat.\f*

LEV 14:20 Removed trailing space in v~: et ponet illud in altari cum libamentis suis, et homo rite mundabitur.\f + \fr 14.20 \fk Ponet super extremum auriculæ dextræ illius qui, \ft etc. ORIG., hom. 8 in Levit. Vides quomodo ultimæ et summæ purificationis, etc., usque ad et per omnia Patris Filius reparetur.\f*

LEV 14:21 Removed trailing space in v~: Quod si pauper est, et non potest manus ejus invenire quæ dicta sunt pro delicto, assumet agnum ad oblationem, ut roget pro eo sacerdos, decimamque partem similæ conspersæ oleo in sacrificium, et olei sextarium,\f + \fr 14.21 \fk Quod si pauper est et non potest manus ejus, \ft etc. HIERON. Hoc est, si divitias cœlestium charismatum non habet, verbi gratia, si virginitatem servare non valuit, thorum custodiat immaculatum; si martyrii non potuit reportare tropæum, se saltem servet invictum. \fk Quod si pauper est, \ft etc. Mirabiliter condescendit et veniam tribuens paupertati, congrua pauperi sacrificia præcipit, ne obstupescat si majora viribus sacrificia exigantur. Qui tamen non habet panem aut pecuniam, unde emat agnum aut columbam aut turturem? Ad spiritualia ergo horum occasione vocamur, ut lepram, malitiam; pœnitentiam, emundationem intelligamus. Pœnitentiæ sunt opera necessaria, quæ valeant delere peccata. Unde: \fk Facite ergo fructus dignos pœnitentiæ\ft Luc. 3.. Sunt autem plures qui non possunt solvere quod exigit districtio pœnitentiæ. Exigit enim orationem assiduam, eleemosynam, vigilias, sacrum jejunium, et ut possit dicere: \fk Factæ sunt lacrymæ meæ panes die ac nocte; \ft et, \fk Lavabo per singulas noctes lectum meum, lacrymis meis, \ft etc. Psal. 14. Et, \fk Quia cinerem tanquam panem manducabam, \ft etc. Psal. CI. Ignoscit his qui volunt, sed non possunt aliam viam pœnitentiæ, id est, alia sacrificiorum genera exquirit.\f*

LEV 14:22 Removed trailing space in v~: duosque turtures sive duos pullos columbæ, quorum unus sit pro peccato, et alter in holocaustum:

LEV 14:23 Removed trailing space in v~: offeretque ea die octavo purificationis suæ sacerdoti, ad ostium tabernaculi testimonii coram Domino.

LEV 14:24 Removed trailing space in v~: Qui suscipiens agnum pro delicto et sextarium olei, levabit simul:

LEV 14:25 Removed trailing space in v~: immolatoque agno, de sanguine ejus ponet super extremum auriculæ dextræ illius qui mundatur, et super pollices manus ejus ac pedis dextri:

LEV 14:26 Removed trailing space in v~: olei vero partem mittet in manum suam sinistram,

LEV 14:27 Removed trailing space in v~: in quo tingens digitum dextræ manus asperget septies coram Domino:

LEV 14:28 Removed trailing space in v~: tangetque extremum dextræ auriculæ illius qui mundatur, et pollices manus ac pedis dextri, in loco sanguinis qui effusus est pro delicto:

LEV 14:29 Removed trailing space in v~: reliquam autem partem olei, quæ est in sinistra manu, mittet super caput purificati, ut placet pro eo Dominum:

LEV 14:30 Removed trailing space in v~: et turturem sive pullum columbæ offeret,

LEV 14:31 Removed trailing space in v~: unum pro delicto, et alterum in holocaustum cum libamentis suis.

LEV 14:32 Removed trailing space in v~: Hoc est sacrificium leprosi, qui habere non potest omnia in emundationem sui.

LEV 14:33 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen et Aaron, dicens:

LEV 14:34 Removed trailing space in v~: Cum ingressi fueritis terram Chanaan, quam ego dabo vobis in possessionem, si fuerit plaga lepræ in ædibus,\f + \fr 14.34 \fk Chanaan. \ft ISICH. Terra Chananæorum Abrahæ promissa est, etc., usque ad quod ibi patet \fk Salutate Nympham et domesticam ejus ecclesiam\ft Col. 4..\f*

LEV 14:35 Removed trailing space in v~: ibit cujus est domus, nuntians sacerdoti, et dicet: Quasi plaga lepræ videtur mihi esse in domo mea.

LEV 14:36 Removed trailing space in v~: At ille præcipiet ut efferant universa de domo, priusquam ingrediatur eam, et videat utrum leprosa sit, ne immunda fiant omnia quæ in domo sunt. Intrabitque postea ut consideret lepram domus:

LEV 14:37 Removed trailing space in v~: et cum viderit in parietibus illius quasi valliculas pallore sive rubore deformes, et humiliores superficie reliqua,

LEV 14:38 Removed trailing space in v~: egredietur ostium domus, et statim claudet illam septem diebus.

LEV 14:39 Removed trailing space in v~: Reversusque die septimo, considerabit eam: si invenerit crevisse lepram,

LEV 14:40 Removed trailing space in v~: jubebit erui lapides in quibus lepra est, et projici eos extra civitatem in locum immundum:\f + \fr 14.40 \fk Extra civitatem. \ft Non tantum extra domum, quia de universali Ecclesia sunt ejiciendi, quæ est civitas Dei vivi.\f*

LEV 14:41 Removed trailing space in v~: domum autem ipsam radi intrinsecus per circuitum, et spargi pulverem rasuræ extra urbem in locum immundum,

LEV 14:42 Removed trailing space in v~: lapidesque alios reponi pro his qui ablati fuerint, et luto alio liniri domum.\f + \fr 14.42 \fk Lapidesque alios. \ft Dogmata veritatis, de quibus dicitur: \fk Lapides vivi volvuntur super terram\ft Zach. 9.; et alibi: \fk Quicunque ædificaverit super fundamentum aurum et argentum, \ft etc. I Cor. 3..\f*

LEV 14:43 Removed trailing space in v~: Sin autem postquam eruti sunt lapides, et pulvis erasus, et alia terra lita,

LEV 14:44 Removed trailing space in v~: ingressus sacerdos viderit reversam lepram, et parietes respersos maculis, lepra est perseverans, et immunda domus:\f + \fr 14.44 \fk Reversam lepram et parietes, \ft etc. Id est, si, ejectis pravis dogmatibus, expositione subtili rursus impietatis doctrina inveniatur aspersa.\f*

LEV 14:45 Removed trailing space in v~: quam statim destruent, et lapides ejus ac ligna, atque universum pulverem projicient extra oppidum in locum immundum.

LEV 14:46 Removed trailing space in v~: Qui intraverit domum quando clausa est, immundus erit usque ad vesperum:

LEV 14:47 Removed trailing space in v~: et qui dormierit in ea, et comederit quippiam, lavabit vestimenta sua.

LEV 14:48 Removed trailing space in v~: Quod si introiens sacerdos viderit lepram non crevisse in domo, postquam denuo lita fuerit, purificabit eam reddita sanitate:\f + \fr 14.48 \fk Quod si introiens, \ft etc. Memento quæ legeris in mundatione leprosi. Manifeste enim apparet quia ecclesiam hæreticorum exprimit; qui contra dispensationem incarnationis Christi agit: et ideo ad domum mundandum talia sacrificia adjicit, in quibus mysteria carnis et passionis Christi possint exprimi, et peccata in se commissa sanari.\f*

LEV 14:49 Removed trailing space in v~: et in purificationem ejus sumet duos passeres, lignumque cedrinum, et vermiculum atque hyssopum:

LEV 14:50 Removed trailing space in v~: et immolato uno passere in vase fictili super aquas vivas,

LEV 14:51 Removed trailing space in v~: tollet lignum cedrinum, et hyssopum, et coccum, et passerem vivum, et tinget omnia in sanguine passeris immolati, atque in aquis viventibus, et asperget domum septies,

LEV 14:52 Removed trailing space in v~: purificabitque eam tam in sanguine passeris quam in aquis viventibus, et in passere vivo, lignoque cedrino et hyssopo atque vermiculo.

LEV 14:53 Removed trailing space in v~: Cumque dimiserit passerem avolare in agrum libere, orabit pro domo, et jure mundabitur.

LEV 14:54 Removed trailing space in v~: Ista est lex omnis lepræ et percussuræ,\f + \fr 14.54 \fk Ista est lex. \ft Quia late leges lepræ exposuit, necessario recapitulavit, prius genus, deinde partes exponit. \fk Lepræ. \ft Impiæ doctrinæ, quæ contingit etiam laicis, ideo additum est: \fk Vir aut mulier in quo fuerit plaga lepræ et eat. \ft Si enim sacerdotes tantum intellexisset, mulierem non addidisset. Post hæc lepram, quæ est in virtutibus, posuit, hæc enim sunt animæ vestimenta. Inde quæ est in Ecclesiæ doctoribus, qui sunt parietes domus. Tandem cicatricis et erumpentium papularum memoriam facit: lepram veram describens, eam scilicet quæ est in peccatis vel in dubiis vel manifestis.\f*

LEV 14:55 Removed trailing space in v~: lepræ vestium et domorum,

LEV 14:56 Removed trailing space in v~: cicatricis et erumpentium papularum, lucentis maculæ, et in varias species, coloribus immutatis,

LEV 14:57 Removed trailing space in v~: ut possit sciri quo tempore mundum quid, vel immundum sit.

LEV 15:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 15:0 Removed trailing space in c: 15

LEV 15:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen et Aaron, dicens:\f + \fr 15.1 \ft ISICH. LXX sic, etc., usque ad in virum perfectum, etc.\f*

LEV 15:2 Removed trailing space in v~: Loquimini filiis Israël, et dicite eis: Vir, qui patitur fluxum seminis, immundus erit.\f + \fr 15.2 \ft GREG., lib. XXXIII Moral., cap. 15, tom. 2. \fk Vir qui patitur, \ft etc. Quid est sermo nisi semen? etc., usque ad quam perpetuæ mercedis fructum. ISICH. Quia multæ species sunt pravæ doctrinæ, etc., usque ad si particeps fuerit doctrinæ ejus sequens discipulos ipsius.\f*

LEV 15:3 Removed trailing space in v~: Et tunc judicabitur huic vitio subjacere, cum per singula momenta adhæserit carni ejus, atque concreverit fœdus humor.

LEV 15:4 Removed trailing space in v~: Omne stratum, in quo dormierit, immundum erit, et ubicumque sederit.

LEV 15:5 Removed trailing space in v~: Si quis hominum tetigerit lectum ejus, lavabit vestimenta sua, et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

LEV 15:6 Removed trailing space in v~: Si sederit ubi ille sederat, et ipse lavabit vestimenta sua: et lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

LEV 15:7 Removed trailing space in v~: Qui tetigerit carnem ejus, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

LEV 15:8 Removed trailing space in v~: Si salivam hujuscemodi homo jecerit super eum qui mundus est, lavabit vestimenta sua: et lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

LEV 15:9 Removed trailing space in v~: Sagma, super quo sederit, immundum erit:\f + \fr 15.9 \fk Sagma super quo, \ft etc. ISICH. LXX, id est, stragulum asini. Per quod negligentior discipulus et molli corde commutandus intelligitur. Sagmata enim mollia sunt.\f*

LEV 15:10 Removed trailing space in v~: et quidquid sub eo fuerit, qui fluxum seminis patitur, pollutum erit usque ad vesperum. Qui portaverit horum aliquid, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

LEV 15:11 Removed trailing space in v~: Omnis, quem tetigerit qui talis est, non lotis ante manibus, lavabit vestimenta sua, et lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

LEV 15:12 Removed trailing space in v~: Vas fictile quod tetigerit confringetur: vas autem ligneum lavabitur aqua.

LEV 15:13 Removed trailing space in v~: Si sanatus fuerit qui hujuscemodi sustinet passionem, numerabit septem dies post emundationem sui, et lotis vestibus et toto corpore in aquis viventibus, erit mundus.\f + \fr 15.13 \fk Numerabit septem dies. \ft ID. Quia per septiformem Spiritum datur remissio peccatorum, cujus septem donis indigent qui perfecte mundari debent.\f*

LEV 15:14 Removed trailing space in v~: Die autem octavo sumet duos turtures, aut duos pullos columbæ, et veniet in conspectum Domini ad ostium tabernaculi testimonii, dabitque eos sacerdoti:\f + \fr 15.14 \fk Duos turtures. \ft ID. Dignum doctoribus sacrificium. Turtur siquidem meditationem, columba frequenter generans et simplex, Spiritum sanctum designat. Oportet enim doctorem spiritualiter generare: digne ergo hoc sacrificium sacerdotibus et magistris dedicavit.\f*

LEV 15:15 Removed trailing space in v~: qui faciet unum pro peccato et alterum in holocaustum: rogabitque pro eo coram Domino, ut emundetur a fluxi seminis sui.\f + \fr 15.15 \fk Coram Domino ut emundetur. \ft Secundum voluntatem et legem Dei, super quæ peccavit, emundatur pœnitendo, sacrificia orationum offerendo, et deinceps recte vivendo et perfecte sapiendo.\f*

LEV 15:16 Removed trailing space in v~: Vir de quo egreditur semen coitus, lavabit aqua omne corpus suum: et immundus erit usque ad vesperum.\f + \fr 15.16 \fk Vir de quo egreditur, \ft etc. ISICH. \fk Nisi quis, \ft etc., usque ad mundavit genus humanum. ID. Quia multi, etc., usque ad doctorum suorum traditionibus.\f*

LEV 15:17 Removed trailing space in v~: Vestem et pellem, quam habuerit, lavabit aqua, et immunda erit usque ad vesperum.\f + \fr 15.17 \fk Vestem et pellem. \ft Miseriam exprimit originalis peccati, quo genus humanum pollutum etiam insensata polluit. Mulieres exprimit quæ libidinis causa miscentur viris ad temporalem usum, quem præstant, et vestimentum, pelles quoque veteratæ projiciuntur, et muliebris consuetudo veterascente amicitia respuitur.\f*

LEV 15:18 Removed trailing space in v~: Mulier, cum qua coierit, lavabitur aqua, et immunda erit usque ad vesperum.

LEV 15:19 Removed trailing space in v~: Mulier, quæ redeunte mense patitur fluxum sanguinis, septem diebus separabitur.\f + \fr 15.19 \fk Mulier, \ft etc. Per menstrua pravæ cogitationes designantur. Quæ enim menstrua patitur, alienam carnem non tangit, et propria se polluit. Sic iniquæ cogitationes et voluntates, quamvis opere non compleantur, apud Deum pro factis habentur et puniuntur. \fk Mulier quæ redeunte. \ft ISICH. Intendit tam mulieres, etc., usque ad quæ corruptio humani generis est. \fk Septem diebus, \ft etc. Universitatem temporum significat, usque ad completionem, qua declaratum est Evangelium: separati enim erant homines a Deo usquequo conjungeret eos evangelica prædicatio. \fk Qui tetigerit vestimentum ejus, lavabit, \ft etc. Sic oportet ab idololatria abstinere: ut nec idololatras nec eorum discipulos vel fautores, quibus quasi lectis vel vasis utuntur, contingamus, nec communionem cum eis habeamus.\f*

LEV 15:20 Removed trailing space in v~: Omnis qui tetigerit eam, immundus erit usque ad vesperum:

LEV 15:21 Removed trailing space in v~: et in quo dormierit vel sederit diebus separationis suæ, polluetur.

LEV 15:22 Removed trailing space in v~: Qui tetigerit lectum ejus, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperum.

LEV 15:23 Removed trailing space in v~: Omne vas, super quo illa sederit, quisquis attigerit, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, pollutus erit usque ad vesperum.

LEV 15:24 Removed trailing space in v~: Si coierit cum ea vir tempore sanguinis menstrualis, immundus erit septem diebus: et omne stratum, in quo dormierit, polluetur.

LEV 15:25 Removed trailing space in v~: Mulier, quæ patitur multis diebus fluxum sanguinis non in tempore menstruali, vel quæ post menstruum sanguinem fluere non cessat, quamdiu subjacet huic passioni, immunda erit quasi sit in tempore menstruo.\f + \fr 15.25 \fk Mulier quæ, \ft etc. Quia fluxum seminis patientem, obscena et corrumpentia docentem diximus; et Judaica utentem doctrina de quo semen coitus egreditur; restant qui Gentilium doctrinam spargunt, quæ opportune fluxus sanguinis dicitur, quasi seductio idololatriæ: gaudent enim dæmones sanguine.\f*

LEV 15:26 Removed trailing space in v~: Omne stratum, in quo dormierit, et vas in quo sederit, pollutum erit.

LEV 15:27 Removed trailing space in v~: Quicumque tetigerit ea, lavabit vestimenta sua: et ipse lotus aqua, immundus erit usque ad vesperam.

LEV 15:28 Removed trailing space in v~: Si steterit sanguis, et fluere cessaverit, numerabit septem dies purificationis suæ:

LEV 15:29 Removed trailing space in v~: et die octavo offeret pro se sacerdoti duos turtures, aut duos pullos columbarum, ad ostium tabernaculi testimonii:\f + \fr 15.29 \fk Offeret. \ft Superius fluxum sanguinis patientem sumere duos turtures, aut columbas in sacrificium præcepit, quia magistri locum occupavit; et hic quoque eum qui patitur fluxum sanguinis quia et idololatriæ magister fuit.\f*

LEV 15:30 Removed trailing space in v~: qui unum faciet pro peccato, et alterum in holocaustum, rogabitque pro ea coram Domino, et pro fluxu immunditiæ ejus.

LEV 15:31 Removed trailing space in v~: Docebitis ergo filios Israël ut caveant immunditiam, et non moriantur in sordibus suis, cum polluerint tabernaculum meum quod est inter eos.\f + \fr 15.31 \fk Docebitis. \ft Hoc neque de leprosis, neque his qui tangunt morticinia, sancivit. \fk Immunditias. \ft Omne peccatum immunditia est animæ, sed idololatria maxime. \fk Tabernaculum. \ft Interiorem hominem, in quo imago Dei. \fk Verbum\ft quoque \fk caro factum est, et habitabit in nobis. \f*

LEV 15:31 Found footnote ending with space in \v~: Docebitis ergo filios Israël ut caveant immunditiam, et non moriantur in sordibus suis, cum polluerint tabernaculum meum quod est inter eos.\f + \fr 15.31 \fk Docebitis. \ft Hoc neque de leprosis, neque his qui tangunt morticinia, sancivit. \fk Immunditias. \ft Omne peccatum immunditia est animæ, sed idololatria maxime. \fk Tabernaculum. \ft Interiorem hominem, in quo imago Dei. \fk Verbum\ft quoque \fk caro factum est, et habitabit in nobis. \f*

LEV 15:32 Removed trailing space in v~: Ista est lex ejus, qui patitur fluxum seminis, et qui polluitur coitu,\f + \fr 15.32 \fk Ista. \ft Quæ sibi cohærent, et communem intentionem habent, nectere consuevit, ut ostendat quomodo debeant intelligi, et quæ cum quibus cognatione intellectus conjungantur. \fk Et qui, \ft etc. Qui præcepta Judaica docet, et male docet bona, immundus est, dum quæ ad litteram pertinent, extra tempus profert, sicut mundis utitur immundis, unde: \fk Omnia munda mundis, \ft etc. \fk Et quæ, \ft etc. Hi sunt qui impietatem docent, cum genus humanum errore idololatriæ sit detentum in menstruis, id est, in separatione malitiæ.\f*

LEV 15:33 Removed trailing space in v~: et quæ menstruis temporibus separatur, vel quæ jugi fluit sanguine, et hominis qui dormierit cum ea.

LEV 16:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 16:0 Removed trailing space in c: 16

LEV 16:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen post mortem duorum filiorum Aaron, quando offerentes ignem alienum interfecti sunt:\f + \fr 16.1 \fk Locutusque est Dominus, \ft etc. ISICH. Unum corpus legis facit, etc., usque ad unde post mortem eorum Dominus hæc ad Moysen loquitur.\f*

LEV 16:2 Removed trailing space in v~: et præcepit ei, dicens: Loquere ad Aaron fratrem tuum, ne omni tempore ingrediatur sanctuarium, quod est intra velum coram propitiatorio quo tegitur arca, ut non moriatur (quia in nube apparebo super oraculum),\f + \fr 16.2 \fk Loquere ad Aaron, \ft etc. ID. Quantum parcat nobis Deus, etc., usque ad quod præsentibus cavetur verbis. \fk Coram propitiatorio. \ft ISICH. LXX: Coram facie propitiatorii, etc., usque ad vel quam ex carne Dominica percipimus.\f*

LEV 16:3 Removed trailing space in v~: nisi hæc ante fecerit: vitulum pro peccato offeret, et arietem in holocaustum.\f + \fr 16.3 \fk Vitulum pro peccato offeret. \ft ISICH. Mirandus ordo. Cum enim dixisset, quia non est semper ingrediendum in sancta, ne temere et incircumspecte accedere præsumamus, quando et quomodo ingrediamur, ostendit. \fk Vitulum offeret pro peccato. \ft Initium prædicationis divinæ Christus est, et passio ejus, si hæc non fuisset et ab errore tam Gentili quam Judaico homines non liberasset, de divinitate Patris loqui non posset. \fk Nemo enim novit Patrem nisi Filius et cui voluerit revelare\ft Matth. 11..\f*

LEV 16:4 Removed trailing space in v~: Tunica linea vestietur, feminalibus lineis verenda celabit: accingetur zona linea, cidarim lineam imponet capiti: hæc enim vestimenta sunt sancta: quibus cunctis, cum lotus fuerit, induetur.\f + \fr 16.4 \fk Tunica linea vestietur, \ft etc. Qui de Deo locuturus est, et ipsum secundum possibilitatem visurus, omnibus armetur virtutibus, quarum quatuor generales sunt, justitia, castitas, fortitudo, sapientia. \fk Feminalibus. \ft HIERON. epist. ad Fabiolam, tom. 1. Ubi refertur quomodo Moyses Aaron fratrem suum induerit, etc., usque ad morte moriamur. ID. Secundum Hebræos, etc., usque ad ideo lineis feminalibus femina vel femora velantur. \fk Cum lotus fuerit. \ft ISICH. Aqua baptismi, etc., usque ad sed dispensationem Christi intelligere cupiens.\f*

LEV 16:5 Removed trailing space in v~: Suscipietque ab universa multitudine filiorum Israël duos hircos pro peccato, et unum arietem in holocaustum.\f + \fr 16.5 \fk Suscipietque ab universa multitudine, \ft etc. ID. Christus pro nobis immolatus est, etc., usque ad unde Paulus: \fk Mortificati estis per corpus Christi\ft Rom. 8..\f*

LEV 16:6 Removed trailing space in v~: Cumque obtulerit vitulum, et oraverit pro se et pro domo sua,

LEV 16:7 Removed trailing space in v~: duos hircos stare faciet coram Domino in ostio tabernaculi testimonii:\f + \fr 16.7 \fk Duos hircos, \ft etc. ISICH. Quia tam pro peccatoribus quam pro justis, etc., usque ad dicens: \fk Non erunt tibi alieni\ft Exod. 20.. AUG., quæst. 55 in Levit., tom. 3. \fk Duos hircos, \ft Hircus immolandus, etc., usque ad allegorica significatio. ISICH. \fk Duos hircos stare faciet. \ft Quia Christus Deus et homo, etc., usque ad et alteram capro emissario Christo.\f*

LEV 16:8 Removed trailing space in v~: mittensque super utrumque sortem, unam Domino, alteram capro emissario:

LEV 16:9 Removed trailing space in v~: cujus exierit sors Domino, offeret illum pro peccato:

LEV 16:10 Removed trailing space in v~: cujus autem in caprum emissarium, statuet eum vivum coram Domino, ut fundat preces super eo, et emittat eum in solitudinem.\f + \fr 16.10 \fk In solitudinem. \ft Id est in sinum Patris, quo nullus accedit nisi ipse et Spiritus sanctus. Abiit ergo, id est, operandi virtutem cohibuit, et portavit iniquitates nostras, non ut haberet, sed ut consumeret. \fk Deus enim ignis consumens est. \ft In solitudinem, de qua dicitur: \fk In terra deserta invia et inaquosa, \ft etc. Psal. 62. Ibi hostis locum non habet, ubi Deus manet. In cœlum enim divinitas tempore passionis abiisse dicitur; non locum mutans, sed quodammodo virtutem cohibens, ut possent impii consummare passionem.\f*

LEV 16:11 Removed trailing space in v~: His rite celebratis, offeret vitulum, et rogans pro se, et pro domo sua, immolabit eum:\f + \fr 16.11 \fk Vitulum. \ft Quando Christus pro Judaicæ plebis liberatione offertur, vitulus dicitur: quia legis justificationem observabat. Unde ait: \fk Non veni legem solvere, sed adimplere\ft Matth. 5.; \fk qui factus est ex muliere, ut eos qui sub lege erant, redimeret\ft Gal. 4.. Recte ergo dicitur vitulus, quasi mandatis legis subjugatus. ISICH. Sacrificium Christi esse quidem carnis per virtutem divinitatis, et in beneplacito Patris, et propitiationem pro peccatis nostris: et ad subministrationem spiritus peragi legislator manifestat.\f*

LEV 16:12 Removed trailing space in v~: assumptoque thuribulo, quod de prunis altaris impleverit, et hauriens manu compositum thymiama in incensum, ultra velum intrabit in sancta:\f + \fr 16.12 \fk De prunis altaris, \ft etc. Spiritualibus verbis, quæ Joannes, egresso Juda, in cœna scripsit, quibus exponit quomodo ipse, cum sit in Patre et Pater in ipso Spiritum mittat; quomodo Pater agricola, ipse vitis, palmites apostoli, et alia multa, quæ ad pietatem accendunt tanquam carbones ignis Joan. 18.. \fk Hauriens manu. \ft 70. Implebit manus suas thymiamate, compositionis subtilis, subtilia scilicet spiritualia orans, non terrena. \fk Thymiama\ft orationem. Unde: \fk Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu tuo. \ft Oravit enim Christus pro discipulis.\f*

LEV 16:13 Removed trailing space in v~: ut, positis super ignem aromatibus, nebula eorum et vapor operiat oraculum quod est supra testimonium, et non moriatur.\f + \fr 16.13 \fk Ut positis, \ft etc. Aaron pro dignitate sacerdotii, Christum et alios sacerdotes significat. Christus \fk super ignem, \ft id est doctrinam, ponit aromata, id est, orationem; et \fk vapor nebulæ, \ft id est, virtus orationis, operit oraculum, id est carnem, ex qua nobis propitiatio peccatorum in Christo, qui est et testimonium. Ponit autem et quisque sacerdos de Christo loquens, in igne doctrinæ spiritualis, aromata orationis, cujus virtus operit oraculum, quod est super testimonium, nec permittit eum quærere de passione Christi, quæ sunt supra virtutem quærentis, et non morietur immoderatis, scilicet quæstionibus. \fk Et non morietur. \ft Caro ejus non vidit corruptionem, quia vapore aromatum operiebatur virtute, scilicet orationis, de qua dicitur. \fk Non dabis sanctum tuum videre corruptionem\ft Psal. 15..\f*

LEV 16:14 Removed trailing space in v~: Tollet quoque de sanguine vituli, et asperget digito septies contra propitiatorium ad orientem.\f + \fr 16.14 \fk Contra propitiationem. \ft Quia ad propitiationem nostram et illuminationem Christus passus est, qui propitiatorium dicitur, et oriens. Unde: Ecce vir, oriens, etc. Psal. 15. Et alibi: et \fk visitavit nos oriens, \ft etc. Zachar. 6.. Vel contra propitiatorium, id est, in conspectu Patris, septies, quia remissionem peccatorum et Spiritum sanctum nobis donavit.\f*

LEV 16:15 Removed trailing space in v~: Cumque mactaverit hircum pro peccato populi, inferet sanguinem ejus intra velum, sicut præceptum est de sanguine vituli, ut aspergat e regione oraculi,\f + \fr 16.15 \fk Cumque mactaverint, \ft etc. Quia de communi massa hominum factus est Christus, recte hircus vocatur, quia hoc animal pilis asperum et hirsutum, et pro peccato genus humanum. Unde convenienter ait: \fk Cumque mactaverit hircum pro peccato populi\ft Ose. 1., id est humani generis: quod quondam non populus, nunc autem populus, ex quo ejus primitias assumpsit Christus. Ut ergo monstraret de Judæis principaliter, sed et omnis naturæ, quæ in peccato est, primitias Christum portare, vitulum simul et hircum assumpsit, et quia unum sacrificium, et unus effectus, necessario communia in hirco aguntur et vitulo. Cernis enim quia hircus occiditur ante Deum, id est Patrem: et sanguis infertur in interiora velaminis, id est, ad eumdem Patrem. Et expiatur sanctuarium, massa, scilicet, humani generis, quæ ab initio sancta fuit, et tabernaculum Spiritus sancti.\f*

LEV 16:16 Removed trailing space in v~: et expiet sanctuarium ab immunditiis filiorum Israël, et a prævaricationibus eorum, cunctisque peccatis. Juxta hunc ritum faciet tabernaculo testimonii, quod fixum est inter eos, in medio sordium habitationis eorum.\f + \fr 16.16 \fk Tabernaculo testimonii, \ft etc. Quod superius sanctuarium, hic tabernaculum testimonii vocat. Eadem enim ratione et sancta et tabernaculum testimonii, dicitur massa humani generis. Sic enim tabernaculum testimonii cœlum est, recte sancta nominatur: cœlestis est homo noster de quo Paulus ait: \fk Sicut portavimus imaginem terræ, \ft etc. I Cor. 15.. Hic recte sancta nominatur qui est in medio immunditiarum, quia passionibus carnis oppugnatur Christus. \fk Sanctuarium. Genus\ft humanum, carnem assumendo, ut in proprio sanctuario carnis rogaret per crucem.\f*

LEV 16:17 Removed trailing space in v~: Nullus hominum sit in tabernaculo, quando pontifex sanctuarium ingreditur, ut roget pro se, et pro domo sua, et pro universo cœtu Israël, donec egrediatur.\f + \fr 16.17 \fk Donec egrediatur. \ft Humano scilicet more spiritum emittens, et carnem in sepulcro relinquens.\f*

LEV 16:18 Removed trailing space in v~: Cum autem exierit ad altare quod coram Domino est, oret pro se, et sumptum sanguinem vituli atque hirci fundat super cornua ejus per gyrum:\f + \fr 16.18 \fk Et sumptum sanguinem. \ft Quia passione sua cornua altaris, id est quatuor principales virtutes sanctificavit.\f*

LEV 16:19 Removed trailing space in v~: aspergensque digito septies, expiet, et sanctificet illud ab immunditiis filiorum Israël.\f + \fr 16.19 \fk Expiet. \ft Christi sacrificio expiantur. Unde, \fk ipsa autem cœlestia majoribus hostiis expiantur\ft Heb. 2., quam istis. \fk Ab immunditiis. \ft Quantum ad cœlorum virtutes non indigent expiari, quæ sunt in sanctificatione perenni. Sed quia frequenter peccatorum nostrorum fumus ascendit, de quo dicitur: \fk Ascendit fumus in ira ejus\ft Psal. 17.; et de Ninive, \fk Malitia ejus ascendit coram me\ft Jonæ 1., recte ab immunditiis nostris expiat supernos choros, ut abominabilem auferat odorem. Ideo non simpliciter aspergit, sed septies, quia venia peccatorum nostrorum cœlestia mundantur.\f*

LEV 16:20 Removed trailing space in v~: Postquam emundaverit sanctuarium, et tabernaculum, et altare, tunc offerat hircum viventem:\f + \fr 16.20 \fk Postquam. \ft AMBR. epist ad Simplicianum. Sicut duo sunt in agro, etc., usque ad quæ facit animi tranquillitatem.\f*

LEV 16:21 Removed trailing space in v~: et posita utraque manu super caput ejus, confiteatur omnes iniquitates filiorum Israël, et universa delicta atque peccata eorum: quæ imprecans capiti ejus, emittet illum per hominem paratum, in desertum.\f + \fr 16.21 \fk Et posita utraque manu, \ft etc. Manus impositio benedictionem ministrat in sacrificio, aut remissionem peccatorum, aut Spiritum sanctum; quæ esse non possunt in eo super quem cadit fors diaboli. Multæ quoque circumstantiæ sunt quæ illi sententiæ contradicunt. \fk Et posita. \ft Ut ostendatur quia verbum Dei impassibile, immortale, in carne pro nobis sufficiens sacrificium suscepit: huic recte omnia peccata imponuntur, quia peccata nostra pertulit in corpore suo. LXX: \fk Imponet ea super caput hædi vivi. \ft In quo significatur spinea corona capiti ejus impressa, in spinis enim significantur peccata. \fk Per hominem, \ft etc. Christum qui est omnia, sui sacrificii sacerdos, sacrificium, cultus, et altare. Paratus secundum illud: \fk Ego autem non contradico, vetrorsum non abii: corpus meum dedi percutientibus, \ft etc. Isai. 50.. Christus ergo seipsum per hædum vivum immolans, ipse se per hominem paratum, id est propriam virtutem, mittit hircum viventem in solitudinem, immortalem scilicet, impassibilemque divinitatem ad invia nobis loca, et omni malitia deserta. Unde: \fk Sciens Jesus quia omnia dedit ei Pater in manus, et quia a Deo exivit, et ad Deum vadit\ft Joan. 13.. ORIG. \fk in homil. super Leviticum\ft hircum qui Domino immolatur, dicit significare eos qui ad fortem Domini destinantur, sicut Lazarus ille, qui in sinum Abrahæ deportatur angelis Luc. 16.. Hircum vero qui dimittitur in eremum, reprobos significare, vel Judaicum populum, qui a facie Domini pro peccatis suis abjiciuntur, sicut dives purpuratus in inferno sepultus. Hominem vero paratum, Christum vel angelos ejus, unde recipit unusquisque quod meretur.\f*

LEV 16:22 Removed trailing space in v~: Cumque portaverit hircus omnes iniquitates eorum in terram solitariam, et dimissus fuerit in deserto,

LEV 16:23 Removed trailing space in v~: revertetur Aaron in tabernaculum testimonii, et depositis vestibus, quibus prius indutus erat, cum intraret sanctuarium, relictisque ibi,

LEV 16:24 Removed trailing space in v~: lavabit carnem suam in loco sancto, indueturque vestibus suis. Et postquam egressus obtulerit holocaustum suum, ac plebis, rogabit tam pro se quam pro populo:

LEV 16:25 Removed trailing space in v~: et adipem, qui oblatus est pro peccatis, adolebit super altare.

LEV 16:26 Removed trailing space in v~: Ille vero, qui dimiserit caprum emissarium, lavabit vestimenta sua, et corpus aqua, et sic ingredietur in castra.\f + \fr 16.26 \fk Illi vero qui dimiserint. \ft ORIG., hom. 9 in Lev. Ascendit in cor tuum concupiscentia? etc., usque ad et hic in lavandis vestibus potest eadem figura servari.\f*

LEV 16:27 Removed trailing space in v~: Vitulum autem, et hircum, qui pro peccato fuerant immolati, et quorum sanguis illatus est in sanctuarium, ut expiatio compleretur, asportabunt foras castra, et comburent igni tam pelles quam carnes eorum, ac fimum:

LEV 16:28 Removed trailing space in v~: et quicumque combusserit ea, lavabit vestimenta sua et carnem aqua, et sic ingredietur in castra.

LEV 16:29 Removed trailing space in v~: Eritque vobis hoc legitimum sempiternum: mense septimo, decima die mensis, affligetis animas vestras, nullumque opus facietis, sive indigena, sive advena qui peregrinatur inter vos.\f + \fr 16.29 \fk Mense autem septimo. \ft ORIG., \fk ubi supra. \ft In qua solemnitas repropitiationis, etc., usque ad id est abjectus et refutatus.\f*

LEV 16:30 Removed trailing space in v~: In hac die expiatio erit vestri, atque mundatio ab omnibus peccatis vestris: coram Domino mundabimini.

LEV 16:31 Removed trailing space in v~: Sabbatum enim requietionis est, et affligetis animas vestras religione perpetua.

LEV 16:32 Removed trailing space in v~: Expiabit autem sacerdos, qui unctus fuerit, et cujus manus initiatæ sunt ut sacerdotio fungatur pro patre suo: indueturque stola linea et vestibus sanctis,

LEV 16:33 Removed trailing space in v~: et expiabit sanctuarium et tabernaculum testimonii atque altare, sacerdotes quoque et universum populum.

LEV 16:34 Removed trailing space in v~: Eritque vobis hoc legitimum sempiternum, ut oretis pro filiis Israël, et pro cunctis peccatis eorum semel in anno. Fecit igitur sicut præceperat Dominus Moysi.

LEV 17:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 17:0 Removed trailing space in c: 17

LEV 17:1 Removed trailing space in v~: Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 17.1 \fk Et locutus est, \ft etc. Præsenti lege demonstratur quia non tantum Moysi, sed omnibus communiter loquitur Dominus. Omnes scire cupit quod omnibus expedit, legem scilicet temporalem esse, et expleto suo tempore, observari supervacue. Expletio vero temporis perfecta, destructio loci in quo sacrificia præcepit offerri, intimando eum qui extra castra, sive foris, tantum extra tabernaculum testimonii sacrificaverit, interire de populis suis, ut scilicet, destructo tabernaculo et loco, sacrificia finem habeant. Sanctas vero actiones et quæ ædificant humanam mentem, ut patrem et matrem honorare, et proximos diligere, et similia, loco non circonscripsit, quia semper prosunt, et cum Evangelio conveniunt. Quicunque ergo nunc figuras agunt destructi loci, sanguinem effundunt, et communem conversationem maculant, in communi peccant; sicut qui sanguinem fundunt, eorum quoque sanguinem fundunt, quos exemplo suo in errorem mittunt.\f*

LEV 17:2 Removed trailing space in v~: Loquere Aaron et filiis ejus, et cunctis filiis Israël, dicens ad eos: Iste est sermo quem mandavit Dominus, dicens:

LEV 17:3 Removed trailing space in v~: Homo quilibet de domo Israël, si occiderit bovem aut ovem, sive capram, in castris vel extra castra,\f + \fr 17.3 \fk Homo quilibet, \ft etc. Quasi figuræ legis temporales sunt, et in loco certo sunt, quo destructo non possunt manere. \fk Si occiderit ovem. \ft AUG., quæst. 56 in Levit. Non de his dicit, etc., usque ad quidquid in hac re fecit, contra legem esse non potuit, quia dator est legis.\f*

LEV 17:4 Removed trailing space in v~: et non obtulerit ad ostium tabernaculi oblationem Domino, sanguinis reus erit: quasi si sanguinem fuderit, sic peribit de medio populi sui.

LEV 17:5 Removed trailing space in v~: Ideo sacerdoti offerre debent filii Israël hostias suas, quas occident in agro, ut sanctificentur Domino ante ostium tabernaculi testimonii, et immolent eas hostias pacificas Domino.

LEV 17:6 Removed trailing space in v~: Fundetque sacerdos sanguinem super altare Domini ad ostium tabernaculi testimonii, et adolebit adipem in odorem suavitatis Domino:

LEV 17:7 Removed trailing space in v~: et nequaquam ultra immolabunt hostias suas dæmonibus, cum quibus fornicati sunt. Legitimum sempiternum erit illis et posteris eorum.\f + \fr 17.7 \fk Et nequaquam ultra immolabunt hostias suas dæmonibus, \ft etc. Cum a Domino dictum sit Exod. 20.: \fk Non facies tibi idolum nec omnem similitudinem eorum quæ in cœlo sunt sursum, et in terra deorsum, et quæcunque subtus terram; \ft conflatilem vitulum fecerunt, et ei sacrificium obtulerunt, abligurire cupientes sacrificium. Lex ergo, quasi pædagogus eorum, præcipit Deo sacrificare Exod. 32., ut in hoc occupati abstinerent se a sacrificio idololatriæ. Talia tamen sancivit sacrificia, quibus mysteria significantur futura. \fk Cum quibus fornicati sunt. \ft Idololatriam fornicationem vocat, quia Deus despondit sibi animas nostras. Dicitur ergo fornicatio ab illo discessio. Terret etiam eos qui in carne fornicantur, cum peccatum fornicationis comparat idolorum cultui et dæmonum oblationi.\f*

LEV 17:8 Removed trailing space in v~: Et ad ipsos dices: Homo de domo Israël, et de advenis qui peregrinantur apud vos, qui obtulerit holocaustum sive victimam,\f + \fr 17.8 \fk Homo de domo Isræl, \ft etc. AUG., ubi supra. Si idem repetitur mandatum, etc., usque ad frustra se Isrælitas vel Judæos jactant.\f*

LEV 17:9 Removed trailing space in v~: et ad ostium tabernaculi testimonii non adduxerit eam, ut offeratur Domino, interibit de populo suo.

LEV 17:10 Removed trailing space in v~: Homo quilibet de domo Israël et de advenis qui peregrinantur inter eos, si comederit sanguinem, obfirmabo faciem meam contra animam illius, et disperdam eam de populo suo,\f + \fr 17.10 \fk De advenis. \ft Gentilibus, qui non sunt conjuncti Judæis, sed apud nos. Apud eos quippe fuimus, ut legem eorum et prophetas, et promissam hæreditatem habentes, non tamen ipsis sed Deo adhærentes: propterea juxta LXX, \fk homo homo dixit, \ft ut ostendat tam eos qui in circumcisione, quam qui in præputio adhærent Deo, hoc debere mandatum servare. \fk Si comederit sanguinem, \ft etc. Sanguinem, homicidium intelligimus; fratris odium, homicidium est: \fk Qui enim odit fratrem suum, homicida est\ft I Joan. 3.. Abstinendum est igitur ab omni odio fratrum, quia super talem animam quæ talem comedit sanguinem secundum illud: \fk Qui devorant plebem meam sicut escam panis\ft Psal. 13. obfirmat faciem suam Deus, Christum, scilicet qui est imago Patris. \fk Qui enim videt Filium, videt et Patrem\ft Joan. 14.. Ipse enim judex est de quo dicitur: \fk Vultus autem Domini super facientes mala, ut perdat de terra memoriam eorum\ft Psal. 33.. Ipse autem comedentem sanguinem perdit de populo suo, de communi scilicet hominum genere: quia sicut immisericordem et impium cum malignis spiritibus mittit in ignem æternum, \fk qui præparatus est diabolo et angelis ejus\ft Matth. 25.. Ut autem ostenderet quantum debeamus esse invicem misericordes, quantum diligentes, ostendit quia pro expiatione nostra sanguinem suum fuderit dicens: \fk Ego dedi illum vobis, \ft sanguinem scilicet Christi.\f*

LEV 17:11 Removed trailing space in v~: quia anima carnis in sanguine est: et ego dedi illum vobis, ut super altare in eo expietis pro animabus vestris, et sanguis pro animæ piaculo sit.\f + \fr 17.11 \fk Anima carnis. \ft AUG., quæst. 57 in Lev. Aliquid vitale est in sanguine, etc., usque ad cui tantum meritum acquirebat.\f*

LEV 17:12 Removed trailing space in v~: Idcirco dixi filiis Israël: Omnis anima ex vobis non comedet sanguinem, nec ex advenis qui peregrinantur apud vos.

LEV 17:13 Removed trailing space in v~: Homo quicumque de filiis Israël, et de advenis qui peregrinantur apud vos, si venatione atque aucupio ceperit feram, vel avem, quibus vesci licitum est, fundat sanguinem ejus, et operiat illum terra.\f + \fr 17.13 \fk Homo quicunque. \ft ISICH. Multa Deo cura est de nobis, ne alteri noceamus: propterea percutienti maxillam jubet alteram dare; et auferenti pallium, tunicam dimittere; et non in judicio contendere, ne ex contentione velimus etiam nocere Matth. 5., sed patiendo ipsum corrigere. Ideo legislator sanguinis mandatum recapitulat, ut fraudes et astutias nocendi varias auferat, dicens: \fk Sive venatione sive aucupio, \ft etc. \fk Venatione. \ft Fraude, quæ ad sanguinem vitamque pertinet. Unde: \fk Captabant in animam justi, et sanguinem innocentem condemnabant\ft Psal. 43.. Et rursus: \fk Anima nostra sicut passer, erepta est de laqueo venantium\ft Psal. 123.. Hoc est, si peccantem viderit eum, qui venationi et dolo ex infirmitate vel simplicitate expositus est. \fk Vel ovem, \ft etc. Eum scilicet qui a terrenis se removet, quibus vesci licitum est: tales enim violenti et avari comedunt. Unde: \fk Si invicem comeditis, videte ne ab invicem consumamini\ft Gal. 5.. Vel quoniam prius erant justi, recte inter munda computantur. \fk Operiat illum terra, \ft etc. Peccata confitentium terra operit, tanquam inferius remanentia et per pœnitentiam mortificata: quorum prohibitus est clamor ad cœlos ascendere, quo ascendebat clamor Sodomorum, qui nolebant pœnitere Gen. 18..\f*

LEV 17:14 Removed trailing space in v~: Anima enim omnis carnis in sanguine est: unde dixi filiis Israël: Sanguinem universæ carnis non comedetis, quia anima carnis in sanguine est: et quicumque comederit illum, interibit.

LEV 17:15 Removed trailing space in v~: Anima, quæ comederit morticinum, vel captum a bestia, tam de indigenis, quam de advenis, lavabit vestimenta sua et semetipsum aqua, et contaminatus erit usque ad vesperum: et hoc ordine mundus fiet.\f + \fr 17.15 \fk Anima quæ comederit, \ft etc. Superius dictum est: Quæ tetigerit morticina a bestiis capta, id est, qui in talibus communicaverit: hic autem dicitur: \fk Anima quæ comederit; \ft totum scilicet peccatum suum fecerit, et ex eo voluntatem suam expleverit.\f*

LEV 17:16 Removed trailing space in v~: Quod si non laverit vestimenta sua et corpus, portabit iniquitatem suam.

LEV 18:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 18:0 Removed trailing space in c: 18

LEV 18:1 Removed trailing space in v~: Locutus est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 18:2 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Ego Dominus Deus vester:\f + \fr 18.2 \fk Ego Dominus. \ft Quasi dicat, Cognoscite vestrum creatorem; diligenter servate ejus præcepta.\f*

LEV 18:3 Removed trailing space in v~: juxta consuetudinem terræ Ægypti, in qua habitastis, non facietis: et juxta morem regionis Chanaan, ad quam ego introducturus sum vos, non agetis, nec in legitimis eorum ambulabitis.\f + \fr 18.3 \fk Juxta consuetudinem, \ft etc. Intentionem totius legis aperit, ut a malis scilicet abstineamus et bona teneamus. \fk Neque in legitimis eorum, \ft etc. Non enim solum a fornicatione, avaritia et superbia, sed etiam a divinationibus, et auguriis, et omnium gentium superstitionibus præcipit abstinere.\f*

LEV 18:4 Removed trailing space in v~: Facietis judicia mea, et præcepta mea servabitis, et ambulabitis in eis. Ego Dominus Deus vester.

LEV 18:5 Removed trailing space in v~: Custodite leges meas atque judicia, quæ faciens homo, vivet in eis. Ego Dominus.\f + \fr 18.5 \fk Vivet in eis. Ego Dominus. \ft Quia in ipsis vera vita in Christum credentibus: \fk quia qui videt Filium, et credit in eum, habet vitam æternam\ft Joan. 6.. Hoc in prioribus judiciis et præceptis non addidit: lex enim non vivificat, nisi evangelium superveniat.\f*

LEV 18:6 Removed trailing space in v~: Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedet, ut revelet turpitudinem ejus. Ego Dominus.\f + \fr 18.6 \fk Omnis homo ad proximam, \ft etc. Prohibet ne astute ad peccantes in lege, cognationis occasione, accedamus, ut tandem turpia facta eorum cognoscentes prodamus; unde subdit: \fk Ego Dominus. \fk Omnis homo. \ft LXX: \fk Homo ad omnem domesticam carnis ipsius non accedet, \ft etc. Quemadmodum enim homo duplex, sic duplicia præcepta, interiorem et exteriorem hominem docentia. Lex exterior sanguineis misceri prohibet, sicut gentes, quarum hæreditatem accepturus erat Isræl, qui adeo dissolutus et deditus carnis voluptatibus, ut unus multas uxores acciperet, ut sic saltem ab alienigenis abstinerent. Generationes ergo legislator exsequitur per ordinem, a quibus continere debent, ne confundantur generationes et dispereant hæreditates. Talium con junctionem turpitudinem appellat, ut abominandam horrendamque ostendat. Notandumque quod cum in principio hujus legis dixisset: \fk Ego Dominus Deus vester, \ft iteravit \fk Ego Dominus, \ft significans quia nobis carne conjunctus est, et nostræ cognationis particeps: tantam ergo cognationem offendere damnabile est. \fk Ego Dominus. \ft Non manifestans peccata hominum, sed delens et tegens quod fuerit confessione deletum vel detectum. \fk Turpitudinem, \ft etc. AUG., quæst. 58 in Lev. Prohibet cum matre concumbere, etc., usque ad in charitate enim peccat, quæ plenitudo legis est Rom. 13..\f*

LEV 18:7 Removed trailing space in v~: Turpitudinem patris tui et turpitudinem matris tuæ non discooperies: mater tua est: non revelabis turpitudinem ejus.

LEV 18:8 Removed trailing space in v~: Turpitudinem uxoris patris tui non discooperies: turpitudo enim patris tui est.

LEV 18:9 Removed trailing space in v~: Turpitudinem sororis tuæ ex patre sive ex matre, quæ domi vel foris genita est, non revelabis.\f + \fr 18.9 \fk Foris genita est. \ft ID., quæst. 59. Ex matre, si de priori viro, etc., usque ad quod superius dixit obscure.\f*

LEV 18:10 Removed trailing space in v~: Turpitudinem filiæ filii tui vel neptis ex filia non revelabis: quia turpitudo tua est.

LEV 18:11 Removed trailing space in v~: Turpitudinem filiæ uxoris patris tui, quam peperit patri tuo, et est soror tua, non revelabis.\f + \fr 18.11 \fk Filiæ uxoris, \ft etc. AUG., ubi supra. Non cum filia novercæ ex priori viro videatur prohibere concubitum, cum ei cui prohibetur, soror non sit, vel ex patre vel ex matre, addidit quod ex eodem patre.\f*

LEV 18:12 Removed trailing space in v~: Turpitudinem sororis patris tui non discooperies: quia caro est patris tui.

LEV 18:13 Removed trailing space in v~: Turpitudinem sororis matris tuæ non revelabis, eo quod caro sit matris tuæ.

LEV 18:14 Removed trailing space in v~: Turpitudinem patrui tui non revelabis, nec accedes ad uxorem ejus, quæ tibi affinitate conjungitur.\f + \fr 18.14 \fk Turpitudinem fratris patris, \ft etc. AUG., quæst. 61. Quæritur utrum hoc, etc., usque ad posset enim aliquis putare quod talem liceret sibi ducere et adulterium non timere. \fk Nec accedes, \ft etc. LXX: \fk Et ad uxorem ejus non introibis. \ft Proinde hanc enim turpitudinem dicunt patris fratris ejus, id est patrui pudenda, scilicet, uxoris.\f*

LEV 18:15 Removed trailing space in v~: Turpitudinem nurus tuæ non revelabis, quia uxor filii tui est: nec discooperies ignominiam ejus.

LEV 18:16 Removed trailing space in v~: Turpitudinem uxoris fratris tui non revelabis: quia turpitudo fratris tui est.\f + \fr 18.16 \fk Turpitudinem uxoris fratris, \ft etc. In matre concupiscentia, actio intelligitur in filia, in nepte mors. \fk Concupiscentia enim parit peccatum, peccatum mortem\ft Jac. 1., vel aliud peccatum; sicut David ex concupiscentia adulteravit, et pro adulterio occidit.\f*

LEV 18:17 Removed trailing space in v~: Turpitudinem uxoris tuæ et filiæ ejus non revelabis. Filiam filii ejus, et filiam filiæ illius non sumes, ut reveles ignominiam ejus: quia caro illius sunt, et talis coitus incestus est.\f + \fr 18.17 \fk Ut reveles ignominiam ejus. \ft Quasi familiare et cognatum est nobis peccatum. Unde invicem debemus condolere, et onera nostra portare, ut adimpleamus legem Christi, qui peccata nostra portavit.\f*

LEV 18:18 Removed trailing space in v~: Sororem uxoris tuæ in pellicatum illius non accipies, nec revelabis turpitudinem ejus adhuc illa vivente.\f + \fr 18.18 \fk Sororem uxoris tuæ, \ft etc. AUG., quæst. in Lev. Non prohibet, etc., usque ad ne faceret eam mœchari. \fk In pellicatum illius non accipies nec revelabis, \ft etc. LXX: \fk In zelum illius, \ft quasi hoc esset zelus inter sorores, quasi non sit et inter non sorores. An potius ne hoc animo fiat, ut in zelum sororis soror superducatur? \fk In pace nos vocavit Deus, pacem cum omnibus habeamus\ft Rom. 12., maxime cum proximis. In Judaica quoque conversatione non decet ecclesiasticam suscipere, nec typicum pascha cum vero celebrare, nec circumcisionem cum baptismate. Unde Paulus: \fk Si circumcidimini, Christus vobis nihil proderit\ft Gal. 5.. Mortificata ergo Judaica conversatione Ecclesiæ debet conjungi, quæ est soror legis, eosdem habet doctores, eosdem prophetas. Sed Judaica conversatio æmulatur, quia ad Ecclesiam transierunt divitiæ ejus. Unde Paulus ait: \fk Æmulantur vos non bene, sed excludere vos, \ft etc. Gal. 4.. Uxor namque prior zelat, quia subintrat secunda. Unde Lia ait: \fk Parumne tibi videtur quod præripueris maritum mihi? \ft Gen. 30.\f*

LEV 18:19 Removed trailing space in v~: Ad mulierem quæ patitur menstrua non accedes, nec revelabis fœditatem ejus.\f + \fr 18.19 \fk Ad mulierem, \ft etc. AUG., quæst. 64 in Lev. Cum hoc superius sufficienter prohibuisset, etc., usque ad sed concipiendæ proli noxium prohibetur.\f*

LEV 18:20 Removed trailing space in v~: Cum uxore proximi tui non coibis, nec seminis commistione maculaberis.\f + \fr 18.20 \fk Cum uxore, \ft etc. ISICH. Hic prohibetur rursus adulterium, quod etiam in decalogo prohibetur: unde apparet illa ita esse prohibita, ut etiam mortuis viris non ducant uxores, quarum prohibet turpitudinem revelari.\f*

LEV 18:21 Removed trailing space in v~: De semine tuo non dabis ut consecretur idolo Moloch, nec pollues nomen Dei tui. Ego Dominus.\f + \fr 18.21 \fk De semine, \ft etc. ID. Convenienter hæc subjunguntur, etc., usque ad nec in errore gentilium miscemur. \fk Nec pollues, \ft etc. Non solum luxuriando, vel idolis immolando, sed et gentilium philosophiam in Ecclesiam introducendo. Quis enim consensus templo Dei cum idolis?\f*

LEV 18:22 Removed trailing space in v~: Cum masculo non commiscearis coitu femineo, quia abominatio est.

LEV 18:23 Removed trailing space in v~: Cum omni pecore non coibis, nec maculaberis cum eo. Mulier non succumbet jumento, nec miscebitur ei, quia scelus est.\f + \fr 18.23 \fk Mulier non, \ft etc. Non solum viris, sed etiam mulieribus lex posita est II Cor. 9.. Unde: \fk Mulierem fortem quis inveniet? \ft Prov. 13. Sicut enim masculus animam fortem et constantem in virtutibus significat, sic mulier dignitatem suam custodientem designat: facta est enim in adjutorium viri Gen. 2.: quæ vero talis est, non debet jumentorum coitu maculari.\f*

LEV 18:24 Removed trailing space in v~: Nec polluamini in omnibus his quibus contaminatæ sunt universæ gentes, quas ego ejiciam ante conspectum vestrum,\f + \fr 18.24 \fk Nec polluamini in omnibus his, \ft etc. ISICH. Quanta pollutio sit in prædictis, pœna pollutorum ostendit. Nec incaute prætereundum, quia ea quæ invicem sibi conjuncta sunt, in unum colligit, ut ostendat quia qui in uno pollutus fuerit, in omnibus offendit Jac. 2.. \fk Contaminatæ sunt universæ gentes, \ft etc. Dæmones, qui propter multitudinem dicuntur gentes universæ. Qui cum omni peccato gaudeant, præcipue tamen fornicatione et idololatria, quia in his et corpus et anima maculatur, et totus homo, qui terra dicitur. Sed visitavit Deus terram, id est hominum genus.\f*

LEV 18:25 Removed trailing space in v~: et quibus polluta est terra: cujus ego scelera visitabo, ut evomat habitatores suos.

LEV 18:26 Removed trailing space in v~: Custodite legitima mea atque judicia, et non faciatis ex omnibus abominationibus istis, tam indigena quam colonus qui peregrinantur apud vos.

LEV 18:27 Removed trailing space in v~: Omnes enim execrationes istas fecerunt accolæ terræ qui fuerunt ante vos, et polluerunt eam.

LEV 18:28 Removed trailing space in v~: Cavete ergo ne et vos similiter evomat, cum paria feceritis, sicut evomuit gentem, quæ fuit ante vos.

LEV 18:29 Removed trailing space in v~: Omnis anima, quæ fecerit de abominationibus his quippiam, peribit de medio populi sui.\f + \fr 18.29 \fk Omnis anima, \ft etc. Qui enim post evangelicam prædicationem talia committunt, aliam mali medicinam non inveniunt; nec in sorte hominum, sed dæmonum erunt.\f*

LEV 18:30 Removed trailing space in v~: Custodite mandata mea. Nolite facere quæ fecerunt hi qui fuerunt ante vos, et ne polluamini in eis. Ego Dominus Deus vester.\f + \fr 18.30 \fk Custodite mandata mea. \ft Quasi: Mea sunt mandata, non hominis; ad cujus imaginem facti estis; quam polluere non debetis: \fk quia templum Dei estis, et Spiritus Dei habitat in vobis\ft I Cor. 3..\f*

LEV 19:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 19:0 Removed trailing space in c: 19

LEV 19:1 Removed trailing space in v~: Locutus est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 19.1 \fk Locutus est Dominus... Sancti estote. \ft ORIG., hom. 12 in Lev. Quid significet hoc nomen quod est sanctum, etc., usque ad ut scilicet in sæculo conversationem habeatis.\f*

LEV 19:2 Removed trailing space in v~: Loquere ad omnem cœtum filiorum Israël, et dices ad eos: Sancti estote, quia ego sanctus sum, Dominus Deus vester.

LEV 19:3 Removed trailing space in v~: Unusquisque patrem suum, et matrem suam timeat. Sabbata mea custodite. Ego Dominus Deus vester.\f + \fr 19.3 \fk Unusquisque. \ft Super fundamentum ædificat: quasi, estote sancti, ut sanctus habitet in vobis; et naturæ benignitatem impendite honorando patrem et matrem. \fk Sabbata mea custodite. \ft ISICH. Mandata legis volens recapitulare, id est, \fk Non occides, Non furaberis, \ft etc., etc., inquit: \fk Sabbata mea custodite. \ft Verum enim sabbatum est ab omni malo cessare. Unde Moyses: \fk Omne opus servile non facietis in eo\ft Exod. 31.. \fk Sabbata mea custodite. \ft Volens nos Deus de intelligibili requie docere, et de mundi consummatione, quando impossibile est cibum parare vel operari, nec circa aliquid corporale occupari, ait per Moysen: \fk Sabbata hodie Domino, non invenietis illud in agro\ft Exod. 16., etc. Nota quia non ait, sabbatum, sed \fk sabbata, \ft quia intelligibilis requies non ab uno, sed ab omnibus carnalibus quieta est et absoluta: ideo in hoc loco prius sabbatorum nomen in divina Scriptura positum est, ut scias quia sabbatum plena et perfecta quies.\f*

LEV 19:4 Removed trailing space in v~: Nolite converti ad idola, nec deos conflatiles faciatis vobis. Ego Dominus Deus vester.

LEV 19:5 Removed trailing space in v~: Si immolaveritis hostiam pacificorum Domino, ut sit placabilis,\f + \fr 19.5 \fk Si immolaveritis, \ft etc. Omnia fere legis capitula reiterat, ut eorum memoriam auditoribus infigat; sed maxime necessaria, sicut hoc mandatum quod superius proposuit, cum de sacrificiis ageret. Sacrificium salutare accepit, in quo quæ ad salutem pertinent necesse est operari, ut autem sit acceptabile, oportet immolari pietatem et pudicitiam. Hoc enim secundum Apostolum bonum est et acceptum coram Salvatore nostro Deo, \fk qui vult omnes homines salvos fieri\ft I Tim. 2.. Comedere autem in die immolationis et altero, est in vita præsenti quæcunque ad salutem pertinent operari: hodie enim et cras pro præsenti sæculo accipiuntur; unde Jacobus: \fk Qui dicitis: Hodie et crastino ibimus in civitatem, \ft etc. Jac. 4.. Dies tertia, quia in ipsa Dominus a mortuis resurrexit, figuram gerit futuri sæculi et resurrectionis, in quo non licebit operari, sed operum suscipere retributionem. Qui ergo hic vivit tanquam illic operaturus sit, tanquam die tertia sacrificium manducaturus, a legislatore hoc facere prohibetur, quia virtutem imperfectam relinquit, tanquam ibi perficere possit.\f*

LEV 19:6 Removed trailing space in v~: eo die quo fuerit immolata, comedetis eam, et die altero: quidquid autem residuum fuerit in diem tertium, igne comburetis.

LEV 19:7 Removed trailing space in v~: Si quis post biduum comederit ex ea, profanus erit, et impietatis reus:

LEV 19:8 Removed trailing space in v~: portabitque iniquitatem suam, quia sanctum Domini polluit, et peribit anima illa de populo suo.

LEV 19:9 Removed trailing space in v~: Cumque messueris segetes terræ tuæ, non tondebis usque ad solum superficiem terræ, nec remanentes spicas colliges,\f + \fr 19.9 \fk Cum messueris, \ft etc. Ut dilectionem adinvicem habeamus, ut amatores et misericordes in pauperes simus, præsenti capitulo præcipitur. Debemus enim egentibus dare, nec debita violenter exigere, et reliquias bonorum nostrorum concedere, imitando Deum datorem omnium. Propterea metentes vel vindemiantes vult aliquid derelinquere pauperi et proselyto, ne datori omnium videatur ingratus, qui aliis divitias dedit, alios de aliorum reliquiis vivere voluit; ut sic probaret dispensationem divitum, et patientiam pauperum. Pauperes enim et proselytos non abjicit, quibus etiam sic victum providit. Unde subdit: \fk Ego Dominus Deus vester, \ft scilicet qui divites facio, qui pro vobis pauper fio, qui propter miseriam inopum et gemitum pauperum aliquando exsurgam. \fk Cum messueris, \ft etc. Aperte ostendit quia doctores Judæorum totius legis interpretationem non capiunt, sed quædam pauperi et proselyto derelinquunt, gentibus scilicet, quibus dicitur: \fk Beati pauperes, \ft etc. Matth. 5.. Qui et proselyti sunt, quia cognationi Abrahæ se ingerunt. Quod ergo dicitur: \fk Non occides, Non mœchaberis, \ft metant Judæorum doctores; quæ autem spiritualem habent interpretationem, sicut emundationes, sacrificia et similia, cedant Ecclesiæ doctoribus, et quæ illis metentibus decidunt, id est quæ ipsi non intelligunt.\f*

LEV 19:10 Removed trailing space in v~: neque in vinea tua racemos et grana decidentia congregabis: sed pauperibus et peregrinis carpenda dimittes. Ego Dominus Deus vester.\f + \fr 19.10 \fk Neque in vinea. \ft ISICH. Vinea Domini sabaoth, etc., usque ad ut experimento divinum eloquium comprobetur.\f*

LEV 19:11 Removed trailing space in v~: Non facietis furtum. Non mentiemini, nec decipiet unusquisque proximum suum.\f + \fr 19.11 \fk Non facietis furtum, \ft etc. AUG., quæst. 86 in Levit. Hoc in Decalogo positum est, etc., usque ad et detestanda talem sequuntur errorem. \fk Non mentiemini. \ft Cognationem peccatorum ostendit. Multa putamus parva, quæ sunt maxima, ut mendacium, perjurium; quæ furto sunt conjuncta, et recte, quia hæc furto cooperantur.\f*

LEV 19:12 Removed trailing space in v~: Non perjurabis in nomine meo, nec pollues nomen Dei tui. Ego Dominus.\f + \fr 19.12 \fk Non perjurabis, \ft etc. LXX: \fk Non levabitis, \ft etc., usque ad talia juramenta non debent fieri, vel si fiant, custodiri. \fk Nec pollues, \ft etc. Maledicendo, quia jusjurandum transgredi non potes. Deus enim, per quem juras, in tantum vult bona, ut si mala minetur, non tamen inferat, si pœnitentes videat, ut pietatem impendat.\f*

LEV 19:13 Removed trailing space in v~: Non facies calumniam proximo tuo nec vi opprimes eum. Non morabitur opus mercenarii tui apud te usque mane.\f + \fr 19.13 \fk Non facies calumniam. \ft AUG., ubi supra. Omnia quæ prohibentur non committi in proximum, ad hoc unum referenda sunt quod dictum est: \fk Non nocebis proximo. \ft Nam quod sequitur: \fk Non rapies, \ft nisi ad hoc referatur, ne rapiendo noceatur, evenit ut non rapiendo quis noceat, nam gladius insanienti rapiendus est. \fk Nec vi opprimes, \ft etc. Paulatim auditorem erudit, et quæ videntur parva, magnis conjungit: ut qui definita malorum pœna terrentur, abstineant a minoribus. Qui enim sociantur in mandato, et in pœna. Qui enim in uno offenderit, omnium reus est Jac. 2.. Ideo vim calumniæ conjungit. Nec differt quomodo quis res suas perdat, vel fraude, vel potentia, vel quolibet alio modo. \fk Non morabitur, \ft etc. Merces, scilicet qua forsitan vivit cum uxore et filiis et parentibus. Si differtur, deficit victus; etiamsi in crastino recipiat, vim et calumniam pertulit, quia interim unde viveret non habuit. \fk Opus mercenarii, \ft etc. Merces prædicatoris ex verbo est prædicationis: quod non debet apud nos morari, id est otiosum esse, usque mane, in futurum scilicet sæculum, qui huic nocti succedit, in quo est lux inexstinguibilis. Ex proventu enim discipuli crescit merces magistri.\f*

LEV 19:14 Removed trailing space in v~: Non maledices surdo, nec coram cæco pones offendiculum: sed timebis Dominum Deum tuum, quia ego sum Dominus.\f + \fr 19.14 \fk Non maledices surdo. \ft Surdo maledicere est absenti et non audienti derogare. Coram cæco offendiculum ponere, est discretam quidem rem agere, sed ei qui lumen discretionis non habet, scandali occasionem præbere.\f*

LEV 19:15 Removed trailing space in v~: Non facies quod iniquum est, nec injuste judicabis. Non consideres personam pauperis, nec honores vultum potentis. Juste judica proximo tuo.\f + \fr 19.15 \fk Non facies, \ft etc. ISICH. Summam et perfectam justitiam, etc., usque ad et surdum ac cæcum irridere divitum et potentum sunt.\f*

LEV 19:16 Removed trailing space in v~: Non eris criminator, nec susurro in populo. Non stabis contra sanguinem proximi tui. Ego Dominus.\f + \fr 19.16 \fk Non eris criminator. \ft ISICH. LXX: \fk Non ambulabis in domo, \ft etc., usque ad qui tanto crimini est conjunctus. \fk Non stabis contra. \ft Quasi non te conjunges his qui proximis insidiantur, sicut multi, aliis sociati, faciunt quod per se non possunt.\f*

LEV 19:17 Removed trailing space in v~: Non oderis fratrem tuum in corde tuo, sed publice argue eum, ne habeas super illo peccatum.

LEV 19:18 Removed trailing space in v~: Non quæras ultionem, nec memor eris injuriæ civium tuorum. Diliges amicum tuum sicut teipsum. Ego Dominus.\f + \fr 19.18 \fk Non quæras ultionem. \ft Id est, ne ulciscendi libidine rapiaris dum arguis, ut lætari vel consolari velis de alieno malo, sed potius consulere illi quem arguis. Unde secundum LXX sequitur: \fk Non irasceris filiis populi tui, \ft etc. Sic enim recte ira definita est, quæ sit ulciscendi libido.\f*

LEV 19:19 Removed trailing space in v~: Leges meas custodite. Jumentum tuum non facies coire cum alterius generis animantibus. Agrum tuum non seres diverso semine. Veste, quæ ex duobus texta est, non indueris.\f + \fr 19.19 \fk Jumenta tua, \ft etc. Hæc ad litteram videntur esse ridicula, nec a prophetis et spiritualibus viris sunt observata. Unde David dicit: \fk Ponite filium meum Salomonem in mulam meam\ft Eccli. 19.. Oportebit autem, secundum litteram ea quæ ex tali commistione nascebantur, abominari. Unde: \fk Mulier quoque fortis inveniet lanam et linum, et operata est utile manibus suis\ft Prov. 31..\f*

LEV 19:20 Removed trailing space in v~: Homo, si dormierit cum muliere coitu seminis, quæ sit ancilla etiam nubilis, et tamen pretio non redempta, nec libertate donata: vapulabunt ambo, et non morientur, quia non fuit libera.\f + \fr 19.20 \fk Homo si dormierit, \ft etc. ISICH. Cum prohiberet jumenta misceri cum jumentis alterius generis, eos scilicet qui sunt sub jugo Christi suscipere jugum legis: opportune hoc subdidit ostendens quia et ante adventum Christi quicunque exterius miscebatur Judæis, indigebat sacrificio veri arietis. Nota quanta differentia libertatis et servitutis. In libera enim desponsata mors adulterii pœna est, in ancilla autem nubili, et, secundum LXX, \fk custodita homini, \ft id est desponsata, sacrificium jubetur offerri, non mortem inferri. Spiritualiter tamen hæc intelligenda sunt. \fk Nubilis. \ft LXX: \fk Custodita homini, \ft id est Synagoga custodita legi, quæ Christo non poterat desponderi, priusquam moreretur littera legis. Unde: \fk Mortui estis legi per corpus Christi, ut sitis alterius\ft Rom. 7.. Ancilla est Synagoga, secundum illud: \fk Abraham duos filios habuit, unum de ancilla, et unum de libera\ft Gal. 4.. \fk Vapulabunt ambo. \ft LXX: \fk Visitatio erit eis, \ft id est liberabuntur a servitute legis, secundum quod filiis Isræl de Ægypto liberandis dicitur: \fk Visitans visitavi vos. \fk Et non morientur. \ft Quamvis enim secundum litteram agerent, non secundum spiritum, quia legislatoris intentionem ignorabant, facilius tamen assequebantur veniam.\f*

LEV 19:21 Removed trailing space in v~: Pro delicto autem suo offeret Domino ad ostium tabernaculi testimonii arietem:

LEV 19:22 Removed trailing space in v~: orabitque pro eo sacerdos, et pro peccato ejus coram Domino, et repropitiabitur ei, dimitteturque peccatum.

LEV 19:23 Removed trailing space in v~: Quando ingressi fueritis terram, et plantaveritis in ea ligna pomifera, auferetis præputia eorum: poma, quæ germinant, immunda erunt vobis, nec edetis ex eis.\f + \fr 19.23 \fk Quando ingressi, \ft etc. Permanet in proposito, ostendens fructum bonum ante Christi adventum non habuisse Judæos, cum dicit fructum non esse edendum in triennio, nec mundum, sed quarto anno mundandum, nec dicitur quæ sit mundatio. Spiritualiter ergo intelligendum est quod dicitur. \fk Quando ingressi fueritis terram. \ft Terram vocat divinam Scripturam, quam primo Judæi susceperunt. Unde plantare ligna pomifera præcepti sunt. Lignorum autem plantatio, meditatio legis est et prædicatio, secundum quod dicitur: \fk Ego plantavi, Apollo rigavit, \ft etc. I Cor. 3.. Bona quidem mandata erant tanquam ligna pomifera, sed illi quod debebant non faciebant, tantum sequentes litteram. Fructus ergo, id est operatio legis, triennio erat immunda, ab Abraham usque ad David, a David usque ad transmigrationem Babylonis; inde usque ad Christum, sicut Matthæus distinxit Matth. 1.. Quarto anno fructum legis sanctum commendat et laudabilem, non tamen adhuc esse Judæis esibilem. Fructus enim legis in quarto anno, id est in adventu Christi, sanctus et laudabilis, quem Sanctum sanctorum faciebat, cujus opera laudabilia et gloriosa. Unde et in paralytico grabatum portante glorificabant Deum Matth. 8., qui dedit talem potestatem hominibus: sed nondum edehat Judæus, quia non conversus. In quinto vero anno, id est prædicantibus apostolis, fructum ejus ederunt quicunque crediderunt. \fk Et plantaveritis, \ft etc. GREG., lib. VIII Moral., cap. 35. Ligna pomifera, etc., usque ad in præsentis vitæ nocte gaudere.\f*

LEV 19:24 Removed trailing space in v~: Quarto autem anno omnis fructus eorum sanctificabitur, laudabilis Domino.

LEV 19:25 Removed trailing space in v~: Quinto autem anno comedetis fructus, congregantes poma, quæ proferunt. Ego Dominus Deus vester.

LEV 19:26 Removed trailing space in v~: Non comedetis cum sanguine. Non augurabimini, nec observabitis somnia.\f + \fr 19.26 \fk Non comedetis, \ft etc. Totum Judæorum et gentilium radit fermentum. Unde nunc prohibet a legis servitute, nunc a gentilium errore. AUG. Non comedere super montes, est superbis cogitationibus non pasci, de quibus Isaias: \fk Omnis mons et collis humiliabitur\ft Isa. 40.. Non augurari volucribus, non attendere quæ rapiunt semen pietatis. Comam in rotundum tondere, est cogitationes dæmonibus consecrare. Barbam radere, est virtutis perfectionem corrumpere, ficte operando. Carnem non incidere, est delectationes non suscipere, quæ et animæ nocent et corpus corrumpunt. Stigmata, prava doctrina, quæ animæ infigitur et difficulter aboletur. \fk Non augurabimini, \ft etc. Per partem totum significat, omnes hujusmodi superstitiones condemnans. Qui enim talia curat observare, Deum videtur infamare, tanquam plus scientiæ avibus quam hominibus contulerit.\f*

LEV 19:27 Removed trailing space in v~: Neque in rotundum attondebitis comam, nec radetis barbam.\f + \fr 19.27 \fk Neque in rotundum attondebitis comam, \ft etc. Sicut barbari faciunt: debet quisque esse contentus naturalibus ornamentis, ne Creatorem videatur accusare, tanquam impotentem opus suum perficere, nec in honore dæmonum cicinnos nutrire et fovere, sicut student pagani puerorum capita dæmonibus offerre, quod maxime hic videtur prohibere.\f*

LEV 19:28 Removed trailing space in v~: Et super mortuo non incidetis carnem vestram, neque figuras aliquas aut stigmata facietis vobis. Ego Dominus.\f + \fr 19.28 \fk Stigmata. \ft Legislator etiam curam nostri decoris gerit, ne carne abutamur in his etiam quæ corpus deturpant.\f*

LEV 19:29 Removed trailing space in v~: Ne prostituas filiam tuam, ne contaminetur terra et impleatur piaculo.\f + \fr 19.29 \fk Ne prostituas filiam tuam. \ft Carnalem, vel animam. Unde Psal. 21: \fk Erue a framea, Deus, animam meam, et de manu canis Unicam meam. \ft Hæc recedendo a Deo tornicantur cum dæmonibus.\f*

LEV 19:30 Removed trailing space in v~: Sabbata mea custodite, et sanctuarium meum metuite. Ego Dominus.\f + \fr 19.30 \fk Sabbata mea custodite. \ft Ab uno sabbato omne legitimum otium sabbatum appellatur. Sic ab una generali abstinentia studet legislator per singula currere, præcipiens nos ab omni malo abstinere. Unde addit: \fk Et sanctuarium meum metuite. \ft Sicut enim qui digne accedunt, sanctificant, sic qui inique præsumunt, et immundi accedunt, quantum est in se, polluunt, sicut Nadab et Abiu. Unde Apostolus: \fk Inter vos multi infirmi et imbecilles, \ft etc. I Cor. 40. Inde additur: \fk Ego Dominus, \ft sanctus, scilicet, et etiam in sanctis habitans et sanctorum vindicans injuriam.\f*

LEV 19:31 Removed trailing space in v~: Non declinetis ad magos, nec ab ariolis aliquid sciscitemini, ut polluamini per eos. Ego Dominus Deus vester.\f + \fr 19.31 \fk Ad magos. \ft LXX: \fk Ventriloquas, id est\ft pythones, vel falsos prophetas, qui de ventre cordis sui fabulas quasdam et fetentes doctrinas proferunt. \fk Neque ab ariolis, \ft etc. LXX: \fk Veneficis, \ft qui dæmonum scilicet nomina invocant, et aliquando corpus curant, ut animam interficiant.\f*

LEV 19:32 Removed trailing space in v~: Coram cano capite consurge, et honora personam senis: et time Dominum Deum tuum. Ego sum Dominus.\f + \fr 19.32 \fk Coram cano capite, \ft etc. \fk In senibus est sapientia, et in multo tempore prudentia\ft Job 12.. Hinc Paulus ait: \fk Presbyteri duplici honore digni habeantur, maxime qui laborant in verbo et doctrina\ft I Tim. 5..\f*

LEV 19:33 Removed trailing space in v~: Si habitaverit advena in terra vestra, et moratus fuerit inter vos, non exprobretis ei:\f + \fr 19.33 \fk Si habitaverit advena, \ft etc. Terra a Deo nobis data, est virtutum scilicet cultura, et bona doctrina. Si quis ergo ad fidem nostram converti voluerit, et civis terræ nostræ ascribi, non affligamus eum, nec imponamus grave jugum, sicut Pharisæi, de quibus dicitur: \fk Alligant onera gravia et importabilia, digito autem suo nolunt ea movere\ft Matth. 23.. Sit nobis sicut indigena, qui scilicet nutritus est in fide, et crevit in pietate. Hinc Petrus ad eos qui credentes de gentibus circumcidere volebant, ait: \fk Quid tentatis Deum, imponere jugum super cervices discipulorum? \ft Act. 15.\f*

LEV 19:34 Removed trailing space in v~: sed sit inter vos quasi indigena, et diligetis eum quasi vosmetipsos: fuistis enim et vos advenæ in terra Ægypti. Ego Dominus Deus vester.

LEV 19:35 Removed trailing space in v~: Nolite facere iniquum aliquid in judicio, in regula, in pondere, in mensura.\f + \fr 19.35 \fk Nolite facere, \ft etc. In præcedentibus præcipit in judicio justitiam servari, hic in ponderibus et mensuris, et ne abutamur ad injustitiam justitiæ terminis: hæc enim termini sunt vendentibus et ementibus, sicut leges judicibus; ut ab omni injustitia contra proximum caveatur. Quod enim diviti agrorum possessiones et pecuniæ thesauri, hoc pauperi mensura vini et tritici, et hujusmodi. ISICH. \fk Nolite facere, \ft etc. In judicio mentis non debemus injuste agere, nec mensuras naturalis justitiæ corrumpere, aliter nostra, aliter proximi peccata judicantes. \fk In quo enim judicio judicaverimus, judicabitur et de nobis; et in qua mensura mensi fuerimus, remetietur nobis\ft Matth. 7..\f*

LEV 19:36 Removed trailing space in v~: Statera justa, et æqua sint pondera, justus modius, æquusque sextarius. Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Ægypti.\f + \fr 19.36 \fk Statera justa, \ft etc. ID. Stateras quoque divinas, et mensuras divinas justas habeamus; id est, leges divinæ Scripturæ sancte et juste custodiamus: nihil nostrum inferentes, nihil suum auferentes, ne nobis istud dicatur: \fk Quare transgredimini mandatum Dei propter traditiones vestras? \ft Matth. 15..\f*

LEV 19:37 Removed trailing space in v~: Custodite omnia præcepta mea, et universa judicia, et facite ea. Ego Dominus.

LEV 20:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 20:0 Removed trailing space in c: 20

LEV 20:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 20.1 \fk Locutus est Dominus, \ft etc. Frequenter lex eadem repetit, ut eorum memoriam infigat legenti: quædam tamen nova interserit, ne superfluere videatur. Sed nova inquirendo jam dicta studiosius inquirantur. Unde superius quædam prohibendo pœnam tacuit, ut quærentes quæ vel qualis sit, in sequentibus diligenter investigemus. Cum enim superius Moloch prohiberet sacrificari, idipsum pœnam addendo repetit: \fk populus\ft scilicet \fk terræ lapidabit eum, \ft non solum principes. Nec his contentus addit: \fk Ego ponam faciem meam contra illum, \ft etc.\f*

LEV 20:2 Removed trailing space in v~: Hæc loqueris filiis Israël: Homo de filiis Israël, et de advenis qui habitant in Israël, si quis dederit de semine suo idolo Moloch, morte moriatur: populus terræ lapidabit eum.

LEV 20:3 Removed trailing space in v~: Et ego ponam faciem meam contra illum: succidamque eum de medio populi sui, eo quod dederit de semine suo Moloch, et contaminaverit sanctuarium meum, ac polluerit nomen sanctum meum.

LEV 20:4 Removed trailing space in v~: Quod si negligens populus terræ, et quasi parvipendens imperium meum, dimiserit hominem qui dedit de semine suo Moloch, nec voluerit eum occidere:\f + \fr 20.4 \fk Quod si negligens, \ft etc. Provocat alios contra illum, et terret, si neglexerint pœnam tam studiose præceptam, Deo ipso irascente et ferente sententiam. \fk Nec voluerit, \ft etc. ISICH. Malum est permittere etiam eos qui foris sunt, fornicari a Deo et adhærere diabolo: sed multo magis de medio populi, hoc est enim totum gregem lupo concedere. Consentientes autem, qui scilicet possunt accusare, vel arguere, vel monere, et non faciunt, non effugient judicium. Ponit Deus faciem super illum, de quo dicitur: \fk Vultus autem Domini super facientes mala, \ft etc. Psal. 38..\f*

LEV 20:5 Removed trailing space in v~: ponam faciem meam super hominem illum, et super cognationem ejus, succidamque et ipsum, et omnes qui consenserunt ei ut fornicarentur cum Moloch, de medio populi sui.

LEV 20:6 Removed trailing space in v~: Anima, quæ declinaverit ad magos et ariolos, et fornicata fuerit cum eis, ponam faciem meam contra eam, et interficiam illam de medio populi sui.\f + \fr 20.6 \fk Anima quæ declinaverit ad magos, \ft etc. Grande peccatum est ad magos et ariolos declinare: hoc est enim a Deo recedere. Sunt autem magi intelligibiles, qui in nomine Domini falsa prophetant; sunt arioli deceptores et adulatores, qui veneficis verbis auditus multorum corrumpunt et a veritate avertunt.\f*

LEV 20:7 Removed trailing space in v~: Sanctificamini et estote sancti, quia ego sum Dominus Deus vester.

LEV 20:8 Removed trailing space in v~: Custodite præcepta mea, et facite ea: ego Dominus qui sanctifico vos.

LEV 20:9 Removed trailing space in v~: Qui maledixerit patri suo, aut matri, morte moriatur: patri matrique maledixit: sanguis ejus sit super eum.\f + \fr 20.9 \fk Qui maledixerit patri suo, \ft etc. ORIG., hom. 11 in Lev. De his superius præcepta dedit, etc., usque ad ne puniat contemptorem servum. ID. Nomen patris vel matris, etc., usque ad ad aliquam terrenam civitatem invertunt sensibus depravatis? \fk Sanguis ejus, \ft etc. Quia ipse est sibi causa mortis. Si sic punitur, qui carnali patri maledixerit, quomodo punietur qui Christum blasphemaverit, nec obaudivit dicenti: \fk Nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu sancto, \ft etc. Joan. 3., morte scilicet morietur, alienatus a regno cœlorum reus est: nihil enim grave, nec operosum, aut laboriosum ei præceptum est.\f*

LEV 20:10 Removed trailing space in v~: Si mœchatus quis fuerit cum uxore alterius, et adulterium perpetraverit cum conjuge proximi sui, morte moriantur et mœchus et adultera.\f + \fr 20.10 \fk Si mœchatus quis, \ft etc. AUG., quæst. 73 in Lev. Hic aliquid voluit distare, etc., usque ad quam homo homini. \fk Si mœchatus, \ft etc. ISICH. Adulterium corporate malum est, etc., usque ad qui ei commisit hanc curam.\f*

LEV 20:11 Removed trailing space in v~: Qui dormierit cum noverca sua, et revelaverit ignominiam patris sui, morte moriantur ambo: sanguis eorum sit super eos.\f + \fr 20.11 \fk Qui dormierit, \ft etc. Hæc superius dicta et exposita sunt, ubi dictum est: \fk Non revelabis turpitudinem patris tui, \ft etc. Sed hic aperte tan git eum qui idem quod proximus agit, nec peccati societate erubescens, prodit; in quo mortis pœnam legislator sanxit. Novercæ autem virum conjunxit, quia quod in patrem a filio delinquitur, hoc in filium a patre committitur, et similis utrobique impietas. ORIG., ubi supra. Supra dictum est, etc., usque ad non solum pro qualitate, sed etiam pro quantitate.\f*

LEV 20:12 Removed trailing space in v~: Si quis dormierit cum nuru sua, uterque moriatur, quia scelus operati sunt: sanguis eorum sit super eos.

LEV 20:13 Removed trailing space in v~: Qui dormierit cum masculo coitu femineo, uterque operatus est nefas: morte moriantur: sit sanguis eorum super eos.\f + \fr 20.13 \fk Qui dormierit cum masculo, \ft etc. Hoc peccatum injuria naturæ est: unde et morte mulctari decretum est. Spiritualiter autem eum qui fortis est animo et masculus vir enim in divina Scriptura, perfectus in virtutibus nominatur verbis pravis vel actionibus effeminare caveamus, ne cum ipso dissolvamur et simul moriamur.\f*

LEV 20:14 Removed trailing space in v~: Qui supra uxorem filiam, duxerit matrem ejus, scelus operatus est: vivus ardebit cum eis, nec permanebit tantum nefas in medio vestri.\f + \fr 20.14 \fk Qui supra uxorem, \ft etc. Sævam huic delicto pœnam decernit. Qui enim ex matre sunt geniti, his quos filia genuit, cum unus pater sit, incertum est utrum fratres sint an avunculi. Caveatur ergo tam incerta commistio. Sed quia omnis peccati concupiscentia mater est, si qua nobis concupiscentia sit, actionem non conjungamus ei. Qui enim hoc facit, igne incenditur, et concupiscentia et actio ejus. \fk Si enim facta carnis spiritu mortificaverimus, vivemus\ft Rom. 8..\f*

LEV 20:15 Removed trailing space in v~: Qui cum jumento et pecore coierit, morte moriatur: pecus quoque occidite.\f + \fr 20.15 \fk Qui cum jumento, \ft etc. Nimia contra eos exercetur districtio, qui in tantum iniqui et libidini dediti, ut inaudita scelera concupiscerent: unde viris vel mulieribus commistis quadrupedibus, mortis pœnam indixit. Fidelibus quoque non erit hæc lex superflua, si quadrupedia voluntates pravas ad terram pronas intelligamus: quæ manus sicut homines non habent, quia omni humana actione carent, unde cognationes nobiscum non habent. Vir ergo vel mulier, quæ non languore naturæ, sed deliberatione eis cohæserit vel coierit, reus est mortis. Ipsi quoque mori dicuntur illis mortuis, neque enim per se subsistunt, nec ulla peccati substantia est, sed in peccatoribus operatur. AUG. \fk Qui cum jumento, \ft etc. Quæritur quomodo pecus reum sit, cum nec rationale nec legis capax sit? an quemadmodum transferuntur verba metaphorica ab animali ad animale; sicut dicitur ventus improbus, vel iratum mare, ita et hic translatum a rationali ad irrationale? Nam inde pecora jussa sunt interfici, quia tali flagitio contaminata indignam refricant memoriam facti.\f*

LEV 20:16 Removed trailing space in v~: Mulier, quæ succubuerit cuilibet jumento, simul interficietur cum eo: sanguis eorum sit super eos.

LEV 20:17 Removed trailing space in v~: Qui acceperit sororem suam filiam patris sui, vel filiam matris suæ, et viderit turpitudinem ejus, illaque conspexerit fratris ignominiam, nefariam rem operati sunt: occidentur in conspectu populi sui, eo quod turpitudinem suam mutuo revelaverint, et portabunt iniquitatem suam.\f + \fr 20.17 \fk Qui acceperit sororem suam, \ft etc. ISICH. Hoc tolerabile videbatur, quia Abraham de Sara dicit: Soror mea est ex patre, et non ex matre: sed eos qui de Thare patre Abraham geniti sunt Moyses enumerans, nusquam Saræ fecit mentionem. Quod si sorori suæ Abraham nupsit, ante tamen hoc quam Deum cognosceret, fecit. Bene ergo lex talem conjunctionem prohibuit. \fk Qui acceperit, \ft etc. Tropologice turpitudinem sororis ex patre et non ex matre videt et accipit, qui turpem actionem a patre vel a matre in qua scilicet deliquerunt admiratur, et imitatur: non solum perscrutans quæ non oportuit, sed conjungens se parentum pravitati quæ soror ejus dicitur, quasi ab eisdem genita parentibus. Quia vero filii publicant parentum peccata faciendo similia, recte in conspectu populi infligitur pœna; vel juxta LXX: \fk In conspectu filiorum generis sui, \ft eorum scilicet qui talia cogitant imitari: ut unius afflictio, multorum sit correctio. \fk Viderit turpitudinem, \ft etc. AUG., quæst. 75. Id est, concumbendo cognoverit, sicut ibi: \fk Cognovit Adam uxorem suam\ft Gen. 4., id est, ei mistus est. Quod autem ait: \fk Portabunt iniquitatem suam, \ft id est, ipsum peccatum pœna erat.\f*

LEV 20:18 Removed trailing space in v~: Qui coierit cum muliere in fluxu menstruo, et revelaverit turpitudinem ejus, ipsaque aperuerit fontem sanguinis sui, interficientur ambo de medio populi sui.

LEV 20:19 Removed trailing space in v~: Turpitudinem materteræ et amitæ tuæ non discooperies: qui hoc fecerit, ignominiam carnis suæ nudavit; portabunt ambo iniquitatem suam.

LEV 20:20 Removed trailing space in v~: Qui coierit cum uxore patrui vel avunculi sui, et revelaverit ignominiam cognationis suæ, portabunt ambo peccatum suum: absque liberis morientur.\f + \fr 20.20 \fk Qui coierit, \ft etc. Intendit legislator continentiam suadere, ne more pecorum cum mulieribus continue misceamur, sed velut coacti, ad usum continendi paulatim veniamus. Mirum autem quod nunc tales de populo suo disperdi præcipit, cum superius eisdem legem purgationis indixerit. Contemplemur ergo menstruatam gentilium sapientiam a Deo remotam, de volatu avium, et cursu siderum, et mensuris cœli disputantem. Cum hac dormire, id est delectari, vel revelare et palam turpitudinem ejus proferre, fontemque totius erroris exponentem audire, impium est. Ideo talis interficietur de medio populi sui, ne nommetur homo qui imaginem Dei et seipsum ignorando Creatorem a se alienavit. Ipsa quoque interficietur, ne sapientia nominetur, quia sapientia hujus mundi stultitia est apud Deum I Cor. 3.. \fk Turpitudinem, \ft etc. Sororibus parentum filios misceri prohibet, ut generationes non confundantur, et parentibus reverentia exhibeatur. Secundum spiritum vero et parentum peccata debemus velare, et eorum qui eis sociati sunt, quasi fratres et sorores, quibus nudatis parentes latere non possunt. Unde addit: \fk Ignominiam carnis suæ nudabit. \ft LXX: \fk Sine filiis morietur, \ft id est, sine virtutibus, quæ est pessima sterilitas. \fk Qui coierit, \ft etc. ISICH. Ostendit quia causa filiorum, etc., usque ad superioribus similis est. AUG., quæst. 76. in Lev. \fk Qui coierit cum uxore patris, \ft etc. Quicunque dormierit cum cognata sua, etc., usque ad id est nullo jure succedant parentibus.\f*

LEV 20:21 Removed trailing space in v~: Qui duxerit uxorem fratris sui, rem facit illicitam: turpitudinem fratris sui revelavit: absque liberis erunt.

LEV 20:22 Removed trailing space in v~: Custodite leges meas, atque judicia, et facite ea: ne et vos evomat terra quam intraturi estis et habitaturi.\f + \fr 20.22 \fk Custodite leges, \ft etc. Non sufficit partem legis custodire, necesse habemus observare omnia præcepta et judicia.\f*

LEV 20:23 Removed trailing space in v~: Nolite ambulare in legitimis nationum, quas ego expulsurus sum ante vos. Omnia enim hæc fecerunt, et abominatus sum eas.\f + \fr 20.23 \fk Nolite ambulare, \ft etc. Non solum Judæis, sed omnibus gentibus hæc observanda sunt, si Deo servire volunt.\f*

LEV 20:24 Removed trailing space in v~: Vobis autem loquor. Possidete terram eorum, quam dabo vobis in hæreditatem, terram fluentem lacte et melle. Ego Dominus Deus vester, qui separavi vos a ceteris populis.\f + \fr 20.24 \fk Lacte. \ft Deliciis beatitudinis, quibus nihil suavius, nihil dulcius, et sine omni labore et dolore erunt, sicut mel et lac, quæ sine nostro labore præparantur.\f*

LEV 20:25 Removed trailing space in v~: Separate ergo et vos jumentum mundum ab immundo, et avem mundam ab immunda: ne polluatis animas vestras in pecore, et avibus, et cunctis quæ moventur in terra, et quæ vobis ostendi esse polluta.

LEV 20:26 Removed trailing space in v~: Eritis mihi sancti, quia sanctus sum ego Dominus, et separavi vos a ceteris populis, ut essetis mei.\f + \fr 20.26 \fk Ego Dominus. Ne cogitetis dicentes: Quid comedemus, aut quid bibemus, aut quo operiemur? hæc enim omnia gentes inquirunt\ft Matth. 6.. Qui autem sublimiorem conversationem et retributionem sequuntur, separari debent a cæteris gentibus. \fk Separate, \ft etc. Jumenta vel pecora, populares: volatilia, contemplatores lex appellat. Omnis popularis mundus propter simplicitatem a pluribus judicatur. Similiter contemplativus, sed non ita est: popularis enim debet esse prudens in bono, simplex in malo, hic enim solus mundus est. Contemplativus quoque conscientiam debet habere mundam, et fidem non fictam. Qui hæc non habent, ad vaniloquia convertuntur, \fk non intelligentes neque quæ loquuntur, neque de quibus affirmant\ft I Tim. 1.. Diligenter ergo mundi separandi sunt ab immundis, ut mundos sequamur, immundos fugiamus. Notandum vero quam discrete in quadrupedibus et volatilibus hic legislator distinguit, et non in reptilibus terræ. Cuncta enim quæ moventur in terra immunda sunt, terrena autem sapiunt, quibus \fk Deus venter est\ft ipsorum Philip. 3.. \fk Et quæ, \ft etc. AUG., quæst. 76 in Lev. Videtur dicere quod non sunt hæc natura immunda, sed pro aliquo sacramenti signo, quia dicit quia ostendit eis immunda, tanquam immunda eis non essent nisi ostensa fuissent. \fk Lapidibus. \ft Quia vanis erroribus simplicem populum seducunt; unde ventrem nutriunt, et auditoribus placere cupiunt: quales hodie in Ecclesia multi sunt, de quibus Paulus ait: \fk Hi enim non serviunt Christo, sed suo ventri, et per dulces sermones, et benedictiones seducunt corda innocentium\ft Rom. 16..\f*

LEV 20:27 Removed trailing space in v~: Vir, sive mulier, in quibus pythonicus, vel divinationis fuerit spiritus, morte moriantur: lapidibus obruent eos: sanguis eorum sit super illos.

LEV 21:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 21:0 Removed trailing space in c: 21

LEV 21:1 Removed trailing space in v~: Dixit quoque Dominus ad Moysen: Loquere ad sacerdotes filios Aaron, et dices ad eos: Ne contaminetur sacerdos in mortibus civium suorum,\f + \fr 21.1 \fk Dixit quoque Dominus ad MoysenNe contaminetur, \ft etc. ISICH. Id est nihil omittat ex his quæ expediat sacerdotem docere, etc., usque ad cohabitantium enim non poterit ignorare peccatum.\f*

LEV 21:2 Removed trailing space in v~: nisi tantum in consanguineis, ac propinquis, id est, super patre et matre, et filio, et filia, fratre quoque,\f + \fr 21.2 \fk Nisi tantum in consanguineis. \ft HIERON., epist. ad Fabiolam, tom. 1. Super omnem animam quæ mortua est, etc., usque ad minoribus vero aliquid indulgetur.\f*

LEV 21:3 Removed trailing space in v~: et sorore virgine quæ non est nupta viro:

LEV 21:4 Removed trailing space in v~: sed nec in principe populi sui contaminabitur.

LEV 21:5 Removed trailing space in v~: Non radent caput, nec barbam, neque in carnibus suis facient incisuras.\f + \fr 21.5 \fk Non radent caput. \ft ID., ibid. Summus autem pontifex, etc., usque ad quibus Christus donavit ut lumen sint. \fk Non radent caput, \ft etc. ISICH. Nimis ægre dolere sacerdotes de mortuis prohibet lex, etc., usque ad ut possit exhortari, arguere, increpare. \fk Non polluent nomen, \ft etc. ID. Quod est magnum in gentibus. Vos autem, dicit Malachias, \fk polluistis illud in eo quod dicitis: Mensa Domini deserta est\ft Malach. 1.. In peccato enim sacrificii nomen Dei polluunt sacerdotes.\f*

LEV 21:6 Removed trailing space in v~: Sancti erunt Deo suo, et non polluent nomen ejus: incensum enim Domini, et panes Dei sui offerunt, et ideo sancti erunt.

LEV 21:7 Removed trailing space in v~: Scortum et vile prostibulum non ducent uxorem, nec eam quæ repudiata est a marito: quia consecrati sunt Deo suo,\f + \fr 21.7 \fk Scortum, \ft etc. Sacerdos quilibet, nam de summo postea dicet, quod non nisi virginem ducat uxorem. \fk Quæ repudiata est, \ft etc. Quia culpabilis invenitur, hanc non debet ducere sacerdos uxorem, nec prædicere ejus observantiam litteralem.\f*

LEV 21:8 Removed trailing space in v~: et panes propositionis offerunt. Sint ergo sancti, quia et ego sanctus sum, Dominus qui sanctifico eos.\f + \fr 21.8 \fk Sint ergo sancti, \ft etc. Si sacerdotes datam jam sibi a Deo sanctificationem custodiunt, sanctificant ipsum Deum: qui cum in natura sanctus sit, a participibus gloriæ suæ voluit sanctificari.\f*

LEV 21:9 Removed trailing space in v~: Sacerdotis filia si deprehensa fuerit in stupro, et violaverit nomen patris sui, flammis exuretur.\f + \fr 21.9 \fk Sacerdotis filia, \ft etc. Grave est cujuslibet filiam fornicari, sed maxime sacerdotis, qui debet habere filios subditos in omni castitate. \fk Sacerdotis filia. \ft Synagoga non solum uxor, sed et Dei filia appellatur; sed utrumque depravans, aliena facta est. Unde: \fk Relinquetur filia Sion sicut umbraculum vineæ, \ft etc. Isa. 1.. Et alibi: \fk Fornicata est mater eorum\ft Ose. 2.: quod igne sit exusta, incendii monstrant vestigia.\f*

LEV 21:10 Removed trailing space in v~: Pontifex, id est, sacerdos maximus inter fratres suos, super cujus caput fusum est unctionis oleum, et cujus manus in sacerdotio consecratæ sunt, vestitusque est sanctis vestibus, caput suum non discooperiet, vestimenta non scindet:\f + \fr 21.10 \fk Pontifex, \ft etc. Christus \fk magnus Dominus noster, et magna virtus ejus, \ft qui pro nobis factus est sacerdos et hostia. \fk Consecratæ sunt. \ft Alii sacerdotes in sanguine vituli et arietis consecrabant, vel consummabant, scilicet, manus suas: ipse vero proprio sanguine, crucifixis manibus. \fk Vestimenta non scindet, \ft etc. ISICH. Ex quo enim Verbum caro factum est, etc., usque ad hæc vere sancta sunt indumenta.\f*

LEV 21:11 Removed trailing space in v~: et ad omnem mortuum non ingredietur omnino: super patre quoque suo et matre non contaminabitur.\f + \fr 21.11 \fk Ad omnem mortuum, \ft etc. ISICH. LXX: \fk Animam mortuam. Anima quæ peccaverit ipsa morietur\ft Ezech. XVIII; Isa. 53.. Hac morte maxime gentes perierunt, quæ nec legem nec doctrinam habuerunt; sed Christus peccata omnium tulit, et tamen impollutus mansit. AUG. quæst. 81 in Lev. \fk Ad omnem mortuum, \ft etc. LXX: \fk Super omnem animam mortuam non introibit. \ft Quomodo dicat animam mortuam, etc., usque ad quod secundum non prohibuit.\f*

LEV 21:12 Removed trailing space in v~: Nec egredietur de sanctis, ne polluat sanctuarium Domini, quia oleum sanctæ unctionis Dei sui super eum est. Ego Dominus.\f + \fr 21.12 \ft ID., quæst. 82. \fk De sanctis non exibit. \ft Dum scilicet eorum funera celebrantur, de sanctis prohibitus est exire, etc., usque ad quod nonnullis diebus non imponebatur incensum. \fk Super patre. \ft ORIG., hom. 14 in Lev. Omnis homo in patre et matre pollutus est, etc., usque ad vel cœlestis matris libertatem indigna peccati servitute maculant. AUG., quæst. 85 in Levit. Quæri potest, etc., usque ad sicut de ipso Aaron Scriptura testatur. \fk Ego Dominus. \ft AUG. quæst. 84. De Moyse etiam dictum est, etc., usque ad nec superflua judicata est visibilis sanctificatio, quia invisibilis præcessit.\f*

LEV 21:13 Removed trailing space in v~: Virginem ducet uxorem:\f + \fr 21.13 \fk Virginem ducet uxorem. \ft HIERON., epist. ad Fabiolam. Vidua est cujus maritus, etc., usque ad unde: \fk Despondi enim vos uni viro virginem castam, \ft etc. Nolo discipulam conjugemque pontificis quidquam habere veteris hominis. \fk Si consurreximus cum Christo, quæ sursum sunt sapiamus, \ft præteritorum obliti, futurorum avidi. Infelix Simon qui post baptismum de antiquo matrimonio cogitavit, nec ad virginalem venerat puritatem, Petri consortio indignus fuit.\f*

LEV 21:14 Removed trailing space in v~: viduam autem et repudiatam, et sordidam, atque meretricem non accipiet, sed puellam de populo suo:\f + \fr 21.14 \fk Viduam autem et repudiatam, \ft etc. ORIG., hom. 12 in Levit. Qui peccat, abjectus est; etiam si episcopus tacet, vel ignorantia, vel negligentia, non prodest hujusmodi gratia; animam abjectam Christus non ducit uxorem, nec pollutam, quæ scilicet tantum peccatum voluit et optavit, quia magnus pontifex omnino puram requirit animam, quam sibi jungat et unum spiritum efficiat. Qui peccat ad mortem, abjectus est; qui venialiter, pollutus est. \fk Sordidam, \ft etc. Quæ vadit post amatores, scilicet dæmones, qui animam pulchram, id est, ad imaginem Dei factam, adulterare cupiunt.\f*

LEV 21:15 Removed trailing space in v~: ne commisceat stirpem generis sui vulgo gentis suæ: quia ego Dominus, qui sanctifico eum.

LEV 21:16 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 21:17 Removed trailing space in v~: Loquere ad Aaron: Homo de semine tuo per familias qui habuerit maculam, non offeret panes Deo suo,\f + \fr 21.17 \fk Homo de semine. \ft ISICH. Hæc secundum litteram tantum, etc., usque ad valde per contumeliam refragatur.\f*

LEV 21:18 Removed trailing space in v~: nec accedet ad ministerium ejus: si cæcus fuerit, si claudus, si parvo vel grandi, vel torto naso,\f + \fr 21.18 \fk Si cæcus\ft ISICH. Lumen contemplationis ignorans, præsentis vitæ tenebris pressus, qui dum venturam lucem diligenter non conspicit, nescit quo porrigat operis gressum. \fk Si claudus. \ft ID. Qui scilicet videt quo pergere debeat, sed infirmitate mentis non potest facere quod desiderat. \fk Si parvo, vel grandi, vel torto naso. \ft ID. Parvo naso est, qui ad tenendum mensuram discretionis idoneus non est: naso enim odores fetoresque dis cernimus. Nasus grandis et tortus, est discretionis immoderata subtilitas, quæ plus quam oportet vel decet excrescens, actionis confundit rectitudinem.\f*

LEV 21:19 Removed trailing space in v~: si fracto pede, si manu,\f + \fr 21.19 \fk Si fracto pede. \ft ISICH. Qui viam Dei pergere non potest, et boni operis exsors est, non ut claudus, qui saltem cum infirmitate tenebat\f*

LEV 21:20 Removed trailing space in v~: si gibbus, si lippus, si albuginem habens in oculo, si jugem scabiem, si impetiginem in corpore, vel herniosus.\f + \fr 21.20 \fk Si gibbus. \ft ID. Terrena sollicitudine pressus ad superna non respiciens, inferiora tantum inspiciens. \fk Si lippus. \ft Lippus, cujus ingenium ad cognitionem veritatis emicat, sed operatio carnalis obscurat. In lippis enim pupillæ sanæ sunt, sed humore defluente palpebræ grossescunt, cujus crebra infusione acies etiam pupillæ vitiatur. \fk Si albuginem. \ft ID. Albuginem habet qui veritatis lucem videre non sinitur, quia arrogantia sapientiæ vel justitiæ cæcatur. Pupilla enim nigra videt, alba non videt: quia sensus humanæ cogitationis si stultum se vel peccatorem intelligit, cognitionem intimæ claritatis apprehendit: si candorem justitiæ vel sapientiæ sibi attribuit, a superna cognitione se excludit. \fk Si jugem scabiem. \ft ID. Cui scilicet petulantia carnis sine cessatione dominatur in mente. In scabie namque fervor viscerum ad cutem trahitur, in quo luxuria signatur, quia similiter cordis tentatio ad operationem prosilit. \fk Si impetiginem in corpore. \ft GREG. Past., part. 1, cap. 11. Impetiginem habet in corpore, etc., usque ad quia per omnia vitia animum supplantat. \fk Radix enim omnium malorum est cupiditas\ft I Tim. 6.. \fk Vel herniosus. \ft Alii, \fk ponderosus, \ft quia scilicet turpitudinem non exercet in opere, sed adhuc continua cogitatione gravatur in mente: qui totis cogitationibus ad lasciviam defluit, tanquam in corde gestans pondus turpitudinis.\f*

LEV 21:21 Removed trailing space in v~: Omnis qui habuerit maculam de semine Aaron sacerdotis, non accedet offerre hostias Domino, nec panes Deo suo:\f + \fr 21.21 \fk Omnis qui habuerit maculam\ft Quisquis cuilibet horum vitiorum subjicitur, panes Domino offerre prohibetur, ne aliena delicta diluere non valeat, quem adhuc propria delicta devastant. AUG., quæst. 35 in Lev. Ablata est omnis dubitatio, etc., usque ad a quo incensum necesse erat imponi. Oportet sacerdotem esse animo et conversatione immaculatum, quem sicut Moses duodecim maculis juxta LXX mundum esse præcepit: sic Paulus duodecim conservare eum monuit dicens: \fk Non superbum, non iracundum, non vinolentum, \ft etc. I Tim. 2. Est enim Dei dispensator, qui subjectis debet virtutibus præcellere. Hoc quoque in Ecclesia fit si quis maculatus fuerit, et pœnitendo cessaverit, sanctis communicare non prohibetur: ministrare autem, vel ad velum accedere et ad altare non licet. Velum enim et altare corpus Christi est, unde Paulus: \fk Habemus altare de quo comedere non habent potestatem qui tabernaculo deserviunt\ft Hebr. 13.. Et alibi: \fk Habentes fiduciam in introitu sanctorum in sanguine Christi, quam initiavit nobis viam novam et viventem per velamen, id est carnem ejus\ft Hebr. 10.. \fk Et contaminare non debet, \ft etc. Inordinate agendo populum scandalizent, putantes superfluum esse Dei ministerium, et justitiam et judicium.\f*

LEV 21:22 Removed trailing space in v~: vescetur tamen panibus qui offeruntur in sanctuario,

LEV 21:23 Removed trailing space in v~: ita dumtaxat, ut intra velum non ingrediatur, nec accedat ad altare, quia maculam habet, et contaminare non debet sanctuarium meum. Ego Dominus qui sanctifico eos.

LEV 21:24 Removed trailing space in v~: Locutus est ergo Moyses ad Aaron, et ad filios ejus, et ad omnem Israël cuncta quæ fuerant sibi imperata.\f + \fr 21.24 \fk Locutus est Moyses, \ft etc. Moysi dignitatem commendat: aliis enim pauca, ipsi vero loquitur Deus omnia, quia justus est et imago Christi est. Nos quoque monet majoribus et perfectioribus attendere, qui continue fruuntur æterna visione.\f*

LEV 22:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 22:0 Removed trailing space in c: 22

LEV 22:1 Removed trailing space in v~: Locutus quoque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 22:2 Removed trailing space in v~: Loquere ad Aaron et ad filios ejus, ut caveant ab his quæ consecrata sunt filiorum Israël, et non contaminent nomen sanctificatorum mihi, quæ ipsi offerunt. Ego Dominus.\f + \fr 22.2 \fk Quæ ipsi offerunt, \ft etc. Quæ obtulerunt scilicet sacerdotibus, per eos Domino offerenda. Nota sanctificationis genus quod fit voto et devotione offerentis; sed utrum homines eodem modo seipsos sanctificare dicantur, cum in aliqua re seipsos vovent, observandum est.\f*

LEV 22:3 Removed trailing space in v~: Dic ad eos, et ad posteros eorum: Omnis homo qui accesserit de stirpe vestra ad ea quæ consecrata sunt, et quæ obtulerunt filii Israël Domino, in quo est immunditia, peribit coram Domino. Ego sum Dominus.\f + \fr 22.3 \fk Omnis homo qui accesserit, \ft etc. Quasi, non solum a ministerio et mystico officio abstineat, sed nec tangat quæ oblata sunt, mundus enim ad munda debet accedere.\f*

LEV 22:4 Removed trailing space in v~: Homo de semine Aaron, qui fuerit leprosus, aut patiens fluxum seminis, non vescetur de his quæ sanctificata sunt mihi, donec sanetur. Qui tetigerit immundum super mortuo, et ex quo egreditur semen quasi coitus,\f + \fr 22.4 \fk Qui fuerit leprosus, \ft etc. Non sensibilem leprosum abominatur, qui invitus patitur, sed spiritualem: quod ibi exponit: \fk Qui tetigerit immundum super mortuo, \ft sive, juxta LXX: \fk Omnem immunditiam animæ, \ft id est peccatum. \fk Ex quo, \ft etc. HIERON., epist. ad Fabiolam. Si quis sacerdotum semine fluxerit, usque ad nullius alterius more teneatur.\f*

LEV 22:5 Removed trailing space in v~: et qui tangit reptile, et quodlibet immundum cujus tactus est sordidus,

LEV 22:6 Removed trailing space in v~: immundus erit usque ad vesperum, et non vescetur his quæ sanctificata sunt: sed cum laverit carnem suam aqua,

LEV 22:7 Removed trailing space in v~: et occubuerit sol, tunc mundatus vescetur de sanctificatis, quia cibus illius est.

LEV 22:8 Removed trailing space in v~: Morticinum et captum a bestia non comedent, nec polluentur in eis. Ego sum Dominus.

LEV 22:9 Removed trailing space in v~: Custodiant præcepta mea, ut non subjaceant peccato, et moriantur in sanctuario, cum polluerint illud. Ego Dominus qui sanctifico eos.\f + \fr 22.9 \fk Custodiant, \ft etc. Præcepta Domini custodientibus ea causa sunt justificationis et salutis; transgredientibus vero, peccati et mortis, et præcipue in perceptione sanctorum. \fk Qui enim manducat et bibit indigne, judicium sibi manducat et bibit, \ft etc. I Cor. 11.\f*

LEV 22:10 Removed trailing space in v~: Omnis alienigena non comedet de sanctificatis; inquilinus sacerdotis et mercenarius non vescentur ex eis.\f + \fr 22.10 \fk Inquilinus sacerdotis, \ft etc. ISICH. Qui non pure nec diligenter in Ecclesia versatur, tanquam migraturus, scilicet gloriæ aut quæstus causa, tanquam mercenarius memoratur: qui non est pastor, cujus non sunt oves propriæ Joan. 10..\f*

LEV 22:11 Removed trailing space in v~: Quem autem sacerdos emerit, et qui vernaculus domus ejus fuerit, his comedent ex eis.

LEV 22:12 Removed trailing space in v~: Si filia sacerdotis cuilibet ex populo nupta fuerit, de his quæ sanctificata sunt, et de primitiis non vescetur.\f + \fr 22.12 \fk Cuilibet ex populo nupta. \ft ID. Non sufficit in fide Christi nutriri: permanere et crescere in ea debemus; nec alienigenarum cuilibet, id est alienæ a Deo doctrinæ, vel legi vel actioni commisceri: nec quia de patribus sumus fidelibus, ideo de sanctis præsumamus, sed ubi et ipsi fideles persistamus.\f*

LEV 22:13 Removed trailing space in v~: Sin autem vidua, vel repudiata, et absque liberis reversa fuerit ad domum patris sui: sicut puella consueverat, aletur cibis patris sui. Omnis alienigena comedendi ex eis non habet potestatem.

LEV 22:14 Removed trailing space in v~: Qui comederit de sanctificatis per ignorantiam, addet quintam partem cum eo quod comedit, et dabit sacerdoti in sanctuarium.\f + \fr 22.14 \fk Qui comederit de sanctificatis, \ft etc. ISICH. Sancta sanctorum, etc., usque ad Unde Salomon: \fk Cum sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quæ posita sunt ante te\ft Prov. 23.. \fk Addet quintam, \ft etc. LXX: \fk Super ipsum. \ft Quinta ergo non aliunde, sed de ipso et cum ipso, vel super ipsum addi jubetur: hic est sermo prolatus ab ipso Christo super Dominicum mysterium. Ipse nos ab ignorantia removet, nec carnale vel terrenum aliquis putet. Hic bene quinta dicitur, quia spiritus et sermo quem tradit quinque sensus nostros componit; nec solum gustum producit ad mysterium, sed auditum et visum, tactumque et odoratum, ut nihil terrenum de his quæ superna sunt suspicemur. \fk Et dabit sacerdoti in sanctuarium. \ft ISICH. Sanctificationem mystici sacrificii, et a sensibilibus ad intelligibilia translationem vero sacerdoti oportet dari: quia per ejus virtutem et sermonem sanctificata sunt quæ videntur, ut omnes excedant sensus.\f*

LEV 22:15 Removed trailing space in v~: Nec contaminabunt sanctificata filiorum Israël, quæ offerunt Domino:\f + \fr 22.15 \fk Filiorum Isræl. \ft Fidelem populum significat, qui per hoc mysterium Deum videt: et quicunque Deo consecrat in Dominicum sacrificium, sancta sanctorum sunt, quia ex eis conficitur corpus Christi. Ipse enim est primitiæ nostræ conspersionis: ideo recte ex nostris subsistit primitiis.\f*

LEV 22:16 Removed trailing space in v~: ne forte sustineant iniquitatem delicti sui, cum sanctificata comederint. Ego Dominus qui sanctifico eos.

LEV 22:17 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 22.17 \fk Locutus est Dominus, \ft etc. ISICH. Non solum sacerdotes, etc., usque ad aliter enim non suscipietur.\f*

LEV 22:18 Removed trailing space in v~: Loquere ad Aaron et filios ejus, et ad omnes filios Israël, dicesque ad eos: Homo de domo Israël, et de advenis qui habitant apud vos, qui obtulerit oblationem suam, vel vota solvens, vel sponte offerens, quidquid illud obtulerit in holocaustum Domini,\f + \fr 22.18 \fk Homo de domo Isræl, \ft etc. Ad litteram quoque, si offeras bovem vel ovem aut capram, aut aliquid hujusmodi, sacerdotibus primitias dando, vel pauperes pascendo, vel divina ædificia constituendo, vel aliquid quod pertineat ad ipsum Deum faciendo ideo enim holocaustum dicitur, impolluta sit hæc oblatio; non tamen pollutionem nominat, ut spiritualem intelligamus pollutionem quæ est ex rapina, injustitia, avaritia, et hujusmodi.\f*

LEV 22:19 Removed trailing space in v~: ut offeratur per vos, masculus immaculatus erit ex bobus, et ovibus, et ex capris:

LEV 22:20 Removed trailing space in v~: si maculam habuerit, non offeretis, neque erit acceptabile.

LEV 22:21 Removed trailing space in v~: Homo qui obtulerit victimam pacificorum Domino, vel vota solvens, vel sponte offerens, tam de bobus quam de ovibus, immaculatum offeret ut acceptabile sit: omnis macula non erit in eo.\f + \fr 22.21 \fk Homo qui obtulerit, \ft etc. Præcepit oblationem populi mundam esse: adjungit quales ministri debeant esse et offerre. \fk Pacificorum, \ft etc. Quæ valeant ad salutem et pacem: etsi non possit perfecte philosophari, sicut qui omnia reliquit, qui studet virginitati et hujusmodi. \fk Stella enim differt a stella in claritate\ft I Cor. 15..\f*

LEV 22:22 Removed trailing space in v~: Si cæcum fuerit, si fractum, si cicatricem habens, si papulas, aut scabiem, aut impetiginem: non offeretis ea Domino, nec adolebitis ex eis super altare Domini.\f + \fr 22.22 \fk Si cæcum fuerit, \ft etc. Qui Deum ignorat et ejus ministerium, nec aliis potest exponere; unde circa se et circa alios, et circa ministerium, negligenter agit. Unde: \fk Videte quoniam omnes nesciverunt, universi canes muti, non valentes latrare\ft Isa. 56.. \fk Si fractum. \ft Pede vel manu: cujus actio scilicet vel voluntas debilis est vel distorta, non est dignus salute et sacris altaribus. \fk Si cicatricem. \ft Detractorem notat: pessimus enim hic moribus et asperrimum vulnus non facile mitigatur. \fk Si papulas. \ft LXX: \fk linguam incisam: \ft qui scilicet propter sordidam vitam perdidit docendi fiduciam; unde David: \fk Peccatori dixit Deus: Quare tu enarras justitias meas? \ft etc. Psal. XLIX. \fk Scabiem vel impetiginem. \ft Fornicator significatur, qui maculat corpus suum. \fk Qui enim fornicatur, in corpus suum peccat\ft I Cor. 6.. \fk Non offeretis ea Domino. \ft LXX: \fk Non offerent hæc Domino: \ft tales enim ministerio altaris non sunt offerendi. Sacrificium pacificorum non addit sicut superius, ut de ministris altaris hoc dici intelligamus qui holocaustum debent esse, et vitam perfectam et consummatam agere. \fk Aure et cauda amputatis, \ft etc. Aure amputatus est, qui inobediens est, qui verbis turpibus delectatur, bona aversatur. \fk Voluntarie, \ft etc. Talis enim vel mandata operatur, et dicitur bos; vel simplex est, et ovis appellatur. Ideo non omnino adversamur, aut in parte inimici deputamus, sed docemus et exhortamur. \fk Vel tusis, \ft etc. Qui illatis tentationibus cedit, et animæ fortitudinem perdit. Non enim oportet hæc pati, nec cedere hosti affligenti. Unde: \fk Utquid tristis incedo, dum affligit me inimicus\ft Psal. 41.? \fk Ablatisque. \ft Qui una actione prava quasi cultro seipsum abscindit a conjunctione Dei, privatus prole virtutis et signis virilitatis: alter enim est qui paulatim conteritur.\f*

LEV 22:23 Removed trailing space in v~: Bovem et ovem, aure et cauda amputatis, voluntarie offerre potes, votum autem ex eis solvi non potest.

LEV 22:24 Removed trailing space in v~: Omne animal, quod vel contritis, vel tusis, vel sectis ablatisque testiculis est, non offeretis Domino, et in terra vestra hoc omnino ne faciatis.

LEV 22:25 Removed trailing space in v~: De manu alienigenæ non offeretis panes Deo vestro, et quidquid aliud dare voluerit, quia corrupta, et maculata sunt omnia: non suscipietis ea.

LEV 22:26 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 22:27 Removed trailing space in v~: Bos, ovis et capra, cum genita fuerint, septem diebus erunt sub ubere matris suæ: die autem octavo, et deinceps, offerri poterunt Domino.\f + \fr 22.27 \fk Bos ovis et capra. \ft ISICH. Mater omnium natura est, etc., usque ad unde Salomon: \fk Ante mortem non laudes hominem\ft Eccli. 11..\f*

LEV 22:28 Removed trailing space in v~: Sive illa bos, sive ovis, non immolabuntur una die cum fœtibus suis.\f + \fr 22.28 \fk Non immolabuntur. \ft ISICH. Legale pascha significat, quia hæc Moyses in die paschatis tradidit immolanda Judæis, dicens: \fk Immolabis pascha Domino Deo tuo; oves, \ft etc. Deut. 16.: hoc pascha celebrare non possunt qui verum susceperunt. \fk Una die, \ft etc. ID. Quia vetus pascha tempus suum habuit, etc., \fk usque ad: \ft In crastino Christum crucifixerunt.\f*

LEV 22:29 Removed trailing space in v~: Si immolaveritis hostiam pro gratiarum actione Domino, ut possit esse placabilis,

LEV 22:30 Removed trailing space in v~: eodem die comedetis eam: non remanebit quidquam in mane alterius diei. Ego Dominus.

LEV 22:31 Removed trailing space in v~: Custodite mandata mea, et facite ea. Ego Dominus.

LEV 22:32 Removed trailing space in v~: Ne polluatis nomen meum sanctum, ut sanctificer in medio filiorum Israël. Ego Dominus qui sanctifico vos,

LEV 22:33 Removed trailing space in v~: et eduxi de terra Ægypti, ut essem vobis in Deum. Ego Dominus.

LEV 23:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 23:0 Removed trailing space in c: 23

LEV 23:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:\f + \fr 23.1 \fk Hæ sunt feriæ Domini. \ft ISICH. Si subtiliter attendas præsentia, etc., usque ad requiescit sabbato intelligibili.\f*

LEV 23:2 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Hæ sunt feriæ Domini, quas vocabitis sanctas.

LEV 23:3 Removed trailing space in v~: Sex diebus facietis opus: dies septimus, quia sabbati requies est, vocabitur sanctus: omne opus non facietis in eo: sabbatum Domini est in cunctis habitationibus vestris.

LEV 23:4 Removed trailing space in v~: Hæ sunt ergo feriæ Domini sanctæ, quas celebrare debetis temporibus suis.\f + \fr 23.4 \fk Hæ sunt ergo. \ft Non Domino, sicut aliæ omnes, sed Domini proprie, quibus hoste devicto genus humanum salvavit, et a captivitate reduxit Exod. 2..\f*

LEV 23:5 Removed trailing space in v~: Mense primo, quartadecima die mensis ad vesperum, Phase Domini est:\f + \fr 23.5 \fk Quartadecima die, \ft etc. ISICH. Interrogemus Judæos, etc., usque ad in qua pascha nostrum immolatus est Christus, etc. \fk Phase Domini est. \ft Quia passus est Dominus, non mox tempora finivit, sed reliquias novissimæ horæ et vespertinæ reliquit, ut in omnem terram exeat sonus eorum Psal. 18., scilicet apostolorum, et in fines orbis terræ verba eorum. Ad vesperum quoque, vel in vespere medio, pascha proprium præveniens crucem suam celebravit, quia super mysticum, verum pascha discipulis tradidit. Nox ergo erat jam quando Judas, accepta buccella, ad prodendum exivit: sequenti die pascha complevit. Unde quinta decima die legislator hanc festivitatem constituit, et solemnitatem azymorum prædicavit.\f*

LEV 23:6 Removed trailing space in v~: et quintadecima die mensis hujus, solemnitas azymorum Domini est. Septem diebus azyma comedetis.\f + \fr 23.6 \fk Septem diebus, \ft etc. Si vere pascha celebrare volumus, septem diebus, id est semper, ab omni malitia azymi esse debemus, et maxime a Judaico errore. Unde ait Apostolus: \fk Non in fermento veteri neque in fermento malitiæ et nequitiæ, sed in azymis sinceritatis et veritatis\ft I Cor. 5..\f*

LEV 23:7 Removed trailing space in v~: Dies primus erit vobis celeberrimus, sanctusque: omne opus servile non facietis in eo,\f + \fr 23.7 \fk Omne opus, \ft etc. \fk Qui facit peccatum servus est peccati\ft Joan. 8.. Non debemus servire peccato, cum pascha celebramus, in quo a peccato nos liberavit Christus. \fk Servile, \ft etc. Non permittit agere servilia, aliis diebus quibus nos prohibuit, unde subdit: sed offeretis sacrificium in igne Domino.\f*

LEV 23:8 Removed trailing space in v~: sed offeretis sacrificium in igne Domino septem diebus. Dies autem septimus erit celebrior et sanctior: nullumque servile opus facietis in eo.\f + \fr 23.8 \fk Sacrificium, \ft etc. LXX: \fk holocaustomata, \ft ubi innuitur quod ab omnibus cessare jubet servilibus; præterea non solum primam, sed et septimam nominavit, ut totam comprehenderet vitam humanam, quia initium, hæc finis, in quo omnia possunt comprehendi.\f*

LEV 23:9 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 23:10 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Cum ingressi fueritis terram, quam ego dabo vobis, et messueritis segetem, feretis manipulos spicarum, primitias messis vestræ, ad sacerdotem:

LEV 23:11 Removed trailing space in v~: qui elevabit fasciculum coram Domino, ut acceptabile sit pro vobis, altero die sabbati, et sanctificabit illum.\f + \fr 23.11 \fk Altero die. \ft Potuit dicere secunda azymorum: sed ne ad sequentem diem nostram duceret intentionem, scilicet in crastinum primæ, dixit, altera die significans resurrectionem quæ successit passioni, sicut dies diei.\f*

LEV 23:12 Removed trailing space in v~: Atque in eodem die quo manipulus consecratur, cædetur agnus immaculatus anniculus in holocaustum Domini.\f + \fr 23.12 \fk Atque in eodem die. \ft Resurrectionis, id est, elevationis manipuli, id est, quando resurrectionem celebramus, Dominici sacrificii oblivisci non debemus, ex quo oblatus est manipulus.\f*

LEV 23:13 Removed trailing space in v~: Et libamenta offerentur cum eo, duæ decimæ similæ conspersæ oleo in incensum Domini, odoremque suavissimum: liba quoque vini, quarta pars hin.\f + \fr 23.13 \fk Duæ decimæ. \ft Oportet enim perfectam humanitatem et perfectam divinitatem in unum convenire: in oleo, id est, per eam quam circa nos habuit misericordiam; sic enim sacrificium odor suavitatis Domino invenitur, si quæ de eo digna sunt intelligimus. \fk Liba quoque. \ft Ecce intelligibilis oblatio Melchisedech, quæ in pane et vino perficitur Gen. 14.; inde quarta pars hinc offertur, ut per quartam partem evangelica doctrina significetur; per libationem vero sermo Dominicus, quo ait: \fk Hic est sanguis meus, qui pro multis effundetur in remissionem peccatorum\ft Matth. 26..\f*

LEV 23:14 Removed trailing space in v~: Panem, et polentam, et pultes non comedetis ex segete, usque ad diem qua offeretis ex ea Deo vestro. Præceptum est sempiternum in generationibus, cunctisque habitaculis vestris.\f + \fr 23.14 \fk Panem. \ft Oblatio præsentium donorum, quæ est Christi mysterium, reconciliavit nos Deo, et cibum præparavit novum. \fk Polentam. \ft LXX:, id est sata nova tosta non manducabitis, vel manibus contrita et emundata: sic enim, chidra, alii interpretantur, quia Christi præcepta actionem et correctionem quærunt Matth. 11..\f*

LEV 23:15 Removed trailing space in v~: Numerabitis ergo ab altero die sabbati, in quo obtulistis manipulum primitiarum, septem hebdomadas plenas,

LEV 23:16 Removed trailing space in v~: usque ad alteram diem expletionis hebdomadæ septimæ, id est, quinquaginta dies: et sic offeretis sacrificium novum Domino\f + \fr 23.16 \fk Quinquaginta dies, et sic, \ft etc. Hæc dies Dominica est, in qua Pentecostes festivitatem celebramus, quam Judæi nec secundum litteram, nec secundum spiritum celebrant, qui nec dies secundum legem numerant. \fk Offeretis novum sacrificium, \ft novum non vetus, non sæculare. Adveniens siquidem Spiritus totam vitam humanam renovavit, quia Christi institutionem confirmavit, et vitæ confirmationem in illis perfecit: unde, \fk De meo accipiet, et annuntiabit vobis\ft Joan. 16.. Ideo non in alia die advenit, sed in qua resurrectio fuit, et oblatus manipulus intelligibilis, ut ostendat quia nova conversatio resurrectione Christi et adventu Spiritus sancti perfecta est.\f*

LEV 23:17 Removed trailing space in v~: ex omnibus habitaculis vestris, panes primitiarum duos de duabus decimis similæ fermentatæ, quos coquetis in primitias Domini.\f + \fr 23.17 \fk Habitaculis vestris, \ft etc. Quia est habitaculum præcipuum, de quo dicitur: \fk Beati qui habitunt in domo tua, Domine\ft Psal. 82.. Et alibi: \fk Unam petii a Domino, hanc requiram, ut inhabitem, \ft etc. Psal. 26.. \fk Panes primitiarum. \ft Primus enim Dominus Evangelium cum lege perfecit et docuit. \fk Audistis quia dictum est antiquis: Non occides: Ego autem dico vobis: Omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judicio\ft Matth. 5.: hinc enim legem conjunxit Evangelio. Hinc Lucas ait: \fk Quæ cœpit Jesus facere et docere, \ft etc. Act. 1.. \fk De duabus decimis, \ft etc. De doctrina scilicet, quæ perfectam divinitatem et perfectam humanitatem docet, nec aliter possunt coqui nisi per talem doctrinam.\f*

LEV 23:18 Removed trailing space in v~: Offeretisque cum panibus septem agnos immaculatos anniculos, et vitulum de armento unum, et arietes duos, et erunt in holocaustum cum libamentis suis, in odorem suavissimum Domini.\f + \fr 23.18 \fk Septem agnos. \ft Pro septem donis Spiritus sancti, quæ vocat agnos, quia Spiritus sanctus unum est cum Christo, de quo scriptum est: \fk Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi, ideo nemo potest dicere Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancto\ft Joan. I; I Cor. 12.. \fk Et arietes duos. \ft Quibus inimicus ventilatur. Hæc sunt superiora mandata, et virtutes, quas aliæ sequuntur ut oves, verbi gratia: \fk Vade et vende omnia quæ habes, et da pauperibus\ft Matth. 9.. \fk Cum libamentis, \ft etc. Quæ sunt scientia et correctio; unde: \fk Deo autem gratias, qui odorem scientiæ suæ manifestat per nos, quia Christi bonus odor sumus, \ft etc. II Cor. 2..\f*

LEV 23:19 Removed trailing space in v~: Facietis et hircum pro peccato, duosque agnos anniculos hostias pacificorum.\f + \fr 23.19 \fk Duosque agnos, \ft etc. Mandata pacis et sanctimoniæ, unde: \fk Pacem sequimini cum omnibus et sanctimoniam, \ft etc. Heb. 12.. Hæc quia apostolico sermone dicta sunt, præcipit offerri cum panibus primitiarum, qui doctrinam Christi significant. Unde in sequentibus: \fk Cumque elevaverit eos sacerdos cum panibus primitiarum\ft Joan. 10..\f*

LEV 23:20 Removed trailing space in v~: Cumque elevaverit eos sacerdos cum panibus primitiarum coram Domino, cedent in usum ejus.\f + \fr 23.20 \fk Cedent in usum, \ft etc. In usum ejus sacerdotis, id est, Christi, qui est sacerdos noster et Dominus noster: ipsius sunt panes primitiarum et agni mandatorum, ipse in Paulo loquebatur, ipse omnia quæ dicta sunt obtulit; primus pacem discipulis annuntiavit, et sanctimoniam custodivit, sicut Sanctus sanctorum.\f*

LEV 23:21 Removed trailing space in v~: Et vocabitis hunc diem celeberrimum, atque sanctissimum: omne opus servile non facietis in eo. Legitimum sempiternum erit in cunctis habitaculis, et generationibus vestris.\f + \fr 23.21 \fk Celeberrimum. \ft In quo gentium vocatio non modo prædicta est, sed impleta: quando Parti et Medi et Elamitæ, et cæteræ gentes audierunt apostolos loquentes variis linguis magnalia Dei Act. 2..\f*

LEV 23:22 Removed trailing space in v~: Postquam autem messueritis segetem terræ vestræ, nec secabitis eam usque ad solum, nec remanentes spicas colligetis: sed pauperibus et peregrinis dimittetis eas. Ego sum Dominus Deus vester.\f + \fr 23.22 \fk Postquam, \ft etc. Eadem superius dixisse videtur, sed ibi: \fk Non complebitis missionem vestram; \ft hic autem ait: \fk Non secabitis eam usque ad solum, \ft et differentiam innuit ipsa mutatio verborum. \fk Segetem terræ, \ft etc. Conversationis, cujus messio post resurrectionem Christi, et adventum Spiritus sancti, non tamen omnem scientiam, quam in futuro sumus habituri, tradit verbum prædicationis. Sunt enim quæ nunc non possunt nobis revelari Matth. 8., unde in prædictis festivitatibus hanc legem interposuit. \fk Pauperibus et peregrinis. \ft LXX: \fk pauperi et proselyto, \ft id est Christo, qui non habuit ubi caput reclinaret, et \fk in propria venit, et sui eum non receperunt. \ft Hic solos intelligit qui remanent; unde: \fk O altitudo sapientiæ et scientiæ Dei, quam incomprehensibilia sunt judicia ejus, et investigabiles viæ ejus! \ft Rom. 11.\f*

LEV 23:23 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 23:24 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël: Mense septimo, prima die mensis, erit vobis sabbatum, memoriale, clangentibus tubis, et vocabitur sanctum:\f + \fr 23.24 \fk Mense septimo prima die mensis. \ft Septenarius consummationem vel specialem vel generalem significat. Hinc Deus die septimo requievit Gen. 2.; et sua requie nostram significavit; unde: \fk Qui ingressus est in illam requiem, requievit ab operibus suis, sicut Deus a suis\ft Heb. 4.. Initium vero consummationis temporum, adventus Domini est, unde: \fk Filioli, novissima hora est\ft I Joan. 2.. Hoc tempus appellat primam septimi mensis, sicut principium consummationis nobis etiam requies est, quos ab operibus malis cessare fecit, et a jugo gravi liberavit; unde: \fk Venite ad me, omnes qui laboratis, et onerati estis, \ft etc., \fk et discite a me quia mitis sum et humilis corde, et invenietis requiem animabus vestris\ft Matth. 11.. \fk Clangentibus tubis. \ft Quia prædicat Salvatoris resurrectionem, quæ memoriale est generalis resurrectionis, quæ secundum Apostolum erit in voce archangeli, et in tuba Dei, etc.\f*

LEV 23:25 Removed trailing space in v~: omne opus servile non facietis in eo, et offeretis holocaustum Domino.\f + \fr 23.25 \fk Omne opus servile non facietis in eo. \ft Quasi [sicut] non est opus servilia agendi: ante fecistis, \fk sed sicut exhibuistis membra vestra iniquitati ad iniquitatem, ita nunc exhibete servire justitiæ in sanctificationem\ft Rom. 6.: hoc est enim verum holocaustum.\f*

LEV 23:26 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 23:27 Removed trailing space in v~: Decimo die mensis hujus septimi, dies expiationum erit celeberrimus, et vocabitur sanctus: affligetisque animas vestras in eo, et offeretis holocaustum Domino.\f + \fr 23.27 \fk Decimo die, \ft etc. ISICH. Propitiationem et a peccatis liberationem acquiri in humilitate et afflictione animæ ex his intelligimus. Hanc debemus agere a vespere, id est a pœnitentia incipere quam fecit Christus initium prædicationis suæ Matth. 4.: pœnitentiæ superædificanda est vita bona et virtutibus consummata. Unde adjecit: \fk Et offeretis holocaustum Domino. \f*

LEV 23:27 Found footnote ending with space in \v~: Decimo die mensis hujus septimi, dies expiationum erit celeberrimus, et vocabitur sanctus: affligetisque animas vestras in eo, et offeretis holocaustum Domino.\f + \fr 23.27 \fk Decimo die, \ft etc. ISICH. Propitiationem et a peccatis liberationem acquiri in humilitate et afflictione animæ ex his intelligimus. Hanc debemus agere a vespere, id est a pœnitentia incipere quam fecit Christus initium prædicationis suæ Matth. 4.: pœnitentiæ superædificanda est vita bona et virtutibus consummata. Unde adjecit: \fk Et offeretis holocaustum Domino. \f*

LEV 23:28 Removed trailing space in v~: Omne opus servile non facietis in tempore diei hujus: quia dies propitiationis est, ut propitietur vobis Dominus Deus vester.\f + \fr 23.28 \fk Dies propitiationis. \ft ISICH. Duo significat, quia in hoc tempore propitiationem suscipiemus, et ideo in illo ab omni malo abstinere debemus.\f*

LEV 23:29 Removed trailing space in v~: Omnis anima, quæ afflicta non fuerit die hac, peribit de populis suis:

LEV 23:30 Removed trailing space in v~: et quæ operis quippiam fecerit, delebo eam de populo suo.

LEV 23:31 Removed trailing space in v~: Nihil ergo operis facietis in eo: legitimum sempiternum erit vobis in cunctis generationibus, et habitationibus vestris.\f + \fr 23.31 \fk Nihil ergo. \ft Semper a malis et superfluis significat esse cessandum. Unde et Dominus nec causam dicere concedit, nec cogitare quid comedatur, aut quid bibatur, aut induatur, verum enim et sabbatum sabbatorum annuntiavit.\f*

LEV 23:32 Removed trailing space in v~: Sabbatum requietionis est, et affligetis animas vestras die nono mensis: a vespera usque ad vesperam celebrabitis sabbata vestra.\f + \fr 23.32 \fk Affligetis. \ft Recapitulatio est humilitatis, quæ est fundamentum et basis virtutum. Unde Dominus ait: \fk Quicunque se humiliaverit sicut parvulus iste, hic est major in regno cœlorum\ft Matth. 18..\f*

LEV 23:33 Removed trailing space in v~: Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 23:34 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël: A quintodecimo die mensis hujus septimi, erunt feriæ tabernaculorum septem diebus Domino.\f + \fr 23.34 \fk A quintodecimo die. \ft ISICH. Hoc numero inchoatur festivitas, etc., \fk usque ad ædificatio non manufacta in cœlis habetur\ft II Cor. 5..\f*

LEV 23:35 Removed trailing space in v~: Dies primus vocabitur celeberrimus atque sanctissimus: omne opus servile non facietis in eo.

LEV 23:36 Removed trailing space in v~: Et septem diebus offeretis holocausta Domino. Dies quoque octavus erit celeberrimus, atque sanctissimus, et offeretis holocaustum Domino: est enim cœtus atque collectæ: omne opus servile non facietis in eo.\f + \fr 23.36 \fk Dies quoque. \ft ID. Nota eadem de primo et de octavo dici, quia scilicet resurrectionis dies secunda est, et initium futuri sæculi. Primus, in Christo est conversationis principium et futurorum exordium; octavus vero præsenti succedit sæculo, quod significat in septenario. Præterea sancti habent requiem et vitam futuram in hac vita. Unde apostolis dictum est: \fk Regnum Dei intra vos est, \ft etc. \fk Cœtus. \ft LXX: egressus, quia hinc exitus, ibi habitatio, unde: \fk Cupio dissolvi et esse cum Christo\ft Philipp. 1..\f*

LEV 23:37 Removed trailing space in v~: Hæ sunt feriæ Domini, quas vocabitis celeberrimas atque sanctissimas, offeretisque in eis oblationes Domino, holocausta et libamenta juxta ritum uniuscujusque diei:\f + \fr 23.37 \fk Hæ sunt feriæ Domini, \ft etc. ID. Legislatori consonat Paulus, etc., usque ad vel in periculis, vel voluntarie promittimus.\f*

LEV 23:38 Removed trailing space in v~: exceptis sabbatis Domini, donisque vestris, et quæ offeretis ex voto, vel quæ sponte tribuetis Domino.

LEV 23:39 Removed trailing space in v~: A quintodecimo ergo die mensis septimi, quando congregaveritis omnes fructus terræ vestræ, celebrabitis ferias Domini septem diebus: die primo et die octavo erit sabbatum, id est, requies.\f + \fr 23.39 \fk A quinto decimo, \ft etc. Quintusdecimus ex septem et octo compositus, Evangelicam prædicationem significat, quæ consistit ex præsenti vita et futura, hanc componit, illam præparat. \fk Die primo et die octavo. \ft ID. Qui est octavus, etc., usque ad quia fidelibus legem facientibus requies in futuro servatur.\f*

LEV 23:40 Removed trailing space in v~: Sumetisque vobis die primo fructus arboris pulcherrimæ, spatulasque palmarum, et ramos ligni densarum frondium, et salices de torrente, et lætabimini coram Domino Deo vestro.\f + \fr 23.40 \fk Die prima fructus. \ft ID. Fructus est Christus, etc., usque ad in tempore suo. \fk Spatulasque palmarum, \ft etc. Juvenescentia justitiæ germina, quia \fk justus ut palma florebit; \ft quia vero de palma nihil respuitur, nec de his qui juste vivunt, addit, \fk et ramos ligni densarum frondium. \fk Et ramos ligni. \ft Omnes scilicet virtutum fructus, sed maxime misericordiam, quam oportet esse continuam et permanentem. Unde: \fk Oleum de capite tuo non deficiet\ft Eccle. 9.. \fk De torrente, \ft etc. De præsenti scilicet vita, quæ fluit tanquam torrens, tentationibus et tribulationibus ebulliens, unde: \fk De torrente in via bibet, propterea et exaltabit caput\ft Psal. 109., in cruce, scilicet, pendens.\f*

LEV 23:41 Removed trailing space in v~: Celebrabitisque solemnitatem ejus septem diebus per annum: legitimum sempiternum erit in generationibus vestris. Mense septimo festa celebrabitis,

LEV 23:42 Removed trailing space in v~: et habitabitis in umbraculis septem diebus: omnis, qui de genere est Israël, manebit in tabernaculis,

LEV 23:43 Removed trailing space in v~: ut discant posteri vestri quod in tabernaculis habitare fecerim filios Israël, cum educerem eos de terra Ægypti. Ego Dominus Deus vester.

LEV 23:44 Removed trailing space in v~: Locutusque est Moyses super solemnitatibus Domini ad filios Israël.

LEV 24:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 24:0 Removed trailing space in c: 24

LEV 24:1 Removed trailing space in v~: Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 24:2 Removed trailing space in v~: Præcipe filiis Israël, ut afferant tibi oleum de olivis purissimum, ac lucidum, ad concinnandas lucernas jugiter,\f + \fr 24.2 \fk Præcipe filiis Isræl. \ft ISICH. Candelabrum evangelica vita, etc., usque ad ubi misericordes abscondunt thesauros.\f*

LEV 24:3 Removed trailing space in v~: extra velum testimonii in tabernaculo fœderis. Ponetque eas Aaron a vespere usque ad mane coram Domino, cultu rituque perpetuo in generationibus vestris.\f + \fr 24.3 \fk Usque in mane, \ft futuri sæculi: scilicet tunc enim non erit tempus orandi, vel eleemosynam dandi, unde: \fk Ne dicas amico tuo, Vade et revertere, et cras tibi dabo: nescitis enim quid pariat superventura dies\ft Prov. 3, 27..\f*

LEV 24:4 Removed trailing space in v~: Super candelabrum mundissimum ponentur semper in conspectu Domini.\f + \fr 24.4 \fk Super candelabrum, \ft etc. Christus, qui est lumen verum \fk et illuminat omnem hominem venientem. \ft Et \fk peccatum non fecit, nec inventus est dolus, \ft etc. Isa. 53.. Super hunc ardet lucerna, id est Spiritus sanctus, qui in igneis linguis super discipulos apparuit: huic purissimum oleum, id est mundam vitam debemus offerre, scientes quia non omnes possunt incendere illum scilicet ignem, sed solus Christus et filii ejus, qui plenus Spiritu ait, \fk Spiritus Domini super me\ft Isa. 61.. Qui etiam ait, \fk Ignem veni mittere in terram, et quid volo nisi ut accendatur? \ft Luc. 12. Hunc insufflans, quasi incendens ait: \fk Accipe Spiritum sanctum, \ft etc. Joan. 20.. Hæc autem lucerna non accenditur, nisi per vitam et conversationem mundam, vel accensa cito exstinguitur, unde: \fk Spiritum nolite exstinguere, \ft etc. I Thes. 5..\f*

LEV 24:5 Removed trailing space in v~: Accipies quoque similam, et coques ex ea duodecim panes, qui singuli habebunt duas decimas:\f + \fr 24.5 \fk Accipies quoque. \ft BEDA, lib. I de Tabernac., cap. 7, tom. 2. Duodecim panes in mensa tabernaculi, etc., usque ad ut per labores et opera bona vitæ temporalis ad eam properemus. \fk Coques ex ea duodecim. \ft ORIG., hom. 13 in Exod. Sermo Domini panis est, sed multiformis, etc., usque ad panis super mensam ponitur mundam, scilicet super mentem sanctam et puram.\f*

LEV 24:6 Removed trailing space in v~: quorum senos altrinsecus super mensam purissimam coram Domino statues:

LEV 24:7 Removed trailing space in v~: et pones super eos thus lucidissimum, ut sit panis in monimentum oblationis Domini.

LEV 24:8 Removed trailing space in v~: Per singula sabbata mutabuntur coram Domino suscepti a filiis Israël fœdere sempiterno:

LEV 24:9 Removed trailing space in v~: eruntque Aaron et filiorum ejus, ut comedant eos in loco sancto: quia Sanctum sanctorum est de sacrificiis Domini jure perpetuo.

LEV 24:10 Removed trailing space in v~: Ecce autem egressus filius mulieris Israëlitidis, quem pepererat de viro ægyptio inter filios Israël, jurgatus est in castris cum viro Israëlita.\f + \fr 24.10 \fk Ecce autem, \ft etc. ISICH. Mulier Isrælitis, etc., usque ad qui in Christo blasphematur. \fk Ecce autem. \ft ORIG., hom. 14 in Lev. Duo litigant: unus ex integro Isrælita, etc., usque ad interdura enim qui foras mittitur, intus est; et qui foras est, intus videtur retineri.\f*

LEV 24:11 Removed trailing space in v~: Cumque blasphemasset nomen, et maledixisset ei, adductus est ad Moysen. (Vocabatur autem mater ejus Salumith, filia Dabri de tribu Dan.)

LEV 24:12 Removed trailing space in v~: Miseruntque eum in carcerem, donec nossent quid juberet Dominus.\f + \fr 24.12 \fk Miseruntque eum, \ft etc. Moyses non ex auctoritate sua sententiam profert contra blasphemantem, sed Dei præcepto reservans, mittit in carcerem: lex enim odit eum qui blasphemat, contra quem frequenter Trinitatem prædicat, sed non manifeste sicut Evangelium; ideo illum ad judicium Evangelii reservavit. \fk Qui non credidit in Filium, jam judicatus est\ft Joan. 31., et hujusmodi.\f*

LEV 24:13 Removed trailing space in v~: Qui locutus est ad Moysen,

LEV 24:14 Removed trailing space in v~: dicens: Educ blasphemum extra castra, et ponant omnes qui audierunt, manus suas super caput ejus, et lapidet eum populus universus.

LEV 24:15 Removed trailing space in v~: Et ad filios Israël loqueris: Homo, qui maledixerit Deo suo, portabit peccatum suum;\f + \fr 24.15 \fk Homo qui, \ft etc. Locutio est tanquam dicatur: homo ille aut ille, id est quicunque homo. Non sicut quidam putant, homo homo ita dici, tanquam laudabiliter, quasi homo; sed homo homo, id est qualiscunque, velut etiam similis pecori, sed qui vere sit homo, quem sensum non esse verum, sed locutionis hoc esse Scripturarum aperte hic ostenditur, cum in eo dicitur qui culpatur, non qui laudatur. \fk Homo, \ft etc. AUG., quæst. 87 in Lev. \fk Si maledixerit Deum suum, peccatum accipiet. Nominans autem nomen Domini morte moriatur; \ft quasi aliud sit maledicere Deum suum, etc., usque ad notandum est locutionis genus. ISICH. LXX: \fk Homo homo, \ft etc., usque ad sicut filius Isrælitidis nominavit et blasphemavit Josue 7..\f*

LEV 24:16 Removed trailing space in v~: et qui blasphemaverit nomen Domini, morte moriatur: lapidibus opprimet eum omnis multitudo, sive ille civis, sive peregrinus fuerit. Qui blasphemaverit nomen Domini, morte moriatur.

LEV 24:17 Removed trailing space in v~: Qui percusserit, et occiderit hominem, morte moriatur.\f + \fr 24.17 \fk Qui percusserit et occiderit hominem. \ft LXX: \fk Qui percusserit animam hominis, \ft etc., id est qui ad iniquitatem traxerit. Animam vero, animalem hominem intelligit, qui non percipit quæ sunt Spiritus Dei. AUG., quæst. 88 in Lev. \fk Qui percusserit animam hominis et mortuus fuerit, \ft etc. Non ait, etc., usque ad hoc est enim animam hominis esse percussam.\f*

LEV 24:18 Removed trailing space in v~: Qui percusserit animal, reddet vicarium, id est, animam pro anima.

LEV 24:19 Removed trailing space in v~: Qui irrogaverit maculam cuilibet civium suorum, sicut fecit, sic fiet ei:

LEV 24:20 Removed trailing space in v~: fracturam pro fractura, oculum pro oculo, dentem pro dente restituet: qualem inflixerit maculam, talem sustinere cogetur.\f + \fr 24.20 \fk Fracturam, \ft etc. LXX: \fk Contritionem pro contritione, \ft id est, si docendo, suadendo, scandalizando, aliquam virtutem proximi contriverit. \fk Dentem pro dente. \ft Virtutem loquendi. Dentes enim pro verbis accipiuntur, unde: \fk Filii hominum, dentes eorum arma et sagitæ, \ft etc. Psal. 59.. Et \fk pulchriores sunt oculi ejus vino, et dentes ejus lacte candidiores\ft Gen. 49.. Clariora enim et apertiora sunt verba Evangelii lacte legis.\f*

LEV 24:21 Removed trailing space in v~: Qui percusserit jumentum, reddet aliud. Qui percusserit hominem, punietur.\f + \fr 24.21 \fk Qui percusserit, \ft etc. Hæc secundum litteram Judæis erant necessaria, qui non poterant capere: \fk Si quis percusserit te in dexteram maxillam, præbe illi et alteram\ft Matth. 5.. Sed cum essent malevoli, mala inferre volebant, et non pati. Ideo metu alternæ pœnæ erant a scelere revocandi.\f*

LEV 24:22 Removed trailing space in v~: Æquum judicium sit inter vos, sive peregrinus, sive civis peccaverit: quia ego sum Dominus Deus vester.

LEV 24:23 Removed trailing space in v~: Locutusque est Moyses ad filios Israël: et eduxerunt eum, qui blasphemaverat, extra castra, ac lapidibus oppresserunt. Feceruntque filii Israël sicut præceperat Dominus Moysi.\f + \fr 24.23 \fk Et eduxerunt, \ft etc. Experimento ipso egem confirmatam ostendit, ut et tu blasphemare imeres, et peccatum fugeres, quod non solum princeps, sed tota multitudo vindicat. Omnes enim communiter blasphemos debent punire, qui omnium auctori non metuerunt detrahere, et omnes ab eo separare.\f*

LEV 25:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 25:0 Removed trailing space in c: 25

LEV 25:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen in monte Sinai, dicens:\f + \fr 25.1 \fk Locutusque est Dominus, \ft etc. \fk Quando ingressi, \ft etc. ISICH. Terra, conversatio bona, de qua dicitur: \fk Spiritus tuus bonus deducet me in terrum, \ft etc. Psal. 142..\f*

LEV 25:2 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Quando ingressi fueritis terram quam ego dabo vobis, sabbatizes sabbatum Domino.

LEV 25:3 Removed trailing space in v~: Sex annis seres agrum tuum, et sex annis putabis vineam tuam, colligesque fructus ejus:\f + \fr 25.3 \fk Sex annis, \ft etc. Dum sumus in hac vita, et in visibili creatura sumus, quam significat senarius. Sex enim diebus creata sunt omnia quæ videntur: septimo autem anno sabbatum erit terræ Domini. Cum enim post præsens tempus sabbatum venerit, de quo Paulus ait: Relinquitur sabbatismus populo Dei, quem dies septima significat, in qua requievit Deus ab omnibus operibus suis, scilicet visibilibus Hebr. 4., jam non erit operandi tempus. \fk Seres agrum, \ft etc. Per agrum et vineam, cum illum seminari, et illam amputari prohibuit, omne genus agri intelligendum est: neque enim in oliveto vel quolibet alterius generis agro aliquid operandum est.\f*

LEV 25:4 Removed trailing space in v~: septimo autem anno sabbatum erit terræ, requietionis Domini: agrum non seres, et vineam non putabis.

LEV 25:5 Removed trailing space in v~: Quæ sponte gignet humus, non metes: et uvas primitiarum tuarum non colliges quasi vindemiam: annus enim requietionis terræ est:\f + \fr 25.5 \fk Quæ sponte, \ft etc. Eorum scilicet quæ hic facimus, in futuro fructum manducabimus; unde: \fk Labores manuum tuarum quia manducabis, beatus es et bene tibi erit\ft Psal. 127..\f*

LEV 25:6 Removed trailing space in v~: sed erunt vobis in cibum, tibi et servo tuo, ancillæ et mercenario tuo, et advenæ qui peregrinantur apud te:\f + \fr 25.6 \fk Sed erunt, \ft etc. Non prohibet Dominum vesci eis quæ sponte sunt, sed reponere in usum proprium.\f*

LEV 25:7 Removed trailing space in v~: jumentis tuis et pecoribus, omnia quæ nascuntur præbebunt cibum.

LEV 25:8 Removed trailing space in v~: Numerabis quoque tibi septem hebdomadas annorum, id est, septies septem, quæ simul faciunt annos quadraginta novem:\f + \fr 25.8 \fk Numerabis quoque. \ft Interrogemus Judæos, si septimum diem ut aiunt legislator honoravit, et ab operibus vacare præcepit, quare quinquagesimum annum celebrari præcepit: septem enim hebdomadæ annos quadraginta novem faciunt. Non ergo quinquagesimo vacare oporteret, nisi mysterium lex significaret, quod Judæorum infirmitas non caperet. Duplex enim a Deo visibilium omnium significatur consummatio; una cujusque singularis, altera omnium communis, quando tempus operandi non erit; in superioribus primam, in his insinuat secundam. \fk Septem. \ft In hebdomada dierum humanum sæculum dividitur. Cum igitur hic numerus multiplicatus in semetipso fuerit, et tota completa ætas sæculi, et tempus devolutum ad finem pervenerit, succedit quinquagesimus quasi quadragesimo nono anno, in quo erit resurrectio, unde subdit: \fk Et clangens buccina mense septimo, \ft etc. Unde Apostolus: \fk In tuba Dei descendent de cœlo, et mortui qui in Christo sunt resurgent incorrupti\ft Thes. 4.. Oportet enim suscitantem præcedere tubam: ideo in quadragesimo et nono anno, in quo communis est consummatio, tuba canere præcepit.\f*

LEV 25:9 Removed trailing space in v~: et clanges buccina mense septimo, decima die mensis, propitiationis tempore, in universa terra vestra.\f + \fr 25.9 \fk Mense septimo. \ft Quia quasi septimo mense ætatis mundi Christus venit; primus mensis, qui in paradiso fuit; secundus usque ad diluvium; tertius usque ad Abraham; quartus usquequo descensum est in Ægyptum; quintus usque ad transmigrationem, sextus usque ad adventum Christi; septimus ipse adventus.\f*

LEV 25:10 Removed trailing space in v~: Sanctificabisque annum quinquagesimum, et vocabis remissionem cunctis habitatoribus terræ tuæ: ipse est enim jubilæus. Revertetur homo ad possessionem suam, et unusquisque rediet ad familiam pristinam:\f + \fr 25.10 \fk Sanctificabisque annum. \ft Quasi in sanctimonia exspectetur et cogitetur, \fk pacem\ft enim \fk debemus sequi et sanctimoniam\ft Hebr. 12., \fk sine qua\ft nemo videbit Deum. \fk Unusquisque. \ft Patriarcharum et prophetarum est quædam familia hospitalis, cui præest Abraham. Est et alia castitatis, cui præest Joseph. Est et alia mansuetudinis, cui præest Moyses Gen. 18, XXXIX; Num. 12..\f*

LEV 25:11 Removed trailing space in v~: quia jubilæus est, et quinquagesimus annus. Non seretis neque metetis sponte in agro nascentia, et primitias vindemiæ non colligetis,

LEV 25:12 Removed trailing space in v~: ob sanctificationem jubilæi: sed statim oblata comedetis.

LEV 25:13 Removed trailing space in v~: Anno jubilæi, redient omnes ad possessiones suas.

LEV 25:14 Removed trailing space in v~: Quando vendes quippiam civi tuo, vel emes ab eo, ne contristes fratrem tuum, sed juxta numerum annorum jubilæi emes ab eo,\f + \fr 25.14 \fk Quando vendes, \ft etc. Quisque vendere potest vel emere. Unde Paulus: \fk Omnia vestra sumus sicut et vos nostra\ft I Cor. 3.. Hoc secundum litteram moraliter informat, ut in contractibus proximis compatiamur, ne quis nimium molestus de pauperum necessitatibus negotietur, ne studeat possessiones aliorum acquirere, sed indigentibus commodare, et commodata paulatim de fructibus agrorum recipere. \fk Juxta numerum\ft ISICH.. Id est secundum virtutem cujusque. Anni enim ætatem significant, in qua manifestatur quid possit quisque secundum corpus.\f*

LEV 25:15 Removed trailing space in v~: et juxta supputationem frugum vendet tibi.

LEV 25:16 Removed trailing space in v~: Quanto plures anni remanserint post jubilæum, tanto crescet et pretium: et quanto minus temporis numeraveris, tanto minoris et emptio constabit: tempus enim frugum vendet tibi.\f + \fr 25.16 \fk Quanto plures\ft ID.. Id est, si potest multum operari, multum fructum exiget; si multum non potest, parum rependet; feret enim hic trigesimum, iste sexagesimum, ille centesimum fructum Matth. 13..\f*

LEV 25:17 Removed trailing space in v~: Nolite affligere contribules vestros, sed timeat unusquisque Deum suum, quia ego Dominus Deus vester.

LEV 25:18 Removed trailing space in v~: Facite præcepta mea, et judicia custodite, et implete ea: ut habitare possitis in terra absque ullo pavore,\f + \fr 25.18 \fk Facite præcepta. \ft Ne quis audita moderatione vendendi et emendi segnior fieret, et condescensio ipsa noceret, caute adjungit: \fk Facite præcepta, \ft etc. Neminem siquidem vult vacare, sed secundum virtutem fructificare. Virtutem quoque conscientia cujusque examinat. \fk Et judicia, \ft etc. ID. Non corrumpentes intentionem vel operationem eorum; velut si quis eleemosynam tribuit, non alii noceat ut alii prosit: præceptum enim quod eleemosynam fieri jussit, justam esse voluit. \fk Quod si dixeritis, \ft etc. ID. Quia per duos annos terram vacare præceperat, ne conturbarentur tanquam solliciti quid comederent aut quid biberent, ait: \fk Dabo benedictionem meam, \ft etc. Matth. 6.. Et notandum quia cum Christus dicat: \fk Nolite cogitare de crastino, \ft lex jubet ne cogitent de tribus annis.\f*

LEV 25:19 Removed trailing space in v~: et gignat vobis humus fructus suos, quibus vescamini usque ad saturitatem, nullius impetum formidantes.

LEV 25:20 Removed trailing space in v~: Quod si dixeritis: Quid comedemus anno septimo, si non severimus, neque collegerimus fruges nostras?

LEV 25:21 Removed trailing space in v~: dabo benedictionem meam vobis anno sexto, et faciet fructus trium annorum:\f + \fr 25.21 \fk Dabo benedictionem. \ft ID. Christum. Unde \fk benediximus vobis in nomine Domini, \ft id est, Christo, qui est nomen Patris. Qui Patrem nobis nominavit, et manifestavit; hic in sexto anno venit, id est, in perfectione, quam significat senarius; et ut hominem reformaret, quem formaverat die sexto, quod ibi sextus dies, hic sextus annus dicitur, quia inter formationem nostram et reformationem multa tempora defluxerunt.\f*

LEV 25:22 Removed trailing space in v~: seretisque anno octavo, et comedetis veteres fruges usque ad nonum annum: donec nova nascantur, edetis vetera.

LEV 25:23 Removed trailing space in v~: Terra quoque non vendetur in perpetuum, quia mea est, et vos advenæ et coloni mei estis:\f + \fr 25.23 \fk Terra quoque. \ft AUG., Quæst. 90 in Lev. Alii codices habent, etc., usque ad quisquis habet, uti debet.\f*

LEV 25:24 Removed trailing space in v~: unde cuncta regio possessionis vestræ sub redemptionis conditione vendetur.

LEV 25:25 Removed trailing space in v~: Si attenuatus frater tuus vendiderit possessiunculam suam, et voluerit propinquus ejus, potest redimere quod ille vendiderat.\f + \fr 25.25 \fk Si attenuatus. \ft ISICH. Quæ sit nostra substantia, etc., usque ad docet quomodo restituat. \fk Potest redimere. \ft ISICH. Secundum illud, etc., usque ad ut quodammodo communis sit.\f*

LEV 25:26 Removed trailing space in v~: Sin autem non habuerit proximum, et ipse pretium ad redimendum potuerit invenire,

LEV 25:27 Removed trailing space in v~: computabuntur fructus ex eo tempore quo vendidit: et quod reliquum est, reddet emptori, sicque recipiet possessionem suam.

LEV 25:28 Removed trailing space in v~: Quod si non invenerit manus ejus ut reddat pretium, habebit emptor quod emerat, usque ad annum jubilæum. In ipso enim omnis venditio redibit ad dominum et ad possessorem pristinum.\f + \fr 25.28 \fk Usque ad annum\ft Annus, quia omnes horas in se habet, et dies et menses, et circuitus omnes, perfectionem significat. Peccatum aut perfectum et diuturnum non nisi perfecta pœnitentia emendatur, in qua jejunium, oratio, cilicium, eleemosyna, et lacrymæ peraguntur: per hæc enim plena remissio acquiritur.\f*

LEV 25:29 Removed trailing space in v~: Qui vendiderit domum intra urbis muros, habebit licentiam redimendi, donec unus impleatur annus.\f + \fr 25.29 \fk Qui vendiderit domum. \ft ID. Non exprimitur venditor, nec proximus, nec propinquus dicitur. Non enim unus est, sed totus populus: nec de cognatione Judæorum, sed Sodomæ et Gomorrhæ. \fk Qui vendiderit domum, \ft etc. In superiori capitulo spiritualem cujusque conversationem exposuit, hic generaliter de synagoga vel Ecclesia tractare intendit, quia Ecclesia gentium libertatem accipit, synagoga in perpetuum servit, exceptis Levitis, id est apostolis, et qui adhærent eis. ORIG., hom. 15 in Lev. \fk Qui vendiderit domum, \ft etc. De Jacob scriptum est, etc., usque ad semper pœnitentiam recipiunt, et semper redimuntur.\f*

LEV 25:30 Removed trailing space in v~: Si non redemerit, et anni circulus fuerit evolutus, emptor possidebit eam, et posteri ejus in perpetuum, et redimi non poterit, etiam in jubilæo.

LEV 25:31 Removed trailing space in v~: Sin autem in villa domus, quæ muros non habet, agrorum jure vendetur: si ante redempta non fuerit, in jubilæo revertetur ad dominum.\f + \fr 25.31 \fk Agrorum jure. \ft ISICH. Quia in Evangelio proximi sunt, non legi. Ideo semper possunt redimi, et ex quo Christus venit usque ad secundum adventum per partes redimuntur. LXX: \fk Ad agrum terræ æstimabuntur, \ft de quo scilicet dicitur: \fk Simile est regnum cœlorum thesauro abscondito in agro, \ft id est Evangelio, in quo thesaurus est mysterium Christi.\f*

LEV 25:32 Removed trailing space in v~: Ædes Levitarum quæ in urbibus sunt, semper possunt redimi:\f + \fr 25.32 \fk Ædes Levitarum. \ft ORIG., hom. 15 in Lev. Si sacerdotalis fuerit domus vel Levitica, etc., usque ad satisfactionem scilicet desiderii.\f*

LEV 25:33 Removed trailing space in v~: si redemptæ non fuerint, in jubilæo revertentur ad dominos, quia domus urbium Levitarum pro possessionibus sunt inter filios Israël.

LEV 25:34 Removed trailing space in v~: Suburbana autem eorum non veneant, quia possessio sempiterna est.\f + \fr 25.34 \fk Suburbana. \ft ISICH. Alii agri, id est conversationes virtutum, et doctrinæ. Hæ separatæ sunt a civitatibus eorum quæ per ipsos consistunt, et salvantur, et non venduntur, quia gratis accipiuntur, gratis dantur.\f*

LEV 25:35 Removed trailing space in v~: Si attenuatus fuerit frater tuus, et infirmus manu, et susceperis eum quasi advenam et peregrinum, et vixerit tecum,\f + \fr 25.35 \fk Si attenuatus fuerit. \ft ID. Mirare legislatoris sapientiam et pietatem; in humilibus enim sublimia exponit, secundum litteram vero dat regulam pietatis. \fk Qui eduxi. \ft Quasi dicat: Sicut de dominio Ægyptiorum vos liberavi, et abjectis peccatoribus in terram Chananæorum jam mandatam induxi, ita nolo vos sub dominio peccatorum teneri, neque peccatorum societatem amplecti, sed cum pœnitere voluerint, et cohabitatione et facultatis largitione sustentetis.\f*

LEV 25:36 Removed trailing space in v~: ne accipias usuras ab eo, nec amplius quam dedisti: time Deum tuum, ut vivere possit frater tuus apud te.

LEV 25:37 Removed trailing space in v~: Pecuniam tuam non dabis ei ad usuram, et frugum superabundantiam non exiges.

LEV 25:38 Removed trailing space in v~: Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Ægypti, ut darem vobis terram Chanaan, et essem vester Deus.

LEV 25:39 Removed trailing space in v~: Si paupertate compulsus vendiderit se tibi frater tuus, non eum opprimes servitute famulorum,\f + \fr 25.39 \fk Si paupertate. \ft Multa pietate littera plena est, sed spiritualis intellectus plenior.\f*

LEV 25:40 Removed trailing space in v~: sed quasi mercenarius et colonus erit: usque ad annum jubilæum operabitur apud te,\f + \fr 25.40 \fk Sed quasi mercenarius. \ft Uterque subditus est, sed tamen hic liber est: sic qui per vos conversus est, subjectus quidem est, sed dignitate gratiæ divinæ frater est.\f*

LEV 25:41 Removed trailing space in v~: et postea egredietur cum liberis suis, et revertetur ad cognationem, ad possessionem patrum suorum.

LEV 25:42 Removed trailing space in v~: Mei enim servi sunt, et ego eduxi eos de terra Ægypti: non veneant conditione servorum:

LEV 25:43 Removed trailing space in v~: ne affligas eum per potentiam, sed metuito Deum tuum.\f + \fr 25.43 \fk Ne affligas, \ft etc., quia in quo judicas, judicaberis: et eadem mensura qua mensi fueritis, remetietur vobis Matth. 17..\f*

LEV 25:44 Removed trailing space in v~: Servus et ancilla sint vobis de nationibus quæ in circuitu vestro sunt:\f + \fr 25.44 \fk Servus et ancilla. \ft ISICH. Ostendit quid distet inter eos, quos ex infidelibus Deo salvamus, quosque jam fideles, et nobis similes vocationis et conversationis dignitate pro tempore virtutibus attenuatos corrigimus: hi enim usque ad jubilæum apud nos operantur, illi autem servi sunt perpetui.\f*

LEV 25:45 Removed trailing space in v~: et de advenis qui peregrinantur apud vos, vel qui ex his nati fuerint in terra vestra, hos habebitis famulos:\f + \fr 25.45 \fk Qui ex his. \ft ISICH. Judæorum cognati hæretici, qui eadem nobiscum prædicant mysteria, quasi sint in terra nostra: sed non recte et perfecte credunt. \fk Hos habebitis. \ft ID. Quos de gentibus aut de Judæis aut de hæreticis convertimus, quasi servos et ancillas in perpetuum acquirimus: quia pro eis doctrinæ pecuniam expendimus, et filiis nostris, id est discipulis docendos tradere possumus, sicut Paulus Tito Cretenses, Timotheo Ephesios docendos commisit.\f*

LEV 25:46 Removed trailing space in v~: et hæreditario jure transmittetis ad posteros, ac possidebitis in æternum: fratres autem vestros filios Israël ne opprimatis per potentiam.\f + \fr 25.46 \fk Fratres autem. \ft Quasi non eadem dignitate apud vos erunt, quos de impiis convertistis, et quos lapsos reparastis.\f*

LEV 25:47 Removed trailing space in v~: Si invaluerit apud vos manus advenæ atque peregrini, et attenuatus frater tuus vendiderit se ei, aut cuiquam de stirpe ejus:\f + \fr 25.47 \fk Si invaluerit. \ft ID. Id est, si noviter fidei vestræ conjunctus, Gentilis, vel Judæus, vel hæreticus, virtutibus claruerit, ut possit arguere et exhortari. \fk Si invaluerit, \ft etc. Secundum litteram quantum diligat libertatem ostendit. Ideo enim Isrælitam alienis non permittit servire, sed præcipit redimi. \fk Qui voluerit. \ft Turpe est hominem in fide ab infantia nutritum, talium subire magisterium, qui repente magistri facti sunt, unde Hieronymus: Heri in foro, hodie in altari; heri socius histrionum, hodie consecrator virginum.\f*

LEV 25:48 Removed trailing space in v~: post venditionem potest redimi. Qui voluerit ex fratribus suis, redimet eum,

LEV 25:49 Removed trailing space in v~: et patruus, et patruelis, et consanguineus, et affinis. Sin autem et ipse potuerit, redimet se,\f + \fr 25.49 \fk Patruus, \ft etc. ID.. Patrueles sunt, qui nos in fide genuerunt, fratres eorum consimiles prædicatores, filii fratrum discipuli consimilium. \fk Consanguineus. \ft ID. Qui remotior patruo vel patrueli, sed propinquior affini. \fk Qui enim suorum, et maxime domesticorum curam non habet, fidem abnegavit\ft I Tim. 5.. \fk Affinis. \ft ID. In cognatione fidei incarnationis Christi, qui de carne ejus et ossibus sumus. \fk Sin autem. \ft ID. Pro libertate nostra et gloria Spiritus sanctus agit, et quemcunque servum peccati virtutibus redimi præcipit. \fk Et ipse. \ft ID. Qui pauper factus est in peccato, cum prius virtute et doctrina dives esset, recte seipsum liberat dum exhortando, consulendo ad virtutem revocat.\f*

LEV 25:50 Removed trailing space in v~: supputatis dumtaxat annis a tempore venditionis suæ usque ad annum jubilæum: et pecunia, qua venditus fuerat, juxta annorum numerum, et rationem mercenarii supputata.\f + \fr 25.50 \fk Supputatis. \ft ID. Id est tractando apud se qua virtute, etc., usque ad ideo Dominus ait illi: \fk Hodie salus huic domui facta est. \f*

LEV 25:50 Found footnote ending with space in \v~: supputatis dumtaxat annis a tempore venditionis suæ usque ad annum jubilæum: et pecunia, qua venditus fuerat, juxta annorum numerum, et rationem mercenarii supputata.\f + \fr 25.50 \fk Supputatis. \ft ID. Id est tractando apud se qua virtute, etc., usque ad ideo Dominus ait illi: \fk Hodie salus huic domui facta est. \f*

LEV 25:51 Removed trailing space in v~: Si plures fuerint anni qui remanent usque ad jubilæum, secundum hos reddet et pretium:\f + \fr 25.51 \fk Reddet. \ft ID. Secundum ea quæ peccavit, oportet pretium reddere. Quod gula peccavit, jejunium corrigat; quod garrulitas admisit, silentium deleat, et similiter contrariis curantur contraria.\f*

LEV 25:52 Removed trailing space in v~: si pauci, ponet rationem cum eo juxta annorum numerum, et reddet emptori quod reliquum est annorum,

LEV 25:53 Removed trailing space in v~: quibus ante servivit mercedibus imputatis: non affliget eum violenter in conspectu tuo.

LEV 25:54 Removed trailing space in v~: Quod si per hæc redimi non potuerit, anno jubilæo egredietur cum liberis suis.

LEV 25:55 Removed trailing space in v~: Mei enim sunt servi filii Israël, quos eduxi de terra Ægypti.

LEV 26:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 26:0 Removed trailing space in c: 26

LEV 26:1 Removed trailing space in v~: Ego Dominus Deus vester: non facietis vobis idolum, et sculptile, nec titulos erigetis, nec insignem lapidem ponetis in terra vestra, ut adoretis eum. Ego enim sum Dominus Deus vester.\f + \fr 26.1 \fk Non facietis. \ft Cultum idolorum tam visibilium quam invisibilium prohibet. \fk Sculptile. \ft ISICH. In ædificiis domorum et possessionibus agrorum aliquam vestri memoriam sculpere cupientes. \fk Nec insignem. \ft ID. Cumulum auri et argenti aut pretiosorum lapidum in quibus seducuntur avari, sic ut Gentiles in idolis.\f*

LEV 26:2 Removed trailing space in v~: Custodite sabbata mea, et pavete ad sanctuarium meum. Ego Dominus.\f + \fr 26.2 \fk Custodite. \ft ISICH. Ab omni malo abstinendo, et omni bono vacando: hoc est enim verum sabbatum.\f*

LEV 26:3 Removed trailing space in v~: Si in præceptis meis ambulaveritis, et mandata mea custodieritis, et feceritis ea, dabo vobis pluvias temporibus suis,\f + \fr 26.3 \fk Si in præceptis\ft Quid fieri, quid vitari deberet, prædixit. In fine quæ observantibus præmia, quæ prævaricantibus supplicia debeantur enumerat. \fk Si in præceptis. \ft ID. Hæc ad litteram stare non possunt, etc., usque ad quæ in hoc capite significantur. ORIG., hom. 16 in Lev. Si lex carnalis est, etc., \fk usque ad, Joannes venit in spiritu et in virtute Eliæ. \fk Mandata mea. \ft Quale est illud: \fk Qui sabbatum non custodit ab omni synagoga lapidetur, \ft et hujusmodi. \fk Dabo vobis pluvias, \ft etc. Et dabo, \fk et\ft superfluum est, consuetudine locutionis nostræ, sed more scripturarum additum. \fk Temporibus. \ft ORIG. Tempore opportuno, non ebrio, non in aliis occupato: prudenter ergo conjiciat doctor cui ministret pluviam, et tritici mensuram, et cui debet lac dare, non det escam\f*

LEV 26:4 Removed trailing space in v~: et terra gignet germen suum, et pomis arbores replebuntur.\f + \fr 26.4 \fk Terra gignet. \ft LXX: \fk Ligna campi dabunt fructum suum. \ft ID. Motus animæ, qui altiores sunt motibus terræ, id est, carnis nostræ, quorum fructus sunt charitas, justitia, mansuetudo et similia. \fk Pomis arbores. \ft ORIG. \fk Non potest arbor, \ft etc., usque ad de qua dicitur: \fk Lignum vitæ est his qui apprehenderunt eam. \f*

LEV 26:4 Found footnote ending with space in \v~: et terra gignet germen suum, et pomis arbores replebuntur.\f + \fr 26.4 \fk Terra gignet. \ft LXX: \fk Ligna campi dabunt fructum suum. \ft ID. Motus animæ, qui altiores sunt motibus terræ, id est, carnis nostræ, quorum fructus sunt charitas, justitia, mansuetudo et similia. \fk Pomis arbores. \ft ORIG. \fk Non potest arbor, \ft etc., usque ad de qua dicitur: \fk Lignum vitæ est his qui apprehenderunt eam. \f*

LEV 26:5 Removed trailing space in v~: Apprehendet messium tritura vindemiam, et vindemia occupabit sementem: et comedetis panem vestrum in saturitate, et absque pavore habitabitis in terra vestra.\f + \fr 26.5 \fk Apprehendet messium tritura. \ft ORIG. Anima quæ germinat ex verbo Dei, etc., usque ad cum conservis in tempore dispensandum remaneat. \fk Apprehendet. Panis\ft enim \fk cor hominis confirmat, vinum lætificat\ft Psal. 103.. Quæ de continentia, de observantiis et de custodiis mandatorum dicuntur, frumentum videntur, ex quo conficitur panis qui corda confortat. Ea vero quæ ad scientiam pertinent et occultorum exploratione lætificant mentem, vino et vindemiæ comparantur. Cor enim lætatur cum obscura [occulta] explanantur. \fk Vindemiam. \ft Fructum animæ. Vindemia enim arbor est. Hæc autem simul habere, id est corpore et anima fructificare, magnæ benedictionis est. ISICH. Congregans enim anima virtutes suas mox desiderat alias. Unde: \fk Quæ retro sunt obliviscens, ad priora me extendo\ft Philip. 3.. \fk Vindemia. \ft ORIG. Quasi dicamus, etc., usque ad ut de spiritu metamus vitam æternam. \fk Panem vestrum. \ft Scilicet qui de cœlo descendit, et dat vitam mundo; non qui plus abundat malis quam bonis. \fk Absque pavore. \ft Si corpus stabile fuerit, et anima fructificaverit, securi erimus in terra nostra, \fk quia caro non concupiscet adversus spiritum\ft Galat. 4..\f*

LEV 26:6 Removed trailing space in v~: Dabo pacem in finibus vestris: dormietis, et non erit qui exterreat. Auferam malas bestias, et gladius non transibit terminos vestros.\f + \fr 26.6 \fk Et gladius non. \ft ISICH. Quia pax erit in finibus vestris; modo ex concupiscentiis sunt bella et lites.\f*

LEV 26:7 Removed trailing space in v~: Persequemini inimicos vestros, et corruent coram vobis.\f + \fr 26.7 \fk Inimicos. \ft ID. Occisi jejunio, oratione, et similibus; unde: \fk Hoc genus non ejicitur nisi cum oratione et jejunio\ft Matth. 17.. \fk Corruent. \ft LXX: \fk In conspectu vestro morte vestra, \ft scilicet mortificatis membris vestris, quæ sunt super terram, id est, fornicatione, immunditia, et hujusmodi Col. 3..\f*

LEV 26:8 Removed trailing space in v~: Persequentur quinque de vestris centum alienos, et centum de vobis decem millia: cadent inimici vestri gladio in conspectu vestro.\f + \fr 26.8 \fk Persequentur. \ft ORIG. Sicut quinarius sapientes indicat et insipientes, etc., usque ad ne credentes decipiant. ISICH. LXX, etc., usque ad persequi potest et vincere. \fk Et centum. \ft Qui non tantum subtilem scientiam, sed et vitam perfectam habent, qui spiritualiter deculpantur, et ideo centum dicuntur, scilicet qui centenos afferunt fructus.\f*

LEV 26:9 Removed trailing space in v~: Respiciam vos, et crescere faciam: multiplicabimini, et firmabo pactum meum vobiscum.\f + \fr 26.9 \fk Respiciam. \ft Cujus respectus, salus. Respexit Dominus Petrum, et flevit amare. Si sol segetem non respiciat, manet infructuosa. Segetem cordis nostri respicit Deus, et radiis verbi sui nos illuminat, auget et multiplicat ut magni efficiamur; sicut magnus factus est Isaac, et magnus Moses, et magnus Joannes. \fk Crescere. \ft In operibus bonis, ut parva magna. Unde: \fk Quod uni ex minimis meis fecistis, \ft etc. Matth. 25. \fk Multiplicabimini. \ft Ut pauca fiant magna vel multa. Unde: \fk Si quod est aliud mandatum in hoc verbo restauratur: Diliges proximum tuum sicut teipsum\ft Rom. 13..\f*

LEV 26:10 Removed trailing space in v~: Comedetis vetustissima veterum, et vetera novis supervenientibus projicietis.\f + \fr 26.10 \fk Comedetis. \ft ORIG. Vetus lex et prophetæ, etc., usque ad et induimus novum.\f*

LEV 26:11 Removed trailing space in v~: Ponam tabernaculum meum in medio vestri, et non abjiciet vos anima mea.\f + \fr 26.11 \fk Ponam. \ft Si prædicta habemus, abjecto veteri homine innovatum est cor nostrum: \fk Venit ad nos Deus et habitat in nobis\ft Col. 3.. \fk Non abjiciet, \ft etc. ORIG. Audeo et dico quia anima Dei Christus est, sicut et verbum Dei sapientia Dei et virtus Dei I Cor. 1.. Tale est ergo ac si dicat: non abjiciet vos Filius meus. \fk Anima. \ft AUG., quæst. 93 in Lev. Animam suam Deus vocat, etc., usque ad qui dicunt animam non habuisse Jesum.\f*

LEV 26:12 Removed trailing space in v~: Ambulabo inter vos, et ero Deus vester, vosque eritis populus meus.\f + \fr 26.12 \fk Ambulabo. \ft ISICH. Homo factus. Unde: \fk Hic est Deus noster, et non reputabitur alius ad eum; post hæc in terra visus est, et cum hominibus conversatus est\ft Baruc. 3..\f*

LEV 26:13 Removed trailing space in v~: Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Ægyptiorum, ne serviretis eis: et qui confregi catenas cervicum vestrarum, ut incederetis erecti.

LEV 26:14 Removed trailing space in v~: Quod si non audieritis me, nec feceritis omnia mandata mea,\f + \fr 26.14 \fk Quod si. \ft ISICH. Obedientium bona præcedenti capitulo expressit: quæ autem sint prævaricatorum mala, præsenti capitulo ostendit, quorum quædam ad litteram Judæi passi sunt: omnia vero secundum spiritum.\f*

LEV 26:15 Removed trailing space in v~: si spreveritis leges meas, et judicia mea contempseritis, ut non faciatis ea quæ a me constituta sunt, et ad irritum perducatis pactum meum:

LEV 26:16 Removed trailing space in v~: ego quoque hæc faciam vobis: visitabo vos velociter in egestate, et ardore, qui conficiat oculos vestros, et consumat animas vestras. Frustra seretis sementem, quæ ab hostibus devorabitur.\f + \fr 26.16 \fk In egestate. \ft ID. Verbi Dei. Unde: \fk Durus est hic sermo, quis potest eum audire? \ft Joan. 6. Quia intellectum legis transgrediebantur, ut evangelicum testamentum irritum facerent, obscure loquebatur eis, ne intelligerent.\f*

LEV 26:17 Removed trailing space in v~: Ponam faciem meam contra vos, et corruetis coram hostibus vestris, et subjiciemini his qui oderunt vos: fugietis, nemine persequente.\f + \fr 26.17 \fk Fugietis, nemine. \ft ID. Quia gentiles non persequentur ad expellendum, sed festinantes salutem eorum, secundum illud: \fk Sequor autem, si quomodo comprehendam\ft Philip. 3.. \fk Sin autem. \ft ID. Hujusmodi distinctionibus frequenter utitur, etc., usque ad plenam et integram vindictam significat.\f*

LEV 26:18 Removed trailing space in v~: Sin autem nec sic obedieritis mihi, addam correptiones vestras septuplum propter peccata vestra,\f + \fr 26.18 \fk Addam correptionem. \ft LXX: \fk Et apponam castigare vos septies, \ft etc. Etiam hic superfluum est. Septies autem pro omni numero est accipiendum.\f*

LEV 26:19 Removed trailing space in v~: et conteram superbiam duritiæ vestræ. Daboque vobis cælum desuper sicut ferrum, et terram æneam.\f + \fr 26.19 \fk Et conteram superbiam duritiæ vestræ. \ft Quia \fk dicitis: Semen Abrahæ sumus, et nemini servivimus unquam\ft Joan. 3.: ideo gentibus servietis.\f*

LEV 26:20 Removed trailing space in v~: Consumetur incassum labor vester, non proferet terra germen, nec arbores poma præbebunt.

LEV 26:21 Removed trailing space in v~: Si ambulaveritis ex adverso mihi, nec volueritis audire me, addam plagas vestras in septuplum propter peccata vestra:

LEV 26:22 Removed trailing space in v~: immittamque in vos bestias agri, quæ consumant vos, et pecora vestra, et ad paucitatem cuncta redigant, desertæque fiant viæ vestræ.

LEV 26:23 Removed trailing space in v~: Quod si nec sic volueritis recipere disciplinam, sed ambulaveritis ex adverso mihi:\f + \fr 26.23 \fk Gladium, \ft spiritus, quod est verbum Dei, quod per prædicatores Judæos convincit, ne Vetus Testamentum habere cum Evangelio contradicant. \fk In urbes mittam. \ft Prophetas in quibus fideles munitiones et salutem inveniunt, inimici fugientes capiuntur, illic moriuntur apertis de Christo prophetis resistere non valentes.\f*

LEV 26:24 Removed trailing space in v~: ego quoque contra vos adversus incedam, et percutiam vos septies propter peccata vestra,

LEV 26:25 Removed trailing space in v~: inducamque super vos gladium ultorem fœderis mei. Cumque confugeritis in urbes, mittam pestilentiam in medio vestri, et trademini in manibus hostium,

LEV 26:26 Removed trailing space in v~: postquam confregero baculum panis vestri: ita ut decem mulieres in uno clibano coquant panes, et reddant eos ad pondus: et comedetis, et non saturabimini.\f + \fr 26.26 \fk Ita ut decem, \ft etc. ISICH. Panem doctrinæ non habent, etc., usque ad ideo non satiantur qui his panibus nutriuntur.\f*

LEV 26:27 Removed trailing space in v~: Sin autem nec per hæc audieritis me, sed ambulaveritis contra me:\f + \fr 26.27 \fk Sin autem, \ft etc. ID. Non solum legislator est Moyses, etc., usque ad et auctorem legis blasphemaverunt.\f*

LEV 26:28 Removed trailing space in v~: et ego incedam adversus vos in furore contrario, et corripiam vos septem plagis propter peccata vestra:

LEV 26:29 Removed trailing space in v~: ita ut comedatis carnes filiorum vestrorum et filiarum vestrarum.\f + \fr 26.29 \fk Carnes filiorum. \ft Id est discipulos, quos vobis assumitis in filios, ad eamdem doctrinam verbis validis, et animam corrumpentibus inducatis.\f*

LEV 26:30 Removed trailing space in v~: Destruam excelsa vestra, et simulacra confringam. Cadetis inter ruinas idolorum vestrorum, et abominabitur vos anima mea,\f + \fr 26.30 \fk Cadetis inter ruinas. \ft Cadit enim populus cum Pharisæis spiritualiter cadentibus, quos quasi idola admirabatur populus traditionibus eorum intentus.\f*

LEV 26:31 Removed trailing space in v~: in tantum ut urbes vestras redigam in solitudinem, et deserta faciam sanctuaria vestra, nec recipiam ultra odorem suavissimum.\f + \fr 26.31 \fk Urbes vestras. \ft Ad litteram vel libros prophetarum, in quibus sanctitatis fructum non inveniunt.\f*

LEV 26:32 Removed trailing space in v~: Disperdamque terram vestram, et stupebunt super ea inimici vestri, cum habitatores illius fuerint.

LEV 26:33 Removed trailing space in v~: Vos autem dispergam in gentes, et evaginabo post vos gladium, eritque terra vestra deserta, et civitates vestræ dirutæ.

LEV 26:34 Removed trailing space in v~: Tunc placebunt terræ sabbata sua cunctis diebus solitudinis suæ: quando fueritis\f + \fr 26.34 \fk Tunc placebunt terræ sabbata, \ft id est requies, scilicet vobis feriantibus et a lege remotis, cum in lege et prophetis voluntatem vestram non inveniatis.\f*

LEV 26:35 Removed trailing space in v~: in terra hostili, sabbatizabit, et requiescet in sabbatis solitudinis suæ, eo quod non requieverit in sabbatis vestris quando habitabatis in ea.

LEV 26:36 Removed trailing space in v~: Et qui de vobis remanserint, dabo pavorem in cordibus eorum in regionibus hostium, terrebit eos sonitus folii volantis, et ita fugient quasi gladium: cadent, nullo persequente,\f + \fr 26.36 \fk Terrebit eos. \ft Sicut folium fructum, sic littera abscondit spiritum: aufer folium, accipe fructum. \fk Sonitus folii volantis. \ft Hyperbole: quia etiam levissima quæque formidabunt. \fk Cadent nullo persequente. \ft Non enim persequimur eos, sed sequimur ut revocemus.\f*

LEV 26:37 Removed trailing space in v~: et corruent singuli super fratres suos, quasi bella fugientes, nemo vestrum inimicis audebit resistere.\f + \fr 26.37 \fk Corruent. \ft Disputantibus nobis cum eis, diversa proferunt testimonia alternatim: sed alternis conturbabuntur verbis, alter alterum conturbat dum subvenire videtur.\f*

LEV 26:38 Removed trailing space in v~: Peribitis inter gentes, et hostilis vos terra consumet.

LEV 26:39 Removed trailing space in v~: Quod si et de iis aliqui remanserint, tabescent in iniquitatibus suis, in terra inimicorum suorum, et propter peccata patrum suorum et sua affligentur:

LEV 26:40 Removed trailing space in v~: donec confiteantur iniquitates suas, et majorum suorum, quibus prævaricati sunt in me, et ambulaverunt ex adverso mihi.

LEV 26:41 Removed trailing space in v~: Ambulabo igitur et ego contra eos, et inducam illos in terram hostilem, donec erubescat incircumcisa mens eorum: tunc orabunt pro impietatibus suis.\f + \fr 26.41 \fk incircumcisa mens eorum. \ft Quia incircumcisi corde, vitiorum poliuti præputio, \fk non enim quæ in carne est circumcisio\ft Rom. 2.. \fk Tunc orabunt pro impietatibus suis. \ft LXX: \fk Peccata sua placita habebunt, \ft pœnas scilicet quas pro peccatis patientur.\f*

LEV 26:42 Removed trailing space in v~: Et recordabor fœderis mei, quod pepigi cum Jacob, et Isaac, et Abraham. Terræ quoque memor ero:\f + \fr 26.42 \fk Quod pepigi cum Jacob. \ft ISICH. Nota quod temporis et generis ordinem mutavit, etc., usque ad conjunguntur vero tanquam cognata et convenientia. \fk Terræ quoque memor ero. \ft ISICH. Scripturæ scilicet, quam mandabo ejectis Judæis, qui eam prævaricati sunt vel prævaricabantur, et prave interpretabantur.\f*

LEV 26:43 Removed trailing space in v~: quæ cum relicta fuerit ab eis, complacebit sibi in sabbatis suis, patiens solitudinem propter illos. Ipsi vero rogabunt pro peccatis suis, eo quod abjecerint judicia mea, et leges meas despexerint.

LEV 26:44 Removed trailing space in v~: Et tamen etiam cum essent in terra hostili, non penitus abjeci eos, neque sic despexi ut consumerentur, et irritum facerent pactum meum cum eis. Ego enim sum Dominus Deus eorum,\f + \fr 26.44 \fk Attamen etiam cum essent in terra hostili. \ft Bene in fine capituli blanditur, et quos minis terruerat promissis consolatur. \fk Non penitus. Cæcitas ex parte contingit in Isræl, donec plenitudo gentium subintraret; et cætera\ft I Tim. 2.. \fk Nec sic despexi. \ft Qui salutem omnium volo: ideo post tantas iniquitates, etiam Judæorum reliquias salvo.\f*

LEV 26:45 Removed trailing space in v~: et recordabor fœderis mei pristini, quando eduxi eos de terra Ægypti in conspectu gentium, ut essem Deus eorum. Ego Dominus. Hæc sunt judicia atque præcepta et leges quas dedit Dominus inter se et filios Israël in monte Sinai per manum Moysi.\f + \fr 26.45 \fk Hæc sunt. \ft ISICH. Usque ad certum tempus, etc., usque ad non solvendo, sed implendo. \fk In monte Sinai. \ft Non in Sion. Unde: \fk Videbitur Deus deorum in Sion\ft Psal. 83.. Et alibi-\fk Ex Sion species decoris ejus. Deus manifeste veniet\ft Psal. 49.. Et in Malachia: \fk Subito veniet ad templum suum dominator quem vos quæritis\ft Malac. 3..\f*

LEV 27:0 Extra whitespace after chapter number

LEV 27:0 Removed trailing space in c: 27

LEV 27:1 Removed trailing space in v~: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens:

LEV 27:2 Removed trailing space in v~: Loquere filiis Israël, et dices ad eos: Homo qui votum fecerit, et spoponderit Deo animam suam, sub æstimatione dabit pretium.\f + \fr 27.2 \fk Homo qui. \ft ISICH. Plena sunt hæc verba prudentia: quæ oporteat agi, vel minime, superius præcepit; nunc vel ex toto, vel ex parte agentium dignitatem exponit, quid perfecta vita, quid mediocris, quid incipiens cognitionis Dei habeat differentias quoque ætatum describit. \fk Animam. \ft ISICH. Aquila et Theodotio, \fk admirabile. \ft Symmachus, \fk si se separaverit. \ft LXX: \fk honorem animæ suæ. \fk A vigesimo. \ft ID. Quando pubes, fortis, etc., usque ad de qua dicitur: \fk Estote perfecti sicut et Pater vester perfectus est\ft Matth. 5.. \fk Siclos. \ft ISICH. Vel didrachmas, sexagenarium fructum, etc., usque ad unde: \fk Vidua eligatur non minus sexaginta annorum\ft I Tim. 5..\f*

LEV 27:3 Removed trailing space in v~: Si fuerit masculus a vigesimo anno usque ad sexagesimum annum, dabit quinquaginta siclos argenti ad mensuram sanctuarii:

LEV 27:4 Removed trailing space in v~: si mulier, triginta.

LEV 27:5 Removed trailing space in v~: A quinto autem anno usque ad vigesimum, masculus dabit viginti siclos: femina, decem.\f + \fr 27.5 \fk A quinto. \ft ID. Qui sensatus est, et proficere incœpit, sed conversatione jejunii non potest ornari. \fk Usque. \ft ID. Qui proficere cœpit sensibus quinque: provectus enim hic est ad virtutem, et perfectionem. Viginti enim annorum fortes sunt atque valentes. \fk Masculus dabit viginti siclos. \ft ID. Vel didrachmas, id est quadraginta drachmas; id est obolos quadringentos. Quadragenarius vero jejunii et orationum proventum significat. Tot enim diebus jejunavit Moses Exod. 34., et Elias III Reg. 19., et ipse Christus, et post a diabolo est tentatus Matth. 4..\f*

LEV 27:6 Removed trailing space in v~: Ab uno mense usque ad annum quintum, pro masculo dabuntur quinque sicli: pro femina, tres.

LEV 27:7 Removed trailing space in v~: Sexagenarius et ultra masculus dabit quindecim siclos: femina, decem.\f + \fr 27.7 \fk Femina decem. \ft ID. Vel didrachmas, id est viginti drachmas vel ducentos obolos, custodiam scilicet decem mandatorum, quæ duplicantur secundum litteram et spiritum, in quibus non est præceptum jejunium, quia provectos decet necdum perfectos. \fk Ab uno. \ft Unius mensis est, qui nunc in fide genitus est, quibus dicitur: \fk Quasi modo geniti infantes rationabiles sine dolo, lac concupiscite, \ft etc. I Petr. 2.. \fk Quinque. \ft Vel didrachmæ, scilicet ut masculus duplices sensus sensus habeat, et quæ sensibiliter audit, intelligibiliter suscipiat. Sic enim ad perfectionem ducitur, propter quod centum obolorum est pretium ejus: centenarius autem perfectus est. \fk Pro femina. \ft ID. Pro femina tres didrachmæ, etc., usque ad quasi jam participes evangelicæ conversationis. \fk Sexagenarius. \ft Qui excellentiam conversationis promisit, sicut virginitatem, vel mundi abrenuntiationem, sed infirmatus est. \fk Dabit quindecim. \ft Vel didrachmas, quæ sunt triginta drachmæ. Tres enim fructus bona terra reddidit Matth. 13.: centenarium, id est virginem esse vel mundo abrenuntiare; sexagenarium, scilicet continentiam; tricenarium, id est casti conjugii conversationem.\f*

LEV 27:8 Removed trailing space in v~: Si pauper fuerit, et æstimationem reddere non valebit, stabit coram sacerdote: et quantum ille æstimaverit, et viderit eum posse reddere, tantum dabit.\f + \fr 27.8 \fk Si pauper. \ft Qui multum peccavit, ideo interpretatus est Aquila, si \fk excessit. \fk Stabit. \ft Si enim quemlibet nobis subditum Dei servitio obtulerimus, in ministerium nostrum recipere non debemus, promittentes pro eo vel meliorem, vel minus bonum. \fk Quantum ille æstimaverit. \ft Id est quantum viderit eum posse satisfactionis imponet: sed si locuples est, ut distribuat pecuniam, si sanus jejunet, oret, laboret.\f*

LEV 27:9 Removed trailing space in v~: Animal autem, quod immolari potest Domino, si quis voverit, sanctum erit,\f + \fr 27.9 \fk Animal. \ft Quia differentias oblationum quæ ex nobis ipsis sunt et gradus exposuit: jam eorum quæ nobis tanquam pecora subditi sunt, quando sit oblatio sancta exponit. \fk Sanctum erit. \ft Secundum legem immaculatum et mundum: veluti si filium, discipulum, servum, vel quemlibet nobis subditum Deo obtulerimus.\f*

LEV 27:10 Removed trailing space in v~: et mutari non poterit, id est, nec melius malo, nec pejus bono: quod si mutaverit, et ipsum quod mutatum est, et illud pro quo mutatum est, consecratum erit Domino.\f + \fr 27.10 \fk Quod. \ft Ut sit duplex oblatio, et inimicus erubescat, qui oblationem mutare suggerebat.\f*

LEV 27:11 Removed trailing space in v~: Animal immundum, quod immolari Domino non potest, si quis voverit, adducetur ante sacerdotem:\f + \fr 27.11 \fk Animal immundum. \ft ISICH. Quæ non simul, etc., usque ad ut possit Domino offerri. Sciendum est quod aliud est sanctificari, aliud est sanctum esse, aliud Deo offerri, aliud Dei esse. Quod enim sanctificatur et offertur sanctum incipit esse, quod non erat, et paulatim augmentatur. Quod sanctum est et Dei est, non eget augmento, quia perfectum est. Bonum est ergo aliorum doctrina et auxilio sanctificari, sed melius est talem esse, qui seipsum, et alios possit sanctificare, quod paucorum est. Sanctificat ergo domum Domino, qui familiam suam, et cognationem tam sensibilem quam intelligibilem pure, et sancte vult conversari, ut sit Ecclesia Dei. Si autem per se non est idoneus hoc facere, sacerdos debet considerare utrum bona an mala sit. Ex diversis enim constat personis, et secundum quod possunt, debet injungere eis.\f*

LEV 27:12 Removed trailing space in v~: qui judicans utrum bonum an malum sit, statuet pretium.

LEV 27:13 Removed trailing space in v~: Quod si dare voluerit is qui offert, addet supra æstimationem quintam partem.\f + \fr 27.13 \fk Quintam partem. \ft Mentem, scilicet, quæ regit quinque sensus, sine qua virgines fatuæ ad nuptias non suscipiuntur Matth. 25..\f*

LEV 27:14 Removed trailing space in v~: Homo si voverit domum suam, et sanctificaverit Domino, considerabit eam sacerdos utrum bona an mala sit, et juxta pretium, quod ab eo fuerit constitutum, venundabitur:\f + \fr 27.14 \fk Homo si voverit. \ft ISICH. In sequentibus dicit: Omne quod Domino consecratur, sive homo, sive animal, sive ager, redimi non poterit; hic autem domum et agrum redimi præcipit. Sed forsan hoc secundum diversas intentiones offerentium decernit, tanquam ibi non habeat voluntatem ulterius habendi, quod penitus consecravit.\f*

LEV 27:15 Removed trailing space in v~: sin autem ille qui voverat, voluerit redimere eam, dabit quintam partem æstimationis supra, et habebit domum.\f + \fr 27.15 \fk Sin autem ille, \ft etc. ISICH. Redimere, est per doctrinam et formulam vitæ familiam liberare, et quidquid sanctimoniæ obviat diluere. Adjiciet vero admonitioni et ædificationi sacerdotis intelligentiam, et frequentem commemorationem.\f*

LEV 27:16 Removed trailing space in v~: Quod si agrum possessionis suæ voverit, et consecraverit Domino, juxta mensuram sementis æstimabitur pretium: si triginta modiis hordei seritur terra, quinquaginta siclis venundetur argenti.\f + \fr 27.16 \fk Quod si agrum. \ft Id est, Scripturam divinam, cujus vitis Christus, Pater agricola Joan. 14.. In hoc absconditur thesaurus, id est, salutaris prædicatio: in hoc diversa est cujusque possessio, modus scilicet sciendi, quem sibi quisque obtinere potuit. \fk Si triginta modiis, \ft etc. ID. In triginta modiis hordei Vetus Testamentum. In quinquaginta siclis vel didrachmis juxta LXX spiritualem et perfectam doctrinam intellige. Sed quando hæc regula, vel perfecte danda, vel minuenda sit, per sequentia intellige: \fk Si statim ab anno incipientis jubilæi, \ft etc.\f*

LEV 27:17 Removed trailing space in v~: Si statim ab anno incipientis jubilæi voverit agrum, quanto valere potest, tanto æstimabitur.\f + \fr 27.17 \fk Si statim ab anno. \ft ID. Id est, si gratiæ viam, etc., usque ad offerens sacerdoti, ab ipso possidebitur.\f*

LEV 27:18 Removed trailing space in v~: Sin autem post aliquantum temporis, supputabit sacerdos pecuniam juxta annorum, qui reliqui sunt, numerum usque ad jubilæum, et detrahetur ex pretio.

LEV 27:19 Removed trailing space in v~: Quod si voluerit redimere agrum ille qui voverat, addet quintam partem æstimatæ pecuniæ, et possidebit eum.\f + \fr 27.19 \fk Addet quintam partem. \ft Doctrinæ sacerdotis proprium intellectum: doctrina enim et instructione sacerdotis prius gubernamur, sed postea proficere, et intellectum nostrum adjicere debemus.\f*

LEV 27:20 Removed trailing space in v~: Sin autem noluerit redimere, sed alteri cuilibet fuerit venundatus, ultra eum qui voverat redimere non poterit.\f + \fr 27.20 \fk Sin autem, \ft etc. ID. Ille consecrat agrum et redimit agrum, etc., usque ad ejus enim lucrum est qui continue gubernat.\f*

LEV 27:21 Removed trailing space in v~: Quia cum jubilæi venerit dies, sanctificatus erit Domino, et possessio consecrata ad jus pertinet sacerdotum.

LEV 27:22 Removed trailing space in v~: Si ager emptus est, et non de possessione majorum sanctificatus fuerit Domino,\f + \fr 27.22 \fk Et non de possessione. \ft Quia neque de custodia majorum suorum, neque ipsius emptoris fuerat\f*

LEV 27:23 Removed trailing space in v~: supputabit sacerdos juxta annorum numerum usque ad jubilæum, pretium: et dabit ille qui voverat eum, Domino.\f + \fr 27.23 \fk Supputabit sacerdos. \ft Recte sacerdos cum eo qui fratrem ad pœnitentiam monuit, veram redemptionem supputat, qualiter scilicet pœnitere debeat. Ille enim districte ejus actionem et conversationem novit, qui correxit: hic autem ut sacerdos perfectam redemptionem. \fk Juxta annorum numerum. \ft Ex his scilicet quæ de pœnitentia prædicat Scriptura: ipsa enim æstimatio est jubilæi vel remissionis. \fk Et dabit ille qui voverat eum Domino. \ft Non dicit dabunt, sed dabit. Etsi enim communi consilio sacerdotis et ejus qui ad pœnitentiam monuit, æstimationis definitio datur, ille tamen offeret eum qui ad pœnitendum excitavit: huic enim obediet, qui et ipse pœnitenti obligatur, ut quod cœpit perficiat.\f*

LEV 27:24 Removed trailing space in v~: In jubilæo autem revertetur ad priorem dominum, qui vendiderat eum, et habuerat in sorte possessionis suæ.\f + \fr 27.24 \fk In jubilæo autem revertetur ad priorem Dominum, \ft etc. Quia non statim, cum pœnitentia datur, vel definitur, penitus mundatur, sed ea peracta; ideo recte ait: \fk In jubilæo autem, \ft etc., peracta enim pœnitentia et remissione suscepta, conversationis suæ agrum suscipiet.\f*

LEV 27:25 Removed trailing space in v~: Omnis æstimatio siclo sanctuarii ponderabitur. Siclus viginti obolos habet.\f + \fr 27.25 \fk Omnis æstimatio siclo sanctuarii pondera. \ft Ut omnis definitio sanctis fiat ponderibus, id est de sacra Scriptura venientibus, exteriora enim pondera, ut philosophorum, vel hæreticorum, quibus veritates et perfectiones hominum pensant, nec sancta, nec justa sunt. \fk Siclus viginti. \ft Id est decem mandata secundum litteram et secundum spiritum intellecta. Quicunque autem aut legem aut Evangelium renuit, non habet didrachma, nec ejus pondera sunt sancta.\f*

LEV 27:26 Removed trailing space in v~: Primogenita, quæ ad Dominum pertinent, nemo sanctificare poterit et vovere: sive bos, sive ovis fuerit, Domini sunt.\f + \fr 27.26 \fk Primogenita quæ. \ft ISICH. Primogenita tanquam pecora nostra, sunt qui nobis obediunt, filii, servi, et discipuli. Sed horum primogenita sunt, qui sic obediunt, ut aliis præbeant exemplum et magisterium, de quibus alibi dicitur: \fk Omne masculinum adaperiens vulvam sanctum Domino vocabitur\ft Lucæ 2.. Aperit enim vulvam generandorum filiorum, qui secundum Deum incipit obedire. Unde Paulus de Timotheo ait: \fk Qui est filius meus dilectus in Domino, ipse vos commonefaciet vias meas, \ft etc. I Cor. 4.. \fk Nemo sanctificare poterit et vovere. \ft Non quia sanctificatione indigna sunt, sed quia sancta sunt, nec egent sanctificari, ut filius, qui sic patrem et matrem honorat, ut etiam exemplum aliis fiat, tanquam Deo offerens honorem, qui hoc præcepit Exod. 20.. Servus quoque qui etiam dominis carnalibus in simplicitate cordis non ad oculum servit, ipsi Deo servitutem impendit Eph. 6..\f*

LEV 27:27 Removed trailing space in v~: Quod si immundum est animal, redimet qui obtulit, juxta æstimationem tuam, et addet quintam partem pretii: si redimere noluerit, vendetur alteri quantocumque a te fuerit æstimatum.\f + \fr 27.27 \fk Quod si immundum. \ft ISICH. Peccator, qui nec legem sicut oportet meditatur, nec distinguere conatur. Quicunque ergo vehementer obediens est patri, domino aut magistro: nec tamen legem meditatur aut distinguit, primogenitus quidem in pecoribus est, sed immundus est. \fk Et addet quintam partem pretii. \ft Doctrinam ei cum intellectu offerens, et sapienter regens. Insensati enim patris, domini aut magistri est, obedientiam eos, qui ad se pertinent, subditos non docere, et eorum vitam ut operentur secundum legem non disponere. Addat igitur subjectioni et doctrinæ intellectum: ipse enim solus in præsenti mundus est. Ideo ait: \fk Addet quintam partem pretii. \ft Habet enim obedientia pretium: ideo non dixit: æstimabit eum sacerdos, sicut supra.\f*

LEV 27:28 Removed trailing space in v~: Omne quod Domino consecratur, sive homo fuerit, sive animal, sive ager, non vendetur, nec redimi poterit. Quidquid semel fuerit consecratum, Sanctum sanctorum erit Domino:\f + \fr 27.28 \fk Omne quod Domino consecratur, sive homo. \ft ISICH. Aliud est anathematizare, etc., usque ad id est, conversatio nostræ sortis. \fk Quidquid semel fuerit consecratum. \ft ID. Jure belli acquisitum non potest aliquis inimicum exspoliare, etc., usque ad nec augmentum, nec profectum suscipiunt.\f*

LEV 27:29 Removed trailing space in v~: et omnis consecratio, quæ offertur ab homine, non redimetur, sed morte morietur.

LEV 27:30 Removed trailing space in v~: Omnes decimæ terræ, sive de frugibus, sive de pomis arborum, Domini sunt, et illi sanctificantur.\f + \fr 27.30 \fk Domini. \ft ID. Ejus scilicet qui mandata legis operatur, etc., usque ad quia quam retributionem exspectare debeat nescit.\f*

LEV 27:31 Removed trailing space in v~: Si quis autem voluerit redimere decimas suas, addet quintam partem earum.\f + \fr 27.31 \fk Si quis. \ft ID. Secundum litteram multa obscura et insolubilia legislator interposuit, etc., usque ad et poma arborum secundum tempus suum.\f*

LEV 27:32 Removed trailing space in v~: Omnium decimarum bovis et ovis et capræ, quæ sub pastoris virga transeunt, quidquid decimum venerit, sanctificabitur Domino.\f + \fr 27.32 \fk Sub pastoris virga. \ft ID. Virga crucis, etc., usque ad et ab illo solo, qui sanctos discernit, cognoscuntur.\f*

LEV 27:33 Removed trailing space in v~: Non eligetur nec bonum nec malum, nec altero commutabitur, si quis mutaverit: et quod mutatum est, et pro quo mutatum est, sanctificabitur Domino, et non redimetur.\f + \fr 27.33 \fk Non eligetur nec, \ft etc. Quia nullus est qui respui possit, et quod magis eligendum sit, non est vestræ discretionis. \fk Si quis mutaverit, \ft etc. ISICH. Paulus et Barnabas aliquando dissenserunt, etc., usque ad scribens ad Timotheum ait: \fk Assumens Marcum, deduc tecum: est enim mihi utilis in ministerium\ft II Tim. 4.. \fk Sanctificabitur Domino, \ft etc. ID. Cum omnium cursus divinus sit, et altus, et supernæ conversationi proximus, frustra conatis hunc subducere, illum inducere, et Deo quasi meliorem consecrare.\f*

LEV 27:34 Removed trailing space in v~: Hæc sunt præcepta, quæ mandavit Dominus Moysi ad filios Israël in monte Sinai.\f + \fr 27.34 \fk Hæc sunt præcepta quæ mandavit, \ft etc. ID. Discipuli nostri quando sunt perfecti, nihil nostri egent magisterii: ideo ait immundorum primogenita esse redimenda, mundorum vero nequaquam, sed nec Domino consecrata, nec ea quæ novissime sunt dicta: perfecta enim demonstrata sunt, quia intentionem divinam cœlestemque gerunt.\f*

USFMs

Modified Marker List

All Newline Marker Counts

c: 27 h: 1 id: 1 mt1: 1 p: 27 toc1: 1 toc2: 1 Total: 917 v: 858

All Newline Marker Counts (sorted by count)

id: 1 h: 1 toc1: 1 toc2: 1 mt1: 1 c: 27 p: 27 v: 858 Total: 917

Functional Marker Counts

Book Header: 1 Book ID: 1 Chapters: 27 Paragraphs: 27 Verses: 858

Functional Marker Counts (sorted by count)

Book ID: 1 Book Header: 1 Chapters: 27 Paragraphs: 27 Verses: 858

Characters

Possible Character Errors

LEV 1:1 Multiple spaces in '1.1··Præfatio Hebraice VAIICRA ISICHIUS in Levit. Liber iste Leviticus dicitur quia scilicet in hoc nomine totius libri argumentum manifestatur. Tribus Levi tabernaculi ministerium sortita est, in quo sacrificia, et primitias, et primogenitorum oblationes offerri præceptum est, quia omnia sacrificia ad Levitas pertinent Num. 18.. A quibus liber iste congruum sortitus est nomen, qui hæc omnia digerit per ordinem. Latine Offertorius vel sacrificativus dicitur, quia de sacrificiis et cæremoniis agit. Hic bene post Exodum ponitur: in eo enim tabernaculum ordinatur, in hoc ea continentur quæ Dominus Moysi de tabernaculo loquebatur, et tabernaculi cæremoniæ. Si quis autem quærat quare libri legis divisi sunt, cum historia tempore indivisa sit, respondendum est: ut fastidium scilicet lectori auferret librorum divisio, sicut et viæ spatia dividit viator, ut tanquam divisus minuatur labor. Rabanus ab Isichio Hierosolymorum episcopo, qui Leviticum satis plene exposuit, multa collegit, et ab aliis quoque Patribus, qui ejus aliquas sententias exposuerunt, quædam operi suo apposuit, et ex confuso sententiarum ordine quemdam expositionis ordinem multorum doctorum sententias alternando composuit. ISICHIUS in Levit. Præ omnibus necesse est interpretationem legis ad anagogen trahi, et spiritualem intelligentiam in littera prescrutari. Hoc enim non contradicit legi, sed eam defendit. Spiritualem quippe intellectum diligenter esse inquirendum etiam ipse Christus ostendit, qui in parabolis suis Matth. 13. agrum, mundum; agricolam seminantem semen bonum, justos; zizania, malignos; messores quoque, angelos; et inimicum superseminantem, diabolum appellavit. Quis ergo vetat bovem eum qui operatur justitiam, appellare; sicut ovem, simplicem; et innocentem, columbam: et turturem sublimius agentes et contemplationi vacantes? Nunquid non Ezechiel Hierusalem leænam dixit: et catulum ejus, Eliachim, qui ductus est in Ægyptum, et alium catulum Joachim in Babylonem ductum? Ezech. 19. Non solum quæ in parabolis dicta sunt, sed et quæ secundum historiam sunt, ad sublimiorem ducenda esse intellectum Paulus ostendit, dicens: Scriptum est quoniam Abraham habuit duos filios,··etc.; post quæ addidit: Quæ sunt secundum allegoriam dicta: hæc enim sunt duo Testamenta,··etc. Gal. 4.. Fortassis autem noxia erit littera spoliata spirituali intelligentia, et variis reprehensionibus obnoxia. Unde per Ezechielem et bonam legem, et non bonam Dominus appellat, dicens: Dedi eis præcepta mea, et judicia mea ostendi eis, quæ faciat homo et vivat in eis.··Et alibi: Dedi eis mandata non bona, et judicia in quibus non vivant.··Patet ergo bona esse et non bona; et in quibus vivant et in quibus non vivant: qui enim custodit sanctum Spiritum, vivit in eis; qui autem secundum carnem, moritur, quia vitam non cognoscit in eis. Deinde legislator non semper, sed certo tempore voluit custodiri legis superficiem, ut reprimeret duram Judæorum cervicem; unde: Scio quod populus iste duræ cervicis sit Exod. 32.; Osee autem vocat Judæos vitulam consternantem, quæ scilicet nullo modo domatur. Et alibi: Ephraim vitula docta diligere trituram, transivi super pulchritudinem colli ejus Osee. 10.; in quo obedientia significatur. Jugum enim legis imposuit, ut humiliati libenter susciperent leve et suave jugum Evangelii Matth. 12.. ORIG., homil. 1, in Levit. Si secundum quosdam etiam nostrorum simplicem intellectum sequamur, et absque ulla, ut ipsi nos ridere solent, stropha verbi et allegoriæ nubilo vocem legislatoris excipiamus, ego ecclesiasticus sub fide Christi vivens, et in medio Ecclesiæ positus, ad sacrificandum vitulos vel agnos, et ad offerendam similam cum thure et oleo, divini præcepti auctoritate compellor: ipse ergo Dominus, ipse Spiritus sanctus deprecandus est, ut omnem nebulam peccati quæ visum cordis nostri obscurat, auferre dignetur, ut spiritualem intelligentiam intueamur, secundum illud: Revela oculos meos et considerabo mirabilia,··etc. Psal. 118.. ISID. Omnis hostiarum diversitas Christi hostiam præfigurabat. Unde, veritate oblata, cessavit umbra I Cor. 15., verum sacrificium veri et æterni sacerdotis præfigurans. Ideo autem hostiis animalium propter emundationem oblatis, una vera hostia Christi promittebatur, in qua fieret remissio peccatorum contractorum de carne et sanguine, qui regnum Dei non possidebunt: quia substantia corporalis in cœlestem mutabitur qualitatem. Christus in vitulo propter virtutem crucis offerebatur; in agno, propter innocentiam; in ariete, propter principatum; in hirco, propter similitudinem carnis peccati; in turture et columba, quia Deus et homo. Mediator enim Dei et hominum in duarum substantiarum conjunctione monstrabatur; in similaginis conspersione, credentium per aquam baptismi collectam esse Ecclesiam, id est corpus Christi, ostendebatur. Nos autem moraliter offerimus vitulum, cum carnis superbiam vincimus; agnum, cum irrationabiles motus corrigimus; hædum, cum lasciviam superamus; columbam, dum simplices sumus; turturem, dum casti sumus, vel dum castitatem servamus; panes azymos, cum non in fermento malitiæ, sed in azymis sinceritatis et veritatis epulamur. RAB. Singula sacrificia, imo singulas pene syllabas, et vestes Aaron, et totum Leviticum ordinem cœlestia dicit spirare sacramenta. Origenes quoque ait: Quia sicut in novissimis diebus Verbum Dei ex Maria virgine carne vestitum processit in mundum; cujus caro ab omnibus videbatur, divinitas paucis et electis cognita tegebatur: sic verbum Dei per prophetas profertur ad homines, ibi carnis, hic litteræ velamine tectum. Littera tanquam caro aspicitur: spiritualis sensus tanquam divinitas sentitur. Vocavit,··etc. ISICH. in Levit. Per conjunctionem sequentia jungit præcedentibus; initium, scilicet libri hujus cum fine præcedentis: unius enim et ejusdem diei opus in utroque continetur. Liber quoque Numeri, quia nihil habet medium inter se et Leviticum, simile sortitur proœmium; hoc est: Locutusque est Dominus ad Moysen in deserto Sinai,··etc. Num. 1.. Nihil ergo post historiam Levitici ante historiam Numeri populus egit: neque enim locum mutaverat, quia necdum tabernaculum dedicaverat, nec multum temporis præterierat. In primo quippe mense secundi anni, ejusdem mensis initio agere cœperunt. In Exodo autem et Genesi, quia multum temporis medium, mortis Joseph et egressionis filiorum Isræl, fluxerat, conjunctio non obtinet principium, sed opportunum dispensationi eorum dispensatur exordium: Hæc sunt nomina filiorum Isræl, qui ingressi sunt Ægyptum.··ISICH. Secundum 70. Revocavit.··Sicut secundum eos revocavit Deus Beseleel ex nomine, quando præcepit fieri tabernaculum secundum figuram, quæ ostensa est in monte: ergo et nunc quamdam sacrificiorum intelligibilium imaginem describere præcepit; hæc revocatio quippe quamdam dispensationem rerum vel verborum ad superiora respicientium innuit. ORIG. hom. 1 in Levit. Vocavit autem,··etc. In principio, etc., usque ad qui ad hæc audienda interiores aures afferunt mundas. ISICH. in Levit. Quod non diligat Deus Judæorum sacrificia, etc., usque ad et aperte hæc vocatio dispensationem verborum vel rerum respicientium ad superiora innuit. ORIG. homil. 1 Exod. Hominem quem primo posuit ad offerendum Domino, etc., usque ad sacrificium quoque duplex est quod et terrestria et cœlestia salvet. ID., ibid. Homo qui ad imaginem Dei et similitudinem factus rationabiliter vivit, etc., usque ad et collum ejus sicut turturis. ISICH. in Levit. Simplicem designat hominem, etc., usque ad jumentis etiam salus conceditur. ID. Sacrificium Deus exigit ut nobis proficiat, non sibi, etc., usque ad quæ tandem pro nobis aut contra nos testimonium dicant.'

LEV 1:3 Multiple spaces in '1.3··De armento,··etc. ISID. Primum sacrificium est vitulus, id est Christus, de armento,··id est de patriarcharum stirpe progenitus, qui aratro suæ crucis terram carnis nostræ perdomuit, et Spiritus sancti semen virtutum fruge ditavit. ORIG., ut supra. Vitulus superbus, caro nostra, etc., usque ad oleum autem charitatis et pacis et aliarum virtutum non habuerunt. Ad placandum,··etc. Juxta LXX autem hoc acceptum dicit offerenti, scilicet si enim acceptum nobis vere sit, et cor nostrum recte judicans, nullique adhærens passioni, munus ad suscipiendum dignum probaverit: tunc orare in conspectu Domini, id est remissionem possumus obtinere. Unde coram ipso suadebimus corda nostra, quia si reprehenderit nos cor nostrum, scimus quia major est Deus corde nostro, et cognoscit omnia, etc.'

LEV 1:4 Multiple spaces in '1.4··Ponetque,··etc. Quod nos hostiam dicimus, Græce dicitur, in quo intelligibile holocaustum significatur. Spiritualiter enim fructificat, qui per spiritualem conversationem efficitur holocaustum: propter quod qui offert, manum in caput hostiæ ponit, quod significat initium prædictæ conversationis, quam qui offert, ipse sibi causa promissionis est. Sponte enim offert, quia donum est, et omne donum voluntarium est. Si enim promissionem suam trangressus fuerit, seipsum accusat, cum pœnas luerit. Sic autem acceptabilis erit, et ad expiationem suam proficiens, cum positione manus manifestaverit, quia sponte non necessitate obtulerit.'

LEV 1:5 Multiple spaces in '1.5··Immolabitque,··etc. ISICH. in Levit. Non solum enim propriam conscientiam et conversationem Deo debemus offerre, etc., usque ad sicut Christus ostium appellatur, sic doctrina apostolica quam largitur. Filii Aaron.··ORIG., ubi supra. De genere Aaron erant Anna et Caiphas, et alii qui Christum pronuntiaverunt esse reum mortis, et effuderunt sanguinem ejus ad basim altaris: ibi enim est occisus, ubi altare erat et basis ejus, unde: Non capit prophetam perire extra Hierusalem.'

LEV 1:6 Multiple spaces in '1.6··Detractaque,··etc. ORIG., ibid. Sacerdos pellem detrahit, etc., usque ad terrena cœlestibus et divinis humana sociavit. ID Intestina cum pedibus jubet aqua dilui, in significationem baptismi. Intestina lavat, qui conscientiam purgat; pedes abluit, qui consummationem suscipit sacramenti. Qui enim mundus est, non indiget nisi ut pedes lavet, sed est mundus totus Joan. 15.: nec quisquam potest habere partem cum Jesu, nisi laverit pedes ejus. ISICH. in Levit. Pellis detrahitur cum divitiis et quibuscunque sæcularibus exspoliamur, etc., usque ad Christum imitantes sicut possumus. GREG. lib. I Moral., cap. 40. Pellem hostiæ detrahimus, etc., usque ad nihil lubricum in ara suæ orationis imponat.'

LEV 1:10 Multiple spaces in '1.10··Quod si,··etc. ISICH. in Levit. Paucis immutatis eadem dicit, etc., usque ad unde: Filius non portabit iniquitatem patris, etc. Anniculum,··etc. ISID. Agnus oblatus, Christus innocens crucifixus. Unde: Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi.··Bene hædus offertur, quia per mortem Christi jugulatur diabolus auctor peccati. ISICH. Hoc de bobus non præcepit, etc., usque ad propterea holocaustum dicitur etiam sine operatione justitiæ.'

LEV 1:11 Multiple spaces in '1.11··Ad latus,··id est Gentilitatem altare respicit, quia pro gentibus celebrata est passio Christi. Nos vero ad aquilonarem partem altaris sacrificium offerimus, dum memoriter passionem Christi pro gentibus factam credimus.'

LEV 1:13 Multiple spaces in '1.13··Omnia adolebit.··Hæc omnia super altare offerentem ponere jubet ut omnem nostrum hominem, spiritualibus scripturis quæ de intelligibili altari Dominici corporis dictæ sunt, coaptemus, et ad imitationem ejus vivere studeamus. Et odorem.··Quando sacrificium nostrum holocaustum fit, et offerimus omnia super intelligibile altare, tanquam imitatores Christi conversationem vitæ nostræ conformantes ei, tunc offertur Domino odor suavissimus.'

LEV 1:14 Multiple spaces in '1.14··Si autem.··ISID. Turtur, caro Christi, secundum illud Salomonis: Pulchræ sunt genæ tuæ sicut turturis:··Columba Spiritum sanctum significat. Unde: Super quem videris Spiritum descendentem sicut columbam, hic est Filius meus.··Turtur ergo columba caro Christi est Spiritui sociata: hæc tria sacrificia offert homo, id est Christus, de bobus scilicet, pecoribus, et avibus. ISICH. in Levit.··Admirabilis verborum subtilitas, etc., usque ad,··contemplantur et sapiunt cœlestia, ubi Christus est in dextera Dei sedens.'

LEV 2:2 Multiple spaces in '2.2··Anima,··etc. A meliori parte totum hominem significat: requirit enim spiritualem et perfectum auditorem, quia anima est sapientiæ capax, non caro. ISID. Anima,··etc. Quartum sacrificium offert anima. Simila Ecclesiam significat, quæ de multis personis quasi granis est collecta, legis et Evangelii mola inter litteram et spiritum separata, per aquam baptismi adunata, chrismate peruncta et solidata spirituali igne; per humilitatem fit accepta hostia. ORIG. hom 2 in Lev. Anima.··Quæ scilicet nec vitulum habet, etc.; usque ad oleo divinæ misericordiæ vel gratiæ. Mystice, significat, sicut ibi: Cunctæ animæ quæ ingessæ sunt cum Jacob in Ægyptum,··etc. Gen. 46. Lucas autem ait: Eramus autem omnes animæ in navi ducentæ septuaginta sex Act. 27.. Forsitan per animam, Gentilem significat. Supra enim filiis Isræl præcepit, ut sacrificia offerrent cum sanguine. Hic autem qui est sine lege, offerre præcipiens, non dicit homo, sicut supra, sed anima.··Animalis erat Gentilis, non intelligens ea quæ sunt Dei, sed vocatur ad oblationem misericordia Dei, ut percipiat salutem; cum pro peccatis sacrificia disponit, qui nec habet ovem nec capram, turturem vel columbam offerre præcipitur; qui nec habet illud, similam. Non enim jam ex operibus, ut pauper virtutibus, sed sola cognitione Dei salvatur, quæ licet principium sit salutis, tamen thus et oleum, supponendum, ut gratia de eleemosynis et orationibus misceatur. Unde angelus ad Cornelium ait: Orationes tuæ et eleemosynæ tuæ ascenderunt ad Dominum Act. 10.. In thure interiores curantur passiones, et fumo ejus sanantur occuli ex infirmitate lacrymantes. Oratio quippe animæ passiones sanat, oculos interiores curat ab ignorantia lacrymas ex ægritudine peccati accendentes fugat. Filios,··ministros Ecclesiæ; quia quidquid offerimus, cum sanctis Ecclesiæ doctoribus conferre debemus. Unde Paulus cum apostolis contulit Evangelium, ne in vacuum cucurrisset Gal. 2.. Quorum.··Unitas Ecclesiæ pugillum similæ tollit, quia pro capacitate sensus unusquisque fidelis Scripturæ scientiam debet appetere. Unde: Non plus sapere quam oportet, sed sapere ad sobrietatem. Quorum unus,··etc. Rom. 12.. Notandum quod pugillus similæ et olei, totum vero thus offerri jubetur; quia sapientia quæ in simila, et charitas vel misericordia quæ in oleo signatur, in hac vita non possunt esse plena. Unde: Videmus nunc per speculum in ænigmate:··et, nunc cognosco ex parte,··etc. I Cor. 12.. Olei quoque pars offertur, quia misericordia nunquam impletur, quia etsi miserearis quantum potes, plus tamen debes velle. Charitas etiam quæ oleo figuratur, in præsenti inchoatur, in futuro perficietur. Thus autem totum crematur, quia semper orationi insistitur. Similæ.··Scientiæ vel cognitionis Dei. Accepta enim est scientia a Deo, quam fides comprehendere potest, et sicut qui pugillo vult plus comprehendere, nihil proficit, totum quippe decurrit: sic fides est mensura scientiæ Dei. Credere enim oportet accedentem ad Deum, et quod non est ex fide, peccatum est Heb. 11.. Memoriale,··etc., cognitionis Dei perfectam scientiam, cujus memores erimus, quæ nunquam destruitur; et eam quæ nunc est, non ut contrariam, destruit, sed partem minimam esse per plenitudinem suam ostendit: Cum enim venerit quod perfectum est, evacuabitur quod ex parte est I Cor. 13..'

LEV 2:3 Multiple spaces in '2.3··De sacrificio,··etc. ISICH. in Lev. De illa scilicet perfecta et in cœlis abscondita, in Christoque reposita scientia, in quo sunt omnes thesauri sapientiæ et scientiæ absconditi Col. 2.. Aaron,··montanus interpretatur, id est, altiora de Deo intelligens; vel arcanus, quasi in se legem Dei et eloquia habens: hic sacrificium offerre potest. Sanctum sanctorum, est de oblationibus Domino: partile enim est quod reliquum est, omnes tamen scientias superans et ad perfectionem exaltans'

LEV 2:4 Multiple spaces in '2.4··Cum obtuleris sacrificium,··etc. ISICH., ibid. Sacrificium Christus pro nobis immolatus. Coctum in clibano virginis, scilicet utero. Clibanus enim panem suscipit et ignem: sic uterus virginis panem vitæ, id est, Dei verbum, et ignem Spiritus sancti de cœlo suscepit. Unde: Spiritus sanctus superveniet in te,··etc. Luc. 1.. Si ergo offers munus incarnationis Christi, quæ facta est in ventre virginis, non est acceptum Deo, nisi de simila, id est, scientia vel notitia Dei fiat. De hac re siquidem locutionem ab apostolis et a prophetis suscipimus, Verba apostolorum sunt panes, lagana prophetarum. Quanto enim panes laganis, ad nutriendum aptiores, tantum præcellunt verba apostolorum verbis prophetarum. Utrique autem azymi sine fermento scientiæ sæcularis. Utraque tamen in oleo fiunt, concorditer enim ab illis de Christi miseratione scriptum est, quia apostoli et prophetæ scripserunt, sed apostoli plenius scripserunt, qui completum ostenderunt, quod illi nuntiabant futurum. Lagana.··Panis latus et tenuis, qui prophetiam et legem significat, quantum enim distat inter soliditatem panis et tenuitatem lagani, tantum inter Evangelium et verba legis et prophetarum: hæc tamen oleo lita, quia lex et prophetia charitatem Christi prædixerunt, qua in salutem humani generis venit.'

LEV 2:5 Multiple spaces in '2.5··Si oblatio tua fuerit,··etc. ISICH. in Lev. Oblatio de sartagine, etc., usque ad et ideo ab ejus scientia recessit. Similæ conspersæ,··etc. Quia mortuus est et misertus nostri. Absque fermento,··id est, sine macula.'

LEV 2:6 Multiple spaces in '2.6··Divides eam minutatim:··ut sermonem passionum ejus, qui per partes processerunt, dividamus, alapas, scilicet colaphos, sputa et vulnera diligenter distinguamus. Et fundes super,··etc., ut quemadmodum misericorditer pro nobis mortuus est, nos quoque pro fratribus usque ad mortem misereamur. De sartagine.··Sicut enim sartago media inter ignem et cibum, sic quodammodo crux inter impassibilem divinitatem et humanitatem, quæ igne passionis est assata. Et sicut in sartagine mollia durescunt, dura mollescunt, sic in passione crucis lapidea corda mollita, mollia et fluxa solidata. De sartagine ergo sacrificium offerre est de mysterio crucis cum veneratione disputare.'

LEV 2:7 Multiple spaces in '2.7··Sin autem de,··etc. ISICH. in Lev. Sicut in sartagine crucem, etc., usque ad ex misericordia quippe mortem sustinuit, et resurrectionem dispensavit. Sin autem,··etc. Moraliter, similam offert qui in aliquibus communis vitæ usibus bene conversari studet. Hæc oleo conspergenda est, quia omnis anima oleo eget misericordiæ, nec vitam præsentem evadere potest, nisi misericordia cœlestis affuerit. Clibanus autem pondus tentationis exprimit, sartago constantiam et robur animi, craticula multiplicem impugnationem.'

LEV 2:11 Multiple spaces in '2.11··Omnis oblatio.··ORIG. homil. 2 in Lev. Dicat aliquis, etc., usque ad hoc modo verius et perfectius secundum Evangelium sacrificia offers, quæ jam secundum legem non potest offerre Isræl. Fermenti ac mellis.··Nihil voluptuosum, nihil suave placet Deo, sed quod habet aliquid mordacitatis et severitatis. Unde pascha cum amaritudinibus manducatur. Ac mellis.··Gentilis eloquentiæ, quæ voce suavis est, non re. Unde: Favus distillans labia meretricis Prov. 5.. Quod autem dicitur in Canticis: Mel et lac sub lingua tua Cant. 4., præsentibus non contradicit. Sub lingua enim dicitur, non in lingua, ut ostendatur paganorum sapientia, et Judæorum littera linguæ Ecclesiæ, id est doctrinæ subjecta esse. Horum non vult integram doctrinam offerre. Unde ait: Non adolebitur in sacrificium,··id est, holocaustum: primitias tantum eorum offeretis.··Primitias enim illius sapientiæ offerimus, non totam, sicut Paulus ad Athenienses, inquit: Sicut vester pœta dixit: hujus et genus sumus.··Quod enim invenit congruum scientiæ Dei, non respuit: non tamen ultra testimonia multiplicavit, quia placuit Deo per stultitiam prædicationis salvos facere credentes; unde Moyses ait: Super altare vero non imponentur,··et cum liceret dici non ponentur, dicit: Non imponentur in odorem suavitatis:··significans, quia si tentaverimus de exterioribus divinitatis adipisci notitiam, tale sacrificium ad altare non ascendit, sed deprimitur in terrenis, quia de terra est. BEDA. in Lev., tom. 2.. Quod mel in Dei sacrificium non offerretur, etc., usque ad imperfecta quæque omittimus.'

LEV 2:13 Multiple spaces in '2.13··Sale condies nec auferes sal fœderis.··Apostolica sapientia. Unde: Vos estis sal terræ,··etc. Matth. 5.. Sicut omnis cibus sale conditur, ita apostolica doctrina sermo prædicationis. Ideo præcipitur sal in omni sacrificio offerri, ut secundum Apostolicam doctrinam et institutionem et imitationem operis vivamus. Unde Paulus, ait: Imitatores mei estote, sicut et ego Christi I Cor. 4.. Et alibi: Superædificati super fundamentum apostolorum et prophetarum Eph. 2.. Unde et legislator non dixit simpliciter sal: sed, sal fœderis Dei tui.··Sicut enim fœdus rationale, sic etiam sal rationale. Testamenti ergo Evangelici et salis Apostolici nos commonere voluit. Oleum in sacrificium offertur, si cum hilaritate offeramus, non ex tristitia aut ex necessitate. Hilarem enim datorem diligit Deus II Cor. 9.. Sal qui stypticam vim habet, et contrarius est melli, jubetur addi sacrificiis: sal symbolum est prudentiæ, quæ restringit et exsiccat voluptatem. In omni oblatione,··etc. Placere enim Deo non poterit quod non ad normam voluntatis ejus correctum fuerit. Nam si in rebus humanis tanta cautela agendum admonuit quidam de mundi hujus sapientibus, ut diceret: Omnis actio temeritate et negligentia vacare debet: quid de Dei rebus æstimandum est? Si autem obtuleris,··etc. ORIG., lib. I in Levit. Secundo in loco primitiarum, etc., usque ad quia littera separabatur a spiritu. ISICH. Confringes in morem,··etc. Non modo præcepit eos Dei notitiam, etc., usque ad per eleemosynam quippe et orationem scientia divina nobis perficitur.'

LEV 3:1 Multiple spaces in '3.1··Quod si hostia,··etc. ORIG. homil. 3 in Levit. Transmissis cæteris, de salutaribus sacrificiis dicit, quæ de animalibus, id est bobus et capris et ovibus offeruntur, et nihil ultra ad immolandum substituitur: nec aves quidem, quæ in offerendis muneribus substitutæ sunt superius. Qui enim salutares offert hostias salutis suæ conscius est: necesse ergo habet ut magna et perfecta offerat, unde Apostolus: Perfectorum autem est cibus solidus Heb. 5.. ISICH. Quod si hostia,··etc. Sunt secundum leges diversæ hominum conversationes, etc., usque ad oportet enim eas digne conversari, ut perveniant ad salutem. Marem sive feminam,··etc. ISICH. Superius in holocaustum tantum mares offeruntur, etc., usque ad id est infirma opera cum fortioribus.'

LEV 3:3 Multiple spaces in '3.3··Adipem qui,··etc. ID. Oportet intelligibilem adipem offerri, etc., usque ad et per deliberationem massam sanctificemus. Vitalia.··LXX: Ventrem, id est cor, cujus secundo facit mentionem juxta LXX, quia duplicem habet operationem secundum medicos, quia per unam partem alimentum trahit, quam vocant ventrem superiorem: per alteram purgationem discernit, quam vocant ventrem inferiorem. Renes sunt genitalium seminum ministeria, cum ventre et femoribus communicantes. Primum ergo adipem, qui supra ventrem est, et duos renes, et adipem qui super eos est, id est super femora, quæ renibus sunt vicina, jubet offerri: in medio enim femoris et ventris sunt positi.'

LEV 3:4 Multiple spaces in '3.4··Reticulum jecoris:··Id est, epatis, in quo delectatio vel concupiscentia. Unde juxta LXX pinna epatis cum renibus auferetur: jecur enim in renibus vim operationis ministrat.'

LEV 3:6 Multiple spaces in '3.6··Si vero de ovibus fuerit,··etc. ISICH. Quem præcipiat offerre bovem, etc., usque ad in lumbis quoque operatio generationis.'

LEV 3:9 Multiple spaces in '3.9··Et caudam.··LXX: Lumbum sine macula integrum, ne scilicet aliud offeratur Deo, aliud adversario. Sufficit enim huic ad veniam quæ virtutis sunt non agere; sin autem mala operatur, veniam non consequitur. Unde: Estote simplices sicut columbæ.··Columbæ enim nimiam simplicitatem habent, malitiam nullam. Qui de bobus sacrificium offert, lumbum Deo offerre non eget: quem in bonis operibus constringit et exercet. Qui de capris immolat, non habet lumbum immaculatum quem offerat, quia eum olim peccato maculavit. Qui ergo non fuit in peccatis, immaculatum lumbum offerre potest, non qui peccator fuit. Hac causa in sacrificio pacificorum capras ab agnis distinxit.'

LEV 3:17 Multiple spaces in '3.17··Nec adipem.··Propriam concupiscentiam, id est carnalem habere non debemus: Quisque enim tentatur a concupiscentia sua abstractus et illectus.··Sanguinem prohibet comedi, ne quemquam interficiamus: sanguinem enim edere, bestiarum, id est crudelium, est. Ideo aut omnino additur: ut et proximis parcamus et nobis. Deo autem debet anima immolari, unde jussit sanguinem fundi circa basim altaris.'

LEV 4:1 Multiple spaces in '4.1··Locutusque etc. Anima quæ peccaverit,··etc. ORIG., hom. 2 in Levit. Recte animam dicit, etc., usque ad et spiritus dux ad virtutem, si eum sequi velit. ISICH. Anima cum peccaverit,··etc. Nihil necessarium legislator omisit, etc., usque ad unde, Qui nescibat peccatum, pro nobis peccatum factus est.'

LEV 4:3 Multiple spaces in '4.3··Si sacerdos,··etc. ORIG. Observandum est quod in peccato pontificis legislator non addit quod ignorans aut nolens peccaverit: neque enim ignorantia in eum cadere potest, qui ut doceret cæteros provectus est. ID. Si sacerdos,··etc. Terror simul et misericordia, etc., usque ad qui conscientia infirmitatis mordetur. Id. Si sacerdos,··etc. Pontifex, sensus pietatis et religionis, etc., usque ad Christi morte reparatur. Vitulum immaculatum Domino,··etc. ID. Secundo invenimus offerri a pontifice vitulum in holocaustum, etc. usque ad in quo passus est Christus.'

LEV 4:5 Multiple spaces in '4.5··Hauriet quoque de sanguine,··etc. Sanguinem vituli in tabernaculum, id est, in cœlum intulit: cum post resurrectionem cœlos conscendens, vultui Patris astitit, quasi offerens sanguinem passionis, interpellans pro nobis.'

LEV 4:6 Multiple spaces in '4.6··Septies:··pro dimissione, scilicet peccatorum et sub ministratione spiritalium donorum. Sanguis autem passionem significat, secundum illud: Mundus ego sum a sanguine justi hujus.··Et alibi: Sanguis ejus super nos,··etc. De hac aspersione Petrus ait: In obedientiam et aspersionem sanguinis Christi,··etc. Velum,··humanitatem Christi. Nam sicut velum erat inter sancta sanctorum et exterius tabernaculum, ita caro Christi est inter nos, qui exterius tabernaculum sumus, et divinitatem, quæ per sancta sanctorum significatur. Contra velum ergo testimonii sacerdos sanguinem vituli aspersit, quia Christus carnem suam sanguinem passionis cruentavit. Contra velum,··etc. Multis nominibus carnem Domini appellat, quia operatio ejus multa. Unde ipse Dominus seipsum, modo sacrificium Luc. 21., modo pastorem, rursus vitem, deinde panem vitæ et granum tritici, translatis vocabulis nominavit. Joan. 10, 15, 6, 12. Sic et Moyses carnem ejus velum appellavit. Unde Paulus: Initiavit nobis viam per velamen, id est carnem suam Heb. 10.. Velum quoque sanctuarii exhinc appellatur, quia in eo sancti sanctorum caro figuratur.'

LEV 4:7 Multiple spaces in '4.7··Super cornua.··Hoc altare sedem Dei, id est Seraphin significat, unde Esa: Volavit ad me unus de Seraphin, et in manu ejus calculus, quem forcipe tulit, de altari Isa. 6.. Thymiama, secundum LXX, compositiones omnium virtutum. Ubi enim decet compositas esse virtutes, nisi in sede Dei? de cœlo namque ad nos descendunt. Unde Jacobus ait: Quæ autem desursum sapientia Jac. 3.. Quatuor autem virtutes, sapientia, justitia, fortitudo, temperantia, quia cæterarum virtutum genera continent, nominantur cornua: has inungit Deus proprio sanguine confortans, scilicet majori et perfectiori virtute, ut possint contra adversarias potestates fortitudinesque prævalere. Altaris,··etc. Angelicarum virtutum. Si enim homines gratum Deo odorem bonorum operum reddunt, quanto magis sancti angeli in puritate naturæ permanentes? Si autem peccatum quod Christi sanguine piaretur, non admiserunt, per sanguinem tamen ejus nobis pacificati sunt, et numerus eorum reparatus. In basim.··Basis, pars altaris inferior, infirmos homines significat. Sanguine enim Christi non solus numerus angelorum restitutus est, sed et homo redemptus: ideo angelorum quoque redemptio Christus dicitur Col. 1.. Altaris holocausti.··Corporis Christi. Ipse enim est sacerdos, ipse sacrificium, ipse et altare. Sicut enim multa operatur, ita convenienter multis nominibus appellatur. Unde Paulus: Habemus altare de quo non habent potestatem edere qui tabernaculo deserviunt Heb. 13.: hoc est, corpus Christi, de quo non licet edere Judæis; hoc altare est in introitu tabernaculi, id est cœli, quia per ipsum ingressum habemus in cœlum. Et adipem.··Mystice, delectationes et desideria carnis; quæ tamen omnia non sunt in Christum recipienda, sicut gulæ, et coitus desiderium. Quæ autem habuerat, habuit ex nobis, ut sitim et esuriem, et hujusmodi. Hæc autem Patri obtulit, ad cujus transtulit gloriam, et nobis in exemplum protulit, ut ad Deum desideria nostra referamus.'

LEV 4:9 Multiple spaces in '4.9··Duos renunculos et reticulum, quod est super eos juxta ilia.··ISICH. Quæ fiunt et in sacrificio pacificorum, vel salutari. Et in duo sacrificium dividit, ut sacrificium Christi liceat omnibus imitari tam his scilicet qui inferioris sunt conversationis, quibus sacrificium pacificorum convenit, quam his qui altiora sequuntur, quibus sufficit si sequentia imitantur.'

LEV 4:11 Multiple spaces in '4.11··Pellem vero et omnes carnes cum capite et pedibus et cætera.··Hoc præcipit ut Christum non dividas, sicut quidam dividunt dicentes: Qui de Maria passus, qui de Deo passus non est; Nobis autem unus est Deus Jesus Christus per quem omnia I Cor. 8.. Caro enim in Domino omnis humanitas est, secundum quod dicitur: Verbum caro factum est Joan. 1.. Unde ait: Carnes ejus cum capite et pedibus vel extremis secundum alios, ut per hæc verba, eum qui pro nobis passus est, primum et novissimum esse credamus: ipse enim est ante omnia, et in ipso constant omnia. Cum intestinis et fimo,··LXX: cum ventre et stercore. Venter autem significat mentem; eum ergo qui pro nobis passus est, mentem humanam habuisse minime dubitemus, quod quidam hæreticorum negant. Fimus, peccatum humani generis, signat quod crucifixus in se suscepit. Fimus, cum sit immundus, gerentem non polluit; neque naturæ nostræ est, quamvis in nobis sit: sic peccata nostra, quæ Dominus portavit, aliena ab illo fuerunt, nec eum polluerunt. Intestinis et fimo,··etc. ORIG. Forte ad comparationem, etc., usque ad plenius legislator in sequentibus figurat ejus mysterium.'

LEV 4:13 Multiple spaces in '4.13··Quod si omnis turba.··ISICH. Idem præcipit in sacrificio turbæ et sacerdotis, etc., usque ad pro ipsis enim crucifixoribus oravit: Pater, ignosce illis quia nesciunt quid faciunt.'

LEV 4:21 Multiple spaces in '4.21··Vitulum efferet extra castra ID. Sufficit nobis conclusio legis ad manifestanda præsentia, nihil enim præcipitur hic mutari pro peccato multitudinis. Manifestum est quod idem peccatum plebis et sacerdotis intelligit, ideo in utroque idem sacrificium ordinavit.'

LEV 4:22 Multiple spaces in '4.22··Si peccaverit princeps et fecerit.··ID. Sicut in spontaneis sacrificiis, etc., usque ad sabbatum enim ad otium malorum datum est. ORIG. Princeps iste potest dici vis rationis, quæ intra nos est, quæ si peccet, ut aliquid stultum agamus, sententiam illam timeamus: Vos estis sal terræ. Si vero sal infatuatum fuerit, ad nihilum valet nisi projiciatur foras, et conculcetur ab hominibus.··Matth. 5.'

LEV 4:23 Multiple spaces in '4.23··Hircum de capris.··Non capram, facilem scilicet vel mediocrem, sed difficilem et asperam pœnitentiam. Quanto enim quis intellectu præeminet, tanto, si peccat, pro majori culpa majorem pœnam sustinet.'

LEV 4:24 Multiple spaces in '4.24··Ponet manum,··etc., per semetipsum peccatum manifestans, et offerens confessionem suam. Ipse autem juxta LXX, non occidit, sed alii; quia illi est necessarium aliorum auxilium, ut pœnitentia suscipiatur, nec sacerdos occidere præcipitur, ait enim: Cumque immolaverit,··etc., nec addidit, quis immolare debeat, licet enim in sacrificio pœnitentiæ alterius uti adjutoriis: unde Jac.: Orate pro invicem, ut salvemini. Ubi solet mactari,··etc. Quia similiter placent Deo digna peccatorum pœnitentia et fortia justorum opera.'

LEV 4:25 Multiple spaces in '4.25··Cornua altaris,··etc. Super crucem offeruntur primitiæ sanguinis qui pro peccato offertur, quia opus crucis et effectus peccatorum nostrorum perfecta remissio est. Et reliquum fundens.··Omnem scilicet pœnitentiam evangelicæ prædicationi tribuens cujus intentio est ut se corrigat et salvetur qui pœnitet. Unde in principio Evangelii Dominus inquit providenter: Pœnitentiam agite, appropinquat enim regnum cœlorum.··Matth. 3.'

LEV 4:27 Multiple spaces in '4.27··Quod si peccaverit,··etc. ORIG. hom. 2. in Levit. Faciens unum ab omnibus mandatis Domini, etc., usque ad cum agnoscit immolare sacrificium laudis. De populo,··etc. ORIG. Ad distinctionem ejus, etc. usque ad propter nos necessarium ducit. Si autem de pecoribus.··ISICH. Oblationi capræ quam offerunt qui de populo sunt, etc., usque ad de capra et ove similia præcipit.'

LEV 5:1 Multiple spaces in '5.1··Si peccaverit anima,··etc. AUG. quæst. 1 in Levit. Videtur dicere peccare hominem, etc., usque ad sed statim subjunxit: Anima quæ tetigerit aliquid immundum,··etc. ISICH. Si peccaverit,··etc. Non repetit quæ superius dixit, etc., usque ad quia alterius peccatis vel errori non debemus consentire, sed arguere.'

LEV 5:2 Multiple spaces in '5.2··Anima qui tetigerit.··ISICH. Non corporis, etc., usque ad sed potest dicere cum David: Anima nostra sicut passer erepta est de laqueo venantium Psal. 123.. GREG. lib. XXXII Moral., cap. 4 tom. 2. Juramentum proferre est voto nos divinæ servitutis alligare, etc., usque ad igni doloris ardemus.'

LEV 5:4 Multiple spaces in '5.4··Anima quæ juraverit,··etc. AUG., quæst. 2 in Levit. Quid est quod pro tacito perjurio, vel tacto morticino, vel aliquo immundo nullum sacrificium præcipitur? Pro eo vero quod quisque falsum nesciens jurat, agnam vel capram offerri decernit? an pro omnibus supradictis hoc sacrificium oportet intelligi? Omnibus enim enuntiatis intulit sacrificium expiationis. Intellexerit delictum.··ISICH. Notandum quod delictum, etc., usque ad sicut sequentia ostendunt.'

LEV 5:7 Multiple spaces in '5.7··Sin autem non potuerit,··etc. ID. Hoc adjiciamus, ut si quid horum princeps peccaverit, hircum offerat de capris, condignam scilicet pœnitentiam sibi, qui nec peccare debuit, nec communicare aliis, nec subditos ad peccandum provocare. Quod ergo evenire non debuit, indiscussum reliquit. Sin autem,··etc. ID. Qui non potest affligere se continue, etc., usque ad quia seipsum plenissime Deo sacrificat.'

LEV 5:8 Multiple spaces in '5.8··Retorquebit caput GREG., hom. in Ezech. Mors Christi ad conjunctionem sui corporis, etc., usque ad omnes nos sibi verius in ipsam mortem suam conjunxit. GREG. Retorquebit,··etc. In sacrificio Dei turtur esse debemus, ut caput nostrum ad pennulas retorqueatur, id est, sensus ad virtutes. Per caput, mentem intelligimus, quia sicut caput corpus, ita mens actiones regit. Sed caput collo inhæret, nec funditus abscinditur, quia mens nostra a carnis delectatione est separanda, non a carnis necessaria cura, nec curam carnis faciamus in desideriis Rom. 13.. Caput ergo turturis partim abscindatur, et partim collo inhæreat. Abrumpatur,··etc. Vult nos non servire corpori, sed abrumpi vel retorqueri, ne lex peccati regnet in membris nostris. Quia vero corpus nostrum non debemus odio habere, nec diaboli facturam secundum hæreticos existimare, sed menti supponere, non præcipit separari corpus a collo, utrumque enim unius ejusdemque creatura est.'

LEV 5:9 Multiple spaces in '5.9··Fundamentum,··etc. LXX, basim, quod est Evangelium, quia, secundum intentionem sacrificii Christi et Evangelii, debet sacrificium pro peccatis offerri. Unde addit: Quia pro peccato est,··nihil enim sic a peccato eripit, quemadmodum imitatio Christi et obedientia Evangelicæ prædicationis. Quod si non quiverit.··Quia non omne tempus ad pœnitentiam facile, quando scilicet ipsa pœnitentia abutimur, et fructum ejus, ad peccatum redeuntes, abolemus, legislator innuit dicens: Quod si non quiverit manus ejus,··etc. AUG. quæst. 8 in Levit., tom. 3. Quæritur utrum ubique accipiendum sit quod dictum est, etc., usque ad ut cætera omnia ab istis ad illam generalitatem pertinerent.'

LEV 5:11 Multiple spaces in '5.11··Ephi.··ISICH. Mensura est trium mensurarum, etc., usque ad non perire eos qui sub manu ejus fuerint. Non mittet in eum,··etc. Quasi: non est hæc perfecta pœnitentia, ideo oleum non habet, id est, spiritualem lætitiam hilaritatis, nec thus, quia nec confidendum est ei in orationibus: sed tradat, qui offert oblationem, sacerdoti, id est, spem salutis committat divinæ pietati. Qui pro peccato.··Quia nescit utrum boni odoris sit oratio ejus qui frequenter prævaricatur. Unde: Quis scit si convertatur et ignoscat Deus, et relinquat post se benedictionem Joan. 3.? Non sinit ergo desperare nec tamen præsumere, ne iterum negligentes sint.'

LEV 5:12 Multiple spaces in '5.12··Pugillum.··In pugillo Scriptura significatur, quo scribitur. Scriptum est autem: Non dico tibi septies, sed usque septuagies septies Matth. 28.. Per pugillum ergo innuit Deum exorandum esse, ut meminerit scriptæ misericordiæ suæ, ut eam nobis donet: sicut fratribus donari jubet; hoc enim orantem mundabit sacerdos magnus.'

LEV 5:13 Multiple spaces in '5.13··Anima si prævaricans,··etc. ISICH. Ab omni peccato abstinendum est, sed maxime ab eo quod contra sancta committitur: quantum autem sit horrendum oblatio testatur. Nusquam enim a principio historiæ, nisi hoc in loco, aries offerri jubetur, in quo necessitas et utilitas sacrificii perhibetur: non offertur hic hircus, non capra, non ovis, non par turturum, aut duo pulli columbarum. Cæremonias per,··etc. ORIG. Multæ species sanctificationis sunt. Est oleum, quo ungitur solum tabernaculum; et thymiama, de quo dicitur: Quicunque talem compositionem fecerit, peribit de populis suis:··panes quoque propositionis soli mares comedunt, qui sunt de stirpe Aaron. Mystice autem in his quæ sanctificata sunt, peccat, qui in sacro loco aliquid irreverenter usurpat, vel res divinas indigne tractat.'

LEV 5:15 Multiple spaces in '5.15··Duobus siclis.··Duo sicli, duo præcepta charitatis sunt, quibus peccator emit sibi confidentiam remissionis. Nihil enim valet pœnitentia sine gratia remissionis; unde juxta LXX aries quinquaginta siclis emitur, quia per pœnitentiam et geminæ charitatis observantiam perfecta requies acquiritur, quando remissio peccatorum datur. LXX, argenti quinquaginta siclis, siclo sancto.··Nemo enim acquirit Domini sacrificium nisi per Spiritum sanctum, quia nemo potest dicere Dominus Jesus nisi in Spiritu sancto I Cor. 12.. Quinquaginta vero Spiritus sancti adventum significat, quia die Pentecostes, id est, quinquagesima ad apostolos venit. LXX: siclo sancto.··In siclo sancto, Spiritus sancti virtutem et operationem significavit. Siculus 20 obolorum est,··vicenarius obnoxius peccati non est: unde qui de Ægypto exierunt, cum essent viginti annorum, peccati populi pœnam non susceperunt Num. 14.; mundus quippe est ab omni peccato spiritualis homo.'

LEV 5:16 Multiple spaces in '5.16··Et quintam partem,··etc. ISICH. Qui vase sancto vel cibo, etc., usque ad sic enim pro peccato nostro deprecabitur.'

LEV 5:17 Multiple spaces in '5.17··Anima si peccaverit,··etc. ID.. Videtur oblitus quod præceperat: pro quibus enim peccatis capram vel ovem offerri præcepit, nunc arietem offerri præcipere videtur; sed nec oblitus est anteriora, nec contraria præcepit: ibi enim per animam, Gentilem significavit: hic autem eum qui per ignorantiam transgreditur mandata legis. AUG. quæst. 7 in Levit. Quæritur quomodo discernitur hoc delictum ab eis quæ generaliter complexus est, etc., usque ad vel aliqua in sacris servitiis.'

LEV 5:18 Multiple spaces in '5.18··Offeret arietem,··etc. Superius præcepit ut pœnitens capram offerret, hic arietem immolari jubet, quia nihil prodest asperitatem pœnitentiæ immolare, nisi statueris in Christi immolatione plenam confidentiam habere.'

LEV 6:1 Multiple spaces in '6.1··Locutus est,··etc. Anima quæ peccaverit,··etc. ISICH. Idem peccatum est quod in sancta, etc., usque ad simile est rapinæ. ORIG. hom. 4 in Levit. Anima quæ peccaverit,··etc. Ego puto quod animam nostram, etc., usque ad: Nemo enim mittit vinum novum in utres veteres. Rem perditam,··etc. ORIG. LXX: perditionem.··Laborant hæretici in Scripturis perditionem invenire, unde possint errorem astruere: sed forte ecclesiastica verba audientes resipiscunt, et quod invenerant, perditionem esse intelligunt et reddunt, id est, auctori suo dimittunt.'

LEV 6:5 Multiple spaces in '6.5··Et quintam insuper partem,··etc. Linguam, scilicet in qua unus de quinque sensibus: hæc offertur, ut de cætero non peccet, quia per ipsam unumquodque prædictorum commissum est. ORIG. LXX: non quintam partem,··sed quintas,··ut bis quinque, etc., usque ad unum Deum referamus.'

LEV 6:8 Multiple spaces in '6.8··Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens.··ISICH. Hic de jugi sacrificio loquitur, etc., usque ad et totam vitam suam ad perfectionem componat.'

LEV 6:10 Multiple spaces in '6.10··Lineis,··non laneis, tunicam et feminalia linea vult esse, non lanea Exod. 28.. Vestis enim linea habilis et mollis est, et adhærens corpori; lanea autem aspera, quia habiles multumque cohærentes sunt animæ justitia et castitas. Linea quoque vestis facile potest haberi, sic et virtutes, si quis voluerit eas consequi. Tolletque cineres,··etc. Cinis consummatio boni operis. Cineres extra castra efferet Aaron, qui post hanc vitam bona opera per Christum pontificem magnum Deo Patri præsentant. Et ibi in favillam rediguntur, dum assistit vultui Dei pro nobis. Castra enim sunt præsens vita, in qua semper contra spirituales nequitias pugnamus Heb. 9.. Juxta altare ponuntur, dum consummatio bonorum operum in arca cordis reconditur. Altare enim in hoc loco cor significat. Gloria nostra hæc est testimonium conscientiæ,··etc. Eph. ult.'

LEV 6:11 Multiple spaces in '6.11··Indutusque aliis.··ORIG. Observandum quod aliis indumentis utitur sacerdos in sacrificiorum mysterio, et aliis quando procedit ad populum. Unde: Sapientiam loquimur inter perfectos II Cor. 1.. Et alibi: longe inferiori stola indutus, nihil judicavi,··inquit, me scire inter vos, nisi Jesum Christum, et hunc crucifixum II Cor. 1..'

LEV 6:12 Multiple spaces in '6.12··Ignis in.··AUG. quæst. 12 in Levit. Non vult ignem prorsus exstingui, sed cum usque mane arserit holocaustum, ablatis reliquis iterum renovati, quo ardeant alia quæ imponuntur. Quem nutriet sacer.··Allegorice. Mane judicatus est Christus, vespere crucifixus. Ignis ergo mane et vespere subjicitur: quia charitas Dei in nobis nutritur, dum Christum mane judicatum, vespere crucifixum, recolimus. GREG. lib. XXV Moral., cap. 7. Altare Dei cor nostrum est, etc., usque ad ut quo magis videtur Deus, magis diligatur. Et imposito holocausto desuper adolebit,··etc. AUG., quæst. 13 in Levit. Videndum est utrum nullus dies prætermitteretur, etc., usque ad quod mirum est si taceret, nec admoneret talia vespere offerri.'

LEV 6:14 Multiple spaces in '6.14··Hæc est.··Videtur legislator iterare quæ dixit, memoriam renovans repetitione mandati, et ostendens utilitatem et necessitatem legis. Interponit tamen aliquid novi in quo mandatum necessarium et inexcusabile innuit. Sicut ergo de holocaustis sacrificia iteravit, permiscens eis assiduitatem, ut est illud: Ignis in altari semper ardeat et nunquam deficiat:··sic in sacrificio similæ, id est theologiæ addit, quia oportet in loco tantum sancto, et a masculo comedi. Et coram.··Secundum quod Christus revelaverit, qui est verum altare. In his ergo theologiam constituamus quæ nobis tradidit Christus incarnatus, ut Patrem in eo, et ipsum in Patre cogitemus, et quia Spiritus est Filii et a Patre procedit.'

LEV 6:16 Multiple spaces in '6.16··Reliquam,··etc., ut non ex toto a theologia cessemus, quia summa scientiæ in futurum conversatur. In loco.··Ecclesia, quæ est introitus et vestibulum cœli, in ea oportet de divinitate loqui, unde psal. LXVII: In ecclesiis benedicite Deo,··est quisque sibi domestica ecclesia, dum a terrenis negotiis cessat: hic sibi de Deo loqui et theologiam exercere potest. Tales sunt quibus pars sacrificii datur, de Deo, scilicet, meditari et loqui.'

LEV 6:17 Multiple spaces in '6.17··Sicut pro peccato.··Simile innuit hoc sacrificium ei, quod et pro peccato et pro delicto: sermo enim de Deo maxime ad expiationem et ad emundationem animæ habetur, quando oleo et thuri, id est, eleemosynæ et orationi, sacrificium verbi Dei, id est, theologiæ, conjunguntur.'

LEV 6:18 Multiple spaces in '6.18··Mares tantum.··Non omnium est de Deo disputare, sed eorum qui nihil femineum, nihil fluxum in cogitationibus vel operibus habent. Legitimum ac sempiternum est.··De Deo enim disputare præsumere non debemus, dum per sæculares phantasias a masculorum dignitate declinamus. Omnis qui tetigerit.··ISICH. Hoc ad litteram stare non potest: nunquid enim si tetigerit homicida aut profanus sanctificabitur? nullus enim excipitur. Sed Christus, in cujus typo hæc præcesserunt, immolatur: hujus carnem qui tetigerit, id est, qui fideli corde totam spem salutis in passione ejus et resurrectione posuerit, continuo sanctificabitur. ID. Omnis qui,··etc. Omnis commemoratio Dei sanctificationem præstat. Unde: Sanctificatur autem per verbum Dei et orationem.··Sed cum dicit, tangentem sanctificari, plane ostendit quia disputando de Deo, id est, theologizando, sufficit nobis tantum tangere: qui enim vult calefieri, si manum in ignem miserit, pro calefactione adustionem sustinebit. Hæc est oblatio.··AUG., quæst. 14 in Levit. Alia sunt sacrificia quæ commemoravit in Exod., quibus per septem dies sanctificantur sacerdotes, ut fungantur sacerdotio. Aliud est quod commemorat, quod offerat summus sacerdos, quando constituitur, id est quando ungitur: unde addit: In die qua unxerit eum,··non eos, cum etiam secundos sacerdotes ungi præcipiat; hoc sacrificium est sempiternum per successionem, scilicet sacerdotum. Vel quia quod signat est sempiternum. Hæc est,··etc. Aaron mons fortitudinis, id est, Christus; filii ejus omnes fideles; dies unctionis, tempus incarnationis, quo unctus est oleo lætitiæ præ participibus suis. Ephi.··Christi humanitatem. Ephi quidem tres modios capiens significat Trinitatem, si tamen ephi Domini caro est, ut demonstretur divinitatis eminentia, et Dominicæ carnis cum ea inseparabilitas, nihilominus sacrificium perpetuum est. Una enim oblatione consummavit in sempiternum sanctificatos: unde et salvare in perpetuum potest. In sacrificio.··ORIG. Lex Moysi sacrificium est sacerdotis, etc., usque ad in quo nihil sit remissum, nihil luxuriosum Matth. 16.. Mane.··Mane cœpit passio Domini ex quo in atrio Caiphæ alapis cæsus est, et usque ad vesperum protelata est, tenebris enim eam interpolantibus, a sexta hora usque ad horam nonam in mane et vespere dividitur.'

LEV 6:21 Multiple spaces in '6.21··Quæ in sartagine.··GREG. hom. 12 in Ezech. Nullum Deo tale sacrificium est, etc., usque ad holocaustum Deo deputatur.'

LEV 6:22 Multiple spaces in '6.22··Sacerdos.··LXX: Sacerdos unctus pro eo ex filiis ejus faciet ea.··Christus enim pro Aaron est, non in loco ejus, quia transtulit in se sacerdotium, et abstulit Aaron. Ex filiis ejus,··quia de Jacob per Mariam descendit et ex eadem tribu. Qui patri.··Unus Dominus Jesus Christus, per quem omnia Rom. 11.. Dominus enim gloriæ crucifixus est, et incarnati Verbi passio est, quæ fuit in carne Christi: Qui semetipsum totum exinanivit, formam servi accipiens et obediens patri usque ad mortem crucis.'

LEV 6:23 Multiple spaces in '6.23··Omne enim.··Quæcunque in sacrificio pacificorum in hoc quoque jubet fieri. Nec quisquam.··Quod comeditur comminuitur: sacrificium Christi comminuit, qui pro peccatis mortuum dicit, cum peccatum non fecerit. ORIG. Nec quisquam comedet.··Sacrificium in hoc loco Verbum ipsum accipiendum est, et doctrina, de qua nullus edit, id est, disputat vel retractat; sed holocaustum est. Quidquid enim dixit, quidquid statuit, æterna consecratione perdurat. Sacerdos qui,··etc. AUG. quæst. 18 in Levit. Non quod imponit, etc., usque ad hoc et modo breviter commemorat. ORIG. homil. 5 in Levit. Quædam hostiarum sunt solius Dei, etc., usque ad melius ista igni reservamus.'

LEV 6:27 Multiple spaces in '6.27··Quidquid tetigerit.··Quamvis oblatio sit alterius, id est pœnitentis, sanctificabitur etsi non pœniteat. Similiter si parvulus baptizatus fuerit, qui per se nondum peccavit, mundatur ab originali Si de sanguine,··id est, si substantia carnis peccatis fuerit maculata. Unde: Vestimentum mistum sanguine erit in combustione, et cibus ignis Isa. 9. infernalis, scilicet lavabitur in loco sancto, id est spem habebit in baptismo, qui non solum præterita abluit, sed instruit ut de futuris pœnitere possit.'

LEV 6:28 Multiple spaces in '6.28··Vas autem fictile,··etc. Infirmus: scilicet, imbecillis, qui peracta pœnitentia relabitur ad peccata, his confringendus est terrore judicii.'

LEV 6:29 Multiple spaces in '6.29··Omnis masculus,··etc. Sacerdos integrum sacrificium offerens et comedens, Christus est, qui nostram pœnitentiam offert, et comedit peccatorum salutem. Carnes autem sacrificii, quia pertinent ad pœnitentiam, omnis masculus de sacerdotibus comedit, fortis, scilicet et strenuus, cui dicitur: Viriliter age, et confortetur cor tuum, et sustine Dominum Psal. 26..'

LEV 6:30 Multiple spaces in '6.30··Non comedetur,··etc. Quia ad Christum pertinet, qui propria auctoritate, et propria divinitatis virtute remissionem tribuit. Ejus enim passio, per quam nobis procuratur remissio, non fuit hominis puri, sed Dei incarnati. Ideo non editur ab hominibus, sed igne consumitur, quia remissionem dare Dei solius est, qui per ignem significatur, Deus enim noster ignis consumens est Deut. 4..'

LEV 7:1 Multiple spaces in '7.1··Delicto.··ISICH. Delictum aliquando dicit, etc., usque ad oblatio autem renum et pinnulæ epatis et femorum sanctimonia est. ORIG. quæst. 5 in Levit. Quidam dicunt esse delictum cum non facimus quod debemus: peccatum vero cum non facimus quod non debemus, sed non ubique hoc observatur.'

LEV 7:2 Multiple spaces in '7.2··Sanguis ejus,··etc. ISICH. Quæcunque fiunt in sacrificio pacificorum, in hoc quoque jubet fieri.'

LEV 7:7 Multiple spaces in '7.7··Sicut pro peccato,··etc. AUG., quæst. 20 in Levit. Peccatum est perpetratio mali, delictum desertio boni. Sicut enim aliud est declinare a malo, aliudque facere bonum, ita et aliud abstinere a bono, et aliud facere malum, et illud delictum hoc peccatum sit. Vel delictum est quod ignoranter, peccatum quod scienter committitur. ORIG., ubi supra. Sicut pro peccato,··etc. Similiter jubentur adipes arietis, usque ad id est, quod a via peccati peccatorem convertunt. Ad sacerdotem,··etc. Christum, qui pro nobis propitiatio factus est. In ipso ergo omne sacrificium ministratur, et agitur, et quod ex pœnitentia consequitur, ad eum refertur. Ipse enim, ut nos salvaret, venit dicens: Non veni vocare justos, sed peccatores Matth. 9.. Holocausti victimam.··ISICH. Non bonum scilicet aut ovium, etc., usque ad cujus respectu patientiam habemus in passionibus.'

LEV 7:9 Multiple spaces in '7.9··Habebit pellem.··Circumstantiam divitiarum, quas debent offerre vero sacerdoti, qui volunt holocaustum fieri. Sathan circumstantia divitiarum pellem nominavit, dicens: Pellem pro pelle, et omnia quæ habet homo, dabit pro anima sua Job 2.. Hanc dedit Job ut pellem, id est patientiam retineret, quæ pellis dicitur ex qua fiunt multa utilia. Et quidquid in craticula,··etc. Quia hæc theologiæ incarnationis proxima sunt, necessario offerentis sacerdotis sunt, id est Christi nati, passi, et qui resurrexit.'

LEV 7:10 Multiple spaces in '7.10··Sive oleo conspersa,··etc. ORIG. hom. 5 in Levit. Sacrificium jubetur fieri in oleo etc., usque ad alter in sartagine, tertius in craticula. ISICH. Conspersum oleo sacrificium de simila dicit, etc., usque ad filiis Aaron deputavit.'

LEV 7:12 Multiple spaces in '7.12··Si pro gratiarum actione fuerit oblatio.··Ad litteram pro gratiarum actione fit oblatio, cum quis de magna tribulatione liberatus gratias agit, sicut Moyses post transitum maris Rubri Exod. 15..Mystice quoque, qui majora crimina non commiserit, Dei misericordiæ laudes persolvit, qui se immunem ab horrendis criminibus custodivit. Et lagana azyma uncta oleo.··Panem, scilicet tenuem et latum, qui scientiam prophetarum significat. Quantum autem distat inter soliditatem panis et teneritudinem lagani, tantum inter scientiam veteris et Novi Testamenti; panes ergo sparguntur oleo, lagana unguntur, quia majus est lumen et gratia Novi Testamenti quam veteris. Coctamque similam, et collyridas olei,··etc. Divinam scilicet sapientiam, quæ coquitur igne charitatis. Nam Christus Dei sapientia propter nimiam charitatem se tradit morti.'

LEV 7:14 Multiple spaces in '7.14··Offeretur Domino, et erit sacerdotis,··etc. LXX: Et offeret de omnibus muneribus suis laudationem Dei sacerdoti profundenti sanguinem salutaris illi erit. Non enim volentis neque currentis, sed Dei miserentis est Rom. 9.. Christo autem ministranti et perficienti sacrificium primitiæ offerendæ sunt.'

LEV 7:15 Multiple spaces in '7.15··Cujus carnes eadem comedentur die,··etc. ORIG., ubi supra. Alius animæ cibus est lactis, etc., usque ad: Sint,··inquit, nova et vetera. Usque mane.··Futurum sæculum, ubi erit verus dies qui nocti hujus sæculi succedit, non vult nostram vitam imperfectam relinqui per quam nos oportet salvari: in futuro enim non licebit operari.'

LEV 7:16 Multiple spaces in '7.16··Si voto vel sponte,··etc. Omne sacrificium pacificorum, vel salutare spontaneum est, unde inter dona superius positum est. Sed gratiarum actionis vel laudis sacrificium, quamvis species ejus sit, quia rationabile est, voluntarium non dicitur: quia, cum rationales sumus, debitum quodammodo præcipuum Creatori debemus rationabile sacrificium. Eadem similiter.··Quia quidam post hujus vitæ finem aliam talem descripserunt, introducentes quoddam sæculum mille annorum in quo Jerusalem ædificatur et templum ejus, et sancta sanctorum restaurabuntur, et sacrificia offerentur. Sed si quis hoc credit, et quodammodo in mente comedit, sperans se eo tempore comedere, quod est impossibile, oblatio ejus non suscipitur, quia polluta, peccatum quoque contrahit, unde ait: Quæcunque anima tali se edulio contaminaverit,··etc. Sed et si quid,··etc. ORIG., ubi supra. Duos dies, quibus licet vesci carnibus sacrificii, etc., usque ad non ergo assumam nobis cunctorum scientiam.'

LEV 7:17 Multiple spaces in '7.17··Tertius invenerit dies.··Futurum sæculum in quo generalis resurrectio, quam Christi resurrectio significavit. Mane facto tertii diei, tunc quod reliquum est igne consumetur: quodcunque enim salutare imperfectum reliquerimus, aut malum fecerimus, tanquam ligna, fenum, aut stipula, igne consumetur: nos autem detrimentum patiemur I Cor. 3..'

LEV 7:19 Multiple spaces in '7.19··Caro quæ,··etc. ORIG., hom. 5 in Levit. Carnes sanctæ divina verba intelliguntur, usque ad et aliena immunditia pollutus est.'

LEV 7:21 Multiple spaces in '7.21··Vel jumenti.··Jumenta immunda sunt qui immundis et terrenis actionibus intenti sunt, unde fornicatores equi emissarii dicti sunt.'

LEV 7:23 Multiple spaces in '7.23··Adipem ovis,··etc. Idest nec fortis, nec innocentis, nec pœnitentis, bona intentio vel desiderium sinistra interpretatione depravandum tanquam per hypocrisim sit factum, ne quis velit meritum alterius exterminare, et quasi comedendo imminuere. AUG., quæst. 21 in Levit. tom. 3. Dixit superius, etc., usque ad sibi elegerunt mortem peccati.'

LEV 7:24 Multiple spaces in '7.24··In varios usus.··Non solum bonorum imitando opera, sed etiam malorum nobis in exemplum trahendo. Legimus enim Herodem natalis sui diem celebrasse, et epulas sanguine fœdasse Matth. 14.: tale desiderium in usum habemus ut caveamus, sed econtrario nostri natalis diem quo in paradiso fuimus, cum luctu et afflictione memoremus. Pharisæus superbiens ait: Gratias ago tibi, quia non sum sicut cæteri homines,··etc. Luc. 18. Nos econtrario dicamus: Deus, miserere mei, quia non sum similis servis tuis,··qui angelicam ducunt vitam in terris.'

LEV 7:25 Multiple spaces in '7.25··Si quis adipem,··etc. ORIG. Quasi: nemo scandalizet unum ex his minimis, qui in me credunt, etc. Sanguis comedi prohibetur, quasi, ne glorieris adversus fractos ramos, ne tu excidaris, et illi, si non permanserint in incredulitate, inserantur Rom. 11.. Sanguis autem Judæorum populus recte intelligitur: non enim ex fide neque ex spiritu Abrahæ, sed tantum de sanguine ejus descendit.'

LEV 7:29 Multiple spaces in '7.29··Qui offert victimam.··ORIG. hom. 5 in Levit. Alia littera, etc., usque ad et salutis suæ conscius gratias Domino refert. ID., ibid. Sacrificium quod dicitur salutare, etc., usque ad qui portant vasa Domini.'

LEV 7:30 Multiple spaces in '7.30··Tenebit manibus,··etc. HIERON., epist. ad Fabiolam, tom. 1. De victimis salutaribus adipem offerunt sacerdotes, etc., usque ad ut discat contemnere quæ se videt in secessum projicere. LXX: Offerens sacrificium salutare Domino, offeret munus suum Domino de sacrificio salutari ejus.··Quod exponens adjungit: Tenebit manibus adipem hostiæ.··Vel juxta LXX: manus ejus offerent ex ea Domino:··Ipsum enim oportet quæ ad salutem suam pertinent operari: quia justitia justi super eum erit, et impietas impii erit super eum Ezech. 18.. Pectusculum autem erit,··etc. ISID. Pectus datur sacerdoti, ut cogitationem mundam et doctrinæ habeat notitiam. Brachium dextrum, ut bona opera habeat, et ad pugnam contra diabolum armata manu procedat, et quod corde conceperit, operum exemplo perficiat. Datur et de privato maxilla, ut eloquentia polleat: datur et venter, ut luxuriam exstinguat, et gulam contemnat.'

LEV 7:32 Multiple spaces in '7.32··Sacerdotis.··AUG. Christi, in sacerdote figurati. Unde solus sacerdos potest sacrificium hoc perficere. Incipere enim bonum nostrum est: perficere et ad finem ducere, divinæ gratiæ est. Non est volentis neque currentis, sed Dei miserentis dirigere actiones:··unde et brachium Dei nominatur. Unde recte armum vel, juxta LXX: brachium accepit.'

LEV 7:33 Multiple spaces in '7.33··Qui obtulerit sanguinem,··etc. Christus est, qui verum sanguinem pacificorum et adipem, animas scilicet et desideria salutarium offert, qui est de filiis Aaron sacerdos scilicet singularis et in omnibus præcipuus, cui cedit armus dexter in portionem, id est, omnis actio bona et perfecta.'

LEV 7:35 Multiple spaces in '7.35··Hæc est unctio.··ISICH. Videntur ergo hæc ad unctionem sacerdotum pertinere, etc., usque ad quid autem per prædictam unctionem intellexerit in sequentibus ostendit.'

LEV 7:37 Multiple spaces in '7.37··Ista est lex holocausti,··etc. ORIG., hom. 5. Cum proposuerit legislator, etc., usque ad in qua figurarum veritas conservatur. Ista est lex,··etc. ISICH. Vides differentes conversationes quæ Deo conjungunt, honorem scilicet, sapientiæ perfectum, qui significatur per holocaustum; vel justitiam mediocrem, quæ operatur ea quæ sunt ad salutem. Sacrificia enim pacificorum vel per holocaustum vel per oblationem recte esse utilia ad sacerdotalem dignitatem lex intellexit. Unde in die qua legem unctionis mandavit, subdidit ea quæ sunt de sacrificiis simulque omnia breviter memoravit.'

LEV 7:38 Multiple spaces in '7.38··In monte Sinai.··Qui rubus vel tentatio interpretatur: similis est autem rubo tentatio: asperum enim virgultum est et difficile capitur: sic corona bonæ vitæ in tentationibus et tribulationibus vix habetur. Unde: Beatus vir qui sustinet tentationem, quia, cum probatus fuerit, accipiet coronam vitæ Jac., 2..'

LEV 8:2 Multiple spaces in '8.2··Duos arietes.··Christi passio significatur, qui est dux populi. Bene autem duo arietes immolantur, quia Christus bis nobis mysteria suæ passionis commisit: primum quando agnum mysticum in cœna comedit, secundo quando eadem mysteria in panis et vini consecratione constituit.'

LEV 8:3 Multiple spaces in '8.3··Et congregabis.··Convocavit Moyses omnem synagogam, quamvis Dominus elegisset et præcepisset, convocatur tamen synagoga: requiritur enim in ordinando sacerdote præsentia populi, ut sciant omnes et certi sint quia qui præstantior est ex omni populo, doctior, sanctior et virtute eminentior, ille eligitur ad sacerdotium. Lavit ergo eum et induit. Quali indumento? tunica, et præcinxit eum zona. Et iterum: Vestivit eum tunicam talarem Eccli. 45., vel, ut alibi legimus, interiorem II Reg. 15.. Video autem duabus tunicis indutum pontificem. Jesus autem prohibet apostolos duabus tunicis indui, cum Moyses et Jesus, id est lex et Evangelium convenire debeant Matth. 10.. Dicunt alii quod Jesus præcepit duas tunicas non habere, non esse contrarium legi, sed perfectius lege: sicut et cum lex homicidium vetat Exod. 20., Jesus vero iracundiam resecat Matth. 5.; et cum lex prohibet adulterium, Jesus vero concupiscentiam abscidit. Ego non intra hujus intelligentiæ angustiam, pontificalia sacramenta concludo: amplius mihi aliquid ex ista forma videtur ostendi. Sciebat pontifex ille, quem tunc ordinabat Moses, quia circumcisio esset spiritualis: servabat tamen et circumcisionem carnis, quia incircumcisus esse non poterat, habeba ergo duas tunicas, unam carnalis mysterii, aliam intelligentiæ spiritualis. Non enim poterat esse pontifex eorum qui tunc erant, nisi carnalia sacrificia offerret, quamvis spiritualia esse debere sciret. Convenienter ergo habebat duas tunicas. Apostoli vero qui dicturi erant: Si circumcidimini, Christus nihil vobis proderit Gal. 5., et litteralem observantiam penitus reprobaturi, merito duas tunicas habere prohibentur; sufficit eis una, et hæc interior, eam vero quæ foris est legis tunicam nolunt, quia unam Jesus et ipsam interiorem habere permittit.'

LEV 8:6 Multiple spaces in '8.6··Cumque lavisset.··HIERON., ubi supra. Jam tunc purgationem mundi, etc., usque ad ut quod mente concipimus, opere perpetremus. ORIG., hom. 6 in Levit. Lavet te Moyses, etc., usque ad quali ordine pontifex constituatur.'

LEV 8:7 Multiple spaces in '8.7··Vestivit.··HIERON., ibid. Discamus prius communes sacerdotum vestes, etc., usque ad quia in tela non potest fieri hujusmodi opus. ID. Secunda est ex lino poderis, id est talaris duplici syndone, quam Josephus vocat byssinam, hæc adhæret corpori ita arcta et strictis manicis, ut nulla in veste ruga sit, et usque ad crura descendat. Tales solent habere milites lineas quas camisias vocant, aptas membris et astrictas, ut ad omnia expediti sint. Hac sacerdotes utuntur tunica, habentes vestitorum pulchritudinem, et nudorum celeritatem, quæ dicitur linea. Tertium cingulum, serpentis pelli quam in æstate exuit simillimum, ut longum marsupium in rotundum textum, sub tegmine cocci, purpuræ, hyacinthi, et byssi: propter decorem et fortitudinem, ita polymite distinctum, ut diversos flores et gemmas artificis manu non intextas, sed additas putes. Hoc balteo inter umbilicum et pectus linea tunica stringitur, qui quatuor digitorum habens latitudinem et magna ex parte ad crura descendens, cum expeditione ad sacrificia opus est, in lævum humerum retorquetur. HIERON. Quartum est rotundum, etc., usque ad statim moriturus. ID. Sextum Hebraice, etc., usque ad in humeris portet. ID. Septimum parvulum est, etc., usque ad et una textura videntibus putaretur. ID. Octava est lamina aurea, etc., usque ad totamque pontificis pulchritudinem Dei nomen coronet et protegat. Mala autem Punica et tintinnabula in inferioribus posita fulgura demonstrant et tonitrua, vel terram et aquam et omnia elementa inter se consonantia, et sic sibi perplexa, ut sint in singulis omnia. HIERON. Hebræi quatuor colores, etc., usque ad providentia penetrat universa. ORIG., hom. 6 in Levit. In Exodo, ubi de sacerdotalibus mandatur vestibus, etc., usque ad ne sanctum detur canibus et magaritæ ponantur ante porcos Marc. 7.. Et inducens,··etc. LXX: Induit tunicam et præcinxit zonam et vestivit eum epomidem.··Incarnationem Christi exsequitur. Totum enim hominem suscepit, corpus scilicet et animam; tunicam terrenum appellavit, quia de terra est; epomidem cœlestem, quia poderis est. Et hyacinthina,··qui est color cœlestis: utrumque enim suscepit, et utrumque salvavit. HIERON. In tunica hyacinthina, mala Punica, et tintinnabula: quia tanta debet esse pontificis scientia, ut gressus ejus et motus et omnia vocalia sint, et veritatem, quam mente concepit, habitu resonet; quidquid agit, quidquid loquitur, doctrina sit. Sine tintinnabulis, coloribus diversis, gemmis, floribusque virtutum nec in Ecclesiam ingreditur, nec pontifex est. Humerale,··etc. ORIG. Imposuit Moyses pontifici, superhumerale, quod est humerorum ex circumductione vestis ornatus: humeri autem laboris et operis indicta sunt. Vult ergo pontificem in operibus esse ornatum: non enim sufficit sola scientia, sed qui fecerit et docuerit hic magnus vocabitur I Tim. III; Matth. 5.. Superhumerale.··HIER. Superhumerale et duos lapides smaragdinos vel onychinos, qui desuper humeros tegunt, interpretantur duo hemisphæria, quorum aliud super terram, aliud sub terra; vel solem et lunam qui desuper rutilant. ID. Duo lapides in superhumerali Christus et Ecclesia, duodecim apostolorum qui ad prædicationem missi sunt nomina continentes, vel littera et spiritus in quibus omnia legis mysteria; a dextris spiritus, a sinistris littera II Cor. 3.. Per litteras ad verba, per verba venimus ad sensum. Pulcher ordo ipso habitu sacramenta significans: in humeris opera, in pectore ratio, unde et pectusculum comedunt sacerdotes.'

LEV 8:8 Multiple spaces in '8.8··Quod astringens.··ORIG., ubi supra. Cinxit eum secundum facturam humeralis, etc., usque ad quia secundum opera sua cingulo virtutis utitur. Aptavit rationali,··etc. HIERON. Rationale in medio positum, terram indicat, quæ instar puncti, cum omnia in se habeat, cunctis vallatur elementis. ORIG., ubi supra. Imposuit super eum logion,, etc., usque ad nihil enim post hæc adjicitur capiti pontificis. HIERON., ubi supra. Rationale duplex, apertum et absconditum, etc., usque ad et his præcedentibus doctrina et veritas sequatur. ID. Duodecim lapides, etc., usque ad nobis scientiam demonstrante. Posuit laminam.··ID. Nihil prodest omnium eruditio, nisi Dei scientia coronetur, quæ semper est ei cum Patre: unde laminam super cidarim imposuit. ID. Imperfecta sunt omnia nisi currui quæratur auriga, et super creaturas Creator insistens regat ipse, qui condidit. Quod olim in lamina, nunc in signo crucis ostenditur: pretiosior est sanguis evangelii auro legis; tunc juxta Ezechielem signum gementibus figebatur in fronte thau Ezech. 8.: nunc portantes crucem dicimus: Signatum est super nos lumen vultus, Domine,··etc. Psal. 4. Auri lamina in fronte pontificis, et nomen Dei inscriptum; omnia quæ super terram sunt Dei arbitrio gubernari significant. Justum enim erat ut pontifex Dei, creaturarum omnium typum portans in vestibus suis, indicaret cuncta Dei misericordia indigere, et cum sacrificaret, expiaretur conditio universalis: ubi non pro liberis, parentibus, et propinquis, sed pro omni creatura voce et habitu precaretur.'

LEV 8:10 Multiple spaces in '8.10··Tulit,··etc. Ipse est Filius Dei, qui ungit et qui ungitur: ungens verbo divinitatis, secundum quod cum Patre et Spiritu sancto habet omnia communia. A Patre ungitur secundum illud: Unxit te Deus, Deus tuus oleo lætitiæ,··etc. Psal. 44.. Unxit eum Spiritus sanctus secundum Isaiam: Spiritus Domini super me, eo quod unxerit me Isa. 61.. Quæ autem Pater et Spiritus sanctus, hæc eadem facit et Filius. Ungit ergo secundum divinitatem, ungitur secundum humanitatem. Unde et Daniel oblatum illum videt, offerentem non videt, quia semetipsum offert. Unxit ergo Moyses et offert, Christi figuram gerens.'

LEV 8:11 Multiple spaces in '8.11··Sanctificant.··ORIG. Significat supernam creaturam sanctificatione nostra ditatam: id est, per carnem Dominicam ex nobis sumptam. Unde: ut notum fieret principibus et potestatibus per ecclesiam,··etc.'

LEV 8:12 Multiple spaces in '8.12··Fundens,··etc. Caput Christi divinitas. Sicut enim caput a pedibus non dividitur, sic nec divinitas Christi ab humanitate post unctionem I Cor. 11.. Unde ait: Unxit te, Deus Deus tuus,··etc. Psal. 54. Sic enim Deus ungitur et sanctificatur.'

LEV 8:13 Multiple spaces in '8.13··Filios,··etc. ORIG., ubi supra. Attende differentiam minorum sacerdotum ad majores etc., usque ad etiamsi primi nomen acceperit. Vestivitque,··etc. Filiis Aaron similes tunicæ et zonæ vel baltei et cidares vel mitræ imponuntur, ipsum enim induunt, ipso cinguntur, ipsum portant in capite; lumbi enim præcinguntur veritate, quæ est Christus, et induuntur lorica justitiæ: Christus autem justitia est sicut et galea salutis, ipse enim est salutare Dei.'

LEV 8:14 Multiple spaces in '8.14··Obtulit,··etc. ISICH. Quæ sit hujus legis virtus, etc., usque ad necessario autem filii Aaron tanquam communicantes ei sacrificio manus imponunt. AUG., quæst. 23 in Levit. Cum sacrificia pro peccatis memoraret, etc., usque ad et sanguinem fusum ad basim altaris sacrificiorum. Obtulit,··etc. ISICH. Lex sacerdotem in multis Christum figurantem, etc., usque ad ovibus præcepit. Obtulit,··etc. Mysteriorum traditionem, et pascha mysticum, quod Christus celebravit cum discipulis suis Matth. 26., significat aries: secundus nominatur, quia post agnum in cœna immolatum, seipsum obtulit; unde Aaron super caput arietis manus imposuit cum filiis suis, quia communem cœnam cum discipulis suis Christus celebravit; sed Moyses specialiter hoc sacrificium obtulit, quia plus aliis figuram Christi expressit, qui maxime sacrificium suum fecit.'

LEV 8:24 Multiple spaces in '8.24··Tetigit extremum auriculæ,··etc. Si per Aaron Christum accipimus, extremum auriculæ ejus sanguine tactum fuit, quia Patri usque ad mortem obedivit. Si sacerdotes Ecclesiæ aures eorum tangendæ sunt, pollicesque manuum et pedum, ut eminentiam actionum et gressuum Domino consecrent. Tetigit extremum,··etc. Quis sit hujus sacrificii effectus unctio aurium et manuum pedumque demonstrat: propter obedientiam quippe nostram actionesque bonas, et conversationem celebratur, ut inobedientia Adæ carentes Unigeniti obedientiam consequamur. Manus ejus,··etc. Ut in bona actione confortemur. Confortantur enim quæ unguntur, destruuntur quæ non unguntur. Ubi enim unctio non fuit sanguinis immolati, percutiebatur Ægyptus. Sed prius sacerdos, et postea filii ejus ungebantur sanguine, quia Christus primus sanguinem accepit in cœna, deinde discipulis dedit. Fudit super altare.··Cum enim bibit, et apostolis dedit bibere, intelligibilem sanguinem super altare, id est, corpus suum fudit. Ecclesia autem corpus Christi; unde Marcus: Et sumens, gratias agens dedit eis, et biberunt ex eo omnes, et dixit eis: Hic est sanguis meus novi testamenti, qui pro multis effundetur Marc. 14.. Adipem vero.··Quid hæc significent, in salutari sacrificio, vel pacificorum dictum est. LXX vero pro cauda, lumbum; pro intestinis, ventriculum; et pro reticulo jecoris, pinnam epatis ediderunt: non frustra autem etiam nunc in ariete commemorantur.'

LEV 8:26 Multiple spaces in '8.26··Canistro.··LXX, canistrum: consummationis, quæ est lingua Domini, quæ præcipuam perfectamque doctrinam introduxit. Non enim venit solvere legem, sed adimplere Matth. 13.. Hæc bene canistrum dicitur propter textum doctrinæ ejus, cum multa in parabolis dixerat. Erat autem et ferculum et mensa totius doctrinæ. Recte ergo de canistro consummationis mysticum panem proponit. Panem.··Apostolicam doctrinam, legalemque, et propheticam. Lex enim, et prophetæ, et apostoli memoriam ejus faciunt. Lex enim dicit: Hic est panis quem dedit vobis Dominus Exod. 26.. Propheta autem: Panis ejus dabitur,··etc. Isa. 33. Prophetica autem et legalis doctrina minus nutriunt quam apostolica. Unde Paulus: Posuit Deus in ecclesia primum apostolos, deinde prophetas I Cor. 12.. Apostoli autem legis et prophetarum ducunt testimonia, per quæ eis collyrida et lagana sunt subjecta. Et armum GREG. lib. I Regist., ep. 24. Sacerdos ex præcepto legis armum dextrum, etc., usque ad et in sequentibus Moyses dicit.'

LEV 8:29 Multiple spaces in '8.29··Tulit pectusculum.··AUG., quæst. 23 in Levit. Superius quia generaliter præcipiebat, etc., usque ad a principio enim dicitur: Ipse tibi quæ ad populum, tu illi quæ ad Deum.'

LEV 8:30 Multiple spaces in '8.30··Assumesque unguentum.··ID., quæst. 24. Quæritur post mortem Mosi quis ungebat sacerdotem, etc., usque ad obsequendo non excellendo. Aspersit,··etc. Quæcunque in nobis sunt bona ad eum tanquam caput nostrum reducenda sunt; unde: Pro eis ego sanctifico meipsum, ut sint et ipsi sanctificati in veritate.··Aperte igitur, sanctificationem,··passionem suam dixit, quæ sanctificatio datur nobis. Et super filios AUG. Non apparebat quis filiorum summo sacerdoti succederet. Non enim primogenitum vel majorem definit Scriptura, nisi in aliquo divino judicio fiebat, quamvis ex contentione venisse videatur, ut postea plures fierent sacerdotes summi, quia contendentibus excellentioribus litis finiendæ causa pluribus honor ipse tribuebatur.'

LEV 8:31 Multiple spaces in '8.31··Panes quoque.··Carnes cum panibus comedi præcepit, ut intelligamus corpus Christi, qui caro est, et panis qui de cœlo descendit Joan. 6., et hoc in ecclesia tantum debet celebrari.'

LEV 8:32 Multiple spaces in '8.32··Quidquid autem.··Hoc videmus in Ecclesia fieri, et quæ inconsumpta remanserint ignibus tradi. Non dicit autem, quotquot diebus inconsumpta remanserint, ut semper, si remanserint, tradantur igni: innuens, ut si a comestione sacrificii deficimus, nec perscrutari valemus, utrum ea quæ videmus, ipsum corpus Domini sint, non tamen relinquamus, sed igni tradamus, ut comedat Spiritus sanctus quod non possumus. Comedit autem, cum cogitamus ei possibilia esse quæ non possumus.'

LEV 8:33 Multiple spaces in '8.33··De ostio.··Significat quia toto tempore præsentis vitæ non est de tabernaculo recedendum, sed Dei servitio insistendum. AUG., quæst. 24 in Levit. Ad ostium tabernaculi testimonii, etc., usque ad habitatio quippe hoc nomen accepit. Septem enim,··etc. ISICH.. Quinquagesima septenario in se multiplicato, etc., usque ad observantes custodias Domini, etc.'

LEV 8:36 Multiple spaces in '8.36··Feceruntque,··etc. Aaron conjungitur filiis, nec exit de janua tabernaculi. Ipse enim erat prædicandus, et in eis prædicaturus, sicut ipse consecrat et in membris consecratur.'

LEV 9:1 Multiple spaces in '9.1··Octava die,··etc. Octava dies post dedicationem significat diem Pentecostes, quo Spiritus sanctus advenit Act. 2.. Septem vero a dedicatione dies innuunt septies septem dies, qui fuerunt a resurrectione usque ad Pentecosten, scilicet 49, addito quasi octavo ipso die Pentecostes. Pentecoste quæ contigit die resurrectionis, gerit figuram futuri, et consummationis sæculi præsentis, quia septem volvitur diebus. Oportebat enim ut eadem die adveniret Spiritus, qua resurrexit Christus. Tunc ait vocari Aaron et filios ejus, et majores natu: tunc enim convocatum est Ecclesiæ spectaculum, in qua est Aaron, id est, Christus et filii ejus qui altæ sunt conversationis, et ideo sacerdotii ministri, et majores natu, id est, presbyteri: ex his enim corpus Ecclesiæ consistit.'

LEV 9:2 Multiple spaces in '9.2··Tolle de,··etc. Accipit Aaron vitulum in holocaustum et arietem, et offert Domino. Tunc enim Christus sacrificium suum notificavit, cum Spiritus adveniens Parthos, Medos, Elamitas, et omnium gentium primitias ad apostolorum cœnaculum colligit Act. 2.. Vitulum offert Aaron et arietem, quando doctores Ecclesiæ mysteria passionis annuntiant, et pro salute humani generis celebrata insinuant. Tollite.··Hircum obtulerunt apostoli die Pentecostes quando Petrus pœnitentiam annuntians inquit: Convertimini et agite pœnitentiam.··AUG., quæst. 26 in Levit. Accipite hircum ex capris unum, etc., usque ad ubi autem universi, ibi et singuli, sed non convertitur.'

LEV 9:6 Multiple spaces in '9.6··Iste sermo,··etc. Sermonem, scilicet rem imperatam. Hoc facite in meam commemorationem Luc. 22.. Sermonem autem dicit, quia plus in sermone consideratur vel constitit hujus dispensatio mysterii, et maxime Dominico verbo ea quæ apparent in aliud majus et intelligibile tranferente. Unde et de manna ait: Hic est panis quem dedit vobis Dominus ad comedendum, hic est sermo quem constituit Dominus Exod. 16.. In his ergo significat quia sanctum mysterium illis agentibus et Dominicam cœnam celebrantibus advenit Spiritus sanctus. Erat enim dies Dominicus, in quo oportebat apostolos sacra celebrare mysteria: quorum sequentes traditiones Dominicam diem divinis conventibus deputamus. Similiter et Christum post resurrectionem per mysticam cœnam et panis fractionem invenimus manifestum.'

LEV 9:7 Multiple spaces in '9.7··Et immola pro peccato,··etc. AUG., quæst. 27 in Levit.. Alia littera, etc., usque ad non est necesse super holocaustum imponi. Offer holocaustum,··etc. Non dicit holocaustum consummationis, ut supra, quando oblatum est ut sanctificatione consummaretur, ut sacerdotio fungeretur, quo fungebatur. Notandum sane cum pro populo offeruntur sacrificia et pro peccato sacrificia esse jussa offerri, et holocaustum et sacrificium salutaris. Pro sacerdote vero oblatum fuisse pro peccato, et holocaustum consummationis, non salutaris. Sed consummationis oblatum est, quando sanctificati sunt sacerdotes. Et hæc obtulit Moyses pro Aaron et filiis suis, postea vero Aaron jam sacerdotio fungens præcipitur pro se offerre vitulum pro peccato, et arietem in holocaustum non consummationis; tunc enim offerebatur ut sanctificatione consummaretur, et sacerdotio fungi posset, quo cum fungebatur, non erat necesse iterum consummare.'

LEV 9:8 Multiple spaces in '9.8··Statimque,··etc. ISICH. Qua causa hæc etiam hic sacrificia peragantur superius diximus, etc. usque ad unde in persona sacerdotis utrumque perspicimus oblatum. AUG., ubi supra. Movet etiam quod cum faceret Aaron dona populi quæ supra memorantur, etc. usque ad utrumque ex utroque animante, quasi pectuscula dixerit.'

LEV 9:15 Multiple spaces in '9.15··Et pro peccato,··etc. ISICH. Cujus hæc figuram habeant, etc., usque ad et quæ docerent Ecclesiam meditari non cessabant. Extendens manum,··etc. AUG., Quæst. 28 in Levit. Ad altare stans deserviebat, etc., usque ad qui ibi gradus prohibuit esse.'

LEV 9:22 Multiple spaces in '9.22··Sicque completis et cætera.··ISICH. Evidenter omnem figuram Ecclesiæ vult exponere, etc., usque ad sequentia demonstrant.'

LEV 9:23 Multiple spaces in '9.23··Ingressi autem Moyses et Aaron tabernaculum testimonii,··etc. ID. Quia de intelligibili tabernaculo, etc., usque ad idoneus est ut præstet benedictionem. Ingressi autem.··Præmisit ingressi,··et subdit egressi,··quia sacerdos ingreditur tabernaculum, quando pro se vel pro populo orat, vel divinæ contemplationi vacat; egreditur cum docet, vel benedicit populo, vel cum ad conscientiam redit perscrutando se, ne forte in prædicatione offendat. Apparuitque gloria Domini.··In specie ignis, sicut in die Pentecostes, unde subdit: Et egressus est ignis a Domino.··Unde et Lucas: Apparuerunt illis dispertitæ linguæ, tanquam ignis. Omni multitudini,··etc. Cui simile Lucas ait: Facta autem hac voce convenit multitudo, et mente confusa est Act. 2.; non solum convenit, sed expavit. Unde hic sequitur: Obstupebant autem et mirabantur, etc. Qui erant super altare.··Invenit quia necesse sit prædicta sacrificia, et eorum expositiones superponere intelligibili altari corporis Christi, ut illuc suspiret nostra intentio, et tunc nutrimenta intelligibilis ignis, id est Spiritus sancti, aderunt, de quo dictum est: Dominus Deus noster ignis consumens est Deut. 4..'

LEV 10:1 Multiple spaces in '10.1··Arreptisque Nadab.··AUG. quæst. 31 in Levit., tom. 3. Exeunte a Domino igne mortui sunt filii Aaron, etc., usque ad tormenta patientur. Arreptisque,··etc. ISID., quæst. in Levit., tom. 5. Alienum ignem offerunt, etc., usque ad ne vitiis flagremus. ISICH. Hic eos qui aliena docent, etc., usque ad unde vitam poterant promereri. AUG., ubi supra. Alia littera, etc., usque ad per quos nobis Scripturam dedit.'

LEV 10:4 Multiple spaces in '10.4··Vocatis autem Moysi, Misæle et Elisaphan.··Misæl, Dei attrectatio.··Elisaphan, sive Elzaphan, Dei illuminatio,··vel Dei speculum.··His jure præcipitur ut tollant Nadab et Abiu extra castra. Hi enim sanctos significant, qui a Deo illuminati ipsum manibus fidei attrectant, et Deum perfecta fide contemplantur. Unde bene filii Oziel dicuntur, qui significat Evangelium:··unde patruelis Aaron fuisse dicitur, quia magna cognatio est Evangelii et Legis. Evangelium namque expositio est Legis: filii autem Evangelii hæreticos vere mortuos a castris Ecclesiæ detrudunt. Vel Misadai et Elisaphan primus attrectatio Dei,··id est Misadai; Elisaphan interpretatur specula Dei mei.··Quicunque scit attrectare Deum, et speculari Christi scilicet carnem et divinitatem, sicut Thomas qui manu contrectans carnem dicebat: Deus meus et Dominus meus Joan. 20., potest ignem alienæ doctrinæ auferre a facie sanctorum, id est sacerdotum. Tunicæ sacerdotum, conversatio et vita qua sacerdotii induuntur habitu. Abjiciuntur ergo cum sacerdotio a consortio sacerdotum et etiam populi. Unde addit, extra tabernaculum,··id est, ecclesiam populi, filii patrui Aaron hæc faciunt. Aaron,··id est David, per quem prophetiæ intelliguntur, quæ Christum manifestum faciunt, et quodammodo ignorantibus pariunt. Frater autem prophetiæ Evangelium est; quæ enim in Evangeliis facta sunt, a prophetis prædicta sunt. Filii ergo fratris patris Aaron, id est Evangelii, tales ejiciunt. Unde: Si quis venit ad vos, et hanc doctrinam non affert, nolite eum recipere in domum II Joan..'

LEV 10:6 Multiple spaces in '10.6··Capita,··etc. Ad litteram. Quia nuper fuerant Deo consecrati, præcipit ut sancta vestimenta non deponant, sed parati servire Deo assistant. Allegorice autem, ne in Christo divisionem personarum faciant. Caput enim Christi Deus est, Christus autem ex divinitate constat et humanitate; capitis enim, id est divinitatis tiara humanitas est, qua tecta fuit velut pileo divinitas; hæc non est auferenda, nec divisio personarum in Christo prædicanda, sed duarum substantiarum una persona. Capita vestra,··etc. AUG., quæst. 32 in Lev. Ne scilicet cidares deponant, etc., usque ad unde addit: Fratres vestri et omnis domus Isræl plangant incendium.··ISICH. Non ignoramus quid cidares significent, etc., usque ad de qua: Unctio ejus docet vos de omnibus.'

LEV 10:9 Multiple spaces in '10.9··Vinum et omne quod inebriare.··ID. Usque nunc hanc legem Ecclesia custodit, etc., usque ad id est spiritualiter inspirasse. Vinum et omne quod,··etc. Ab iis quæ statum mentis dejiciunt vel evertunt abstinere jubentur, quando tabernaculum ingrediuntur. Nos autem nunquam inebriemur, sed semper mente et corpore sobrii simus. Quando intrabitis.··AUG., quæst. 33. Quando ergo eis licebat bibere, etc., usque ad ut hoc sit officium sacerdotum legitimum æternum in progenies eorum.'

LEV 10:10 Multiple spaces in '10.10··Ut habeatis scientiam discernendi.··AUG. Hoc et ambigue positum est, etc., usque ad an potius ad utrumque referendum est?'

LEV 10:12 Multiple spaces in '10.12··Tollite sacrificium,··etc. ISICH. Quod pectusculum confidentiam, etc., usque ad quæ autem ad pacifica et salutaria pertinent, totius populi sunt. Tollite,··etc. Arcana, scilicet et profunda Scripturæ sacramenta, quæ vulgus non capit, retinenda ac comedenda sunt perfectis; juxta altare,··id est juxta Dominicæ passionis fidem et auctoritatem.'

LEV 10:14 Multiple spaces in '10.14··Pectusculum,··etc. AUG., quæst. 34. Pectusculum.··Quamvis singulis singula nomina data sint, etc., usque ad de pectusculo imponebatur altari.'

LEV 10:16 Multiple spaces in '10.16··Inter hæc.··ISICH. Quia omne peccatum per pœnitentiam deletur, et qui prædictum peccatum alterius doctrinæ et blasphemiæ commiserunt, salvati non sunt, causam mortis eorum legislator exponit. Inter hæc hircum,··scilicet quia non comederunt filii Aaron quod pro peccato erat in loco sancto, id est pœnitentiam peccati commissi in ecclesia peragi non fecerunt. Quibus hoc præceptum est, quos Christus in Ecclesia vicarios suos constituit. Ipse enim oblationis suæ sanguinem, quæ pro nostro sanguine oblata est, in sanctum, id est in cœlum, in conspectu Patris obtulit. Debet autem comedi hoc sacricium in loco sancto, id est ecclesia, in propitiationem peccatorum, unde addit: Quemadmodum præceptum est mihi,··id est sicut præcepi. Moyses enim gerit personam Christi. Exustum reperit, quia in Spiritum sanctum peccaverant, ab intelligibili igne Spiritus sancti oblatio pro pœnitentia ablata est. Voluntarie enim peccantibus non relinquitur hostia pro peccato Heb. 10.. Nam sicut vera pœnitentia veniam promeretur, ita simulata Deum irritat: quia Spiritus sanctus disciplinæ effugiet fictum Sap. 1.. Hoc autem sancti Patres irremissibile peccatum, et blasphemiam in Spiritum sanctum dixerunt, in sceleribus usque ad finem vitæ perseverare, de salute sua desperare, de potentia et misericordia Redemptoris diffidere. ADAMANT. Non peccare solius Dei est, etc., usque ad nisi verum et sincerum. AUG., quæst. 36 in Levit. Sane quoniam sex pecora præcipiuntur offerri pro populo, etc., usque ad quæ omnia fuerant pro peccato.'

LEV 10:19 Multiple spaces in '10.19··Respondit Aaron,··etc. In persona Ecclesiæ, cujus figuram gerit, sicut et Christi, videtur Aaron dicere hoc. Quasi, quia post adventum Salvatoris deputati sunt ministare, et pro pœnitentia offerre, et propheticam vitam exponere. Aliter: Docentes perierunt et in eis hæc Ecclesiæ acciderunt, ut sacerdotum et magistrorum lugeret mortem, unde comedere hodie pro peccato non potuit, nec orare: Domino autem displicebat. AUG. Respondit Aaron,··etc. Si hodie obtulerunt quæ pro peccato illorum sunt, etc., usque ad Hoc autem quare sit factum, respondit Aaron, et placuit Mosi. Hodie.··Quasi dicat: si ante remissionem Salvatoris hoc peccassent, forsitan ignosceretur, cum nondum mundo scientia manifestaretur: unde, Si non venissem, et locutus eis fuissem, peccatum non haberent; nunc autem excusationem non habent de peccato suo Joan. 15..'

LEV 11:1 Multiple spaces in '11.1··Locutus est Dominus.··ISICH. Quidquid a Deo factum ipsa institutionis auctoritate mundum est. In animalibus igitur mores pinguntur hominum, et actus, et voluntates, ex quibus fiunt mundi vel immundi. ID. Dixit Dominus ad Nœ: Omne quod movetur et vivit, erit vobis in cibum Gen. 9., etc. In Genesi quoque dictum est: Vidit Deus cuncta quæ fecerat, et erant valde bona Gen. 1.. Hic autem quædam prohibentur, velut mala, et immunda decernuntur. Non sunt tamen ista contraria sibi: nam et Judæorum gastrimargiam ad modicum Dominus reprimit, et spiritualis præceptorum expositio quales debeant esse instruit. Lex enim nutrimentum est animæ rationalis rationabiliter intellecta. Sicut autem in superioribus per oblationes figuravit offerentes, sic nunc per ea quæ comeduntur exprimit comedentes.'

LEV 11:3 Multiple spaces in '11.3··Omne quod habet,··etc. ISID. In piscibus quidquid pinnulas et squamas non habet, abominabile est: aspera pro mundis habentur. Hispidi enim et hirsuti, firmi, et graves hominum mores approbantur. Qui sine his sunt, immundi dicuntur, quibus leves et lubrici, infirmi et effeminati mores adjiciuntur. Pinnulas quoque conjungit et squamas; quicunque enim pisces pinnati sunt et squamosi. Si quibus ignorantia solubilis est, his et cognitio sublimis et vita cœlestis: qui autem tales non sunt, cum his nec cibum sumere. Moraliter. GREG. Pisces qui pinnulas habent et squamas, dare saltus super aquas solent. In pinnatis ergo piscibus electæ animæ figurantur, quæ solæ in cœlestis Ecclesiæ corpus transeunt; quæ pinnulis virtutum fultæ per cœleste desiderium saliunt ad contemplationem, quamvis in se relabantur per carnis fragilitatem. Soli ergo in electorum corpus quasi cibus electus transeunt, qui dum imis serviunt, mentis saltibus superna conscendunt, ne semper in profundis curarum lateant, ubi nullam amoris summi, quasi liberi æris, curam habent. Qui ergo rebus temporalibus occupantur, tunc bene exteriora disponunt, cum sollicite ad interiora refugiunt, nec perturbationis strepitus diligunt, sed apud semetipsos intus in tranquillitatis sinu requiescunt.'

LEV 11:10 Multiple spaces in '11.10··Quidquid pinnulas,··etc. Sunt etiam pisces testam pro pelle habentes, quorum squama auferri non potest, quia nec verbo Dei squamas ignorantiæ deponunt, nec cultrum spiritus suscipiunt: et quamvis in mari baptismi inveniantur, vel in pœnitentiæ fluminibus, abominabiles sunt tamen in his quæ moventur et vivunt in aquis, quia regenerationem et vitam, quam in baptismo acceperunt, vivendo male corrumpunt.'

LEV 11:11 Multiple spaces in '11.11··Carnes.··RAB. in Levit. Cum suem prohibet, etc., usque ad quærentes tenebras noctis.'

LEV 11:13 Multiple spaces in '11.13··Hæc sunt quæ de avibus,··etc. ISICH. Quæ ad contemplativorum vitam pertinent, adjungit, etc., usque ad mulierculas peccatis oneratas.'

LEV 11:14 Multiple spaces in '11.14··Vulturem juxta genus suum.··ID. Qui bellis gaudet. Unde sequitur exercitum, expectans cadavera mortuorum: non debet enim alieno luctu pasci, qui dat operam contemplationi.'

LEV 11:16 Multiple spaces in '11.16··Struthionem.··Struthio avis est, sed volare non potest, et semper circa terram est, sicut quidam Deo militantes et sæcularibus negotiis se implicantes Job XXXIX; II Tim. 2.. Noctuam.··Hanc aiunt in nocte acute videre, et parum in die. Tales sunt qui Legis gloriantur contemplatione, et Evangelii lucem capere non valent. Nycticorax.··In nocte tantum rapit. Tales sunt gentes noctis operibus inhiantes, quæ sunt fornicatio, immunditia, impudicitia Gal. 5.. Larum.··Larus est animal tam in aqua quam in terra habitans: volat enim et natat. Huic assimilantur qui circumcisionem et baptismum venerantur. Accipitrem.··Accipiter inter rapaces est aves, sed mansuescit, et rapinam cum hominibus operatur. Hunc imitantur qui mansueti videntur, sed cum potentibus et avaris atque rapacibus rapere nituntur. Mergulum et ibin.··Hæc longi colli sunt, et cibum ex profunditate terræ vel aquæ ut dicitur trahunt, nec imitanda sunt. Qui enim contemplationi vacat ad superiora debet tendere, nec de inferioribus sollicitus esse.'

LEV 11:19 Multiple spaces in '11.19··Upupam.··Hæc lugubris est et luctum amans. Sæculi autem tristitia mortem operatur. Qui autem Deum diligit, debet gaudere, sine intermissione orare, in omnibus gratias agere I Thess. 5.. Vespertilio.··Quæ circa terram volat, pennis pro pedibus utitur: quod alienum est ab eis qui contemplantur, ne contemplatio eorum in terrenis occupetur.'

LEV 11:20 Multiple spaces in '11.20··Omne de volucribus quod graditur super quatuor pedes,··etc. Qui contemplativis videntur esse similes, sed tanquam reptilia terrenis inhærent concupiscentiis, etiamsi in quatuor pedibus ambulent, id est si evangelicam prædicationem simulent, quæ vocat ad pœnitentiam; quia non vere socialem amplectuntur vitam, voluptatibus servientes, abominabiles sunt.'

LEV 11:21 Multiple spaces in '11.21··Quidquid autem ambulat,··etc. Quia cum sint in carne, non secundum carnem ambulant II Cor. 10., sed a sordidis actionibus exsiliunt, et terrenis hominibus permiscentur, ut instruant et doceant: sicut Dominus cum peccatoribus et publicanis Matth. 9.. Habere nos oportet crura sublimiora pedibus, ne claudicemus utroque pede, sicut Judæi in lege et prophetis; sed crura habeamus recta, sicut Cherubin, de quibus dicitur: Crura eorum recta, et pennati pedes eorum Ezech. 1..'

LEV 11:22 Multiple spaces in '11.22··Brucus.··Qui exsilit, sed minus quam attacus, vel locusta, quæ magis exsiliunt. Tales sunt, qui cum peccatoribus conversantur, ad conversationem, non ad consensum vel imitationem. Ophiomachus.··Qui pugnat cum serpentibus, nobis autem pugna est cum antiquo serpente et angelis ejus Apoc. 12..'

LEV 11:25 Multiple spaces in '11.25··Ut portet.··Sicut qui dicit malum bonum, et amarum dulce Isa. 5.: laudando enim malum a quo prohibere debuerat, suum facit et portat.'

LEV 11:26 Multiple spaces in '11.26··Omne animal quod.··ISICH. Nullum peccatum præterit lex; quæcunque in Evangelio prohibentur Legis ænigmatibus exprimuntur, ut in ore duorum testium stet omne verbum Matth. 18., et in utraque lege laudes Deum, et, sicut prohibet, fugias malum.'

LEV 11:27 Multiple spaces in '11.27··Quod ambulat super manus,··etc. Qui evangelicam conversationem migrat, sed manibus ambulat, turpis, scilicet, lucri causa manus imponens I Tim. 4., hic recte omnibus bestiis comparatur, ut vel adulterum dicas, vel avarum, homicidam et similia: omnibus enim per pravam manus impositionem communicat.'

LEV 11:28 Multiple spaces in '11.28··Qui portaverit hujusmodi cadavera.··Falsa dicendo testimonia. dignum dicendo indignum, et mundum immundum.'

LEV 11:29 Multiple spaces in '11.29··Mustela.··Ingluviem. Mus enim pro ventris ingluvie nulla vitat pericula. Crocodilus.··Qui duræ cutis et malitiosus luto pascitur.'

LEV 11:30 Multiple spaces in '11.30··Chamelæon.··Miserescit, et præ infirmitate mansuetum se fingit, cum crudele sit. Talpa.··Animal cæcum de terra genitum. Creatur enim, ut aiunt, de terra compluta et lutulenta, sed prius corrupta.'

LEV 11:31 Multiple spaces in '11.31··Qui tetigerit,··etc. Si naturaliter essent immunda, immundus esset viventia etiam qui tangeret. Morticina talium actiones sunt, id est, dolus, furtum, duplicitas, et hujusmodi in quibus mors animæ.'

LEV 11:32 Multiple spaces in '11.32··Et super quod,··etc. ISICH. Admirabili divisione utitur legislator, etc., usque ad tam vas ligneum quam vestimentum.'

LEV 11:34 Multiple spaces in '11.34··Omnis cibus,··etc. Cibum et potum opera bona intelligit, ideo dixit: Cibus quem comedetis, et liquens quod bibitur,··etc. Quia malarum actionum et cibus et potus prohibetur, ne quis participet. Si ergo bonis actionibus, quæ sunt in omni vase, id est in omni homine, quodlibet morticinum inciderit, necessario immunda actio erit. Si enim bonæ actioni, superbia, dolus, hypocrisis vel quodlibet morticinum, id est, participanti mortem inferens inciderit, et hic immundus erit: bonam enim actionem mala incidens intentio polluit. Si fusa fuerit super eum aqua.··AUG., quæst. 37 in Levit. De vase, scilicet quod factum est immundum de morticinis immundis si forte aquam habuit. Aqua.··Baptismi: est enim sermo de baptizatis; de infidelibus autem mentionem non facit. Unde Paulus: Scripsi vobis non commisceri fornicariis I Cor. 3., non utique fornicariis hujus mundi, etc.'

LEV 11:35 Multiple spaces in '11.35··Sive clibani.··Per hoc magistri designantur, in quibus cibi sacræ doctrinæ coquuntur operatione et igne Spiritus sancti. Nec mirum: Moab enim lebes appellatur: Moab olla spei meæ Rom. 2.. Chytropodes,··etc. Quia qui docent non furari, furantur; et qui prædicant non mœchari, mœchantur: doctrina tamen munda est. Unde fontes et cætera.'

LEV 11:37 Multiple spaces in '11.37··Si ceciderit.··ISICH. Nihil indiscussum relinquit, etc., usque ad si quodlibet morticinum super eos ceciderit, fiunt immundi.'

LEV 11:39 Multiple spaces in '11.39··Qui cadaver ejus tetigerit, immundus.··ISICH. Iniquorum vitam debemus abominari, justorum imitari. Qui enim vitam malorum tetigerit, immundus erit, donec pœnituerit.'

LEV 11:40 Multiple spaces in '11.40··Qui comederit.··Id est, quasi advocatus defenderit, et in se auxiliando transtulerit, lavet vestimenta sua, id est actiones pravas, donec pœnituerit.'

LEV 11:41 Multiple spaces in '11.41··Omne quod reptat super terram.··Hoc superius legislator exposuit, sed ad frequentationem meditandæ legis monendo auditorem, repetit.'

LEV 11:47 Multiple spaces in '11.47··Et sciatis quid comedere.··Non hi cibi nos mundant vel polluunt, sed nos ipsi: vivificamus enim quæ comeduntur, et quemadmodum omnis cibus bonus I Petr. 2., et nihil rejiciendum, quod cum gratiarum actione percipitur; sic ea quæ comeduntur, id est quæ nutriunt animam, bonas scilicet actiones, nos vivificamus, si bene utimur: si male, mortificamus. Qui enim ex rapina facit eleemosynam mortificat eam, et aufert ei potentiam; et qui abstinent a cibis, fratribus vero detrahunt, mortificant abstinentiam.'

LEV 12:2 Multiple spaces in '12.2··Mulier si suscepto semine.··ISID., quæst. in Levit., tom. 5. Septimana est præsens vita, etc., usque ad nec in futuro purgabitur. Immunda erit.··ISICH. Quia scilicet sator immundus, ut hæres Adæ, qui per transgressionem immundus, et ita uxori mistus. Postquam enim exiit de paradiso cognovit uxorem suam, et ita propagatur humanum genus. Septem diebus.··ID. Quia Adam, etc., usque ad quando Adam separatus a paradiso in hanc miseriam decidit. Die octavo,··etc. ID. Dies octavus, etc., usque ad Inobedientia autem immunditiam nobis sordemque contraxit.'

LEV 12:4 Multiple spaces in '12.4··Triginta tribus diebus,··etc. ID. septem additis, etc., usque ad incertum est enim an feminam, an marem pariant. AUG., quæst. 40 in Levit. Quæ differentia est inter septem dies, etc., usque ad in feminæ octoginta. Omne sanctum non tanget.··Quid sanctuarium vult intelligere cum tabernaculum nonnisi sacerdotes debeant ingredi, et usque ad velum secundi: ultra velum autem, ubi erat arca, summus tantum sacerdos introibat? Forte ante tabernaculum, ubi altare sacrificiorum est, potuit dici sanctuarium. Nam sæpe sanctus locus appellatur etiam atrium, cum dicitur: In loco sancto edent ea.··Illuc forsitan intrabant mulieres dona sua offerentes, quæ altari imponerent.'

LEV 12:6 Multiple spaces in '12.6··Cumque expleti fuerint.··Intentionem aperit, quia scilicet, pollutionem naturales motus non faciunt, sed peccatum, de quo dicit David: Ecce enim in iniquitatibus conceptus Psal. 50., etc., Matrem naturam appellans, et immunditiam peccati Adæ et Evæ in totum genus humanum descendisse significans. Ideo Moyses, completis diebus purificationis holocaustum, et pro peccato præcepit immolari; evidenter ostendens quia imago Dei perfectionem tribuit generi nostro. Nam formationem dies mundationis ostendunt, perfectionem holocaustum. AUG., ubi supra. Nunquid peperisse peccatum est? etc., usque ad non ut dicerent super filio aut super filia, sed pro filio aut filia. Notandum autem quam pauper Dominus nasci voluerit, ut non pro illo offerretur agnus et pullus columbinus aut turtur, sed par turturum aut duo pulli columbarum secundum Evangelium, quod scriptura Levitici tunc jussit offerri, si non habuit agnum manus offerentis, quod satis est magnum. BEDA, in Lev., tom. 2. Dominus noster non solum homo, etc., usque ad et post in cœlestem Jerusalem bonorum operum victimis Domino commendata perveniet.'

LEV 12:7 Multiple spaces in '12.7··A profluvio,··etc. Tanquam aliquis quærat, unde mundabitur quæ legitime generavit? ait, a profluvio sanguinis sui,··hoc est inobedientia, unde immunditia et pœna profluxit, per meditationem et contemplationem legis, cujus negligentia hominibus immunditiam invexit.'

LEV 13:1 Multiple spaces in '13.1··Locutusque est Dominus.··ISID. Semel loquitur Deus, et duo audiuntur: Spiritum audit Moyses, ut sublimior; litteram, Aaron, ut inferior, qui litteram nuntiat populo. Unde ipse loquetur ad populum, et erit os tuum, tu autem eris in his quæ ad Deum pertinent Exod. 4..'

LEV 13:2 Multiple spaces in '13.2··Homo.··ID. Aliquando excellenter accipitur, qui Dei imaginem et naturæ servat dignitatem. Aliquando peccator, in quo dignitas deformatur, sicut hic. In cujus carne,··etc. In carne et cute lepram portat, qui carnalia vel exteriora suadere certat, ut Corinthiani, qui putabant resurrectionem futuram in voluptate carnis: et in fide manentibus, quamvis carnaliter vivant, non imputari peccata. Aut quasi lucens.··Lepra alia nimis vel moderate obscura, nondum effervente passione, quæ nimia indiget deliberatione. Alia nimis clara et perspicua, cujus aperta cognitio. Plaga lepræ.··ISID. Lepra falsa doctrina; leprosi hæretici, qui unitatem veræ fidei non habentes, varios doctrinæ profitentur errores, vera falsis admiscentes et Ecclesiam, sicut lepra corpora, irradiando commaculant. In corpore lepram gerit, qui Ecclesiæ detrahit, sicut Carpocratiani, qui negant resurrectionem carnis, et Novatiani, qui nuptias damnant, et peccantibus auferunt pœnitentiam. Vel ad unum quemlibet filiorum ejus,··etc. Cognatorum secundum spiritum, a quo habet sacerdotium, quibus inest perfecta et plena prophetia, ut discernere possint subtilia et animæ motus absconditos.'

LEV 13:3 Multiple spaces in '13.3··Pilos.··Cogitationes, quibus anima ornatur, mensque contegitur, a qua generantur, sicut caput capillos generat, quibus ornatur et tegitur. Unde capilli capitis vestri omnes numerati sunt Matth. 10.. Inde Nazaræi caput non tondent Num. 6., quia superfluas cogitationes non habent, sanctas autem deponere sanctum, damnum est. Humilior carne,··etc. Humilior seipso: unde recte veniam non meretur. Vinci enim ab alio majori, portabile est; bonum autem a Deo præceptum non operari dividit enim Dominus prout vult, ut seipso quispiam deterior fiat, hoc importabile est.'

LEV 13:4 Multiple spaces in '13.4··Recludet eum.··Secundo recluditur, ut studiose inspiciatur, et duplici probatione transacta districtum judicium fiat. Manifestum enim erat peccatum sacerdoti, sed animum consentire passioni nesciebat, sed conjiciebat: ideo iterum inspiciebat. Hinc Dominus post negationem, animum Petri quomodo se habeat tertio interrogat Joan. 11., ut non cito judicemus, sed frequenter inquiramus. Septem diebus recluditur. Septenarius enim præsentis vitæ plenitudinem signat, quæ septem diebus agitur, quo impleto, peccatum et servitium cessabit. Unde septima in divinis Scripturis requies nominatur.'

LEV 13:6 Multiple spaces in '13.6··Mundabit eum, quia scabies est.··Sic Paulus eum qui in Corintho fornicatus est quia manifesta erat passio sanctorum tabernaculo removit, et Satanæ tradidit; quem cum inspexisset secundo, et pœnitere vidisset, suscipi jussit I Cor. 5..'

LEV 13:10 Multiple spaces in '13.10··Cumque color albus in cute fuerit.··Manifesta transgressio litteræ legis, quæ propria Judæis sicut in sacrificiis et purgationibus et in hujusmodi. Est enim et communis gentibus de adulterio, rapina, avaritia, et similibus.'

LEV 13:12 Multiple spaces in '13.12··Sin autem effloruerit.··ISICH. Ostendit Judaicum populum partim leprosum, ut in parte transgressorem legis: unde eum sacerdos expellit tanquam immundum. Sed toto corpore leprosum Gentilem, qui totam transgreditur legem, non expellit; sed eum mundum judicat, quia legis jugo subjectus non erat. HIERON. Sin autem effloruerit,··etc. In hac lepra quasi florente et alba, diversa crimina designat. Quia cum mundialis vitæ voluptas quasi candida æstimatur et florens, tunc grave vitiorum contagium grassatur in corpore. Nam aut avaritiæ aut libidinis patescunt maculæ. Sed avaritiæ crimen facile potest resecari, unde: Date eleemosynam et omnia munda erunt vobis.··Libido quoque jejuniis et abstinentia mundatur. Sed omnibus per sacerdotem medela adhibetur. Alia enim sacrificiorum oblationibus mundatur; alia est, quæ facilius; alia, quæ extra castra posita mundatur; alia, quæ omnino non mundatur.'

LEV 13:14 Multiple spaces in '13.14··Caro vivens,··etc. ISICH. Judaicum mandatum, quod vivere dicitur quantum ad mandatum, vel quia bene intellectum affert vitam.'

LEV 13:18 Multiple spaces in '13.18··Caro enim,··etc. ISID. In carne viva lepram gestat, qui de anima, quæ vita carnis est, aliquid falsum existimat. Sicut Luciferiani qui dicunt animam de carnis substantia propagatam; et Arabici qui animam cum corpore mori putant.'

LEV 13:19 Multiple spaces in '13.19··Cicatrix,··etc. ID. In cicatrice sanati vulneris lepram portant, qui post agnitionem fidei et medicinam Dei quam in Christo suscipiunt, rursus aliquod indicium erroris aut perfidiæ veteris dogmatis ostendunt. Alba.··Quia ex vulnere legalis transgressionis; lex enim alba et a sole justitiæ non calefacta Act. 15.. Subrufa.··Quia de prævaricatione evangelica, sicut idolothytum sanguinem, vel suffocatum comedere; utrumque autem fit contra Christum, cujus est Lex et Evangelium.'

LEV 13:20 Multiple spaces in '13.20··Contaminabit.··Quia in habitu est peccatum, et animæ mala depastio per ulcus incubuit. Unde lepram ex vulnere efflorentem vocavit. Caro et cutis quam ignis exusserat,··etc. ISICH. Supradicta videtur repetere, sed partim eadem dicit, partim adjicit, alteram quippe passionem, sed eamdem ponit indicationem. Egit enim de ulcere quod aliqua ægritudine neglectæ carnis generatur et proficit. Ulcus ergo carnis nostræ est voluptas, ebrietas, gastrimargia et hujusmodi, quæ luxuriante corpore et in semetipso pruriente proveniunt. Nunc autem de plaga majori, id est exustione ignis. De quo dicitur: Ignis adversarios consumet Isa. 74..'

LEV 13:25 Multiple spaces in '13.25··Quia plaga,··etc. In cicatrice exustionis lepram habent Manichæi, qui in abstinentiæ cruciatu corpora sua exurunt, et per infidelitatem, non munditiam inde, sed lepram gignunt.'

LEV 13:29 Multiple spaces in '13.29··Vir sive mulier.··Qui scilicet in divinitate errat, sicut hæretici, qui non solum Patrem factorem mundi negant, sed etiam actorem malorum affirmant, ut Manichæus. Vel barba,··etc. ISID. In barba lepram gerunt qui de apostolis et discipulis Christi perverse sentiunt, et falsa prædicare confingunt. Barba enim est ornamentum viri, et apostoli doctores corporis Christi. ISICH. Sex species lepræ invenimus legislatorem posuisse, etc., usque ad quia erroris sui perfidiam aperta pravitate defendunt. ID. Diversos colores lepræ supponit, etc., usque ad linguam mendacem significat et imbecillitatem.'

LEV 13:31 Multiple spaces in '13.31··Recludet eum septem diebus, et die,··etc., non tam pro pœna quam districtæ probationis causa; tempus enim in omnibus servandum, districtius in his quorum lingua circa divinitatem se effrenat.'

LEV 13:34 Multiple spaces in '13.34··Si die septimo.··Quia verbum in quo delinquitur, si semel negat qui peccavit, dijudicari non oportet. Quis enim reum judicat per quod confessus est lingua, voluntate se protulisse negat? Lotisque vestibus mundus erit,··etc. HIERON. Alia ante baptismum commissa, etc., usque ad de quo dicitur: Qui peccat in Spiritum sanctum, non remittetur ei,··etc.'

LEV 13:37 Multiple spaces in '13.37··Capilli nigri,··id est, si luxerit impietatem suam, et veram egerit pœnitentiam. Lugentes enim et pœnitentes nigro habitu deformantur.'

LEV 13:38 Multiple spaces in '13.38··Vir sive mulier,··etc. ISICH. In prævaricatione divini dogmatis, etc., usque ad: quibus non vivant.'

LEV 13:40 Multiple spaces in '13.40··Calvus ac mundus est.··Simplex, non stultis; nemo enim est cui saltem pauci non remaneant capilli.'

LEV 13:44 Multiple spaces in '13.44··Quicunque ergo maculatus,··etc. ISID. Hæretici ab Ecclesia ejiciuntur donec purgentur. Dissutis tunicis, id est, manifestatis secretis sedere jubentur. Capite nudato, ut nuditas eorum a cunctis videatur. Ore clauso, ne ulterius impia loquantur.'

LEV 13:46 Multiple spaces in '13.46··Habitabit extra castra.··Sic Joannes intelligibilem leprosum ab intelligibili habitaculo excludit: Qui hanc doctrinam non affert, non recipiatis eum in domum, et ave ei non dixeritis II Joan. 10. ISICH. Ridicula sunt hæc secundum litteram interpretata, etc., usque ad ne dicatur ei, Qui prædicas non furandum, furaris; peccatori autem dixit Deus: Quare tu enarras justitias meas?··Rom. 2.'

LEV 13:47 Multiple spaces in '13.47··Vestis lanea,··etc. ID. Lanea, pretiosa et animum calefacientia, etc., usque ad scilicet et bona opera.'

LEV 13:48 Multiple spaces in '13.48··In stamine,··etc. HIERON. Stamen anima est: quæ cum tentationis fuso in filiorum tenuitatem torquetur, firmioris virtutis soliditate constringitur. Stat ergo anima, ut tamen erecta, corporis sensus subjacet ut trama; alia autem sunt corporis, alia animæ peccata. ISICH. Qui solam litteram attendunt, etc., usque ad sed et de ea quæ circa virtutes evenire consuevit. ID. Lepra, in veste linea, etc., usque ad in conversatione hujus vitæ. Pellis vel quidquid,··etc. ID. Tentatio tribulationis, etc., usque ad nec sicut munda temere suscipiat.'

LEV 13:49 Multiple spaces in '13.49··Si alba,··etc. ID. LXX: Viridans atque flavescens,··id est, superbia, quæ ad modicum floret: unde, Sicut olera herbarum cito decident Psal. 36., aut cenodoxia. Vult enim Christus virtutes esse sine vana gloria.'

LEV 13:56 Multiple spaces in '13.56··Abrumpet eum.··Per pœnitentiam abscindet passionem; superbia abrumpitur, admota humilitate; vana gloria, amota adulatione, et vana laude.'

LEV 13:57 Multiple spaces in '13.57··Lepra volatilis.··GREG., hom. X in Ezech. Aliquando nos mala egisse cognoscimus et vitamus, etc., usque ad per immoderatam continentiam ad iracundiæ vitium transit.'

LEV 14:1 Multiple spaces in '14.1··Locutusque est.··ISICH. Quia maculas, etc., usque ad ipse enim omne peccatum curavit.'

LEV 14:4 Multiple spaces in '14.4··Duos passeres.··ID. Divinitatem, scilicet et humanitatem Christi. Quæ munda,··quia peccatum non habuit; et viva,··quia ex peccato non fuit obnoxia mortis. Quos vesci,··etc. Quia, Verbum caro factum est,··et nisi manducaverimus carnem Filii hominis, non habebimus vitam in nobis. Lignum cedri.··ISICH. Crucem, quæ contra omnia fortis, sicut cedrus fortis et imputribilis. Vermiculum.··LXX: Coccinum tortum passionem, scilicet quia coccinum rubeum est, tortum passibilitate, et impassibilitate contextum. Hyssopum.··Gratiam Spiritus sancti, quæ nostræ emundationi cooperatur. Unde: Asperges me, Domine, hyssopo, et mundabor,··etc. Psal. L.'

LEV 14:5 Multiple spaces in '14.5··Super aquas,··etc. Baptismatis. Quicunque in Christo baptizati sumus, in morte ipsius baptizati sumus Rom. 6..'

LEV 14:6 Multiple spaces in '14.6··Tinget in sanguine,··etc. Quia comprehenduntur omnia in virtute baptismi. Vivens passer in sanguine occisi passeris tingitur, quia non in hominis passione tantum, sed Dei et hominis baptizamur.'

LEV 14:7 Multiple spaces in '14.7··Septies ut jure purgetur.··Pro septiformi Spiritu, in quo omnis mundatio et remissio; vel ut purgetur anima a septem dæmonibus. Et dimittet passerem.··Quia quodammodo tenetur sub contemplatione humani intellectus.'

LEV 14:8 Multiple spaces in '14.8··Vestimenta sua.··Opera et si quas virtutes habuerit, quia et has peccatum polluit. Purificatusque,··vere. Superius tamen dictum est lepram mundatam, sed sic intelligendum est, mundari aptam. Extra tabernaculum.··Consortium sanctorum, a quo excluduntur peccatores. Unde cum hujusmodi nec cibum sumere I Cor. 5.'

LEV 14:9 Multiple spaces in '14.9··Capillos.··Cogitationes quæ ornatum homini ut rationali, et multa disceptanti præbent: sicut capilli capitis. Et supercilia.··Quæ hominem contemplativum de sublimibus et divinioribus constituunt, quod supercilia in altioribus sita significant. Totius corporis.··Etiam verendarum partium, ut nulla remaneat veterum cogitationum, ut totus novus et quasi modo genitus veterem hominem exuat, novum induat. Quomodo enim rasis pilis succedunt novi, si novæ cogitationes ad meliora pullulant veteribus abrasis.'

LEV 14:10 Multiple spaces in '14.10··Die octavo.··Quo Dominus surrexit, quo leprosus ingreditur castra, quæ patriarcha Jacob vidit occurrentibus sibi angelis: unde locum castra Dei appellavit Gen. 32.. Postquam.··Prima die, qua egreditur sacerdos, extra castra immolari ad immundationem leprosi præcepit, octava die alia sacrificia substituit. Hæc enim eamdem vim habent quam prima: quia omne tempus in hebdomadibus terminatur. Octava ergo et prima est quæ subsequitur. Et notandum quod lepram, id est peccatum summopere vitandum ostendit, quod tam diligenter purgari præcepit. Agnos immaculatos,··etc. Omnia hæc figurant sacrificium Salvatoris, qui pro nobis hostia fuit. Ex utroque sexu sacrificium fit, quia utrumque sexum salvavit. HIER. In duobus agnis duo adventus Christi, quibus credendum est a lepra peccatorum mundari, primo enim venit et passus est: secundo in gloria venturus est. Anniculam.··Anniculum jubet esse sacrificium tanquam perfectum: perfecta enim in prædictis animalibus annicula sunt: unde et tunc generationi apta sunt. Et tres decimas.··Qui enim mundatur sacrificio Unigeniti, debet fide sanctæ Trinitatis signari, tres decimas similæ, id est Trinitatem, Patrem et Filium, et Spiritum sanctum habentem in unaquaque persona perfectionem: denarius enim perfectus est. Similæ.··Unigeniti. Quamvis enim Unigeniti passio fuerit, opus tamen est totius Trinitatis: unde in nomine Patris, Filii et Spiritus sancti baptizamur, dum in mortem Christi baptizamur. ISID. Est lepra peccati, etc., usque ad et consequi veniam. Olei sextarium.··Quia fide intelligitur et agitur unumquodque prædictorum. Sextarius namque mensura est, nec plus nec minus capientis: quod enim plus est, effunditur, si minus est, non est sextarius. Sic fides ad mentis nostræ mensuram datur, nec capit plus aut minus quam a Deo distribuitur: quod enim plus est aut minus, extra fidem est. Olei sextarium, pinguem Dei misericordiam et gratiam: et si clarissimam sanctimoniæ faciem præferre non valuit, lucernam fidei non exstinguat.'

LEV 14:14 Multiple spaces in '14.14··Supra extremum.··Ut auditum muniat, et cautum reddat: ne amplius vocem serpentis audiat. Et pedis.··Ut in conspectu Dei motio nostra et via dirigatur. His enim supradictis custoditis per sanguinem agni et fidem ejus, quæ nobis per misericordiam et compassionem ipsius donatur, intelligibilis lepra fugatur.'

LEV 14:16 Multiple spaces in '14.16··Et asperget,··etc. Præsumit enim talis sacerdos apud Deum, quoniam mundare et dimittere peccata potuerit: unde septies aspergit, quia numerus est remissionis et gratiæ.'

LEV 14:17 Multiple spaces in '14.17··Quod autem,··etc. Ut fides sacerdotis in operibus ostendatur. Non enim aliter vim suam exerit, nisi manu assumpta, id est, actione confirmata et signata. Mittit autem oleum in sinistram manum, et intingit digitum dextrum in oleo, ut per arma justitiæ a dextris et sinistris conversetur, per gloriam et ignobilitatem, per infamiam et bonam famam.'

LEV 14:19 Multiple spaces in '14.19··Et faciet sacrificium,··etc. Per ea quæ dicta sunt de delictis, possunt ea, quæ pro peccato sunt, conjici: vicina enim sunt et communia tanquam in communi materia. Holocaustum,··etc. Christi sacrificium prius nos a delictis et peccatis mundat, et tunc nostrum conficitur holocaustum. Cum enim intelligibili emundatione corpus nostrum et animam sanctificantes facti sumus spirituales, tunc digni ad ascensionem altaris efficimur: tunc enim plenam emundationem accipimus, nec alia indigemus. Sunt namque emundationum profectus, quædam enim a pollutione lepræ liberat; alia inducit in castra; alia plenissime mundatos ad altare præsentat.'

LEV 14:20 Multiple spaces in '14.20··Ponet super extremum auriculæ dextræ illius qui,··etc. ORIG., hom. 8 in Levit. Vides quomodo ultimæ et summæ purificationis, etc., usque ad et per omnia Patris Filius reparetur.'

LEV 14:21 Multiple spaces in '14.21··Quod si pauper est et non potest manus ejus,··etc. HIERON. Hoc est, si divitias cœlestium charismatum non habet, verbi gratia, si virginitatem servare non valuit, thorum custodiat immaculatum; si martyrii non potuit reportare tropæum, se saltem servet invictum. Quod si pauper est,··etc. Mirabiliter condescendit et veniam tribuens paupertati, congrua pauperi sacrificia præcipit, ne obstupescat si majora viribus sacrificia exigantur. Qui tamen non habet panem aut pecuniam, unde emat agnum aut columbam aut turturem? Ad spiritualia ergo horum occasione vocamur, ut lepram, malitiam; pœnitentiam, emundationem intelligamus. Pœnitentiæ sunt opera necessaria, quæ valeant delere peccata. Unde: Facite ergo fructus dignos pœnitentiæ Luc. 3.. Sunt autem plures qui non possunt solvere quod exigit districtio pœnitentiæ. Exigit enim orationem assiduam, eleemosynam, vigilias, sacrum jejunium, et ut possit dicere: Factæ sunt lacrymæ meæ panes die ac nocte;··et, Lavabo per singulas noctes lectum meum, lacrymis meis,··etc. Psal. 14. Et, Quia cinerem tanquam panem manducabam,··etc. Psal. CI. Ignoscit his qui volunt, sed non possunt aliam viam pœnitentiæ, id est, alia sacrificiorum genera exquirit.'

LEV 14:34 Multiple spaces in '14.34··Chanaan.··ISICH. Terra Chananæorum Abrahæ promissa est, etc., usque ad quod ibi patet Salutate Nympham et domesticam ejus ecclesiam Col. 4..'

LEV 14:40 Multiple spaces in '14.40··Extra civitatem.··Non tantum extra domum, quia de universali Ecclesia sunt ejiciendi, quæ est civitas Dei vivi.'

LEV 14:42 Multiple spaces in '14.42··Lapidesque alios.··Dogmata veritatis, de quibus dicitur: Lapides vivi volvuntur super terram Zach. 9.; et alibi: Quicunque ædificaverit super fundamentum aurum et argentum,··etc. I Cor. 3..'

LEV 14:44 Multiple spaces in '14.44··Reversam lepram et parietes,··etc. Id est, si, ejectis pravis dogmatibus, expositione subtili rursus impietatis doctrina inveniatur aspersa.'

LEV 14:48 Multiple spaces in '14.48··Quod si introiens,··etc. Memento quæ legeris in mundatione leprosi. Manifeste enim apparet quia ecclesiam hæreticorum exprimit; qui contra dispensationem incarnationis Christi agit: et ideo ad domum mundandum talia sacrificia adjicit, in quibus mysteria carnis et passionis Christi possint exprimi, et peccata in se commissa sanari.'

LEV 14:54 Multiple spaces in '14.54··Ista est lex.··Quia late leges lepræ exposuit, necessario recapitulavit, prius genus, deinde partes exponit. Lepræ.··Impiæ doctrinæ, quæ contingit etiam laicis, ideo additum est: Vir aut mulier in quo fuerit plaga lepræ et eat.··Si enim sacerdotes tantum intellexisset, mulierem non addidisset. Post hæc lepram, quæ est in virtutibus, posuit, hæc enim sunt animæ vestimenta. Inde quæ est in Ecclesiæ doctoribus, qui sunt parietes domus. Tandem cicatricis et erumpentium papularum memoriam facit: lepram veram describens, eam scilicet quæ est in peccatis vel in dubiis vel manifestis.'

LEV 15:1 Multiple spaces in '15.1·· ISICH. LXX sic, etc., usque ad in virum perfectum, etc.'

LEV 15:2 Multiple spaces in '15.2·· GREG., lib. XXXIII Moral., cap. 15, tom. 2. Vir qui patitur,··etc. Quid est sermo nisi semen? etc., usque ad quam perpetuæ mercedis fructum. ISICH. Quia multæ species sunt pravæ doctrinæ, etc., usque ad si particeps fuerit doctrinæ ejus sequens discipulos ipsius.'

LEV 15:9 Multiple spaces in '15.9··Sagma super quo,··etc. ISICH. LXX, id est, stragulum asini. Per quod negligentior discipulus et molli corde commutandus intelligitur. Sagmata enim mollia sunt.'

LEV 15:13 Multiple spaces in '15.13··Numerabit septem dies.··ID. Quia per septiformem Spiritum datur remissio peccatorum, cujus septem donis indigent qui perfecte mundari debent.'

LEV 15:14 Multiple spaces in '15.14··Duos turtures.··ID. Dignum doctoribus sacrificium. Turtur siquidem meditationem, columba frequenter generans et simplex, Spiritum sanctum designat. Oportet enim doctorem spiritualiter generare: digne ergo hoc sacrificium sacerdotibus et magistris dedicavit.'

LEV 15:15 Multiple spaces in '15.15··Coram Domino ut emundetur.··Secundum voluntatem et legem Dei, super quæ peccavit, emundatur pœnitendo, sacrificia orationum offerendo, et deinceps recte vivendo et perfecte sapiendo.'

LEV 15:16 Multiple spaces in '15.16··Vir de quo egreditur,··etc. ISICH. Nisi quis,··etc., usque ad mundavit genus humanum. ID. Quia multi, etc., usque ad doctorum suorum traditionibus.'

LEV 15:17 Multiple spaces in '15.17··Vestem et pellem.··Miseriam exprimit originalis peccati, quo genus humanum pollutum etiam insensata polluit. Mulieres exprimit quæ libidinis causa miscentur viris ad temporalem usum, quem præstant, et vestimentum, pelles quoque veteratæ projiciuntur, et muliebris consuetudo veterascente amicitia respuitur.'

LEV 15:19 Multiple spaces in '15.19··Mulier,··etc. Per menstrua pravæ cogitationes designantur. Quæ enim menstrua patitur, alienam carnem non tangit, et propria se polluit. Sic iniquæ cogitationes et voluntates, quamvis opere non compleantur, apud Deum pro factis habentur et puniuntur. Mulier quæ redeunte.··ISICH. Intendit tam mulieres, etc., usque ad quæ corruptio humani generis est. Septem diebus,··etc. Universitatem temporum significat, usque ad completionem, qua declaratum est Evangelium: separati enim erant homines a Deo usquequo conjungeret eos evangelica prædicatio. Qui tetigerit vestimentum ejus, lavabit,··etc. Sic oportet ab idololatria abstinere: ut nec idololatras nec eorum discipulos vel fautores, quibus quasi lectis vel vasis utuntur, contingamus, nec communionem cum eis habeamus.'

LEV 15:25 Multiple spaces in '15.25··Mulier quæ,··etc. Quia fluxum seminis patientem, obscena et corrumpentia docentem diximus; et Judaica utentem doctrina de quo semen coitus egreditur; restant qui Gentilium doctrinam spargunt, quæ opportune fluxus sanguinis dicitur, quasi seductio idololatriæ: gaudent enim dæmones sanguine.'

LEV 15:29 Multiple spaces in '15.29··Offeret.··Superius fluxum sanguinis patientem sumere duos turtures, aut columbas in sacrificium præcepit, quia magistri locum occupavit; et hic quoque eum qui patitur fluxum sanguinis quia et idololatriæ magister fuit.'

LEV 15:31 Multiple spaces in '15.31··Docebitis.··Hoc neque de leprosis, neque his qui tangunt morticinia, sancivit. Immunditias.··Omne peccatum immunditia est animæ, sed idololatria maxime. Tabernaculum.··Interiorem hominem, in quo imago Dei. Verbum quoque caro factum est, et habitabit in nobis.'

LEV 15:32 Multiple spaces in '15.32··Ista.··Quæ sibi cohærent, et communem intentionem habent, nectere consuevit, ut ostendat quomodo debeant intelligi, et quæ cum quibus cognatione intellectus conjungantur. Et qui,··etc. Qui præcepta Judaica docet, et male docet bona, immundus est, dum quæ ad litteram pertinent, extra tempus profert, sicut mundis utitur immundis, unde: Omnia munda mundis,··etc. Et quæ,··etc. Hi sunt qui impietatem docent, cum genus humanum errore idololatriæ sit detentum in menstruis, id est, in separatione malitiæ.'

LEV 16:1 Multiple spaces in '16.1··Locutusque est Dominus,··etc. ISICH. Unum corpus legis facit, etc., usque ad unde post mortem eorum Dominus hæc ad Moysen loquitur.'

LEV 16:2 Multiple spaces in '16.2··Loquere ad Aaron,··etc. ID. Quantum parcat nobis Deus, etc., usque ad quod præsentibus cavetur verbis. Coram propitiatorio.··ISICH. LXX: Coram facie propitiatorii, etc., usque ad vel quam ex carne Dominica percipimus.'

LEV 16:3 Multiple spaces in '16.3··Vitulum pro peccato offeret.··ISICH. Mirandus ordo. Cum enim dixisset, quia non est semper ingrediendum in sancta, ne temere et incircumspecte accedere præsumamus, quando et quomodo ingrediamur, ostendit. Vitulum offeret pro peccato.··Initium prædicationis divinæ Christus est, et passio ejus, si hæc non fuisset et ab errore tam Gentili quam Judaico homines non liberasset, de divinitate Patris loqui non posset. Nemo enim novit Patrem nisi Filius et cui voluerit revelare Matth. 11..'

LEV 16:4 Multiple spaces in '16.4··Tunica linea vestietur,··etc. Qui de Deo locuturus est, et ipsum secundum possibilitatem visurus, omnibus armetur virtutibus, quarum quatuor generales sunt, justitia, castitas, fortitudo, sapientia. Feminalibus.··HIERON. epist. ad Fabiolam, tom. 1. Ubi refertur quomodo Moyses Aaron fratrem suum induerit, etc., usque ad morte moriamur. ID. Secundum Hebræos, etc., usque ad ideo lineis feminalibus femina vel femora velantur. Cum lotus fuerit.··ISICH. Aqua baptismi, etc., usque ad sed dispensationem Christi intelligere cupiens.'

LEV 16:5 Multiple spaces in '16.5··Suscipietque ab universa multitudine,··etc. ID. Christus pro nobis immolatus est, etc., usque ad unde Paulus: Mortificati estis per corpus Christi Rom. 8..'

LEV 16:7 Multiple spaces in '16.7··Duos hircos,··etc. ISICH. Quia tam pro peccatoribus quam pro justis, etc., usque ad dicens: Non erunt tibi alieni Exod. 20.. AUG., quæst. 55 in Levit., tom. 3. Duos hircos,··Hircus immolandus, etc., usque ad allegorica significatio. ISICH. Duos hircos stare faciet.··Quia Christus Deus et homo, etc., usque ad et alteram capro emissario Christo.'

LEV 16:10 Multiple spaces in '16.10··In solitudinem.··Id est in sinum Patris, quo nullus accedit nisi ipse et Spiritus sanctus. Abiit ergo, id est, operandi virtutem cohibuit, et portavit iniquitates nostras, non ut haberet, sed ut consumeret. Deus enim ignis consumens est.··In solitudinem, de qua dicitur: In terra deserta invia et inaquosa,··etc. Psal. 62. Ibi hostis locum non habet, ubi Deus manet. In cœlum enim divinitas tempore passionis abiisse dicitur; non locum mutans, sed quodammodo virtutem cohibens, ut possent impii consummare passionem.'

LEV 16:11 Multiple spaces in '16.11··Vitulum.··Quando Christus pro Judaicæ plebis liberatione offertur, vitulus dicitur: quia legis justificationem observabat. Unde ait: Non veni legem solvere, sed adimplere Matth. 5.; qui factus est ex muliere, ut eos qui sub lege erant, redimeret Gal. 4.. Recte ergo dicitur vitulus, quasi mandatis legis subjugatus. ISICH. Sacrificium Christi esse quidem carnis per virtutem divinitatis, et in beneplacito Patris, et propitiationem pro peccatis nostris: et ad subministrationem spiritus peragi legislator manifestat.'

LEV 16:12 Multiple spaces in '16.12··De prunis altaris,··etc. Spiritualibus verbis, quæ Joannes, egresso Juda, in cœna scripsit, quibus exponit quomodo ipse, cum sit in Patre et Pater in ipso Spiritum mittat; quomodo Pater agricola, ipse vitis, palmites apostoli, et alia multa, quæ ad pietatem accendunt tanquam carbones ignis Joan. 18.. Hauriens manu.··70. Implebit manus suas thymiamate, compositionis subtilis, subtilia scilicet spiritualia orans, non terrena. Thymiama orationem. Unde: Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu tuo.··Oravit enim Christus pro discipulis.'

LEV 16:13 Multiple spaces in '16.13··Ut positis,··etc. Aaron pro dignitate sacerdotii, Christum et alios sacerdotes significat. Christus super ignem,··id est doctrinam, ponit aromata, id est, orationem; et vapor nebulæ,··id est, virtus orationis, operit oraculum, id est carnem, ex qua nobis propitiatio peccatorum in Christo, qui est et testimonium. Ponit autem et quisque sacerdos de Christo loquens, in igne doctrinæ spiritualis, aromata orationis, cujus virtus operit oraculum, quod est super testimonium, nec permittit eum quærere de passione Christi, quæ sunt supra virtutem quærentis, et non morietur immoderatis, scilicet quæstionibus. Et non morietur.··Caro ejus non vidit corruptionem, quia vapore aromatum operiebatur virtute, scilicet orationis, de qua dicitur. Non dabis sanctum tuum videre corruptionem Psal. 15..'

LEV 16:14 Multiple spaces in '16.14··Contra propitiationem.··Quia ad propitiationem nostram et illuminationem Christus passus est, qui propitiatorium dicitur, et oriens. Unde: Ecce vir, oriens, etc. Psal. 15. Et alibi: et visitavit nos oriens,··etc. Zachar. 6.. Vel contra propitiatorium, id est, in conspectu Patris, septies, quia remissionem peccatorum et Spiritum sanctum nobis donavit.'

LEV 16:15 Multiple spaces in '16.15··Cumque mactaverint,··etc. Quia de communi massa hominum factus est Christus, recte hircus vocatur, quia hoc animal pilis asperum et hirsutum, et pro peccato genus humanum. Unde convenienter ait: Cumque mactaverit hircum pro peccato populi Ose. 1., id est humani generis: quod quondam non populus, nunc autem populus, ex quo ejus primitias assumpsit Christus. Ut ergo monstraret de Judæis principaliter, sed et omnis naturæ, quæ in peccato est, primitias Christum portare, vitulum simul et hircum assumpsit, et quia unum sacrificium, et unus effectus, necessario communia in hirco aguntur et vitulo. Cernis enim quia hircus occiditur ante Deum, id est Patrem: et sanguis infertur in interiora velaminis, id est, ad eumdem Patrem. Et expiatur sanctuarium, massa, scilicet, humani generis, quæ ab initio sancta fuit, et tabernaculum Spiritus sancti.'

LEV 16:16 Multiple spaces in '16.16··Tabernaculo testimonii,··etc. Quod superius sanctuarium, hic tabernaculum testimonii vocat. Eadem enim ratione et sancta et tabernaculum testimonii, dicitur massa humani generis. Sic enim tabernaculum testimonii cœlum est, recte sancta nominatur: cœlestis est homo noster de quo Paulus ait: Sicut portavimus imaginem terræ,··etc. I Cor. 15.. Hic recte sancta nominatur qui est in medio immunditiarum, quia passionibus carnis oppugnatur Christus. Sanctuarium. Genus humanum, carnem assumendo, ut in proprio sanctuario carnis rogaret per crucem.'

LEV 16:17 Multiple spaces in '16.17··Donec egrediatur.··Humano scilicet more spiritum emittens, et carnem in sepulcro relinquens.'

LEV 16:18 Multiple spaces in '16.18··Et sumptum sanguinem.··Quia passione sua cornua altaris, id est quatuor principales virtutes sanctificavit.'

LEV 16:19 Multiple spaces in '16.19··Expiet.··Christi sacrificio expiantur. Unde, ipsa autem cœlestia majoribus hostiis expiantur Heb. 2., quam istis. Ab immunditiis.··Quantum ad cœlorum virtutes non indigent expiari, quæ sunt in sanctificatione perenni. Sed quia frequenter peccatorum nostrorum fumus ascendit, de quo dicitur: Ascendit fumus in ira ejus Psal. 17.; et de Ninive, Malitia ejus ascendit coram me Jonæ 1., recte ab immunditiis nostris expiat supernos choros, ut abominabilem auferat odorem. Ideo non simpliciter aspergit, sed septies, quia venia peccatorum nostrorum cœlestia mundantur.'

LEV 16:20 Multiple spaces in '16.20··Postquam.··AMBR. epist ad Simplicianum. Sicut duo sunt in agro, etc., usque ad quæ facit animi tranquillitatem.'

LEV 16:21 Multiple spaces in '16.21··Et posita utraque manu,··etc. Manus impositio benedictionem ministrat in sacrificio, aut remissionem peccatorum, aut Spiritum sanctum; quæ esse non possunt in eo super quem cadit fors diaboli. Multæ quoque circumstantiæ sunt quæ illi sententiæ contradicunt. Et posita.··Ut ostendatur quia verbum Dei impassibile, immortale, in carne pro nobis sufficiens sacrificium suscepit: huic recte omnia peccata imponuntur, quia peccata nostra pertulit in corpore suo. LXX: Imponet ea super caput hædi vivi.··In quo significatur spinea corona capiti ejus impressa, in spinis enim significantur peccata. Per hominem,··etc. Christum qui est omnia, sui sacrificii sacerdos, sacrificium, cultus, et altare. Paratus secundum illud: Ego autem non contradico, vetrorsum non abii: corpus meum dedi percutientibus,··etc. Isai. 50.. Christus ergo seipsum per hædum vivum immolans, ipse se per hominem paratum, id est propriam virtutem, mittit hircum viventem in solitudinem, immortalem scilicet, impassibilemque divinitatem ad invia nobis loca, et omni malitia deserta. Unde: Sciens Jesus quia omnia dedit ei Pater in manus, et quia a Deo exivit, et ad Deum vadit Joan. 13.. ORIG. in homil. super Leviticum hircum qui Domino immolatur, dicit significare eos qui ad fortem Domini destinantur, sicut Lazarus ille, qui in sinum Abrahæ deportatur angelis Luc. 16.. Hircum vero qui dimittitur in eremum, reprobos significare, vel Judaicum populum, qui a facie Domini pro peccatis suis abjiciuntur, sicut dives purpuratus in inferno sepultus. Hominem vero paratum, Christum vel angelos ejus, unde recipit unusquisque quod meretur.'

LEV 16:26 Multiple spaces in '16.26··Illi vero qui dimiserint.··ORIG., hom. 9 in Lev. Ascendit in cor tuum concupiscentia? etc., usque ad et hic in lavandis vestibus potest eadem figura servari.'

LEV 16:29 Multiple spaces in '16.29··Mense autem septimo.··ORIG., ubi supra.··In qua solemnitas repropitiationis, etc., usque ad id est abjectus et refutatus.'

LEV 17:1 Multiple spaces in '17.1··Et locutus est,··etc. Præsenti lege demonstratur quia non tantum Moysi, sed omnibus communiter loquitur Dominus. Omnes scire cupit quod omnibus expedit, legem scilicet temporalem esse, et expleto suo tempore, observari supervacue. Expletio vero temporis perfecta, destructio loci in quo sacrificia præcepit offerri, intimando eum qui extra castra, sive foris, tantum extra tabernaculum testimonii sacrificaverit, interire de populis suis, ut scilicet, destructo tabernaculo et loco, sacrificia finem habeant. Sanctas vero actiones et quæ ædificant humanam mentem, ut patrem et matrem honorare, et proximos diligere, et similia, loco non circonscripsit, quia semper prosunt, et cum Evangelio conveniunt. Quicunque ergo nunc figuras agunt destructi loci, sanguinem effundunt, et communem conversationem maculant, in communi peccant; sicut qui sanguinem fundunt, eorum quoque sanguinem fundunt, quos exemplo suo in errorem mittunt.'

LEV 17:3 Multiple spaces in '17.3··Homo quilibet,··etc. Quasi figuræ legis temporales sunt, et in loco certo sunt, quo destructo non possunt manere. Si occiderit ovem.··AUG., quæst. 56 in Levit. Non de his dicit, etc., usque ad quidquid in hac re fecit, contra legem esse non potuit, quia dator est legis.'

LEV 17:7 Multiple spaces in '17.7··Et nequaquam ultra immolabunt hostias suas dæmonibus,··etc. Cum a Domino dictum sit Exod. 20.: Non facies tibi idolum nec omnem similitudinem eorum quæ in cœlo sunt sursum, et in terra deorsum, et quæcunque subtus terram;··conflatilem vitulum fecerunt, et ei sacrificium obtulerunt, abligurire cupientes sacrificium. Lex ergo, quasi pædagogus eorum, præcipit Deo sacrificare Exod. 32., ut in hoc occupati abstinerent se a sacrificio idololatriæ. Talia tamen sancivit sacrificia, quibus mysteria significantur futura. Cum quibus fornicati sunt.··Idololatriam fornicationem vocat, quia Deus despondit sibi animas nostras. Dicitur ergo fornicatio ab illo discessio. Terret etiam eos qui in carne fornicantur, cum peccatum fornicationis comparat idolorum cultui et dæmonum oblationi.'

LEV 17:8 Multiple spaces in '17.8··Homo de domo Isræl,··etc. AUG., ubi supra. Si idem repetitur mandatum, etc., usque ad frustra se Isrælitas vel Judæos jactant.'

LEV 17:10 Multiple spaces in '17.10··De advenis.··Gentilibus, qui non sunt conjuncti Judæis, sed apud nos. Apud eos quippe fuimus, ut legem eorum et prophetas, et promissam hæreditatem habentes, non tamen ipsis sed Deo adhærentes: propterea juxta LXX, homo homo dixit,··ut ostendat tam eos qui in circumcisione, quam qui in præputio adhærent Deo, hoc debere mandatum servare. Si comederit sanguinem,··etc. Sanguinem, homicidium intelligimus; fratris odium, homicidium est: Qui enim odit fratrem suum, homicida est I Joan. 3.. Abstinendum est igitur ab omni odio fratrum, quia super talem animam quæ talem comedit sanguinem secundum illud: Qui devorant plebem meam sicut escam panis Psal. 13. obfirmat faciem suam Deus, Christum, scilicet qui est imago Patris. Qui enim videt Filium, videt et Patrem Joan. 14.. Ipse enim judex est de quo dicitur: Vultus autem Domini super facientes mala, ut perdat de terra memoriam eorum Psal. 33.. Ipse autem comedentem sanguinem perdit de populo suo, de communi scilicet hominum genere: quia sicut immisericordem et impium cum malignis spiritibus mittit in ignem æternum, qui præparatus est diabolo et angelis ejus Matth. 25.. Ut autem ostenderet quantum debeamus esse invicem misericordes, quantum diligentes, ostendit quia pro expiatione nostra sanguinem suum fuderit dicens: Ego dedi illum vobis,··sanguinem scilicet Christi.'

LEV 17:11 Multiple spaces in '17.11··Anima carnis.··AUG., quæst. 57 in Lev. Aliquid vitale est in sanguine, etc., usque ad cui tantum meritum acquirebat.'

LEV 17:13 Multiple spaces in '17.13··Homo quicunque.··ISICH. Multa Deo cura est de nobis, ne alteri noceamus: propterea percutienti maxillam jubet alteram dare; et auferenti pallium, tunicam dimittere; et non in judicio contendere, ne ex contentione velimus etiam nocere Matth. 5., sed patiendo ipsum corrigere. Ideo legislator sanguinis mandatum recapitulat, ut fraudes et astutias nocendi varias auferat, dicens: Sive venatione sive aucupio,··etc. Venatione.··Fraude, quæ ad sanguinem vitamque pertinet. Unde: Captabant in animam justi, et sanguinem innocentem condemnabant Psal. 43.. Et rursus: Anima nostra sicut passer, erepta est de laqueo venantium Psal. 123.. Hoc est, si peccantem viderit eum, qui venationi et dolo ex infirmitate vel simplicitate expositus est. Vel ovem,··etc. Eum scilicet qui a terrenis se removet, quibus vesci licitum est: tales enim violenti et avari comedunt. Unde: Si invicem comeditis, videte ne ab invicem consumamini Gal. 5.. Vel quoniam prius erant justi, recte inter munda computantur. Operiat illum terra,··etc. Peccata confitentium terra operit, tanquam inferius remanentia et per pœnitentiam mortificata: quorum prohibitus est clamor ad cœlos ascendere, quo ascendebat clamor Sodomorum, qui nolebant pœnitere Gen. 18..'

LEV 17:15 Multiple spaces in '17.15··Anima quæ comederit,··etc. Superius dictum est: Quæ tetigerit morticina a bestiis capta, id est, qui in talibus communicaverit: hic autem dicitur: Anima quæ comederit;··totum scilicet peccatum suum fecerit, et ex eo voluntatem suam expleverit.'

LEV 18:2 Multiple spaces in '18.2··Ego Dominus.··Quasi dicat, Cognoscite vestrum creatorem; diligenter servate ejus præcepta.'

LEV 18:3 Multiple spaces in '18.3··Juxta consuetudinem,··etc. Intentionem totius legis aperit, ut a malis scilicet abstineamus et bona teneamus. Neque in legitimis eorum,··etc. Non enim solum a fornicatione, avaritia et superbia, sed etiam a divinationibus, et auguriis, et omnium gentium superstitionibus præcipit abstinere.'

LEV 18:5 Multiple spaces in '18.5··Vivet in eis. Ego Dominus.··Quia in ipsis vera vita in Christum credentibus: quia qui videt Filium, et credit in eum, habet vitam æternam Joan. 6.. Hoc in prioribus judiciis et præceptis non addidit: lex enim non vivificat, nisi evangelium superveniat.'

LEV 18:6 Multiple spaces in '18.6··Omnis homo ad proximam,··etc. Prohibet ne astute ad peccantes in lege, cognationis occasione, accedamus, ut tandem turpia facta eorum cognoscentes prodamus; unde subdit: Ego Dominus. Omnis homo.··LXX: Homo ad omnem domesticam carnis ipsius non accedet,··etc. Quemadmodum enim homo duplex, sic duplicia præcepta, interiorem et exteriorem hominem docentia. Lex exterior sanguineis misceri prohibet, sicut gentes, quarum hæreditatem accepturus erat Isræl, qui adeo dissolutus et deditus carnis voluptatibus, ut unus multas uxores acciperet, ut sic saltem ab alienigenis abstinerent. Generationes ergo legislator exsequitur per ordinem, a quibus continere debent, ne confundantur generationes et dispereant hæreditates. Talium con junctionem turpitudinem appellat, ut abominandam horrendamque ostendat. Notandumque quod cum in principio hujus legis dixisset: Ego Dominus Deus vester,··iteravit Ego Dominus,··significans quia nobis carne conjunctus est, et nostræ cognationis particeps: tantam ergo cognationem offendere damnabile est. Ego Dominus.··Non manifestans peccata hominum, sed delens et tegens quod fuerit confessione deletum vel detectum. Turpitudinem,··etc. AUG., quæst. 58 in Lev. Prohibet cum matre concumbere, etc., usque ad in charitate enim peccat, quæ plenitudo legis est Rom. 13..'

LEV 18:9 Multiple spaces in '18.9··Foris genita est.··ID., quæst. 59. Ex matre, si de priori viro, etc., usque ad quod superius dixit obscure.'

LEV 18:11 Multiple spaces in '18.11··Filiæ uxoris,··etc. AUG., ubi supra. Non cum filia novercæ ex priori viro videatur prohibere concubitum, cum ei cui prohibetur, soror non sit, vel ex patre vel ex matre, addidit quod ex eodem patre.'

LEV 18:14 Multiple spaces in '18.14··Turpitudinem fratris patris,··etc. AUG., quæst. 61. Quæritur utrum hoc, etc., usque ad posset enim aliquis putare quod talem liceret sibi ducere et adulterium non timere. Nec accedes,··etc. LXX: Et ad uxorem ejus non introibis.··Proinde hanc enim turpitudinem dicunt patris fratris ejus, id est patrui pudenda, scilicet, uxoris.'

LEV 18:16 Multiple spaces in '18.16··Turpitudinem uxoris fratris,··etc. In matre concupiscentia, actio intelligitur in filia, in nepte mors. Concupiscentia enim parit peccatum, peccatum mortem Jac. 1., vel aliud peccatum; sicut David ex concupiscentia adulteravit, et pro adulterio occidit.'

LEV 18:17 Multiple spaces in '18.17··Ut reveles ignominiam ejus.··Quasi familiare et cognatum est nobis peccatum. Unde invicem debemus condolere, et onera nostra portare, ut adimpleamus legem Christi, qui peccata nostra portavit.'

LEV 18:18 Multiple spaces in '18.18··Sororem uxoris tuæ,··etc. AUG., quæst. in Lev. Non prohibet, etc., usque ad ne faceret eam mœchari. In pellicatum illius non accipies nec revelabis,··etc. LXX: In zelum illius,··quasi hoc esset zelus inter sorores, quasi non sit et inter non sorores. An potius ne hoc animo fiat, ut in zelum sororis soror superducatur? In pace nos vocavit Deus, pacem cum omnibus habeamus Rom. 12., maxime cum proximis. In Judaica quoque conversatione non decet ecclesiasticam suscipere, nec typicum pascha cum vero celebrare, nec circumcisionem cum baptismate. Unde Paulus: Si circumcidimini, Christus vobis nihil proderit Gal. 5.. Mortificata ergo Judaica conversatione Ecclesiæ debet conjungi, quæ est soror legis, eosdem habet doctores, eosdem prophetas. Sed Judaica conversatio æmulatur, quia ad Ecclesiam transierunt divitiæ ejus. Unde Paulus ait: Æmulantur vos non bene, sed excludere vos,··etc. Gal. 4.. Uxor namque prior zelat, quia subintrat secunda. Unde Lia ait: Parumne tibi videtur quod præripueris maritum mihi?··Gen. 30.'

LEV 18:19 Multiple spaces in '18.19··Ad mulierem,··etc. AUG., quæst. 64 in Lev. Cum hoc superius sufficienter prohibuisset, etc., usque ad sed concipiendæ proli noxium prohibetur.'

LEV 18:20 Multiple spaces in '18.20··Cum uxore,··etc. ISICH. Hic prohibetur rursus adulterium, quod etiam in decalogo prohibetur: unde apparet illa ita esse prohibita, ut etiam mortuis viris non ducant uxores, quarum prohibet turpitudinem revelari.'

LEV 18:21 Multiple spaces in '18.21··De semine,··etc. ID. Convenienter hæc subjunguntur, etc., usque ad nec in errore gentilium miscemur. Nec pollues,··etc. Non solum luxuriando, vel idolis immolando, sed et gentilium philosophiam in Ecclesiam introducendo. Quis enim consensus templo Dei cum idolis?'

LEV 18:23 Multiple spaces in '18.23··Mulier non,··etc. Non solum viris, sed etiam mulieribus lex posita est II Cor. 9.. Unde: Mulierem fortem quis inveniet?··Prov. 13. Sicut enim masculus animam fortem et constantem in virtutibus significat, sic mulier dignitatem suam custodientem designat: facta est enim in adjutorium viri Gen. 2.: quæ vero talis est, non debet jumentorum coitu maculari.'

LEV 18:24 Multiple spaces in '18.24··Nec polluamini in omnibus his,··etc. ISICH. Quanta pollutio sit in prædictis, pœna pollutorum ostendit. Nec incaute prætereundum, quia ea quæ invicem sibi conjuncta sunt, in unum colligit, ut ostendat quia qui in uno pollutus fuerit, in omnibus offendit Jac. 2.. Contaminatæ sunt universæ gentes,··etc. Dæmones, qui propter multitudinem dicuntur gentes universæ. Qui cum omni peccato gaudeant, præcipue tamen fornicatione et idololatria, quia in his et corpus et anima maculatur, et totus homo, qui terra dicitur. Sed visitavit Deus terram, id est hominum genus.'

LEV 18:29 Multiple spaces in '18.29··Omnis anima,··etc. Qui enim post evangelicam prædicationem talia committunt, aliam mali medicinam non inveniunt; nec in sorte hominum, sed dæmonum erunt.'

LEV 18:30 Multiple spaces in '18.30··Custodite mandata mea.··Quasi: Mea sunt mandata, non hominis; ad cujus imaginem facti estis; quam polluere non debetis: quia templum Dei estis, et Spiritus Dei habitat in vobis I Cor. 3..'

LEV 19:1 Multiple spaces in '19.1··Locutus est Dominus... Sancti estote.··ORIG., hom. 12 in Lev. Quid significet hoc nomen quod est sanctum, etc., usque ad ut scilicet in sæculo conversationem habeatis.'

LEV 19:3 Multiple spaces in '19.3··Unusquisque.··Super fundamentum ædificat: quasi, estote sancti, ut sanctus habitet in vobis; et naturæ benignitatem impendite honorando patrem et matrem. Sabbata mea custodite.··ISICH. Mandata legis volens recapitulare, id est, Non occides, Non furaberis,··etc., etc., inquit: Sabbata mea custodite.··Verum enim sabbatum est ab omni malo cessare. Unde Moyses: Omne opus servile non facietis in eo Exod. 31.. Sabbata mea custodite.··Volens nos Deus de intelligibili requie docere, et de mundi consummatione, quando impossibile est cibum parare vel operari, nec circa aliquid corporale occupari, ait per Moysen: Sabbata hodie Domino, non invenietis illud in agro Exod. 16., etc. Nota quia non ait, sabbatum, sed sabbata,··quia intelligibilis requies non ab uno, sed ab omnibus carnalibus quieta est et absoluta: ideo in hoc loco prius sabbatorum nomen in divina Scriptura positum est, ut scias quia sabbatum plena et perfecta quies.'

LEV 19:5 Multiple spaces in '19.5··Si immolaveritis,··etc. Omnia fere legis capitula reiterat, ut eorum memoriam auditoribus infigat; sed maxime necessaria, sicut hoc mandatum quod superius proposuit, cum de sacrificiis ageret. Sacrificium salutare accepit, in quo quæ ad salutem pertinent necesse est operari, ut autem sit acceptabile, oportet immolari pietatem et pudicitiam. Hoc enim secundum Apostolum bonum est et acceptum coram Salvatore nostro Deo, qui vult omnes homines salvos fieri I Tim. 2.. Comedere autem in die immolationis et altero, est in vita præsenti quæcunque ad salutem pertinent operari: hodie enim et cras pro præsenti sæculo accipiuntur; unde Jacobus: Qui dicitis: Hodie et crastino ibimus in civitatem,··etc. Jac. 4.. Dies tertia, quia in ipsa Dominus a mortuis resurrexit, figuram gerit futuri sæculi et resurrectionis, in quo non licebit operari, sed operum suscipere retributionem. Qui ergo hic vivit tanquam illic operaturus sit, tanquam die tertia sacrificium manducaturus, a legislatore hoc facere prohibetur, quia virtutem imperfectam relinquit, tanquam ibi perficere possit.'

LEV 19:9 Multiple spaces in '19.9··Cum messueris,··etc. Ut dilectionem adinvicem habeamus, ut amatores et misericordes in pauperes simus, præsenti capitulo præcipitur. Debemus enim egentibus dare, nec debita violenter exigere, et reliquias bonorum nostrorum concedere, imitando Deum datorem omnium. Propterea metentes vel vindemiantes vult aliquid derelinquere pauperi et proselyto, ne datori omnium videatur ingratus, qui aliis divitias dedit, alios de aliorum reliquiis vivere voluit; ut sic probaret dispensationem divitum, et patientiam pauperum. Pauperes enim et proselytos non abjicit, quibus etiam sic victum providit. Unde subdit: Ego Dominus Deus vester,··scilicet qui divites facio, qui pro vobis pauper fio, qui propter miseriam inopum et gemitum pauperum aliquando exsurgam. Cum messueris,··etc. Aperte ostendit quia doctores Judæorum totius legis interpretationem non capiunt, sed quædam pauperi et proselyto derelinquunt, gentibus scilicet, quibus dicitur: Beati pauperes,··etc. Matth. 5.. Qui et proselyti sunt, quia cognationi Abrahæ se ingerunt. Quod ergo dicitur: Non occides, Non mœchaberis,··metant Judæorum doctores; quæ autem spiritualem habent interpretationem, sicut emundationes, sacrificia et similia, cedant Ecclesiæ doctoribus, et quæ illis metentibus decidunt, id est quæ ipsi non intelligunt.'

LEV 19:10 Multiple spaces in '19.10··Neque in vinea.··ISICH. Vinea Domini sabaoth, etc., usque ad ut experimento divinum eloquium comprobetur.'

LEV 19:11 Multiple spaces in '19.11··Non facietis furtum,··etc. AUG., quæst. 86 in Levit. Hoc in Decalogo positum est, etc., usque ad et detestanda talem sequuntur errorem. Non mentiemini.··Cognationem peccatorum ostendit. Multa putamus parva, quæ sunt maxima, ut mendacium, perjurium; quæ furto sunt conjuncta, et recte, quia hæc furto cooperantur.'

LEV 19:12 Multiple spaces in '19.12··Non perjurabis,··etc. LXX: Non levabitis,··etc., usque ad talia juramenta non debent fieri, vel si fiant, custodiri. Nec pollues,··etc. Maledicendo, quia jusjurandum transgredi non potes. Deus enim, per quem juras, in tantum vult bona, ut si mala minetur, non tamen inferat, si pœnitentes videat, ut pietatem impendat.'

LEV 19:13 Multiple spaces in '19.13··Non facies calumniam.··AUG., ubi supra. Omnia quæ prohibentur non committi in proximum, ad hoc unum referenda sunt quod dictum est: Non nocebis proximo.··Nam quod sequitur: Non rapies,··nisi ad hoc referatur, ne rapiendo noceatur, evenit ut non rapiendo quis noceat, nam gladius insanienti rapiendus est. Nec vi opprimes,··etc. Paulatim auditorem erudit, et quæ videntur parva, magnis conjungit: ut qui definita malorum pœna terrentur, abstineant a minoribus. Qui enim sociantur in mandato, et in pœna. Qui enim in uno offenderit, omnium reus est Jac. 2.. Ideo vim calumniæ conjungit. Nec differt quomodo quis res suas perdat, vel fraude, vel potentia, vel quolibet alio modo. Non morabitur,··etc. Merces, scilicet qua forsitan vivit cum uxore et filiis et parentibus. Si differtur, deficit victus; etiamsi in crastino recipiat, vim et calumniam pertulit, quia interim unde viveret non habuit. Opus mercenarii,··etc. Merces prædicatoris ex verbo est prædicationis: quod non debet apud nos morari, id est otiosum esse, usque mane, in futurum scilicet sæculum, qui huic nocti succedit, in quo est lux inexstinguibilis. Ex proventu enim discipuli crescit merces magistri.'

LEV 19:14 Multiple spaces in '19.14··Non maledices surdo.··Surdo maledicere est absenti et non audienti derogare. Coram cæco offendiculum ponere, est discretam quidem rem agere, sed ei qui lumen discretionis non habet, scandali occasionem præbere.'

LEV 19:15 Multiple spaces in '19.15··Non facies,··etc. ISICH. Summam et perfectam justitiam, etc., usque ad et surdum ac cæcum irridere divitum et potentum sunt.'

LEV 19:16 Multiple spaces in '19.16··Non eris criminator.··ISICH. LXX: Non ambulabis in domo,··etc., usque ad qui tanto crimini est conjunctus. Non stabis contra.··Quasi non te conjunges his qui proximis insidiantur, sicut multi, aliis sociati, faciunt quod per se non possunt.'

LEV 19:18 Multiple spaces in '19.18··Non quæras ultionem.··Id est, ne ulciscendi libidine rapiaris dum arguis, ut lætari vel consolari velis de alieno malo, sed potius consulere illi quem arguis. Unde secundum LXX sequitur: Non irasceris filiis populi tui,··etc. Sic enim recte ira definita est, quæ sit ulciscendi libido.'

LEV 19:19 Multiple spaces in '19.19··Jumenta tua,··etc. Hæc ad litteram videntur esse ridicula, nec a prophetis et spiritualibus viris sunt observata. Unde David dicit: Ponite filium meum Salomonem in mulam meam Eccli. 19.. Oportebit autem, secundum litteram ea quæ ex tali commistione nascebantur, abominari. Unde: Mulier quoque fortis inveniet lanam et linum, et operata est utile manibus suis Prov. 31..'

LEV 19:20 Multiple spaces in '19.20··Homo si dormierit,··etc. ISICH. Cum prohiberet jumenta misceri cum jumentis alterius generis, eos scilicet qui sunt sub jugo Christi suscipere jugum legis: opportune hoc subdidit ostendens quia et ante adventum Christi quicunque exterius miscebatur Judæis, indigebat sacrificio veri arietis. Nota quanta differentia libertatis et servitutis. In libera enim desponsata mors adulterii pœna est, in ancilla autem nubili, et, secundum LXX, custodita homini,··id est desponsata, sacrificium jubetur offerri, non mortem inferri. Spiritualiter tamen hæc intelligenda sunt. Nubilis.··LXX: Custodita homini,··id est Synagoga custodita legi, quæ Christo non poterat desponderi, priusquam moreretur littera legis. Unde: Mortui estis legi per corpus Christi, ut sitis alterius Rom. 7.. Ancilla est Synagoga, secundum illud: Abraham duos filios habuit, unum de ancilla, et unum de libera Gal. 4.. Vapulabunt ambo.··LXX: Visitatio erit eis,··id est liberabuntur a servitute legis, secundum quod filiis Isræl de Ægypto liberandis dicitur: Visitans visitavi vos. Et non morientur.··Quamvis enim secundum litteram agerent, non secundum spiritum, quia legislatoris intentionem ignorabant, facilius tamen assequebantur veniam.'

LEV 19:23 Multiple spaces in '19.23··Quando ingressi,··etc. Permanet in proposito, ostendens fructum bonum ante Christi adventum non habuisse Judæos, cum dicit fructum non esse edendum in triennio, nec mundum, sed quarto anno mundandum, nec dicitur quæ sit mundatio. Spiritualiter ergo intelligendum est quod dicitur. Quando ingressi fueritis terram.··Terram vocat divinam Scripturam, quam primo Judæi susceperunt. Unde plantare ligna pomifera præcepti sunt. Lignorum autem plantatio, meditatio legis est et prædicatio, secundum quod dicitur: Ego plantavi, Apollo rigavit,··etc. I Cor. 3.. Bona quidem mandata erant tanquam ligna pomifera, sed illi quod debebant non faciebant, tantum sequentes litteram. Fructus ergo, id est operatio legis, triennio erat immunda, ab Abraham usque ad David, a David usque ad transmigrationem Babylonis; inde usque ad Christum, sicut Matthæus distinxit Matth. 1.. Quarto anno fructum legis sanctum commendat et laudabilem, non tamen adhuc esse Judæis esibilem. Fructus enim legis in quarto anno, id est in adventu Christi, sanctus et laudabilis, quem Sanctum sanctorum faciebat, cujus opera laudabilia et gloriosa. Unde et in paralytico grabatum portante glorificabant Deum Matth. 8., qui dedit talem potestatem hominibus: sed nondum edehat Judæus, quia non conversus. In quinto vero anno, id est prædicantibus apostolis, fructum ejus ederunt quicunque crediderunt. Et plantaveritis,··etc. GREG., lib. VIII Moral., cap. 35. Ligna pomifera, etc., usque ad in præsentis vitæ nocte gaudere.'

LEV 19:26 Multiple spaces in '19.26··Non comedetis,··etc. Totum Judæorum et gentilium radit fermentum. Unde nunc prohibet a legis servitute, nunc a gentilium errore. AUG. Non comedere super montes, est superbis cogitationibus non pasci, de quibus Isaias: Omnis mons et collis humiliabitur Isa. 40.. Non augurari volucribus, non attendere quæ rapiunt semen pietatis. Comam in rotundum tondere, est cogitationes dæmonibus consecrare. Barbam radere, est virtutis perfectionem corrumpere, ficte operando. Carnem non incidere, est delectationes non suscipere, quæ et animæ nocent et corpus corrumpunt. Stigmata, prava doctrina, quæ animæ infigitur et difficulter aboletur. Non augurabimini,··etc. Per partem totum significat, omnes hujusmodi superstitiones condemnans. Qui enim talia curat observare, Deum videtur infamare, tanquam plus scientiæ avibus quam hominibus contulerit.'

LEV 19:27 Multiple spaces in '19.27··Neque in rotundum attondebitis comam,··etc. Sicut barbari faciunt: debet quisque esse contentus naturalibus ornamentis, ne Creatorem videatur accusare, tanquam impotentem opus suum perficere, nec in honore dæmonum cicinnos nutrire et fovere, sicut student pagani puerorum capita dæmonibus offerre, quod maxime hic videtur prohibere.'

LEV 19:28 Multiple spaces in '19.28··Stigmata.··Legislator etiam curam nostri decoris gerit, ne carne abutamur in his etiam quæ corpus deturpant.'

LEV 19:29 Multiple spaces in '19.29··Ne prostituas filiam tuam.··Carnalem, vel animam. Unde Psal. 21: Erue a framea, Deus, animam meam, et de manu canis Unicam meam.··Hæc recedendo a Deo tornicantur cum dæmonibus.'

LEV 19:30 Multiple spaces in '19.30··Sabbata mea custodite.··Ab uno sabbato omne legitimum otium sabbatum appellatur. Sic ab una generali abstinentia studet legislator per singula currere, præcipiens nos ab omni malo abstinere. Unde addit: Et sanctuarium meum metuite.··Sicut enim qui digne accedunt, sanctificant, sic qui inique præsumunt, et immundi accedunt, quantum est in se, polluunt, sicut Nadab et Abiu. Unde Apostolus: Inter vos multi infirmi et imbecilles,··etc. I Cor. 40. Inde additur: Ego Dominus,··sanctus, scilicet, et etiam in sanctis habitans et sanctorum vindicans injuriam.'

LEV 19:31 Multiple spaces in '19.31··Ad magos.··LXX: Ventriloquas, id est pythones, vel falsos prophetas, qui de ventre cordis sui fabulas quasdam et fetentes doctrinas proferunt. Neque ab ariolis,··etc. LXX: Veneficis,··qui dæmonum scilicet nomina invocant, et aliquando corpus curant, ut animam interficiant.'

LEV 19:32 Multiple spaces in '19.32··Coram cano capite,··etc. In senibus est sapientia, et in multo tempore prudentia Job 12.. Hinc Paulus ait: Presbyteri duplici honore digni habeantur, maxime qui laborant in verbo et doctrina I Tim. 5..'

LEV 19:33 Multiple spaces in '19.33··Si habitaverit advena,··etc. Terra a Deo nobis data, est virtutum scilicet cultura, et bona doctrina. Si quis ergo ad fidem nostram converti voluerit, et civis terræ nostræ ascribi, non affligamus eum, nec imponamus grave jugum, sicut Pharisæi, de quibus dicitur: Alligant onera gravia et importabilia, digito autem suo nolunt ea movere Matth. 23.. Sit nobis sicut indigena, qui scilicet nutritus est in fide, et crevit in pietate. Hinc Petrus ad eos qui credentes de gentibus circumcidere volebant, ait: Quid tentatis Deum, imponere jugum super cervices discipulorum?··Act. 15.'

LEV 19:35 Multiple spaces in '19.35··Nolite facere,··etc. In præcedentibus præcipit in judicio justitiam servari, hic in ponderibus et mensuris, et ne abutamur ad injustitiam justitiæ terminis: hæc enim termini sunt vendentibus et ementibus, sicut leges judicibus; ut ab omni injustitia contra proximum caveatur. Quod enim diviti agrorum possessiones et pecuniæ thesauri, hoc pauperi mensura vini et tritici, et hujusmodi. ISICH. Nolite facere,··etc. In judicio mentis non debemus injuste agere, nec mensuras naturalis justitiæ corrumpere, aliter nostra, aliter proximi peccata judicantes. In quo enim judicio judicaverimus, judicabitur et de nobis; et in qua mensura mensi fuerimus, remetietur nobis Matth. 7..'

LEV 19:36 Multiple spaces in '19.36··Statera justa,··etc. ID. Stateras quoque divinas, et mensuras divinas justas habeamus; id est, leges divinæ Scripturæ sancte et juste custodiamus: nihil nostrum inferentes, nihil suum auferentes, ne nobis istud dicatur: Quare transgredimini mandatum Dei propter traditiones vestras?··Matth. 15..'

LEV 20:1 Multiple spaces in '20.1··Locutus est Dominus,··etc. Frequenter lex eadem repetit, ut eorum memoriam infigat legenti: quædam tamen nova interserit, ne superfluere videatur. Sed nova inquirendo jam dicta studiosius inquirantur. Unde superius quædam prohibendo pœnam tacuit, ut quærentes quæ vel qualis sit, in sequentibus diligenter investigemus. Cum enim superius Moloch prohiberet sacrificari, idipsum pœnam addendo repetit: populus scilicet terræ lapidabit eum,··non solum principes. Nec his contentus addit: Ego ponam faciem meam contra illum,··etc.'

LEV 20:4 Multiple spaces in '20.4··Quod si negligens,··etc. Provocat alios contra illum, et terret, si neglexerint pœnam tam studiose præceptam, Deo ipso irascente et ferente sententiam. Nec voluerit,··etc. ISICH. Malum est permittere etiam eos qui foris sunt, fornicari a Deo et adhærere diabolo: sed multo magis de medio populi, hoc est enim totum gregem lupo concedere. Consentientes autem, qui scilicet possunt accusare, vel arguere, vel monere, et non faciunt, non effugient judicium. Ponit Deus faciem super illum, de quo dicitur: Vultus autem Domini super facientes mala,··etc. Psal. 38..'

LEV 20:6 Multiple spaces in '20.6··Anima quæ declinaverit ad magos,··etc. Grande peccatum est ad magos et ariolos declinare: hoc est enim a Deo recedere. Sunt autem magi intelligibiles, qui in nomine Domini falsa prophetant; sunt arioli deceptores et adulatores, qui veneficis verbis auditus multorum corrumpunt et a veritate avertunt.'

LEV 20:9 Multiple spaces in '20.9··Qui maledixerit patri suo,··etc. ORIG., hom. 11 in Lev. De his superius præcepta dedit, etc., usque ad ne puniat contemptorem servum. ID. Nomen patris vel matris, etc., usque ad ad aliquam terrenam civitatem invertunt sensibus depravatis? Sanguis ejus,··etc. Quia ipse est sibi causa mortis. Si sic punitur, qui carnali patri maledixerit, quomodo punietur qui Christum blasphemaverit, nec obaudivit dicenti: Nisi quis renatus fuerit ex aqua et Spiritu sancto,··etc. Joan. 3., morte scilicet morietur, alienatus a regno cœlorum reus est: nihil enim grave, nec operosum, aut laboriosum ei præceptum est.'

LEV 20:10 Multiple spaces in '20.10··Si mœchatus quis,··etc. AUG., quæst. 73 in Lev. Hic aliquid voluit distare, etc., usque ad quam homo homini. Si mœchatus,··etc. ISICH. Adulterium corporate malum est, etc., usque ad qui ei commisit hanc curam.'

LEV 20:11 Multiple spaces in '20.11··Qui dormierit,··etc. Hæc superius dicta et exposita sunt, ubi dictum est: Non revelabis turpitudinem patris tui,··etc. Sed hic aperte tan git eum qui idem quod proximus agit, nec peccati societate erubescens, prodit; in quo mortis pœnam legislator sanxit. Novercæ autem virum conjunxit, quia quod in patrem a filio delinquitur, hoc in filium a patre committitur, et similis utrobique impietas. ORIG., ubi supra. Supra dictum est, etc., usque ad non solum pro qualitate, sed etiam pro quantitate.'

LEV 20:13 Multiple spaces in '20.13··Qui dormierit cum masculo,··etc. Hoc peccatum injuria naturæ est: unde et morte mulctari decretum est. Spiritualiter autem eum qui fortis est animo et masculus vir enim in divina Scriptura, perfectus in virtutibus nominatur verbis pravis vel actionibus effeminare caveamus, ne cum ipso dissolvamur et simul moriamur.'

LEV 20:14 Multiple spaces in '20.14··Qui supra uxorem,··etc. Sævam huic delicto pœnam decernit. Qui enim ex matre sunt geniti, his quos filia genuit, cum unus pater sit, incertum est utrum fratres sint an avunculi. Caveatur ergo tam incerta commistio. Sed quia omnis peccati concupiscentia mater est, si qua nobis concupiscentia sit, actionem non conjungamus ei. Qui enim hoc facit, igne incenditur, et concupiscentia et actio ejus. Si enim facta carnis spiritu mortificaverimus, vivemus Rom. 8..'

LEV 20:15 Multiple spaces in '20.15··Qui cum jumento,··etc. Nimia contra eos exercetur districtio, qui in tantum iniqui et libidini dediti, ut inaudita scelera concupiscerent: unde viris vel mulieribus commistis quadrupedibus, mortis pœnam indixit. Fidelibus quoque non erit hæc lex superflua, si quadrupedia voluntates pravas ad terram pronas intelligamus: quæ manus sicut homines non habent, quia omni humana actione carent, unde cognationes nobiscum non habent. Vir ergo vel mulier, quæ non languore naturæ, sed deliberatione eis cohæserit vel coierit, reus est mortis. Ipsi quoque mori dicuntur illis mortuis, neque enim per se subsistunt, nec ulla peccati substantia est, sed in peccatoribus operatur. AUG. Qui cum jumento,··etc. Quæritur quomodo pecus reum sit, cum nec rationale nec legis capax sit? an quemadmodum transferuntur verba metaphorica ab animali ad animale; sicut dicitur ventus improbus, vel iratum mare, ita et hic translatum a rationali ad irrationale? Nam inde pecora jussa sunt interfici, quia tali flagitio contaminata indignam refricant memoriam facti.'

LEV 20:17 Multiple spaces in '20.17··Qui acceperit sororem suam,··etc. ISICH. Hoc tolerabile videbatur, quia Abraham de Sara dicit: Soror mea est ex patre, et non ex matre: sed eos qui de Thare patre Abraham geniti sunt Moyses enumerans, nusquam Saræ fecit mentionem. Quod si sorori suæ Abraham nupsit, ante tamen hoc quam Deum cognosceret, fecit. Bene ergo lex talem conjunctionem prohibuit. Qui acceperit,··etc. Tropologice turpitudinem sororis ex patre et non ex matre videt et accipit, qui turpem actionem a patre vel a matre in qua scilicet deliquerunt admiratur, et imitatur: non solum perscrutans quæ non oportuit, sed conjungens se parentum pravitati quæ soror ejus dicitur, quasi ab eisdem genita parentibus. Quia vero filii publicant parentum peccata faciendo similia, recte in conspectu populi infligitur pœna; vel juxta LXX: In conspectu filiorum generis sui,··eorum scilicet qui talia cogitant imitari: ut unius afflictio, multorum sit correctio. Viderit turpitudinem,··etc. AUG., quæst. 75. Id est, concumbendo cognoverit, sicut ibi: Cognovit Adam uxorem suam Gen. 4., id est, ei mistus est. Quod autem ait: Portabunt iniquitatem suam,··id est, ipsum peccatum pœna erat.'

LEV 20:20 Multiple spaces in '20.20··Qui coierit,··etc. Intendit legislator continentiam suadere, ne more pecorum cum mulieribus continue misceamur, sed velut coacti, ad usum continendi paulatim veniamus. Mirum autem quod nunc tales de populo suo disperdi præcipit, cum superius eisdem legem purgationis indixerit. Contemplemur ergo menstruatam gentilium sapientiam a Deo remotam, de volatu avium, et cursu siderum, et mensuris cœli disputantem. Cum hac dormire, id est delectari, vel revelare et palam turpitudinem ejus proferre, fontemque totius erroris exponentem audire, impium est. Ideo talis interficietur de medio populi sui, ne nommetur homo qui imaginem Dei et seipsum ignorando Creatorem a se alienavit. Ipsa quoque interficietur, ne sapientia nominetur, quia sapientia hujus mundi stultitia est apud Deum I Cor. 3.. Turpitudinem,··etc. Sororibus parentum filios misceri prohibet, ut generationes non confundantur, et parentibus reverentia exhibeatur. Secundum spiritum vero et parentum peccata debemus velare, et eorum qui eis sociati sunt, quasi fratres et sorores, quibus nudatis parentes latere non possunt. Unde addit: Ignominiam carnis suæ nudabit.··LXX: Sine filiis morietur,··id est, sine virtutibus, quæ est pessima sterilitas. Qui coierit,··etc. ISICH. Ostendit quia causa filiorum, etc., usque ad superioribus similis est. AUG., quæst. 76. in Lev. Qui coierit cum uxore patris,··etc. Quicunque dormierit cum cognata sua, etc., usque ad id est nullo jure succedant parentibus.'

LEV 20:22 Multiple spaces in '20.22··Custodite leges,··etc. Non sufficit partem legis custodire, necesse habemus observare omnia præcepta et judicia.'

LEV 20:23 Multiple spaces in '20.23··Nolite ambulare,··etc. Non solum Judæis, sed omnibus gentibus hæc observanda sunt, si Deo servire volunt.'

LEV 20:24 Multiple spaces in '20.24··Lacte.··Deliciis beatitudinis, quibus nihil suavius, nihil dulcius, et sine omni labore et dolore erunt, sicut mel et lac, quæ sine nostro labore præparantur.'

LEV 20:26 Multiple spaces in '20.26··Ego Dominus. Ne cogitetis dicentes: Quid comedemus, aut quid bibemus, aut quo operiemur? hæc enim omnia gentes inquirunt Matth. 6.. Qui autem sublimiorem conversationem et retributionem sequuntur, separari debent a cæteris gentibus. Separate,··etc. Jumenta vel pecora, populares: volatilia, contemplatores lex appellat. Omnis popularis mundus propter simplicitatem a pluribus judicatur. Similiter contemplativus, sed non ita est: popularis enim debet esse prudens in bono, simplex in malo, hic enim solus mundus est. Contemplativus quoque conscientiam debet habere mundam, et fidem non fictam. Qui hæc non habent, ad vaniloquia convertuntur, non intelligentes neque quæ loquuntur, neque de quibus affirmant I Tim. 1.. Diligenter ergo mundi separandi sunt ab immundis, ut mundos sequamur, immundos fugiamus. Notandum vero quam discrete in quadrupedibus et volatilibus hic legislator distinguit, et non in reptilibus terræ. Cuncta enim quæ moventur in terra immunda sunt, terrena autem sapiunt, quibus Deus venter est ipsorum Philip. 3.. Et quæ,··etc. AUG., quæst. 76 in Lev. Videtur dicere quod non sunt hæc natura immunda, sed pro aliquo sacramenti signo, quia dicit quia ostendit eis immunda, tanquam immunda eis non essent nisi ostensa fuissent. Lapidibus.··Quia vanis erroribus simplicem populum seducunt; unde ventrem nutriunt, et auditoribus placere cupiunt: quales hodie in Ecclesia multi sunt, de quibus Paulus ait: Hi enim non serviunt Christo, sed suo ventri, et per dulces sermones, et benedictiones seducunt corda innocentium Rom. 16..'

LEV 21:1 Multiple spaces in '21.1··Dixit quoque Dominus ad MoysenNe contaminetur,··etc. ISICH. Id est nihil omittat ex his quæ expediat sacerdotem docere, etc., usque ad cohabitantium enim non poterit ignorare peccatum.'

LEV 21:2 Multiple spaces in '21.2··Nisi tantum in consanguineis.··HIERON., epist. ad Fabiolam, tom. 1. Super omnem animam quæ mortua est, etc., usque ad minoribus vero aliquid indulgetur.'

LEV 21:5 Multiple spaces in '21.5··Non radent caput.··ID., ibid. Summus autem pontifex, etc., usque ad quibus Christus donavit ut lumen sint. Non radent caput,··etc. ISICH. Nimis ægre dolere sacerdotes de mortuis prohibet lex, etc., usque ad ut possit exhortari, arguere, increpare. Non polluent nomen,··etc. ID. Quod est magnum in gentibus. Vos autem, dicit Malachias, polluistis illud in eo quod dicitis: Mensa Domini deserta est Malach. 1.. In peccato enim sacrificii nomen Dei polluunt sacerdotes.'

LEV 21:7 Multiple spaces in '21.7··Scortum,··etc. Sacerdos quilibet, nam de summo postea dicet, quod non nisi virginem ducat uxorem. Quæ repudiata est,··etc. Quia culpabilis invenitur, hanc non debet ducere sacerdos uxorem, nec prædicere ejus observantiam litteralem.'

LEV 21:8 Multiple spaces in '21.8··Sint ergo sancti,··etc. Si sacerdotes datam jam sibi a Deo sanctificationem custodiunt, sanctificant ipsum Deum: qui cum in natura sanctus sit, a participibus gloriæ suæ voluit sanctificari.'

LEV 21:9 Multiple spaces in '21.9··Sacerdotis filia,··etc. Grave est cujuslibet filiam fornicari, sed maxime sacerdotis, qui debet habere filios subditos in omni castitate. Sacerdotis filia.··Synagoga non solum uxor, sed et Dei filia appellatur; sed utrumque depravans, aliena facta est. Unde: Relinquetur filia Sion sicut umbraculum vineæ,··etc. Isa. 1.. Et alibi: Fornicata est mater eorum Ose. 2.: quod igne sit exusta, incendii monstrant vestigia.'

LEV 21:10 Multiple spaces in '21.10··Pontifex,··etc. Christus magnus Dominus noster, et magna virtus ejus,··qui pro nobis factus est sacerdos et hostia. Consecratæ sunt.··Alii sacerdotes in sanguine vituli et arietis consecrabant, vel consummabant, scilicet, manus suas: ipse vero proprio sanguine, crucifixis manibus. Vestimenta non scindet,··etc. ISICH. Ex quo enim Verbum caro factum est, etc., usque ad hæc vere sancta sunt indumenta.'

LEV 21:11 Multiple spaces in '21.11··Ad omnem mortuum,··etc. ISICH. LXX: Animam mortuam. Anima quæ peccaverit ipsa morietur Ezech. XVIII; Isa. 53.. Hac morte maxime gentes perierunt, quæ nec legem nec doctrinam habuerunt; sed Christus peccata omnium tulit, et tamen impollutus mansit. AUG. quæst. 81 in Lev. Ad omnem mortuum,··etc. LXX: Super omnem animam mortuam non introibit.··Quomodo dicat animam mortuam, etc., usque ad quod secundum non prohibuit.'

LEV 21:12 Multiple spaces in '21.12·· ID., quæst. 82. De sanctis non exibit.··Dum scilicet eorum funera celebrantur, de sanctis prohibitus est exire, etc., usque ad quod nonnullis diebus non imponebatur incensum. Super patre.··ORIG., hom. 14 in Lev. Omnis homo in patre et matre pollutus est, etc., usque ad vel cœlestis matris libertatem indigna peccati servitute maculant. AUG., quæst. 85 in Levit. Quæri potest, etc., usque ad sicut de ipso Aaron Scriptura testatur. Ego Dominus.··AUG. quæst. 84. De Moyse etiam dictum est, etc., usque ad nec superflua judicata est visibilis sanctificatio, quia invisibilis præcessit.'

LEV 21:13 Multiple spaces in '21.13··Virginem ducet uxorem.··HIERON., epist. ad Fabiolam. Vidua est cujus maritus, etc., usque ad unde: Despondi enim vos uni viro virginem castam,··etc. Nolo discipulam conjugemque pontificis quidquam habere veteris hominis. Si consurreximus cum Christo, quæ sursum sunt sapiamus,··præteritorum obliti, futurorum avidi. Infelix Simon qui post baptismum de antiquo matrimonio cogitavit, nec ad virginalem venerat puritatem, Petri consortio indignus fuit.'

LEV 21:14 Multiple spaces in '21.14··Viduam autem et repudiatam,··etc. ORIG., hom. 12 in Levit. Qui peccat, abjectus est; etiam si episcopus tacet, vel ignorantia, vel negligentia, non prodest hujusmodi gratia; animam abjectam Christus non ducit uxorem, nec pollutam, quæ scilicet tantum peccatum voluit et optavit, quia magnus pontifex omnino puram requirit animam, quam sibi jungat et unum spiritum efficiat. Qui peccat ad mortem, abjectus est; qui venialiter, pollutus est. Sordidam,··etc. Quæ vadit post amatores, scilicet dæmones, qui animam pulchram, id est, ad imaginem Dei factam, adulterare cupiunt.'

LEV 21:17 Multiple spaces in '21.17··Homo de semine.··ISICH. Hæc secundum litteram tantum, etc., usque ad valde per contumeliam refragatur.'

LEV 21:18 Multiple spaces in '21.18··Si cæcus ISICH. Lumen contemplationis ignorans, præsentis vitæ tenebris pressus, qui dum venturam lucem diligenter non conspicit, nescit quo porrigat operis gressum. Si claudus.··ID. Qui scilicet videt quo pergere debeat, sed infirmitate mentis non potest facere quod desiderat. Si parvo, vel grandi, vel torto naso.··ID. Parvo naso est, qui ad tenendum mensuram discretionis idoneus non est: naso enim odores fetoresque dis cernimus. Nasus grandis et tortus, est discretionis immoderata subtilitas, quæ plus quam oportet vel decet excrescens, actionis confundit rectitudinem.'

LEV 21:19 Multiple spaces in '21.19··Si fracto pede.··ISICH. Qui viam Dei pergere non potest, et boni operis exsors est, non ut claudus, qui saltem cum infirmitate tenebat'

LEV 21:20 Multiple spaces in '21.20··Si gibbus.··ID. Terrena sollicitudine pressus ad superna non respiciens, inferiora tantum inspiciens. Si lippus.··Lippus, cujus ingenium ad cognitionem veritatis emicat, sed operatio carnalis obscurat. In lippis enim pupillæ sanæ sunt, sed humore defluente palpebræ grossescunt, cujus crebra infusione acies etiam pupillæ vitiatur. Si albuginem.··ID. Albuginem habet qui veritatis lucem videre non sinitur, quia arrogantia sapientiæ vel justitiæ cæcatur. Pupilla enim nigra videt, alba non videt: quia sensus humanæ cogitationis si stultum se vel peccatorem intelligit, cognitionem intimæ claritatis apprehendit: si candorem justitiæ vel sapientiæ sibi attribuit, a superna cognitione se excludit. Si jugem scabiem.··ID. Cui scilicet petulantia carnis sine cessatione dominatur in mente. In scabie namque fervor viscerum ad cutem trahitur, in quo luxuria signatur, quia similiter cordis tentatio ad operationem prosilit. Si impetiginem in corpore.··GREG. Past., part. 1, cap. 11. Impetiginem habet in corpore, etc., usque ad quia per omnia vitia animum supplantat. Radix enim omnium malorum est cupiditas I Tim. 6.. Vel herniosus.··Alii, ponderosus,··quia scilicet turpitudinem non exercet in opere, sed adhuc continua cogitatione gravatur in mente: qui totis cogitationibus ad lasciviam defluit, tanquam in corde gestans pondus turpitudinis.'

LEV 21:21 Multiple spaces in '21.21··Omnis qui habuerit maculam Quisquis cuilibet horum vitiorum subjicitur, panes Domino offerre prohibetur, ne aliena delicta diluere non valeat, quem adhuc propria delicta devastant. AUG., quæst. 35 in Lev. Ablata est omnis dubitatio, etc., usque ad a quo incensum necesse erat imponi. Oportet sacerdotem esse animo et conversatione immaculatum, quem sicut Moses duodecim maculis juxta LXX mundum esse præcepit: sic Paulus duodecim conservare eum monuit dicens: Non superbum, non iracundum, non vinolentum,··etc. I Tim. 2. Est enim Dei dispensator, qui subjectis debet virtutibus præcellere. Hoc quoque in Ecclesia fit si quis maculatus fuerit, et pœnitendo cessaverit, sanctis communicare non prohibetur: ministrare autem, vel ad velum accedere et ad altare non licet. Velum enim et altare corpus Christi est, unde Paulus: Habemus altare de quo comedere non habent potestatem qui tabernaculo deserviunt Hebr. 13.. Et alibi: Habentes fiduciam in introitu sanctorum in sanguine Christi, quam initiavit nobis viam novam et viventem per velamen, id est carnem ejus Hebr. 10.. Et contaminare non debet,··etc. Inordinate agendo populum scandalizent, putantes superfluum esse Dei ministerium, et justitiam et judicium.'

LEV 21:24 Multiple spaces in '21.24··Locutus est Moyses,··etc. Moysi dignitatem commendat: aliis enim pauca, ipsi vero loquitur Deus omnia, quia justus est et imago Christi est. Nos quoque monet majoribus et perfectioribus attendere, qui continue fruuntur æterna visione.'

LEV 22:2 Multiple spaces in '22.2··Quæ ipsi offerunt,··etc. Quæ obtulerunt scilicet sacerdotibus, per eos Domino offerenda. Nota sanctificationis genus quod fit voto et devotione offerentis; sed utrum homines eodem modo seipsos sanctificare dicantur, cum in aliqua re seipsos vovent, observandum est.'

LEV 22:3 Multiple spaces in '22.3··Omnis homo qui accesserit,··etc. Quasi, non solum a ministerio et mystico officio abstineat, sed nec tangat quæ oblata sunt, mundus enim ad munda debet accedere.'

LEV 22:4 Multiple spaces in '22.4··Qui fuerit leprosus,··etc. Non sensibilem leprosum abominatur, qui invitus patitur, sed spiritualem: quod ibi exponit: Qui tetigerit immundum super mortuo,··sive, juxta LXX: Omnem immunditiam animæ,··id est peccatum. Ex quo,··etc. HIERON., epist. ad Fabiolam. Si quis sacerdotum semine fluxerit, usque ad nullius alterius more teneatur.'

LEV 22:9 Multiple spaces in '22.9··Custodiant,··etc. Præcepta Domini custodientibus ea causa sunt justificationis et salutis; transgredientibus vero, peccati et mortis, et præcipue in perceptione sanctorum. Qui enim manducat et bibit indigne, judicium sibi manducat et bibit,··etc. I Cor. 11.'

LEV 22:10 Multiple spaces in '22.10··Inquilinus sacerdotis,··etc. ISICH. Qui non pure nec diligenter in Ecclesia versatur, tanquam migraturus, scilicet gloriæ aut quæstus causa, tanquam mercenarius memoratur: qui non est pastor, cujus non sunt oves propriæ Joan. 10..'

LEV 22:12 Multiple spaces in '22.12··Cuilibet ex populo nupta.··ID. Non sufficit in fide Christi nutriri: permanere et crescere in ea debemus; nec alienigenarum cuilibet, id est alienæ a Deo doctrinæ, vel legi vel actioni commisceri: nec quia de patribus sumus fidelibus, ideo de sanctis præsumamus, sed ubi et ipsi fideles persistamus.'

LEV 22:14 Multiple spaces in '22.14··Qui comederit de sanctificatis,··etc. ISICH. Sancta sanctorum, etc., usque ad Unde Salomon: Cum sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quæ posita sunt ante te Prov. 23.. Addet quintam,··etc. LXX: Super ipsum.··Quinta ergo non aliunde, sed de ipso et cum ipso, vel super ipsum addi jubetur: hic est sermo prolatus ab ipso Christo super Dominicum mysterium. Ipse nos ab ignorantia removet, nec carnale vel terrenum aliquis putet. Hic bene quinta dicitur, quia spiritus et sermo quem tradit quinque sensus nostros componit; nec solum gustum producit ad mysterium, sed auditum et visum, tactumque et odoratum, ut nihil terrenum de his quæ superna sunt suspicemur. Et dabit sacerdoti in sanctuarium.··ISICH. Sanctificationem mystici sacrificii, et a sensibilibus ad intelligibilia translationem vero sacerdoti oportet dari: quia per ejus virtutem et sermonem sanctificata sunt quæ videntur, ut omnes excedant sensus.'

LEV 22:15 Multiple spaces in '22.15··Filiorum Isræl.··Fidelem populum significat, qui per hoc mysterium Deum videt: et quicunque Deo consecrat in Dominicum sacrificium, sancta sanctorum sunt, quia ex eis conficitur corpus Christi. Ipse enim est primitiæ nostræ conspersionis: ideo recte ex nostris subsistit primitiis.'

LEV 22:17 Multiple spaces in '22.17··Locutus est Dominus,··etc. ISICH. Non solum sacerdotes, etc., usque ad aliter enim non suscipietur.'

LEV 22:18 Multiple spaces in '22.18··Homo de domo Isræl,··etc. Ad litteram quoque, si offeras bovem vel ovem aut capram, aut aliquid hujusmodi, sacerdotibus primitias dando, vel pauperes pascendo, vel divina ædificia constituendo, vel aliquid quod pertineat ad ipsum Deum faciendo ideo enim holocaustum dicitur, impolluta sit hæc oblatio; non tamen pollutionem nominat, ut spiritualem intelligamus pollutionem quæ est ex rapina, injustitia, avaritia, et hujusmodi.'

LEV 22:21 Multiple spaces in '22.21··Homo qui obtulerit,··etc. Præcepit oblationem populi mundam esse: adjungit quales ministri debeant esse et offerre. Pacificorum,··etc. Quæ valeant ad salutem et pacem: etsi non possit perfecte philosophari, sicut qui omnia reliquit, qui studet virginitati et hujusmodi. Stella enim differt a stella in claritate I Cor. 15..'

LEV 22:22 Multiple spaces in '22.22··Si cæcum fuerit,··etc. Qui Deum ignorat et ejus ministerium, nec aliis potest exponere; unde circa se et circa alios, et circa ministerium, negligenter agit. Unde: Videte quoniam omnes nesciverunt, universi canes muti, non valentes latrare Isa. 56.. Si fractum.··Pede vel manu: cujus actio scilicet vel voluntas debilis est vel distorta, non est dignus salute et sacris altaribus. Si cicatricem.··Detractorem notat: pessimus enim hic moribus et asperrimum vulnus non facile mitigatur. Si papulas.··LXX: linguam incisam:··qui scilicet propter sordidam vitam perdidit docendi fiduciam; unde David: Peccatori dixit Deus: Quare tu enarras justitias meas?··etc. Psal. XLIX. Scabiem vel impetiginem.··Fornicator significatur, qui maculat corpus suum. Qui enim fornicatur, in corpus suum peccat I Cor. 6.. Non offeretis ea Domino.··LXX: Non offerent hæc Domino:··tales enim ministerio altaris non sunt offerendi. Sacrificium pacificorum non addit sicut superius, ut de ministris altaris hoc dici intelligamus qui holocaustum debent esse, et vitam perfectam et consummatam agere. Aure et cauda amputatis,··etc. Aure amputatus est, qui inobediens est, qui verbis turpibus delectatur, bona aversatur. Voluntarie,··etc. Talis enim vel mandata operatur, et dicitur bos; vel simplex est, et ovis appellatur. Ideo non omnino adversamur, aut in parte inimici deputamus, sed docemus et exhortamur. Vel tusis,··etc. Qui illatis tentationibus cedit, et animæ fortitudinem perdit. Non enim oportet hæc pati, nec cedere hosti affligenti. Unde: Utquid tristis incedo, dum affligit me inimicus Psal. 41.? Ablatisque.··Qui una actione prava quasi cultro seipsum abscindit a conjunctione Dei, privatus prole virtutis et signis virilitatis: alter enim est qui paulatim conteritur.'

LEV 22:27 Multiple spaces in '22.27··Bos ovis et capra.··ISICH. Mater omnium natura est, etc., usque ad unde Salomon: Ante mortem non laudes hominem Eccli. 11..'

LEV 22:28 Multiple spaces in '22.28··Non immolabuntur.··ISICH. Legale pascha significat, quia hæc Moyses in die paschatis tradidit immolanda Judæis, dicens: Immolabis pascha Domino Deo tuo; oves,··etc. Deut. 16.: hoc pascha celebrare non possunt qui verum susceperunt. Una die,··etc. ID. Quia vetus pascha tempus suum habuit, etc., usque ad:··In crastino Christum crucifixerunt.'

LEV 23:1 Multiple spaces in '23.1··Hæ sunt feriæ Domini.··ISICH. Si subtiliter attendas præsentia, etc., usque ad requiescit sabbato intelligibili.'

LEV 23:4 Multiple spaces in '23.4··Hæ sunt ergo.··Non Domino, sicut aliæ omnes, sed Domini proprie, quibus hoste devicto genus humanum salvavit, et a captivitate reduxit Exod. 2..'

LEV 23:5 Multiple spaces in '23.5··Quartadecima die,··etc. ISICH. Interrogemus Judæos, etc., usque ad in qua pascha nostrum immolatus est Christus, etc. Phase Domini est.··Quia passus est Dominus, non mox tempora finivit, sed reliquias novissimæ horæ et vespertinæ reliquit, ut in omnem terram exeat sonus eorum Psal. 18., scilicet apostolorum, et in fines orbis terræ verba eorum. Ad vesperum quoque, vel in vespere medio, pascha proprium præveniens crucem suam celebravit, quia super mysticum, verum pascha discipulis tradidit. Nox ergo erat jam quando Judas, accepta buccella, ad prodendum exivit: sequenti die pascha complevit. Unde quinta decima die legislator hanc festivitatem constituit, et solemnitatem azymorum prædicavit.'

LEV 23:6 Multiple spaces in '23.6··Septem diebus,··etc. Si vere pascha celebrare volumus, septem diebus, id est semper, ab omni malitia azymi esse debemus, et maxime a Judaico errore. Unde ait Apostolus: Non in fermento veteri neque in fermento malitiæ et nequitiæ, sed in azymis sinceritatis et veritatis I Cor. 5..'

LEV 23:7 Multiple spaces in '23.7··Omne opus,··etc. Qui facit peccatum servus est peccati Joan. 8.. Non debemus servire peccato, cum pascha celebramus, in quo a peccato nos liberavit Christus. Servile,··etc. Non permittit agere servilia, aliis diebus quibus nos prohibuit, unde subdit: sed offeretis sacrificium in igne Domino.'

LEV 23:8 Multiple spaces in '23.8··Sacrificium,··etc. LXX: holocaustomata,··ubi innuitur quod ab omnibus cessare jubet servilibus; præterea non solum primam, sed et septimam nominavit, ut totam comprehenderet vitam humanam, quia initium, hæc finis, in quo omnia possunt comprehendi.'

LEV 23:11 Multiple spaces in '23.11··Altero die.··Potuit dicere secunda azymorum: sed ne ad sequentem diem nostram duceret intentionem, scilicet in crastinum primæ, dixit, altera die significans resurrectionem quæ successit passioni, sicut dies diei.'

LEV 23:12 Multiple spaces in '23.12··Atque in eodem die.··Resurrectionis, id est, elevationis manipuli, id est, quando resurrectionem celebramus, Dominici sacrificii oblivisci non debemus, ex quo oblatus est manipulus.'

LEV 23:13 Multiple spaces in '23.13··Duæ decimæ.··Oportet enim perfectam humanitatem et perfectam divinitatem in unum convenire: in oleo, id est, per eam quam circa nos habuit misericordiam; sic enim sacrificium odor suavitatis Domino invenitur, si quæ de eo digna sunt intelligimus. Liba quoque.··Ecce intelligibilis oblatio Melchisedech, quæ in pane et vino perficitur Gen. 14.; inde quarta pars hinc offertur, ut per quartam partem evangelica doctrina significetur; per libationem vero sermo Dominicus, quo ait: Hic est sanguis meus, qui pro multis effundetur in remissionem peccatorum Matth. 26..'

LEV 23:14 Multiple spaces in '23.14··Panem.··Oblatio præsentium donorum, quæ est Christi mysterium, reconciliavit nos Deo, et cibum præparavit novum. Polentam.··LXX:, id est sata nova tosta non manducabitis, vel manibus contrita et emundata: sic enim, chidra, alii interpretantur, quia Christi præcepta actionem et correctionem quærunt Matth. 11..'

LEV 23:16 Multiple spaces in '23.16··Quinquaginta dies, et sic,··etc. Hæc dies Dominica est, in qua Pentecostes festivitatem celebramus, quam Judæi nec secundum litteram, nec secundum spiritum celebrant, qui nec dies secundum legem numerant. Offeretis novum sacrificium,··novum non vetus, non sæculare. Adveniens siquidem Spiritus totam vitam humanam renovavit, quia Christi institutionem confirmavit, et vitæ confirmationem in illis perfecit: unde, De meo accipiet, et annuntiabit vobis Joan. 16.. Ideo non in alia die advenit, sed in qua resurrectio fuit, et oblatus manipulus intelligibilis, ut ostendat quia nova conversatio resurrectione Christi et adventu Spiritus sancti perfecta est.'

LEV 23:17 Multiple spaces in '23.17··Habitaculis vestris,··etc. Quia est habitaculum præcipuum, de quo dicitur: Beati qui habitunt in domo tua, Domine Psal. 82.. Et alibi: Unam petii a Domino, hanc requiram, ut inhabitem,··etc. Psal. 26.. Panes primitiarum.··Primus enim Dominus Evangelium cum lege perfecit et docuit. Audistis quia dictum est antiquis: Non occides: Ego autem dico vobis: Omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judicio Matth. 5.: hinc enim legem conjunxit Evangelio. Hinc Lucas ait: Quæ cœpit Jesus facere et docere,··etc. Act. 1.. De duabus decimis,··etc. De doctrina scilicet, quæ perfectam divinitatem et perfectam humanitatem docet, nec aliter possunt coqui nisi per talem doctrinam.'

LEV 23:18 Multiple spaces in '23.18··Septem agnos.··Pro septem donis Spiritus sancti, quæ vocat agnos, quia Spiritus sanctus unum est cum Christo, de quo scriptum est: Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi, ideo nemo potest dicere Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancto Joan. I; I Cor. 12.. Et arietes duos.··Quibus inimicus ventilatur. Hæc sunt superiora mandata, et virtutes, quas aliæ sequuntur ut oves, verbi gratia: Vade et vende omnia quæ habes, et da pauperibus Matth. 9.. Cum libamentis,··etc. Quæ sunt scientia et correctio; unde: Deo autem gratias, qui odorem scientiæ suæ manifestat per nos, quia Christi bonus odor sumus,··etc. II Cor. 2..'

LEV 23:19 Multiple spaces in '23.19··Duosque agnos,··etc. Mandata pacis et sanctimoniæ, unde: Pacem sequimini cum omnibus et sanctimoniam,··etc. Heb. 12.. Hæc quia apostolico sermone dicta sunt, præcipit offerri cum panibus primitiarum, qui doctrinam Christi significant. Unde in sequentibus: Cumque elevaverit eos sacerdos cum panibus primitiarum Joan. 10..'

LEV 23:20 Multiple spaces in '23.20··Cedent in usum,··etc. In usum ejus sacerdotis, id est, Christi, qui est sacerdos noster et Dominus noster: ipsius sunt panes primitiarum et agni mandatorum, ipse in Paulo loquebatur, ipse omnia quæ dicta sunt obtulit; primus pacem discipulis annuntiavit, et sanctimoniam custodivit, sicut Sanctus sanctorum.'

LEV 23:21 Multiple spaces in '23.21··Celeberrimum.··In quo gentium vocatio non modo prædicta est, sed impleta: quando Parti et Medi et Elamitæ, et cæteræ gentes audierunt apostolos loquentes variis linguis magnalia Dei Act. 2..'

LEV 23:22 Multiple spaces in '23.22··Postquam,··etc. Eadem superius dixisse videtur, sed ibi: Non complebitis missionem vestram;··hic autem ait: Non secabitis eam usque ad solum,··et differentiam innuit ipsa mutatio verborum. Segetem terræ,··etc. Conversationis, cujus messio post resurrectionem Christi, et adventum Spiritus sancti, non tamen omnem scientiam, quam in futuro sumus habituri, tradit verbum prædicationis. Sunt enim quæ nunc non possunt nobis revelari Matth. 8., unde in prædictis festivitatibus hanc legem interposuit. Pauperibus et peregrinis.··LXX: pauperi et proselyto,··id est Christo, qui non habuit ubi caput reclinaret, et in propria venit, et sui eum non receperunt.··Hic solos intelligit qui remanent; unde: O altitudo sapientiæ et scientiæ Dei, quam incomprehensibilia sunt judicia ejus, et investigabiles viæ ejus!··Rom. 11.'

LEV 23:24 Multiple spaces in '23.24··Mense septimo prima die mensis.··Septenarius consummationem vel specialem vel generalem significat. Hinc Deus die septimo requievit Gen. 2.; et sua requie nostram significavit; unde: Qui ingressus est in illam requiem, requievit ab operibus suis, sicut Deus a suis Heb. 4.. Initium vero consummationis temporum, adventus Domini est, unde: Filioli, novissima hora est I Joan. 2.. Hoc tempus appellat primam septimi mensis, sicut principium consummationis nobis etiam requies est, quos ab operibus malis cessare fecit, et a jugo gravi liberavit; unde: Venite ad me, omnes qui laboratis, et onerati estis,··etc., et discite a me quia mitis sum et humilis corde, et invenietis requiem animabus vestris Matth. 11.. Clangentibus tubis.··Quia prædicat Salvatoris resurrectionem, quæ memoriale est generalis resurrectionis, quæ secundum Apostolum erit in voce archangeli, et in tuba Dei, etc.'

LEV 23:25 Multiple spaces in '23.25··Omne opus servile non facietis in eo.··Quasi [sicut] non est opus servilia agendi: ante fecistis, sed sicut exhibuistis membra vestra iniquitati ad iniquitatem, ita nunc exhibete servire justitiæ in sanctificationem Rom. 6.: hoc est enim verum holocaustum.'

LEV 23:27 Multiple spaces in '23.27··Decimo die,··etc. ISICH. Propitiationem et a peccatis liberationem acquiri in humilitate et afflictione animæ ex his intelligimus. Hanc debemus agere a vespere, id est a pœnitentia incipere quam fecit Christus initium prædicationis suæ Matth. 4.: pœnitentiæ superædificanda est vita bona et virtutibus consummata. Unde adjecit: Et offeretis holocaustum Domino.'

LEV 23:28 Multiple spaces in '23.28··Dies propitiationis.··ISICH. Duo significat, quia in hoc tempore propitiationem suscipiemus, et ideo in illo ab omni malo abstinere debemus.'

LEV 23:31 Multiple spaces in '23.31··Nihil ergo.··Semper a malis et superfluis significat esse cessandum. Unde et Dominus nec causam dicere concedit, nec cogitare quid comedatur, aut quid bibatur, aut induatur, verum enim et sabbatum sabbatorum annuntiavit.'

LEV 23:32 Multiple spaces in '23.32··Affligetis.··Recapitulatio est humilitatis, quæ est fundamentum et basis virtutum. Unde Dominus ait: Quicunque se humiliaverit sicut parvulus iste, hic est major in regno cœlorum Matth. 18..'

LEV 23:34 Multiple spaces in '23.34··A quintodecimo die.··ISICH. Hoc numero inchoatur festivitas, etc., usque ad ædificatio non manufacta in cœlis habetur II Cor. 5..'

LEV 23:36 Multiple spaces in '23.36··Dies quoque.··ID. Nota eadem de primo et de octavo dici, quia scilicet resurrectionis dies secunda est, et initium futuri sæculi. Primus, in Christo est conversationis principium et futurorum exordium; octavus vero præsenti succedit sæculo, quod significat in septenario. Præterea sancti habent requiem et vitam futuram in hac vita. Unde apostolis dictum est: Regnum Dei intra vos est,··etc. Cœtus.··LXX: egressus, quia hinc exitus, ibi habitatio, unde: Cupio dissolvi et esse cum Christo Philipp. 1..'

LEV 23:37 Multiple spaces in '23.37··Hæ sunt feriæ Domini,··etc. ID. Legislatori consonat Paulus, etc., usque ad vel in periculis, vel voluntarie promittimus.'

LEV 23:39 Multiple spaces in '23.39··A quinto decimo,··etc. Quintusdecimus ex septem et octo compositus, Evangelicam prædicationem significat, quæ consistit ex præsenti vita et futura, hanc componit, illam præparat. Die primo et die octavo.··ID. Qui est octavus, etc., usque ad quia fidelibus legem facientibus requies in futuro servatur.'

LEV 23:40 Multiple spaces in '23.40··Die prima fructus.··ID. Fructus est Christus, etc., usque ad in tempore suo. Spatulasque palmarum,··etc. Juvenescentia justitiæ germina, quia justus ut palma florebit;··quia vero de palma nihil respuitur, nec de his qui juste vivunt, addit, et ramos ligni densarum frondium. Et ramos ligni.··Omnes scilicet virtutum fructus, sed maxime misericordiam, quam oportet esse continuam et permanentem. Unde: Oleum de capite tuo non deficiet Eccle. 9.. De torrente,··etc. De præsenti scilicet vita, quæ fluit tanquam torrens, tentationibus et tribulationibus ebulliens, unde: De torrente in via bibet, propterea et exaltabit caput Psal. 109., in cruce, scilicet, pendens.'

LEV 24:2 Multiple spaces in '24.2··Præcipe filiis Isræl.··ISICH. Candelabrum evangelica vita, etc., usque ad ubi misericordes abscondunt thesauros.'

LEV 24:3 Multiple spaces in '24.3··Usque in mane,··futuri sæculi: scilicet tunc enim non erit tempus orandi, vel eleemosynam dandi, unde: Ne dicas amico tuo, Vade et revertere, et cras tibi dabo: nescitis enim quid pariat superventura dies Prov. 3, 27..'

LEV 24:4 Multiple spaces in '24.4··Super candelabrum,··etc. Christus, qui est lumen verum et illuminat omnem hominem venientem.··Et peccatum non fecit, nec inventus est dolus,··etc. Isa. 53.. Super hunc ardet lucerna, id est Spiritus sanctus, qui in igneis linguis super discipulos apparuit: huic purissimum oleum, id est mundam vitam debemus offerre, scientes quia non omnes possunt incendere illum scilicet ignem, sed solus Christus et filii ejus, qui plenus Spiritu ait, Spiritus Domini super me Isa. 61.. Qui etiam ait, Ignem veni mittere in terram, et quid volo nisi ut accendatur?··Luc. 12. Hunc insufflans, quasi incendens ait: Accipe Spiritum sanctum,··etc. Joan. 20.. Hæc autem lucerna non accenditur, nisi per vitam et conversationem mundam, vel accensa cito exstinguitur, unde: Spiritum nolite exstinguere,··etc. I Thes. 5..'

LEV 24:5 Multiple spaces in '24.5··Accipies quoque.··BEDA, lib. I de Tabernac., cap. 7, tom. 2. Duodecim panes in mensa tabernaculi, etc., usque ad ut per labores et opera bona vitæ temporalis ad eam properemus. Coques ex ea duodecim.··ORIG., hom. 13 in Exod. Sermo Domini panis est, sed multiformis, etc., usque ad panis super mensam ponitur mundam, scilicet super mentem sanctam et puram.'

LEV 24:10 Multiple spaces in '24.10··Ecce autem,··etc. ISICH. Mulier Isrælitis, etc., usque ad qui in Christo blasphematur. Ecce autem.··ORIG., hom. 14 in Lev. Duo litigant: unus ex integro Isrælita, etc., usque ad interdura enim qui foras mittitur, intus est; et qui foras est, intus videtur retineri.'

LEV 24:12 Multiple spaces in '24.12··Miseruntque eum,··etc. Moyses non ex auctoritate sua sententiam profert contra blasphemantem, sed Dei præcepto reservans, mittit in carcerem: lex enim odit eum qui blasphemat, contra quem frequenter Trinitatem prædicat, sed non manifeste sicut Evangelium; ideo illum ad judicium Evangelii reservavit. Qui non credidit in Filium, jam judicatus est Joan. 31., et hujusmodi.'

LEV 24:15 Multiple spaces in '24.15··Homo qui,··etc. Locutio est tanquam dicatur: homo ille aut ille, id est quicunque homo. Non sicut quidam putant, homo homo ita dici, tanquam laudabiliter, quasi homo; sed homo homo, id est qualiscunque, velut etiam similis pecori, sed qui vere sit homo, quem sensum non esse verum, sed locutionis hoc esse Scripturarum aperte hic ostenditur, cum in eo dicitur qui culpatur, non qui laudatur. Homo,··etc. AUG., quæst. 87 in Lev. Si maledixerit Deum suum, peccatum accipiet. Nominans autem nomen Domini morte moriatur;··quasi aliud sit maledicere Deum suum, etc., usque ad notandum est locutionis genus. ISICH. LXX: Homo homo,··etc., usque ad sicut filius Isrælitidis nominavit et blasphemavit Josue 7..'

LEV 24:17 Multiple spaces in '24.17··Qui percusserit et occiderit hominem.··LXX: Qui percusserit animam hominis,··etc., id est qui ad iniquitatem traxerit. Animam vero, animalem hominem intelligit, qui non percipit quæ sunt Spiritus Dei. AUG., quæst. 88 in Lev. Qui percusserit animam hominis et mortuus fuerit,··etc. Non ait, etc., usque ad hoc est enim animam hominis esse percussam.'

LEV 24:20 Multiple spaces in '24.20··Fracturam,··etc. LXX: Contritionem pro contritione,··id est, si docendo, suadendo, scandalizando, aliquam virtutem proximi contriverit. Dentem pro dente.··Virtutem loquendi. Dentes enim pro verbis accipiuntur, unde: Filii hominum, dentes eorum arma et sagitæ,··etc. Psal. 59.. Et pulchriores sunt oculi ejus vino, et dentes ejus lacte candidiores Gen. 49.. Clariora enim et apertiora sunt verba Evangelii lacte legis.'

LEV 24:21 Multiple spaces in '24.21··Qui percusserit,··etc. Hæc secundum litteram Judæis erant necessaria, qui non poterant capere: Si quis percusserit te in dexteram maxillam, præbe illi et alteram Matth. 5.. Sed cum essent malevoli, mala inferre volebant, et non pati. Ideo metu alternæ pœnæ erant a scelere revocandi.'

LEV 24:23 Multiple spaces in '24.23··Et eduxerunt,··etc. Experimento ipso egem confirmatam ostendit, ut et tu blasphemare imeres, et peccatum fugeres, quod non solum princeps, sed tota multitudo vindicat. Omnes enim communiter blasphemos debent punire, qui omnium auctori non metuerunt detrahere, et omnes ab eo separare.'

LEV 25:1 Multiple spaces in '25.1··Locutusque est Dominus,··etc. Quando ingressi,··etc. ISICH. Terra, conversatio bona, de qua dicitur: Spiritus tuus bonus deducet me in terrum,··etc. Psal. 142..'

LEV 25:3 Multiple spaces in '25.3··Sex annis,··etc. Dum sumus in hac vita, et in visibili creatura sumus, quam significat senarius. Sex enim diebus creata sunt omnia quæ videntur: septimo autem anno sabbatum erit terræ Domini. Cum enim post præsens tempus sabbatum venerit, de quo Paulus ait: Relinquitur sabbatismus populo Dei, quem dies septima significat, in qua requievit Deus ab omnibus operibus suis, scilicet visibilibus Hebr. 4., jam non erit operandi tempus. Seres agrum,··etc. Per agrum et vineam, cum illum seminari, et illam amputari prohibuit, omne genus agri intelligendum est: neque enim in oliveto vel quolibet alterius generis agro aliquid operandum est.'

LEV 25:5 Multiple spaces in '25.5··Quæ sponte,··etc. Eorum scilicet quæ hic facimus, in futuro fructum manducabimus; unde: Labores manuum tuarum quia manducabis, beatus es et bene tibi erit Psal. 127..'

LEV 25:6 Multiple spaces in '25.6··Sed erunt,··etc. Non prohibet Dominum vesci eis quæ sponte sunt, sed reponere in usum proprium.'

LEV 25:8 Multiple spaces in '25.8··Numerabis quoque.··Interrogemus Judæos, si septimum diem ut aiunt legislator honoravit, et ab operibus vacare præcepit, quare quinquagesimum annum celebrari præcepit: septem enim hebdomadæ annos quadraginta novem faciunt. Non ergo quinquagesimo vacare oporteret, nisi mysterium lex significaret, quod Judæorum infirmitas non caperet. Duplex enim a Deo visibilium omnium significatur consummatio; una cujusque singularis, altera omnium communis, quando tempus operandi non erit; in superioribus primam, in his insinuat secundam. Septem.··In hebdomada dierum humanum sæculum dividitur. Cum igitur hic numerus multiplicatus in semetipso fuerit, et tota completa ætas sæculi, et tempus devolutum ad finem pervenerit, succedit quinquagesimus quasi quadragesimo nono anno, in quo erit resurrectio, unde subdit: Et clangens buccina mense septimo,··etc. Unde Apostolus: In tuba Dei descendent de cœlo, et mortui qui in Christo sunt resurgent incorrupti Thes. 4.. Oportet enim suscitantem præcedere tubam: ideo in quadragesimo et nono anno, in quo communis est consummatio, tuba canere præcepit.'

LEV 25:9 Multiple spaces in '25.9··Mense septimo.··Quia quasi septimo mense ætatis mundi Christus venit; primus mensis, qui in paradiso fuit; secundus usque ad diluvium; tertius usque ad Abraham; quartus usquequo descensum est in Ægyptum; quintus usque ad transmigrationem, sextus usque ad adventum Christi; septimus ipse adventus.'

LEV 25:10 Multiple spaces in '25.10··Sanctificabisque annum.··Quasi in sanctimonia exspectetur et cogitetur, pacem enim debemus sequi et sanctimoniam Hebr. 12., sine qua nemo videbit Deum. Unusquisque.··Patriarcharum et prophetarum est quædam familia hospitalis, cui præest Abraham. Est et alia castitatis, cui præest Joseph. Est et alia mansuetudinis, cui præest Moyses Gen. 18, XXXIX; Num. 12..'

LEV 25:14 Multiple spaces in '25.14··Quando vendes,··etc. Quisque vendere potest vel emere. Unde Paulus: Omnia vestra sumus sicut et vos nostra I Cor. 3.. Hoc secundum litteram moraliter informat, ut in contractibus proximis compatiamur, ne quis nimium molestus de pauperum necessitatibus negotietur, ne studeat possessiones aliorum acquirere, sed indigentibus commodare, et commodata paulatim de fructibus agrorum recipere. Juxta numerum ISICH.. Id est secundum virtutem cujusque. Anni enim ætatem significant, in qua manifestatur quid possit quisque secundum corpus.'

LEV 25:16 Multiple spaces in '25.16··Quanto plures ID.. Id est, si potest multum operari, multum fructum exiget; si multum non potest, parum rependet; feret enim hic trigesimum, iste sexagesimum, ille centesimum fructum Matth. 13..'

LEV 25:18 Multiple spaces in '25.18··Facite præcepta.··Ne quis audita moderatione vendendi et emendi segnior fieret, et condescensio ipsa noceret, caute adjungit: Facite præcepta,··etc. Neminem siquidem vult vacare, sed secundum virtutem fructificare. Virtutem quoque conscientia cujusque examinat. Et judicia,··etc. ID. Non corrumpentes intentionem vel operationem eorum; velut si quis eleemosynam tribuit, non alii noceat ut alii prosit: præceptum enim quod eleemosynam fieri jussit, justam esse voluit. Quod si dixeritis,··etc. ID. Quia per duos annos terram vacare præceperat, ne conturbarentur tanquam solliciti quid comederent aut quid biberent, ait: Dabo benedictionem meam,··etc. Matth. 6.. Et notandum quia cum Christus dicat: Nolite cogitare de crastino,··lex jubet ne cogitent de tribus annis.'

LEV 25:21 Multiple spaces in '25.21··Dabo benedictionem.··ID. Christum. Unde benediximus vobis in nomine Domini,··id est, Christo, qui est nomen Patris. Qui Patrem nobis nominavit, et manifestavit; hic in sexto anno venit, id est, in perfectione, quam significat senarius; et ut hominem reformaret, quem formaverat die sexto, quod ibi sextus dies, hic sextus annus dicitur, quia inter formationem nostram et reformationem multa tempora defluxerunt.'

LEV 25:23 Multiple spaces in '25.23··Terra quoque.··AUG., Quæst. 90 in Lev. Alii codices habent, etc., usque ad quisquis habet, uti debet.'

LEV 25:25 Multiple spaces in '25.25··Si attenuatus.··ISICH. Quæ sit nostra substantia, etc., usque ad docet quomodo restituat. Potest redimere.··ISICH. Secundum illud, etc., usque ad ut quodammodo communis sit.'

LEV 25:28 Multiple spaces in '25.28··Usque ad annum Annus, quia omnes horas in se habet, et dies et menses, et circuitus omnes, perfectionem significat. Peccatum aut perfectum et diuturnum non nisi perfecta pœnitentia emendatur, in qua jejunium, oratio, cilicium, eleemosyna, et lacrymæ peraguntur: per hæc enim plena remissio acquiritur.'

LEV 25:29 Multiple spaces in '25.29··Qui vendiderit domum.··ID. Non exprimitur venditor, nec proximus, nec propinquus dicitur. Non enim unus est, sed totus populus: nec de cognatione Judæorum, sed Sodomæ et Gomorrhæ. Qui vendiderit domum,··etc. In superiori capitulo spiritualem cujusque conversationem exposuit, hic generaliter de synagoga vel Ecclesia tractare intendit, quia Ecclesia gentium libertatem accipit, synagoga in perpetuum servit, exceptis Levitis, id est apostolis, et qui adhærent eis. ORIG., hom. 15 in Lev. Qui vendiderit domum,··etc. De Jacob scriptum est, etc., usque ad semper pœnitentiam recipiunt, et semper redimuntur.'

LEV 25:31 Multiple spaces in '25.31··Agrorum jure.··ISICH. Quia in Evangelio proximi sunt, non legi. Ideo semper possunt redimi, et ex quo Christus venit usque ad secundum adventum per partes redimuntur. LXX: Ad agrum terræ æstimabuntur,··de quo scilicet dicitur: Simile est regnum cœlorum thesauro abscondito in agro,··id est Evangelio, in quo thesaurus est mysterium Christi.'

LEV 25:32 Multiple spaces in '25.32··Ædes Levitarum.··ORIG., hom. 15 in Lev. Si sacerdotalis fuerit domus vel Levitica, etc., usque ad satisfactionem scilicet desiderii.'

LEV 25:34 Multiple spaces in '25.34··Suburbana.··ISICH. Alii agri, id est conversationes virtutum, et doctrinæ. Hæ separatæ sunt a civitatibus eorum quæ per ipsos consistunt, et salvantur, et non venduntur, quia gratis accipiuntur, gratis dantur.'

LEV 25:35 Multiple spaces in '25.35··Si attenuatus fuerit.··ID. Mirare legislatoris sapientiam et pietatem; in humilibus enim sublimia exponit, secundum litteram vero dat regulam pietatis. Qui eduxi.··Quasi dicat: Sicut de dominio Ægyptiorum vos liberavi, et abjectis peccatoribus in terram Chananæorum jam mandatam induxi, ita nolo vos sub dominio peccatorum teneri, neque peccatorum societatem amplecti, sed cum pœnitere voluerint, et cohabitatione et facultatis largitione sustentetis.'

LEV 25:39 Multiple spaces in '25.39··Si paupertate.··Multa pietate littera plena est, sed spiritualis intellectus plenior.'

LEV 25:40 Multiple spaces in '25.40··Sed quasi mercenarius.··Uterque subditus est, sed tamen hic liber est: sic qui per vos conversus est, subjectus quidem est, sed dignitate gratiæ divinæ frater est.'

LEV 25:43 Multiple spaces in '25.43··Ne affligas,··etc., quia in quo judicas, judicaberis: et eadem mensura qua mensi fueritis, remetietur vobis Matth. 17..'

LEV 25:44 Multiple spaces in '25.44··Servus et ancilla.··ISICH. Ostendit quid distet inter eos, quos ex infidelibus Deo salvamus, quosque jam fideles, et nobis similes vocationis et conversationis dignitate pro tempore virtutibus attenuatos corrigimus: hi enim usque ad jubilæum apud nos operantur, illi autem servi sunt perpetui.'

LEV 25:45 Multiple spaces in '25.45··Qui ex his.··ISICH. Judæorum cognati hæretici, qui eadem nobiscum prædicant mysteria, quasi sint in terra nostra: sed non recte et perfecte credunt. Hos habebitis.··ID. Quos de gentibus aut de Judæis aut de hæreticis convertimus, quasi servos et ancillas in perpetuum acquirimus: quia pro eis doctrinæ pecuniam expendimus, et filiis nostris, id est discipulis docendos tradere possumus, sicut Paulus Tito Cretenses, Timotheo Ephesios docendos commisit.'

LEV 25:46 Multiple spaces in '25.46··Fratres autem.··Quasi non eadem dignitate apud vos erunt, quos de impiis convertistis, et quos lapsos reparastis.'

LEV 25:47 Multiple spaces in '25.47··Si invaluerit.··ID. Id est, si noviter fidei vestræ conjunctus, Gentilis, vel Judæus, vel hæreticus, virtutibus claruerit, ut possit arguere et exhortari. Si invaluerit,··etc. Secundum litteram quantum diligat libertatem ostendit. Ideo enim Isrælitam alienis non permittit servire, sed præcipit redimi. Qui voluerit.··Turpe est hominem in fide ab infantia nutritum, talium subire magisterium, qui repente magistri facti sunt, unde Hieronymus: Heri in foro, hodie in altari; heri socius histrionum, hodie consecrator virginum.'

LEV 25:49 Multiple spaces in '25.49··Patruus,··etc. ID.. Patrueles sunt, qui nos in fide genuerunt, fratres eorum consimiles prædicatores, filii fratrum discipuli consimilium. Consanguineus.··ID. Qui remotior patruo vel patrueli, sed propinquior affini. Qui enim suorum, et maxime domesticorum curam non habet, fidem abnegavit I Tim. 5.. Affinis.··ID. In cognatione fidei incarnationis Christi, qui de carne ejus et ossibus sumus. Sin autem.··ID. Pro libertate nostra et gloria Spiritus sanctus agit, et quemcunque servum peccati virtutibus redimi præcipit. Et ipse.··ID. Qui pauper factus est in peccato, cum prius virtute et doctrina dives esset, recte seipsum liberat dum exhortando, consulendo ad virtutem revocat.'

LEV 25:50 Multiple spaces in '25.50··Supputatis.··ID. Id est tractando apud se qua virtute, etc., usque ad ideo Dominus ait illi: Hodie salus huic domui facta est.'

LEV 25:51 Multiple spaces in '25.51··Reddet.··ID. Secundum ea quæ peccavit, oportet pretium reddere. Quod gula peccavit, jejunium corrigat; quod garrulitas admisit, silentium deleat, et similiter contrariis curantur contraria.'

LEV 26:1 Multiple spaces in '26.1··Non facietis.··Cultum idolorum tam visibilium quam invisibilium prohibet. Sculptile.··ISICH. In ædificiis domorum et possessionibus agrorum aliquam vestri memoriam sculpere cupientes. Nec insignem.··ID. Cumulum auri et argenti aut pretiosorum lapidum in quibus seducuntur avari, sic ut Gentiles in idolis.'

LEV 26:2 Multiple spaces in '26.2··Custodite.··ISICH. Ab omni malo abstinendo, et omni bono vacando: hoc est enim verum sabbatum.'

LEV 26:3 Multiple spaces in '26.3··Si in præceptis Quid fieri, quid vitari deberet, prædixit. In fine quæ observantibus præmia, quæ prævaricantibus supplicia debeantur enumerat. Si in præceptis.··ID. Hæc ad litteram stare non possunt, etc., usque ad quæ in hoc capite significantur. ORIG., hom. 16 in Lev. Si lex carnalis est, etc., usque ad, Joannes venit in spiritu et in virtute Eliæ. Mandata mea.··Quale est illud: Qui sabbatum non custodit ab omni synagoga lapidetur,··et hujusmodi. Dabo vobis pluvias,··etc. Et dabo, et superfluum est, consuetudine locutionis nostræ, sed more scripturarum additum. Temporibus.··ORIG. Tempore opportuno, non ebrio, non in aliis occupato: prudenter ergo conjiciat doctor cui ministret pluviam, et tritici mensuram, et cui debet lac dare, non det escam'

LEV 26:4 Multiple spaces in '26.4··Terra gignet.··LXX: Ligna campi dabunt fructum suum.··ID. Motus animæ, qui altiores sunt motibus terræ, id est, carnis nostræ, quorum fructus sunt charitas, justitia, mansuetudo et similia. Pomis arbores.··ORIG. Non potest arbor,··etc., usque ad de qua dicitur: Lignum vitæ est his qui apprehenderunt eam.'

LEV 26:5 Multiple spaces in '26.5··Apprehendet messium tritura.··ORIG. Anima quæ germinat ex verbo Dei, etc., usque ad cum conservis in tempore dispensandum remaneat. Apprehendet. Panis enim cor hominis confirmat, vinum lætificat Psal. 103.. Quæ de continentia, de observantiis et de custodiis mandatorum dicuntur, frumentum videntur, ex quo conficitur panis qui corda confortat. Ea vero quæ ad scientiam pertinent et occultorum exploratione lætificant mentem, vino et vindemiæ comparantur. Cor enim lætatur cum obscura [occulta] explanantur. Vindemiam.··Fructum animæ. Vindemia enim arbor est. Hæc autem simul habere, id est corpore et anima fructificare, magnæ benedictionis est. ISICH. Congregans enim anima virtutes suas mox desiderat alias. Unde: Quæ retro sunt obliviscens, ad priora me extendo Philip. 3.. Vindemia.··ORIG. Quasi dicamus, etc., usque ad ut de spiritu metamus vitam æternam. Panem vestrum.··Scilicet qui de cœlo descendit, et dat vitam mundo; non qui plus abundat malis quam bonis. Absque pavore.··Si corpus stabile fuerit, et anima fructificaverit, securi erimus in terra nostra, quia caro non concupiscet adversus spiritum Galat. 4..'

LEV 26:6 Multiple spaces in '26.6··Et gladius non.··ISICH. Quia pax erit in finibus vestris; modo ex concupiscentiis sunt bella et lites.'

LEV 26:7 Multiple spaces in '26.7··Inimicos.··ID. Occisi jejunio, oratione, et similibus; unde: Hoc genus non ejicitur nisi cum oratione et jejunio Matth. 17.. Corruent.··LXX: In conspectu vestro morte vestra,··scilicet mortificatis membris vestris, quæ sunt super terram, id est, fornicatione, immunditia, et hujusmodi Col. 3..'

LEV 26:8 Multiple spaces in '26.8··Persequentur.··ORIG. Sicut quinarius sapientes indicat et insipientes, etc., usque ad ne credentes decipiant. ISICH. LXX, etc., usque ad persequi potest et vincere. Et centum.··Qui non tantum subtilem scientiam, sed et vitam perfectam habent, qui spiritualiter deculpantur, et ideo centum dicuntur, scilicet qui centenos afferunt fructus.'

LEV 26:9 Multiple spaces in '26.9··Respiciam.··Cujus respectus, salus. Respexit Dominus Petrum, et flevit amare. Si sol segetem non respiciat, manet infructuosa. Segetem cordis nostri respicit Deus, et radiis verbi sui nos illuminat, auget et multiplicat ut magni efficiamur; sicut magnus factus est Isaac, et magnus Moses, et magnus Joannes. Crescere.··In operibus bonis, ut parva magna. Unde: Quod uni ex minimis meis fecistis,··etc. Matth. 25. Multiplicabimini.··Ut pauca fiant magna vel multa. Unde: Si quod est aliud mandatum in hoc verbo restauratur: Diliges proximum tuum sicut teipsum Rom. 13..'

LEV 26:10 Multiple spaces in '26.10··Comedetis.··ORIG. Vetus lex et prophetæ, etc., usque ad et induimus novum.'

LEV 26:11 Multiple spaces in '26.11··Ponam.··Si prædicta habemus, abjecto veteri homine innovatum est cor nostrum: Venit ad nos Deus et habitat in nobis Col. 3.. Non abjiciet,··etc. ORIG. Audeo et dico quia anima Dei Christus est, sicut et verbum Dei sapientia Dei et virtus Dei I Cor. 1.. Tale est ergo ac si dicat: non abjiciet vos Filius meus. Anima.··AUG., quæst. 93 in Lev. Animam suam Deus vocat, etc., usque ad qui dicunt animam non habuisse Jesum.'

LEV 26:12 Multiple spaces in '26.12··Ambulabo.··ISICH. Homo factus. Unde: Hic est Deus noster, et non reputabitur alius ad eum; post hæc in terra visus est, et cum hominibus conversatus est Baruc. 3..'

LEV 26:14 Multiple spaces in '26.14··Quod si.··ISICH. Obedientium bona præcedenti capitulo expressit: quæ autem sint prævaricatorum mala, præsenti capitulo ostendit, quorum quædam ad litteram Judæi passi sunt: omnia vero secundum spiritum.'

LEV 26:16 Multiple spaces in '26.16··In egestate.··ID. Verbi Dei. Unde: Durus est hic sermo, quis potest eum audire?··Joan. 6. Quia intellectum legis transgrediebantur, ut evangelicum testamentum irritum facerent, obscure loquebatur eis, ne intelligerent.'

LEV 26:17 Multiple spaces in '26.17··Fugietis, nemine.··ID. Quia gentiles non persequentur ad expellendum, sed festinantes salutem eorum, secundum illud: Sequor autem, si quomodo comprehendam Philip. 3.. Sin autem.··ID. Hujusmodi distinctionibus frequenter utitur, etc., usque ad plenam et integram vindictam significat.'

LEV 26:18 Multiple spaces in '26.18··Addam correptionem.··LXX: Et apponam castigare vos septies,··etc. Etiam hic superfluum est. Septies autem pro omni numero est accipiendum.'

LEV 26:19 Multiple spaces in '26.19··Et conteram superbiam duritiæ vestræ.··Quia dicitis: Semen Abrahæ sumus, et nemini servivimus unquam Joan. 3.: ideo gentibus servietis.'

LEV 26:23 Multiple spaces in '26.23··Gladium,··spiritus, quod est verbum Dei, quod per prædicatores Judæos convincit, ne Vetus Testamentum habere cum Evangelio contradicant. In urbes mittam.··Prophetas in quibus fideles munitiones et salutem inveniunt, inimici fugientes capiuntur, illic moriuntur apertis de Christo prophetis resistere non valentes.'

LEV 26:26 Multiple spaces in '26.26··Ita ut decem,··etc. ISICH. Panem doctrinæ non habent, etc., usque ad ideo non satiantur qui his panibus nutriuntur.'

LEV 26:27 Multiple spaces in '26.27··Sin autem,··etc. ID. Non solum legislator est Moyses, etc., usque ad et auctorem legis blasphemaverunt.'

LEV 26:29 Multiple spaces in '26.29··Carnes filiorum.··Id est discipulos, quos vobis assumitis in filios, ad eamdem doctrinam verbis validis, et animam corrumpentibus inducatis.'

LEV 26:30 Multiple spaces in '26.30··Cadetis inter ruinas.··Cadit enim populus cum Pharisæis spiritualiter cadentibus, quos quasi idola admirabatur populus traditionibus eorum intentus.'

LEV 26:31 Multiple spaces in '26.31··Urbes vestras.··Ad litteram vel libros prophetarum, in quibus sanctitatis fructum non inveniunt.'

LEV 26:34 Multiple spaces in '26.34··Tunc placebunt terræ sabbata,··id est requies, scilicet vobis feriantibus et a lege remotis, cum in lege et prophetis voluntatem vestram non inveniatis.'

LEV 26:36 Multiple spaces in '26.36··Terrebit eos.··Sicut folium fructum, sic littera abscondit spiritum: aufer folium, accipe fructum. Sonitus folii volantis.··Hyperbole: quia etiam levissima quæque formidabunt. Cadent nullo persequente.··Non enim persequimur eos, sed sequimur ut revocemus.'

LEV 26:37 Multiple spaces in '26.37··Corruent.··Disputantibus nobis cum eis, diversa proferunt testimonia alternatim: sed alternis conturbabuntur verbis, alter alterum conturbat dum subvenire videtur.'

LEV 26:41 Multiple spaces in '26.41··incircumcisa mens eorum.··Quia incircumcisi corde, vitiorum poliuti præputio, non enim quæ in carne est circumcisio Rom. 2.. Tunc orabunt pro impietatibus suis.··LXX: Peccata sua placita habebunt,··pœnas scilicet quas pro peccatis patientur.'

LEV 26:42 Multiple spaces in '26.42··Quod pepigi cum Jacob.··ISICH. Nota quod temporis et generis ordinem mutavit, etc., usque ad conjunguntur vero tanquam cognata et convenientia. Terræ quoque memor ero.··ISICH. Scripturæ scilicet, quam mandabo ejectis Judæis, qui eam prævaricati sunt vel prævaricabantur, et prave interpretabantur.'

LEV 26:44 Multiple spaces in '26.44··Attamen etiam cum essent in terra hostili.··Bene in fine capituli blanditur, et quos minis terruerat promissis consolatur. Non penitus. Cæcitas ex parte contingit in Isræl, donec plenitudo gentium subintraret; et cætera I Tim. 2.. Nec sic despexi.··Qui salutem omnium volo: ideo post tantas iniquitates, etiam Judæorum reliquias salvo.'

LEV 26:45 Multiple spaces in '26.45··Hæc sunt.··ISICH. Usque ad certum tempus, etc., usque ad non solvendo, sed implendo. In monte Sinai.··Non in Sion. Unde: Videbitur Deus deorum in Sion Psal. 83.. Et alibi-Ex Sion species decoris ejus. Deus manifeste veniet Psal. 49.. Et in Malachia: Subito veniet ad templum suum dominator quem vos quæritis Malac. 3..'

LEV 27:2 Multiple spaces in '27.2··Homo qui.··ISICH. Plena sunt hæc verba prudentia: quæ oporteat agi, vel minime, superius præcepit; nunc vel ex toto, vel ex parte agentium dignitatem exponit, quid perfecta vita, quid mediocris, quid incipiens cognitionis Dei habeat differentias quoque ætatum describit. Animam.··ISICH. Aquila et Theodotio, admirabile.··Symmachus, si se separaverit.··LXX: honorem animæ suæ. A vigesimo.··ID. Quando pubes, fortis, etc., usque ad de qua dicitur: Estote perfecti sicut et Pater vester perfectus est Matth. 5.. Siclos.··ISICH. Vel didrachmas, sexagenarium fructum, etc., usque ad unde: Vidua eligatur non minus sexaginta annorum I Tim. 5..'

LEV 27:5 Multiple spaces in '27.5··A quinto.··ID. Qui sensatus est, et proficere incœpit, sed conversatione jejunii non potest ornari. Usque.··ID. Qui proficere cœpit sensibus quinque: provectus enim hic est ad virtutem, et perfectionem. Viginti enim annorum fortes sunt atque valentes. Masculus dabit viginti siclos.··ID. Vel didrachmas, id est quadraginta drachmas; id est obolos quadringentos. Quadragenarius vero jejunii et orationum proventum significat. Tot enim diebus jejunavit Moses Exod. 34., et Elias III Reg. 19., et ipse Christus, et post a diabolo est tentatus Matth. 4..'

LEV 27:7 Multiple spaces in '27.7··Femina decem.··ID. Vel didrachmas, id est viginti drachmas vel ducentos obolos, custodiam scilicet decem mandatorum, quæ duplicantur secundum litteram et spiritum, in quibus non est præceptum jejunium, quia provectos decet necdum perfectos. Ab uno.··Unius mensis est, qui nunc in fide genitus est, quibus dicitur: Quasi modo geniti infantes rationabiles sine dolo, lac concupiscite,··etc. I Petr. 2.. Quinque.··Vel didrachmæ, scilicet ut masculus duplices sensus sensus habeat, et quæ sensibiliter audit, intelligibiliter suscipiat. Sic enim ad perfectionem ducitur, propter quod centum obolorum est pretium ejus: centenarius autem perfectus est. Pro femina.··ID. Pro femina tres didrachmæ, etc., usque ad quasi jam participes evangelicæ conversationis. Sexagenarius.··Qui excellentiam conversationis promisit, sicut virginitatem, vel mundi abrenuntiationem, sed infirmatus est. Dabit quindecim.··Vel didrachmas, quæ sunt triginta drachmæ. Tres enim fructus bona terra reddidit Matth. 13.: centenarium, id est virginem esse vel mundo abrenuntiare; sexagenarium, scilicet continentiam; tricenarium, id est casti conjugii conversationem.'

LEV 27:8 Multiple spaces in '27.8··Si pauper.··Qui multum peccavit, ideo interpretatus est Aquila, si excessit. Stabit.··Si enim quemlibet nobis subditum Dei servitio obtulerimus, in ministerium nostrum recipere non debemus, promittentes pro eo vel meliorem, vel minus bonum. Quantum ille æstimaverit.··Id est quantum viderit eum posse satisfactionis imponet: sed si locuples est, ut distribuat pecuniam, si sanus jejunet, oret, laboret.'

LEV 27:9 Multiple spaces in '27.9··Animal.··Quia differentias oblationum quæ ex nobis ipsis sunt et gradus exposuit: jam eorum quæ nobis tanquam pecora subditi sunt, quando sit oblatio sancta exponit. Sanctum erit.··Secundum legem immaculatum et mundum: veluti si filium, discipulum, servum, vel quemlibet nobis subditum Deo obtulerimus.'

LEV 27:10 Multiple spaces in '27.10··Quod.··Ut sit duplex oblatio, et inimicus erubescat, qui oblationem mutare suggerebat.'

LEV 27:11 Multiple spaces in '27.11··Animal immundum.··ISICH. Quæ non simul, etc., usque ad ut possit Domino offerri. Sciendum est quod aliud est sanctificari, aliud est sanctum esse, aliud Deo offerri, aliud Dei esse. Quod enim sanctificatur et offertur sanctum incipit esse, quod non erat, et paulatim augmentatur. Quod sanctum est et Dei est, non eget augmento, quia perfectum est. Bonum est ergo aliorum doctrina et auxilio sanctificari, sed melius est talem esse, qui seipsum, et alios possit sanctificare, quod paucorum est. Sanctificat ergo domum Domino, qui familiam suam, et cognationem tam sensibilem quam intelligibilem pure, et sancte vult conversari, ut sit Ecclesia Dei. Si autem per se non est idoneus hoc facere, sacerdos debet considerare utrum bona an mala sit. Ex diversis enim constat personis, et secundum quod possunt, debet injungere eis.'

LEV 27:13 Multiple spaces in '27.13··Quintam partem.··Mentem, scilicet, quæ regit quinque sensus, sine qua virgines fatuæ ad nuptias non suscipiuntur Matth. 25..'

LEV 27:14 Multiple spaces in '27.14··Homo si voverit.··ISICH. In sequentibus dicit: Omne quod Domino consecratur, sive homo, sive animal, sive ager, redimi non poterit; hic autem domum et agrum redimi præcipit. Sed forsan hoc secundum diversas intentiones offerentium decernit, tanquam ibi non habeat voluntatem ulterius habendi, quod penitus consecravit.'

LEV 27:15 Multiple spaces in '27.15··Sin autem ille,··etc. ISICH. Redimere, est per doctrinam et formulam vitæ familiam liberare, et quidquid sanctimoniæ obviat diluere. Adjiciet vero admonitioni et ædificationi sacerdotis intelligentiam, et frequentem commemorationem.'

LEV 27:16 Multiple spaces in '27.16··Quod si agrum.··Id est, Scripturam divinam, cujus vitis Christus, Pater agricola Joan. 14.. In hoc absconditur thesaurus, id est, salutaris prædicatio: in hoc diversa est cujusque possessio, modus scilicet sciendi, quem sibi quisque obtinere potuit. Si triginta modiis,··etc. ID. In triginta modiis hordei Vetus Testamentum. In quinquaginta siclis vel didrachmis juxta LXX spiritualem et perfectam doctrinam intellige. Sed quando hæc regula, vel perfecte danda, vel minuenda sit, per sequentia intellige: Si statim ab anno incipientis jubilæi,··etc.'

LEV 27:17 Multiple spaces in '27.17··Si statim ab anno.··ID. Id est, si gratiæ viam, etc., usque ad offerens sacerdoti, ab ipso possidebitur.'

LEV 27:19 Multiple spaces in '27.19··Addet quintam partem.··Doctrinæ sacerdotis proprium intellectum: doctrina enim et instructione sacerdotis prius gubernamur, sed postea proficere, et intellectum nostrum adjicere debemus.'

LEV 27:20 Multiple spaces in '27.20··Sin autem,··etc. ID. Ille consecrat agrum et redimit agrum, etc., usque ad ejus enim lucrum est qui continue gubernat.'

LEV 27:22 Multiple spaces in '27.22··Et non de possessione.··Quia neque de custodia majorum suorum, neque ipsius emptoris fuerat'

LEV 27:23 Multiple spaces in '27.23··Supputabit sacerdos.··Recte sacerdos cum eo qui fratrem ad pœnitentiam monuit, veram redemptionem supputat, qualiter scilicet pœnitere debeat. Ille enim districte ejus actionem et conversationem novit, qui correxit: hic autem ut sacerdos perfectam redemptionem. Juxta annorum numerum.··Ex his scilicet quæ de pœnitentia prædicat Scriptura: ipsa enim æstimatio est jubilæi vel remissionis. Et dabit ille qui voverat eum Domino.··Non dicit dabunt, sed dabit. Etsi enim communi consilio sacerdotis et ejus qui ad pœnitentiam monuit, æstimationis definitio datur, ille tamen offeret eum qui ad pœnitendum excitavit: huic enim obediet, qui et ipse pœnitenti obligatur, ut quod cœpit perficiat.'

LEV 27:24 Multiple spaces in '27.24··In jubilæo autem revertetur ad priorem Dominum,··etc. Quia non statim, cum pœnitentia datur, vel definitur, penitus mundatur, sed ea peracta; ideo recte ait: In jubilæo autem,··etc., peracta enim pœnitentia et remissione suscepta, conversationis suæ agrum suscipiet.'

LEV 27:25 Multiple spaces in '27.25··Omnis æstimatio siclo sanctuarii pondera.··Ut omnis definitio sanctis fiat ponderibus, id est de sacra Scriptura venientibus, exteriora enim pondera, ut philosophorum, vel hæreticorum, quibus veritates et perfectiones hominum pensant, nec sancta, nec justa sunt. Siclus viginti.··Id est decem mandata secundum litteram et secundum spiritum intellecta. Quicunque autem aut legem aut Evangelium renuit, non habet didrachma, nec ejus pondera sunt sancta.'

LEV 27:26 Multiple spaces in '27.26··Primogenita quæ.··ISICH. Primogenita tanquam pecora nostra, sunt qui nobis obediunt, filii, servi, et discipuli. Sed horum primogenita sunt, qui sic obediunt, ut aliis præbeant exemplum et magisterium, de quibus alibi dicitur: Omne masculinum adaperiens vulvam sanctum Domino vocabitur Lucæ 2.. Aperit enim vulvam generandorum filiorum, qui secundum Deum incipit obedire. Unde Paulus de Timotheo ait: Qui est filius meus dilectus in Domino, ipse vos commonefaciet vias meas,··etc. I Cor. 4.. Nemo sanctificare poterit et vovere.··Non quia sanctificatione indigna sunt, sed quia sancta sunt, nec egent sanctificari, ut filius, qui sic patrem et matrem honorat, ut etiam exemplum aliis fiat, tanquam Deo offerens honorem, qui hoc præcepit Exod. 20.. Servus quoque qui etiam dominis carnalibus in simplicitate cordis non ad oculum servit, ipsi Deo servitutem impendit Eph. 6..'

LEV 27:27 Multiple spaces in '27.27··Quod si immundum.··ISICH. Peccator, qui nec legem sicut oportet meditatur, nec distinguere conatur. Quicunque ergo vehementer obediens est patri, domino aut magistro: nec tamen legem meditatur aut distinguit, primogenitus quidem in pecoribus est, sed immundus est. Et addet quintam partem pretii.··Doctrinam ei cum intellectu offerens, et sapienter regens. Insensati enim patris, domini aut magistri est, obedientiam eos, qui ad se pertinent, subditos non docere, et eorum vitam ut operentur secundum legem non disponere. Addat igitur subjectioni et doctrinæ intellectum: ipse enim solus in præsenti mundus est. Ideo ait: Addet quintam partem pretii.··Habet enim obedientia pretium: ideo non dixit: æstimabit eum sacerdos, sicut supra.'

LEV 27:28 Multiple spaces in '27.28··Omne quod Domino consecratur, sive homo.··ISICH. Aliud est anathematizare, etc., usque ad id est, conversatio nostræ sortis. Quidquid semel fuerit consecratum.··ID. Jure belli acquisitum non potest aliquis inimicum exspoliare, etc., usque ad nec augmentum, nec profectum suscipiunt.'

LEV 27:30 Multiple spaces in '27.30··Domini.··ID. Ejus scilicet qui mandata legis operatur, etc., usque ad quia quam retributionem exspectare debeat nescit.'

LEV 27:31 Multiple spaces in '27.31··Si quis.··ID. Secundum litteram multa obscura et insolubilia legislator interposuit, etc., usque ad et poma arborum secundum tempus suum.'

LEV 27:32 Multiple spaces in '27.32··Sub pastoris virga.··ID. Virga crucis, etc., usque ad et ab illo solo, qui sanctos discernit, cognoscuntur.'

LEV 27:33 Multiple spaces in '27.33··Non eligetur nec,··etc. Quia nullus est qui respui possit, et quod magis eligendum sit, non est vestræ discretionis. Si quis mutaverit,··etc. ISICH. Paulus et Barnabas aliquando dissenserunt, etc., usque ad scribens ad Timotheum ait: Assumens Marcum, deduc tecum: est enim mihi utilis in ministerium II Tim. 4.. Sanctificabitur Domino,··etc. ID. Cum omnium cursus divinus sit, et altus, et supernæ conversationi proximus, frustra conatis hunc subducere, illum inducere, et Deo quasi meliorem consecrare.'

LEV 27:34 Multiple spaces in '27.34··Hæc sunt præcepta quæ mandavit,··etc. ID. Discipuli nostri quando sunt perfecti, nihil nostri egent magisterii: ideo ait immundorum primogenita esse redimenda, mundorum vero nequaquam, sed nec Domino consecrata, nec ea quæ novissime sunt dicta: perfecta enim demonstrata sunt, quia intentionem divinam cœlestemque gerunt.'

All Character Counts

0: 74 1: 359 2: 290 3: 209 4: 145 5: 115 6: 88 7: 85 8: 78 9: 76 A: 4 B: 2 C: 8 D: 2 E: 10 I: 20 L: 6 N: 2 P: 2 R: 4 S: 6 Space: 10 T: 8 Total: 1613 U: 4 V: 6

All Character Counts (sorted by count)

N: 2 P: 2 B: 2 D: 2 U: 4 R: 4 A: 4 L: 6 V: 6 S: 6 T: 8 C: 8 E: 10 Space: 10 I: 20 0: 74 9: 76 8: 78 7: 85 6: 88 5: 115 4: 145 3: 209 2: 290 1: 359 Total: 1613

Letter Counts

A: 4 B: 2 C: 8 D: 2 E: 10 I: 20 L: 6 N: 2 P: 2 R: 4 S: 6 Space: 10 T: 8 Total: 94 U: 4 V: 6

Letter Counts (sorted by count)

N: 2 P: 2 B: 2 D: 2 U: 4 R: 4 A: 4 L: 6 V: 6 S: 6 T: 8 C: 8 E: 10 Space: 10 I: 20 Total: 94

Words

All Word Counts

All Word Counts (sorted by count)

Case Insensitive Word Counts

Case Insensitive Word Counts (sorted by count)

Headings

Title Lines

LEV -1:4 Main Title 1:

INCIPIT LIBER VAIECRA ID EST LEVITICUS

Notes

Footnote Errors

LEV 2:3 Footnote seems to be missing closing punctuation (period): '+ \\fr 2.3 \\fk De sacrificio, \\ft etc. ISICH. in Lev. De illa scilicet perfecta et in cœlis abscondita, in Christoque reposita scientia, \\fk in quo sunt omnes thesauri sapientiæ et scientiæ absconditi\\ft Col. 2.. \\fk Aaron, \\ft montanus interpretatur, id est, altiora de Deo intelligens; vel arcanus, quasi in se legem Dei et eloquia habens: hic sacrificium offerre potest. Sanctum sanctorum, est de oblationibus Domino: partile enim est quod reliquum est, omnes tamen scientias superans et ad perfectionem exaltans'

LEV 4:24 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 4.24 \\fk Ponet manum, \\ft etc., per semetipsum peccatum manifestans, et offerens confessionem suam. Ipse autem juxta LXX, non occidit, sed alii; quia illi est necessarium aliorum auxilium, ut pœnitentia suscipiatur, nec sacerdos occidere præcipitur, ait enim: \\fk Cumque immolaverit, \\ft etc., nec addidit, quis immolare debeat, licet enim in sacrificio pœnitentiæ alterius uti adjutoriis: unde Jac.: \\fk Orate pro invicem, ut salvemini. \\fk Ubi solet mactari, \\ft etc. Quia similiter placent Deo digna peccatorum pœnitentia et fortia justorum opera.'

LEV 6:1 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 6.1 \\fk Locutus est, \\ft etc. \\fk Anima quæ peccaverit, \\ft etc. ISICH. Idem peccatum est quod in sancta, etc., usque ad simile est rapinæ. ORIG. hom. 4 in Levit. \\fk Anima quæ peccaverit, \\ft etc. Ego puto quod animam nostram, etc., \\fk usque ad: Nemo enim mittit vinum novum in utres veteres. \\fk Rem perditam, \\ft etc. ORIG. LXX: \\fk perditionem. \\ft Laborant hæretici in Scripturis perditionem invenire, unde possint errorem astruere: sed forte ecclesiastica verba audientes resipiscunt, et quod invenerant, perditionem esse intelligunt et reddunt, id est, auctori suo dimittunt.'

LEV 6:18 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 6.18 \\fk Mares tantum. \\ft Non omnium est de Deo disputare, sed eorum qui nihil femineum, nihil fluxum in cogitationibus vel operibus habent. \\fk Legitimum ac sempiternum est. \\ft De Deo enim disputare præsumere non debemus, dum per sæculares phantasias a masculorum dignitate declinamus. \\fk Omnis qui tetigerit. \\ft ISICH. Hoc ad litteram stare non potest: nunquid enim si tetigerit homicida aut profanus sanctificabitur? nullus enim excipitur. Sed Christus, in cujus typo hæc præcesserunt, immolatur: hujus carnem qui tetigerit, id est, qui fideli corde totam spem salutis in passione ejus et resurrectione posuerit, continuo sanctificabitur. ID. \\fk Omnis qui, \\ft etc. Omnis commemoratio Dei sanctificationem præstat. Unde: \\fk Sanctificatur autem per verbum Dei et orationem. \\ft Sed cum dicit, tangentem sanctificari, plane ostendit quia disputando de Deo, id est, theologizando, sufficit nobis tantum tangere: qui enim vult calefieri, si manum in ignem miserit, pro calefactione adustionem sustinebit. \\fk Hæc est oblatio. \\ft AUG., quæst. 14 in Levit. Alia sunt sacrificia quæ commemoravit in Exod., quibus per septem dies sanctificantur sacerdotes, ut fungantur sacerdotio. Aliud est quod commemorat, quod offerat summus sacerdos, quando constituitur, id est quando ungitur: unde addit: \\fk In die qua unxerit eum, \\ft non eos, cum etiam secundos sacerdotes ungi præcipiat; hoc sacrificium est sempiternum per successionem, scilicet sacerdotum. Vel quia quod signat est sempiternum. \\fk Hæc est, \\ft etc. Aaron mons fortitudinis, id est, Christus; filii ejus omnes fideles; dies unctionis, tempus incarnationis, quo unctus est oleo lætitiæ præ participibus suis. \\fk Ephi. \\ft Christi humanitatem. Ephi quidem tres modios capiens significat Trinitatem, si tamen ephi Domini caro est, ut demonstretur divinitatis eminentia, et Dominicæ carnis cum ea inseparabilitas, nihilominus sacrificium perpetuum est. Una enim oblatione consummavit in sempiternum sanctificatos: unde et \\fk salvare in perpetuum potest. \\fk In sacrificio. \\ft ORIG. Lex Moysi sacrificium est sacerdotis, etc., usque ad in quo nihil sit remissum, nihil luxuriosum Matth. 16.. \\fk Mane. \\ft Mane cœpit passio Domini ex quo in atrio Caiphæ alapis cæsus est, et usque ad vesperum protelata est, tenebris enim eam interpolantibus, a sexta hora usque ad horam nonam in mane et vespere dividitur.'

LEV 7:15 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 7.15 \\fk Cujus carnes eadem comedentur die, \\ft etc. ORIG., ubi supra. Alius animæ cibus est lactis, etc., \\fk usque ad: Sint, \\ft inquit, \\fk nova et vetera. \\fk Usque mane. \\ft Futurum sæculum, ubi erit verus dies qui nocti hujus sæculi succedit, non vult nostram vitam imperfectam relinqui per quam nos oportet salvari: in futuro enim non licebit operari.'

LEV 9:23 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 9.23 \\fk Ingressi autem Moyses et Aaron tabernaculum testimonii, \\ft etc. ID. Quia de intelligibili tabernaculo, etc., usque ad idoneus est ut præstet benedictionem. \\fk Ingressi autem. \\ft Præmisit \\fk ingressi, \\ft et subdit \\fk egressi, \\ft quia sacerdos ingreditur tabernaculum, quando pro se vel pro populo orat, vel divinæ contemplationi vacat; egreditur cum docet, vel benedicit populo, vel cum ad conscientiam redit perscrutando se, ne forte in prædicatione offendat. \\fk Apparuitque gloria Domini. \\ft In specie ignis, sicut in die Pentecostes, unde subdit: \\fk Et egressus est ignis a Domino. \\ft Unde et Lucas: \\fk Apparuerunt illis dispertitæ linguæ, tanquam ignis. \\fk Omni multitudini, \\ft etc. Cui simile Lucas ait: \\fk Facta autem hac voce convenit multitudo, et mente confusa est\\ft Act. 2.; non solum convenit, sed expavit. Unde hic sequitur: Obstupebant autem et mirabantur, etc. \\fk Qui erant super altare. \\ft Invenit quia necesse sit prædicta sacrificia, et eorum expositiones superponere intelligibili altari corporis Christi, ut illuc suspiret nostra intentio, et tunc nutrimenta intelligibilis ignis, id est Spiritus sancti, aderunt, de quo dictum est: \\fk Dominus Deus noster ignis consumens est\\ft Deut. 4..'

LEV 14:4 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 14.4 \\fk Duos passeres. \\ft ID. Divinitatem, scilicet et humanitatem Christi. \\fk Quæ munda, \\ft quia peccatum non habuit; \\fk et viva, \\ft quia ex peccato non fuit obnoxia mortis. \\fk Quos vesci, \\ft etc. Quia, \\fk Verbum caro factum est, \\ft et \\fk nisi manducaverimus carnem Filii hominis, non habebimus vitam in nobis. \\fk Lignum cedri. \\ft ISICH. Crucem, quæ contra omnia fortis, sicut cedrus fortis et imputribilis. \\fk Vermiculum. \\ft LXX: Coccinum tortum passionem, scilicet quia coccinum rubeum est, tortum passibilitate, et impassibilitate contextum. \\fk Hyssopum. \\ft Gratiam Spiritus sancti, quæ nostræ emundationi cooperatur. Unde: \\fk Asperges me, Domine, hyssopo, et mundabor, \\ft etc. Psal. L.'

LEV 18:6 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 18.6 \\fk Omnis homo ad proximam, \\ft etc. Prohibet ne astute ad peccantes in lege, cognationis occasione, accedamus, ut tandem turpia facta eorum cognoscentes prodamus; unde subdit: \\fk Ego Dominus. \\fk Omnis homo. \\ft LXX: \\fk Homo ad omnem domesticam carnis ipsius non accedet, \\ft etc. Quemadmodum enim homo duplex, sic duplicia præcepta, interiorem et exteriorem hominem docentia. Lex exterior sanguineis misceri prohibet, sicut gentes, quarum hæreditatem accepturus erat Isræl, qui adeo dissolutus et deditus carnis voluptatibus, ut unus multas uxores acciperet, ut sic saltem ab alienigenis abstinerent. Generationes ergo legislator exsequitur per ordinem, a quibus continere debent, ne confundantur generationes et dispereant hæreditates. Talium con junctionem turpitudinem appellat, ut abominandam horrendamque ostendat. Notandumque quod cum in principio hujus legis dixisset: \\fk Ego Dominus Deus vester, \\ft iteravit \\fk Ego Dominus, \\ft significans quia nobis carne conjunctus est, et nostræ cognationis particeps: tantam ergo cognationem offendere damnabile est. \\fk Ego Dominus. \\ft Non manifestans peccata hominum, sed delens et tegens quod fuerit confessione deletum vel detectum. \\fk Turpitudinem, \\ft etc. AUG., quæst. 58 in Lev. Prohibet cum matre concumbere, etc., usque ad in charitate enim peccat, quæ plenitudo legis est Rom. 13..'

LEV 19:20 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 19.20 \\fk Homo si dormierit, \\ft etc. ISICH. Cum prohiberet jumenta misceri cum jumentis alterius generis, eos scilicet qui sunt sub jugo Christi suscipere jugum legis: opportune hoc subdidit ostendens quia et ante adventum Christi quicunque exterius miscebatur Judæis, indigebat sacrificio veri arietis. Nota quanta differentia libertatis et servitutis. In libera enim desponsata mors adulterii pœna est, in ancilla autem nubili, et, secundum LXX, \\fk custodita homini, \\ft id est desponsata, sacrificium jubetur offerri, non mortem inferri. Spiritualiter tamen hæc intelligenda sunt. \\fk Nubilis. \\ft LXX: \\fk Custodita homini, \\ft id est Synagoga custodita legi, quæ Christo non poterat desponderi, priusquam moreretur littera legis. Unde: \\fk Mortui estis legi per corpus Christi, ut sitis alterius\\ft Rom. 7.. Ancilla est Synagoga, secundum illud: \\fk Abraham duos filios habuit, unum de ancilla, et unum de libera\\ft Gal. 4.. \\fk Vapulabunt ambo. \\ft LXX: \\fk Visitatio erit eis, \\ft id est liberabuntur a servitute legis, secundum quod filiis Isræl de Ægypto liberandis dicitur: \\fk Visitans visitavi vos. \\fk Et non morientur. \\ft Quamvis enim secundum litteram agerent, non secundum spiritum, quia legislatoris intentionem ignorabant, facilius tamen assequebantur veniam.'

LEV 21:19 Footnote seems to be missing closing punctuation (period): '+ \\fr 21.19 \\fk Si fracto pede. \\ft ISICH. Qui viam Dei pergere non potest, et boni operis exsors est, non ut claudus, qui saltem cum infirmitate tenebat'

LEV 23:40 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 23.40 \\fk Die prima fructus. \\ft ID. Fructus est Christus, etc., usque ad in tempore suo. \\fk Spatulasque palmarum, \\ft etc. Juvenescentia justitiæ germina, quia \\fk justus ut palma florebit; \\ft quia vero de palma nihil respuitur, nec de his qui juste vivunt, addit, \\fk et ramos ligni densarum frondium. \\fk Et ramos ligni. \\ft Omnes scilicet virtutum fructus, sed maxime misericordiam, quam oportet esse continuam et permanentem. Unde: \\fk Oleum de capite tuo non deficiet\\ft Eccle. 9.. \\fk De torrente, \\ft etc. De præsenti scilicet vita, quæ fluit tanquam torrens, tentationibus et tribulationibus ebulliens, unde: \\fk De torrente in via bibet, propterea et exaltabit caput\\ft Psal. 109., in cruce, scilicet, pendens.'

LEV 26:3 Footnote seems to be missing closing punctuation (period): '+ \\fr 26.3 \\fk Si in præceptis\\ft Quid fieri, quid vitari deberet, prædixit. In fine quæ observantibus præmia, quæ prævaricantibus supplicia debeantur enumerat. \\fk Si in præceptis. \\ft ID. Hæc ad litteram stare non possunt, etc., usque ad quæ in hoc capite significantur. ORIG., hom. 16 in Lev. Si lex carnalis est, etc., \\fk usque ad, Joannes venit in spiritu et in virtute Eliæ. \\fk Mandata mea. \\ft Quale est illud: \\fk Qui sabbatum non custodit ab omni synagoga lapidetur, \\ft et hujusmodi. \\fk Dabo vobis pluvias, \\ft etc. Et dabo, \\fk et\\ft superfluum est, consuetudine locutionis nostræ, sed more scripturarum additum. \\fk Temporibus. \\ft ORIG. Tempore opportuno, non ebrio, non in aliis occupato: prudenter ergo conjiciat doctor cui ministret pluviam, et tritici mensuram, et cui debet lac dare, non det escam'

LEV 26:3 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 26.3 \\fk Si in præceptis\\ft Quid fieri, quid vitari deberet, prædixit. In fine quæ observantibus præmia, quæ prævaricantibus supplicia debeantur enumerat. \\fk Si in præceptis. \\ft ID. Hæc ad litteram stare non possunt, etc., usque ad quæ in hoc capite significantur. ORIG., hom. 16 in Lev. Si lex carnalis est, etc., \\fk usque ad, Joannes venit in spiritu et in virtute Eliæ. \\fk Mandata mea. \\ft Quale est illud: \\fk Qui sabbatum non custodit ab omni synagoga lapidetur, \\ft et hujusmodi. \\fk Dabo vobis pluvias, \\ft etc. Et dabo, \\fk et\\ft superfluum est, consuetudine locutionis nostræ, sed more scripturarum additum. \\fk Temporibus. \\ft ORIG. Tempore opportuno, non ebrio, non in aliis occupato: prudenter ergo conjiciat doctor cui ministret pluviam, et tritici mensuram, et cui debet lac dare, non det escam'

LEV 27:2 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 27.2 \\fk Homo qui. \\ft ISICH. Plena sunt hæc verba prudentia: quæ oporteat agi, vel minime, superius præcepit; nunc vel ex toto, vel ex parte agentium dignitatem exponit, quid perfecta vita, quid mediocris, quid incipiens cognitionis Dei habeat differentias quoque ætatum describit. \\fk Animam. \\ft ISICH. Aquila et Theodotio, \\fk admirabile. \\ft Symmachus, \\fk si se separaverit. \\ft LXX: \\fk honorem animæ suæ. \\fk A vigesimo. \\ft ID. Quando pubes, fortis, etc., usque ad de qua dicitur: \\fk Estote perfecti sicut et Pater vester perfectus est\\ft Matth. 5.. \\fk Siclos. \\ft ISICH. Vel didrachmas, sexagenarium fructum, etc., usque ad unde: \\fk Vidua eligatur non minus sexaginta annorum\\ft I Tim. 5..'

LEV 27:8 Consecutive fk fields in footnote: '+ \\fr 27.8 \\fk Si pauper. \\ft Qui multum peccavit, ideo interpretatus est Aquila, si \\fk excessit. \\fk Stabit. \\ft Si enim quemlibet nobis subditum Dei servitio obtulerimus, in ministerium nostrum recipere non debemus, promittentes pro eo vel meliorem, vel minus bonum. \\fk Quantum ille æstimaverit. \\ft Id est quantum viderit eum posse satisfactionis imponet: sed si locuples est, ut distribuat pecuniam, si sanus jejunet, oret, laboret.'

LEV 27:22 Footnote seems to be missing closing punctuation (period): '+ \\fr 27.22 \\fk Et non de possessione. \\ft Quia neque de custodia majorum suorum, neque ipsius emptoris fuerat'

Footnote Lines

LEV 1:1	+ \fr 1.1 \fk Præfatio\ft Hebraice VAIICRA ISICHIUS in Levit. Liber …cant.
LEV 1:3	+ \fr 1.3 \fk De armento, \ft etc. ISID. Primum sacrificium est vitu… etc.
LEV 1:4	+ \fr 1.4 \fk Ponetque, \ft etc. Quod nos hostiam dicimus, Græce dic…erit.
LEV 1:5	+ \fr 1.5 \fk Immolabitque, \ft etc. ISICH. in Levit. Non solum enim…alem.
LEV 1:6	+ \fr 1.6 \fk Detractaque, \ft etc. ORIG., ibid. Sacerdos pellem det…onat.
LEV 1:10	+ \fr 1.10 \fk Quod si, \ft etc. ISICH. in Levit. Paucis immutatis e…itiæ.
LEV 1:11	+ \fr 1.11 \fk Ad latus, \ft id est Gentilitatem altare respicit, qu…imus.
LEV 1:13	+ \fr 1.13 \fk Omnia adolebit. \ft Hæc omnia super altare offerentem…imus.
LEV 1:14	+ \fr 1.14 \fk Si autem. \ft ISID. Turtur, caro Christi, secundum il…dens.
LEV 2:2	+ \fr 2.2 \fk Anima, \ft etc. A meliori parte totum hominem signific… 13..
LEV 2:3	+ \fr 2.3 \fk De sacrificio, \ft etc. ISICH. in Lev. De illa scilice…ltans
LEV 2:4	+ \fr 2.4 \fk Cum obtuleris sacrificium, \ft etc. ISICH., ibid. Sacr…enit.
LEV 2:5	+ \fr 2.5 \fk Si oblatio tua fuerit, \ft etc. ISICH. in Lev. Oblatio…cula.
LEV 2:6	+ \fr 2.6 \fk Divides eam minutatim: \ft ut sermonem passionum ejus,…tare.
LEV 2:7	+ \fr 2.7 \fk Sin autem de, \ft etc. ISICH. in Lev. Sicut in sartagi…onem.
LEV 2:11	+ \fr 2.11 \fk Omnis oblatio. \ft ORIG. homil. 2 in Lev. Dicat aliqu…imus.
LEV 2:13	+ \fr 2.13 \fk Sale condies nec auferes sal fœderis. \ft Apostolica …itur.
LEV 3:1	+ \fr 3.1 \fk Quod si hostia, \ft etc. ORIG. homil. 3 in Levit. Tran…ibus.
LEV 3:3	+ \fr 3.3 \fk Adipem qui, \ft etc. ID. Oportet intelligibilem adipem…siti.
LEV 3:4	+ \fr 3.4 \fk Reticulum jecoris: \ft Id est, epatis, in quo delectat…trat.
LEV 3:6	+ \fr 3.6 \fk Si vero de ovibus fuerit, \ft etc. ISICH. Quem præcipi…onis.
LEV 3:9	+ \fr 3.9 \fk Et caudam. \ft LXX: Lumbum sine macula integrum, ne sc…nxit.
LEV 3:17	+ \fr 3.17 \fk Nec adipem. \ft Propriam concupiscentiam, id est carn…aris.
LEV 4:1	+ \fr 4.1 \fk Locutusque\ft etc. \fk Anima quæ peccaverit, \ft etc.… est.
LEV 4:3	+ \fr 4.3 \fk Si sacerdos, \ft etc. ORIG. Observandum est quod in pe…stus.
LEV 4:5	+ \fr 4.5 \fk Hauriet quoque de sanguine, \ft etc. Sanguinem vituli …obis.
LEV 4:6	+ \fr 4.6 \fk Septies: \ft pro dimissione, scilicet peccatorum et su…atur.
LEV 4:7	+ \fr 4.7 \fk Super cornua. \ft Hoc altare sedem Dei, id est Seraphi…amus.
LEV 4:9	+ \fr 4.9 \fk Duos renunculos et reticulum, quod est super eos juxta …ntur.
LEV 4:11	+ \fr 4.11 \fk Pellem vero et omnes carnes cum capite et pedibus et c…rium.
LEV 4:13	+ \fr 4.13 \fk Quod si omnis turba. \ft ISICH. Idem præcipit in sacr…iunt.
LEV 4:21	+ \fr 4.21 \fk Vitulum efferet extra castra\ft ID. Sufficit nobis co…avit.
LEV 4:22	+ \fr 4.22 \fk Si peccaverit princeps et fecerit. \ft ID. Sicut in s…h. 5.
LEV 4:23	+ \fr 4.23 \fk Hircum de capris. \ft Non capram, facilem scilicet ve…inet.
LEV 4:24	+ \fr 4.24 \fk Ponet manum, \ft etc., per semetipsum peccatum manife…pera.
LEV 4:25	+ \fr 4.25 \fk Cornua altaris, \ft etc. Super crucem offeruntur prim…h. 3.
LEV 4:27	+ \fr 4.27 \fk Quod si peccaverit, \ft etc. ORIG. hom. 2. in Levit. …ipit.
LEV 5:1	+ \fr 5.1 \fk Si peccaverit anima, \ft etc. AUG. quæst. 1 in Levit. …uere.
LEV 5:2	+ \fr 5.2 \fk Anima qui tetigerit. \ft ISICH. Non corporis, etc., us…emus.
LEV 5:4	+ \fr 5.4 \fk Anima quæ juraverit, \ft etc. AUG., quæst. 2 in Levit.…dunt.
LEV 5:7	+ \fr 5.7 \fk Sin autem non potuerit, \ft etc. ID. Hoc adjiciamus, u…icat.
LEV 5:8	+ \fr 5.8 \fk Retorquebit caput\ft GREG., hom. in Ezech. Mors Christ… est.
LEV 5:9	+ \fr 5.9 \fk Fundamentum, \ft etc. LXX, basim, quod est Evangelium,…rent.
LEV 5:11	+ \fr 5.11 \fk Ephi. \ft ISICH. Mensura est trium mensurarum, etc., …sint.
LEV 5:12	+ \fr 5.12 \fk Pugillum. \ft In pugillo Scriptura significatur, quo …gnus.
LEV 5:13	+ \fr 5.13 \fk Anima si prævaricans, \ft etc. ISICH. Ab omni peccato…ctat.
LEV 5:15	+ \fr 5.15 \fk Duobus siclis. \ft Duo sicli, duo præcepta charitatis…homo.
LEV 5:16	+ \fr 5.16 \fk Et quintam partem, \ft etc. ISICH. Qui vase sancto ve…itur.
LEV 5:17	+ \fr 5.17 \fk Anima si peccaverit, \ft etc. ID.. Videtur oblitus qu…tiis.
LEV 5:18	+ \fr 5.18 \fk Offeret arietem, \ft etc. Superius præcepit ut pœnite…bere.
LEV 6:1	+ \fr 6.1 \fk Locutus est, \ft etc. \fk Anima quæ peccaverit, \ft e…tunt.
LEV 6:5	+ \fr 6.5 \fk Et quintam insuper partem, \ft etc. Linguam, scilicet …amus.
LEV 6:8	+ \fr 6.8 \fk Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens. \ft ISICH. H…onat.
LEV 6:10	+ \fr 6.10 \fk Lineis, \ft non laneis, tunicam et feminalia linea vu… ult.
LEV 6:11	+ \fr 6.11 \fk Indutusque aliis. \ft ORIG. Observandum quod aliis in…. 1..
LEV 6:12	+ \fr 6.12 \fk Ignis in. \ft AUG. quæst. 12 in Levit. Non vult ignem…erri.
LEV 6:14	+ \fr 6.14 \fk Hæc est. \ft Videtur legislator iterare quæ dixit, me…edit.
LEV 6:16	+ \fr 6.16 \fk Reliquam, \ft etc., ut non ex toto a theologia cessem…oqui.
LEV 6:17	+ \fr 6.17 \fk Sicut pro peccato. \ft Simile innuit hoc sacrificium …ntur.
LEV 6:18	+ \fr 6.18 \fk Mares tantum. \ft Non omnium est de Deo disputare, se…itur.
LEV 6:21	+ \fr 6.21 \fk Quæ in sartagine. \ft GREG. hom. 12 in Ezech. Nullum …atur.
LEV 6:22	+ \fr 6.22 \fk Sacerdos. \ft LXX: \fk Sacerdos unctus pro eo ex fili…ucis.
LEV 6:23	+ \fr 6.23 \fk Omne enim. \ft Quæcunque in sacrificio pacificorum in…amus.
LEV 6:27	+ \fr 6.27 \fk Quidquid tetigerit. \ft Quamvis oblatio sit alterius,…ssit.
LEV 6:28	+ \fr 6.28 \fk Vas autem fictile, \ft etc. Infirmus: scilicet, imbec…icii.
LEV 6:29	+ \fr 6.29 \fk Omnis masculus, \ft etc. Sacerdos integrum sacrificiu… 26..
LEV 6:30	+ \fr 6.30 \fk Non comedetur, \ft etc. Quia ad Christum pertinet, qu…. 4..
LEV 7:1	+ \fr 7.1 \fk Delicto. \ft ISICH. Delictum aliquando dicit, etc., us…atur.
LEV 7:2	+ \fr 7.2 \fk Sanguis ejus, \ft etc. ISICH. Quæcunque fiunt in sacri…ieri.
LEV 7:7	+ \fr 7.7 \fk Sicut pro peccato, \ft etc. AUG., quæst. 20 in Levit. …ibus.
LEV 7:9	+ \fr 7.9 \fk Habebit pellem. \ft Circumstantiam divitiarum, quas de…exit.
LEV 7:10	+ \fr 7.10 \fk Sive oleo conspersa, \ft etc. ORIG. hom. 5 in Levit. …avit.
LEV 7:12	+ \fr 7.12 \fk Si pro gratiarum actione fuerit oblatio. \ft Ad litte…orti.
LEV 7:14	+ \fr 7.14 \fk Offeretur Domino, et erit sacerdotis, \ft etc. LXX: \…sunt.
LEV 7:15	+ \fr 7.15 \fk Cujus carnes eadem comedentur die, \ft etc. ORIG., ub…rari.
LEV 7:16	+ \fr 7.16 \fk Si voto vel sponte, \ft etc. Omne sacrificium pacific…tiam.
LEV 7:17	+ \fr 7.17 \fk Tertius invenerit dies. \ft Futurum sæculum in quo ge…. 3..
LEV 7:19	+ \fr 7.19 \fk Caro quæ, \ft etc. ORIG., hom. 5 in Levit. Carnes san… est.
LEV 7:21	+ \fr 7.21 \fk Vel jumenti. \ft Jumenta immunda sunt qui immundis et…sunt.
LEV 7:23	+ \fr 7.23 \fk Adipem ovis, \ft etc. Idest nec fortis, nec innocenti…cati.
LEV 7:24	+ \fr 7.24 \fk In varios usus. \ft Non solum bonorum imitando opera,…rris.
LEV 7:25	+ \fr 7.25 \fk Si quis adipem, \ft etc. ORIG. Quasi: nemo scandalize…ndit.
LEV 7:29	+ \fr 7.29 \fk Qui offert victimam. \ft ORIG. hom. 5 in Levit. Alia …mini.
LEV 7:30	+ \fr 7.30 \fk Tenebit manibus, \ft etc. HIERON., epist. ad Fabiolam…mnat.
LEV 7:32	+ \fr 7.32 \fk Sacerdotis. \ft AUG. Christi, in sacerdote figurati. …epit.
LEV 7:33	+ \fr 7.33 \fk Qui obtulerit sanguinem, \ft etc. Christus est, qui v…ecta.
LEV 7:35	+ \fr 7.35 \fk Hæc est unctio. \ft ISICH. Videntur ergo hæc ad uncti…ndit.
LEV 7:37	+ \fr 7.37 \fk Ista est lex holocausti, \ft etc. ORIG., hom. 5. Cum …avit.
LEV 7:38	+ \fr 7.38 \fk In monte Sinai. \ft Qui rubus vel tentatio interpreta…, 2..
LEV 8:2	+ \fr 8.2 \fk Duos arietes. \ft Christi passio significatur, qui est…tuit.
LEV 8:3	+ \fr 8.3 \fk Et congregabis. \ft Convocavit Moyses omnem synagogam,…ttit.
LEV 8:6	+ \fr 8.6 \fk Cumque lavisset. \ft HIERON., ubi supra. Jam tunc purg…atur.
LEV 8:7	+ \fr 8.7 \fk Vestivit. \ft HIERON., ibid. Discamus prius communes s…otes.
LEV 8:8	+ \fr 8.8 \fk Quod astringens. \ft ORIG., ubi supra. Cinxit eum secu…etur.
LEV 8:10	+ \fr 8.10 \fk Tulit, \ft etc. Ipse est Filius Dei, qui ungit et qui…rens.
LEV 8:11	+ \fr 8.11 \fk Sanctificant. \ft ORIG. Significat supernam creaturam… etc.
LEV 8:12	+ \fr 8.12 \fk Fundens, \ft etc. Caput Christi divinitas. Sicut enim…atur.
LEV 8:13	+ \fr 8.13 \fk Filios, \ft etc. ORIG., ubi supra. Attende differenti… Dei.
LEV 8:14	+ \fr 8.14 \fk Obtulit, \ft etc. ISICH. Quæ sit hujus legis virtus, …ecit.
LEV 8:24	+ \fr 8.24 \fk Tetigit extremum auriculæ, \ft etc. Si per Aaron Chri…ntur.
LEV 8:26	+ \fr 8.26 \fk Canistro. \ft LXX, canistrum: consummationis, quæ est…icit.
LEV 8:29	+ \fr 8.29 \fk Tulit pectusculum. \ft AUG., quæst. 23 in Levit. Supe…Deum.
LEV 8:30	+ \fr 8.30 \fk Assumesque unguentum. \ft ID., quæst. 24. Quæritur po…atur.
LEV 8:31	+ \fr 8.31 \fk Panes quoque. \ft Carnes cum panibus comedi præcepit,…rari.
LEV 8:32	+ \fr 8.32 \fk Quidquid autem. \ft Hoc videmus in Ecclesia fieri, et…umus.
LEV 8:33	+ \fr 8.33 \fk De ostio. \ft Significat quia toto tempore præsentis … etc.
LEV 8:36	+ \fr 8.36 \fk Feceruntque, \ft etc. Aaron conjungitur filiis, nec e…atur.
LEV 9:1	+ \fr 9.1 \fk Octava die, \ft etc. Octava dies post dedicationem sig…stit.
LEV 9:2	+ \fr 9.2 \fk Tolle de, \ft etc. Accipit Aaron vitulum in holocaustu…itur.
LEV 9:6	+ \fr 9.6 \fk Iste sermo, \ft etc. Sermonem, scilicet rem imperatam.…stum.
LEV 9:7	+ \fr 9.7 \fk Et immola pro peccato, \ft etc. AUG., quæst. 27 in Lev…mare.
LEV 9:8	+ \fr 9.8 \fk Statimque, \ft etc. ISICH. Qua causa hæc etiam hic sac…erit.
LEV 9:15	+ \fr 9.15 \fk Et pro peccato, \ft etc. ISICH. Cujus hæc figuram hab…esse.
LEV 9:22	+ \fr 9.22 \fk Sicque completis et cætera. \ft ISICH. Evidenter omne…rant.
LEV 9:23	+ \fr 9.23 \fk Ingressi autem Moyses et Aaron tabernaculum testimonii…. 4..
LEV 10:1	+ \fr 10.1 \fk Arreptisque Nadab. \ft AUG. quæst. 31 in Levit., tom.…edit.
LEV 10:4	+ \fr 10.4 \fk Vocatis autem Moysi, Misæle et Elisaphan. \ft Misæl, …oan..
LEV 10:6	+ \fr 10.6 \fk Capita, \ft etc. Ad litteram. Quia nuper fuerant Deo …ibus.
LEV 10:9	+ \fr 10.9 \fk Vinum et omne quod inebriare. \ft ID. Usque nunc hanc…orum.
LEV 10:10	+ \fr 10.10 \fk Ut habeatis scientiam discernendi. \ft AUG. Hoc et a… est?
LEV 10:12	+ \fr 10.12 \fk Tollite sacrificium, \ft etc. ISICH. Quod pectusculu…atem.
LEV 10:14	+ \fr 10.14 \fk Pectusculum, \ft etc. AUG., quæst. 34. \fk Pectuscul…tari.
LEV 10:16	+ \fr 10.16 \fk Inter hæc. \ft ISICH. Quia omne peccatum per pœniten…cato.
LEV 10:19	+ \fr 10.19 \fk Respondit Aaron, \ft etc. In persona Ecclesiæ, cujus… 15..
LEV 11:1	+ \fr 11.1 \fk Locutus est Dominus. \ft ISICH. Quidquid a Deo factum…ntes.
LEV 11:3	+ \fr 11.3 \fk Omne quod habet, \ft etc. ISID. In piscibus quidquid …cunt.
LEV 11:10	+ \fr 11.10 \fk Quidquid pinnulas, \ft etc. Sunt etiam pisces testam…punt.
LEV 11:11	+ \fr 11.11 \fk Carnes. \ft RAB. in Levit. Cum suem prohibet, etc., …ctis.
LEV 11:13	+ \fr 11.13 \fk Hæc sunt quæ de avibus, \ft etc. ISICH. Quæ ad conte…atas.
LEV 11:14	+ \fr 11.14 \fk Vulturem juxta genus suum. \ft ID. Qui bellis gaudet…ioni.
LEV 11:16	+ \fr 11.16 \fk Struthionem. \ft Struthio avis est, sed volare non p…esse.
LEV 11:19	+ \fr 11.19 \fk Upupam. \ft Hæc lugubris est et luctum amans. Sæculi…etur.
LEV 11:20	+ \fr 11.20 \fk Omne de volucribus quod graditur super quatuor pedes,…sunt.
LEV 11:21	+ \fr 11.21 \fk Quidquid autem ambulat, \ft etc. Quia cum sint in ca…. 1..
LEV 11:22	+ \fr 11.22 \fk Brucus. \ft Qui exsilit, sed minus quam attacus, vel… 12..
LEV 11:25	+ \fr 11.25 \fk Ut portet. \ft Sicut qui dicit malum bonum, et amaru…rtat.
LEV 11:26	+ \fr 11.26 \fk Omne animal quod. \ft ISICH. Nullum peccatum præteri…alum.
LEV 11:27	+ \fr 11.27 \fk Quod ambulat super manus, \ft etc. Qui evangelicam c…icat.
LEV 11:28	+ \fr 11.28 \fk Qui portaverit hujusmodi cadavera. \ft Falsa dicendo…ndum.
LEV 11:29	+ \fr 11.29 \fk Mustela. \ft Ingluviem. Mus enim pro ventris ingluvi…itur.
LEV 11:30	+ \fr 11.30 \fk Chamelæon. \ft Miserescit, et præ infirmitate mansue…upta.
LEV 11:31	+ \fr 11.31 \fk Qui tetigerit, \ft etc. Si naturaliter essent immund…nimæ.
LEV 11:32	+ \fr 11.32 \fk Et super quod, \ft etc. ISICH. Admirabili divisione …ntum.
LEV 11:34	+ \fr 11.34 \fk Omnis cibus, \ft etc. Cibum et potum opera bona inte… etc.
LEV 11:35	+ \fr 11.35 \fk Sive clibani. \ft Per hoc magistri designantur, in q…tera.
LEV 11:37	+ \fr 11.37 \fk Si ceciderit. \ft ISICH. Nihil indiscussum relinquit…undi.
LEV 11:39	+ \fr 11.39 \fk Qui cadaver ejus tetigerit, immundus. \ft ISICH. Ini…erit.
LEV 11:40	+ \fr 11.40 \fk Qui comederit. \ft Id est, quasi advocatus defenderi…erit.
LEV 11:41	+ \fr 11.41 \fk Omne quod reptat super terram. \ft Hoc superius legi…etit.
LEV 11:47	+ \fr 11.47 \fk Et sciatis quid comedere. \ft Non hi cibi nos mundan…tiam.
LEV 12:2	+ \fr 12.2 \fk Mulier si suscepto semine. \ft ISID., quæst. in Levit…axit.
LEV 12:4	+ \fr 12.4 \fk Triginta tribus diebus, \ft etc. ID. septem additis, …rent.
LEV 12:6	+ \fr 12.6 \fk Cumque expleti fuerint. \ft Intentionem aperit, quia …niet.
LEV 12:7	+ \fr 12.7 \fk A profluvio, \ft etc. Tanquam aliquis quærat, unde mu…exit.
LEV 13:1	+ \fr 13.1 \fk Locutusque est Dominus. \ft ISID. Semel loquitur Deus…. 4..
LEV 13:2	+ \fr 13.2 \fk Homo. \ft ID. Aliquando excellenter accipitur, qui De…itos.
LEV 13:3	+ \fr 13.3 \fk Pilos. \ft Cogitationes, quibus anima ornatur, mensqu… est.
LEV 13:4	+ \fr 13.4 \fk Recludet eum. \ft Secundo recluditur, ut studiose ins…atur.
LEV 13:6	+ \fr 13.6 \fk Mundabit eum, quia scabies est. \ft Sic Paulus eum qu…. 5..
LEV 13:10	+ \fr 13.10 \fk Cumque color albus in cute fuerit. \ft Manifesta tra…ibus.
LEV 13:12	+ \fr 13.12 \fk Sin autem effloruerit. \ft ISICH. Ostendit Judaicum …atur.
LEV 13:14	+ \fr 13.14 \fk Caro vivens, \ft etc. ISICH. Judaicum mandatum, quod…itam.
LEV 13:18	+ \fr 13.18 \fk Caro enim, \ft etc. ISID. In carne viva lepram gesta…tant.
LEV 13:19	+ \fr 13.19 \fk Cicatrix, \ft etc. ID. In cicatrice sanati vulneris …lium.
LEV 13:20	+ \fr 13.20 \fk Contaminabit. \ft Quia in habitu est peccatum, et an… 74..
LEV 13:25	+ \fr 13.25 \fk Quia plaga, \ft etc. In cicatrice exustionis lepram …nunt.
LEV 13:29	+ \fr 13.29 \fk Vir sive mulier. \ft Qui scilicet in divinitate erra…atem.
LEV 13:31	+ \fr 13.31 \fk Recludet eum septem diebus, et die, \ft etc., non ta…enat.
LEV 13:34	+ \fr 13.34 \fk Si die septimo. \ft Quia verbum in quo delinquitur, … etc.
LEV 13:37	+ \fr 13.37 \fk Capilli nigri, \ft id est, si luxerit impietatem sua…ntur.
LEV 13:38	+ \fr 13.38 \fk Vir sive mulier, \ft etc. ISICH. In prævaricatione d…vant.
LEV 13:40	+ \fr 13.40 \fk Calvus ac mundus est. \ft Simplex, non stultis; nemo…illi.
LEV 13:44	+ \fr 13.44 \fk Quicunque ergo maculatus, \ft etc. ISID. Hæretici ab…ntur.
LEV 13:46	+ \fr 13.46 \fk Habitabit extra castra. \ft Sic Joannes intelligibil…m. 2.
LEV 13:47	+ \fr 13.47 \fk Vestis lanea, \ft etc. ID. Lanea, pretiosa et animum…pera.
LEV 13:48	+ \fr 13.48 \fk In stamine, \ft etc. HIERON. Stamen anima est: quæ c…piat.
LEV 13:49	+ \fr 13.49 \fk Si alba, \ft etc. ID. LXX: \fk Viridans atque flaves…oria.
LEV 13:56	+ \fr 13.56 \fk Abrumpet eum. \ft Per pœnitentiam abscindet passione…aude.
LEV 13:57	+ \fr 13.57 \fk Lepra volatilis. \ft GREG., hom. X in Ezech. Aliquan…nsit.
LEV 14:1	+ \fr 14.1 \fk Locutusque est. \ft ISICH. Quia maculas, etc., usque …avit.
LEV 14:4	+ \fr 14.4 \fk Duos passeres. \ft ID. Divinitatem, scilicet et human…l. L.
LEV 14:5	+ \fr 14.5 \fk Super aquas, \ft etc. Baptismatis. \fk Quicunque in C…. 6..
LEV 14:6	+ \fr 14.6 \fk Tinget in sanguine, \ft etc. Quia comprehenduntur omn…amur.
LEV 14:7	+ \fr 14.7 \fk Septies ut jure purgetur. \ft Pro septiformi Spiritu,…ctus.
LEV 14:8	+ \fr 14.8 \fk Vestimenta sua. \ft Opera et si quas virtutes habueri…r. 5.
LEV 14:9	+ \fr 14.9 \fk Capillos. \ft Cogitationes quæ ornatum homini ut rati…asis.
LEV 14:10	+ \fr 14.10 \fk Die octavo. \ft Quo Dominus surrexit, quo leprosus i…guat.
LEV 14:14	+ \fr 14.14 \fk Supra extremum. \ft Ut auditum muniat, et cautum red…atur.
LEV 14:16	+ \fr 14.16 \fk Et asperget, \ft etc. Præsumit enim talis sacerdos a…atiæ.
LEV 14:17	+ \fr 14.17 \fk Quod autem, \ft etc. Ut fides sacerdotis in operibus…amam.
LEV 14:19	+ \fr 14.19 \fk Et faciet sacrificium, \ft etc. Per ea quæ dicta sun…ntat.
LEV 14:20	+ \fr 14.20 \fk Ponet super extremum auriculæ dextræ illius qui, \ft …etur.
LEV 14:21	+ \fr 14.21 \fk Quod si pauper est et non potest manus ejus, \ft etc…irit.
LEV 14:34	+ \fr 14.34 \fk Chanaan. \ft ISICH. Terra Chananæorum Abrahæ promiss…. 4..
LEV 14:40	+ \fr 14.40 \fk Extra civitatem. \ft Non tantum extra domum, quia de…vivi.
LEV 14:42	+ \fr 14.42 \fk Lapidesque alios. \ft Dogmata veritatis, de quibus d…. 3..
LEV 14:44	+ \fr 14.44 \fk Reversam lepram et parietes, \ft etc. Id est, si, ej…ersa.
LEV 14:48	+ \fr 14.48 \fk Quod si introiens, \ft etc. Memento quæ legeris in m…nari.
LEV 14:54	+ \fr 14.54 \fk Ista est lex. \ft Quia late leges lepræ exposuit, ne…stis.
LEV 15:1	+ \fr 15.1 \ft ISICH. LXX sic, etc., usque ad in virum perfectum, etc.
LEV 15:2	+ \fr 15.2 \ft GREG., lib. XXXIII Moral., cap. 15, tom. 2. \fk Vir q…sius.
LEV 15:9	+ \fr 15.9 \fk Sagma super quo, \ft etc. ISICH. LXX, id est, stragul…sunt.
LEV 15:13	+ \fr 15.13 \fk Numerabit septem dies. \ft ID. Quia per septiformem …bent.
LEV 15:14	+ \fr 15.14 \fk Duos turtures. \ft ID. Dignum doctoribus sacrificium…avit.
LEV 15:15	+ \fr 15.15 \fk Coram Domino ut emundetur. \ft Secundum voluntatem e…endo.
LEV 15:16	+ \fr 15.16 \fk Vir de quo egreditur, \ft etc. ISICH. \fk Nisi quis,…ibus.
LEV 15:17	+ \fr 15.17 \fk Vestem et pellem. \ft Miseriam exprimit originalis p…itur.
LEV 15:19	+ \fr 15.19 \fk Mulier, \ft etc. Per menstrua pravæ cogitationes des…amus.
LEV 15:25	+ \fr 15.25 \fk Mulier quæ, \ft etc. Quia fluxum seminis patientem, …uine.
LEV 15:29	+ \fr 15.29 \fk Offeret. \ft Superius fluxum sanguinis patientem sum…fuit.
LEV 15:31	+ \fr 15.31 \fk Docebitis. \ft Hoc neque de leprosis, neque his qui …obis.
LEV 15:32	+ \fr 15.32 \fk Ista. \ft Quæ sibi cohærent, et communem intentionem…itiæ.
LEV 16:1	+ \fr 16.1 \fk Locutusque est Dominus, \ft etc. ISICH. Unum corpus l…itur.
LEV 16:2	+ \fr 16.2 \fk Loquere ad Aaron, \ft etc. ID. Quantum parcat nobis D…imus.
LEV 16:3	+ \fr 16.3 \fk Vitulum pro peccato offeret. \ft ISICH. Mirandus ordo… 11..
LEV 16:4	+ \fr 16.4 \fk Tunica linea vestietur, \ft etc. Qui de Deo locuturus…iens.
LEV 16:5	+ \fr 16.5 \fk Suscipietque ab universa multitudine, \ft etc. ID. Ch…. 8..
LEV 16:7	+ \fr 16.7 \fk Duos hircos, \ft etc. ISICH. Quia tam pro peccatoribu…isto.
LEV 16:10	+ \fr 16.10 \fk In solitudinem. \ft Id est in sinum Patris, quo null…onem.
LEV 16:11	+ \fr 16.11 \fk Vitulum. \ft Quando Christus pro Judaicæ plebis libe…stat.
LEV 16:12	+ \fr 16.12 \fk De prunis altaris, \ft etc. Spiritualibus verbis, qu…ulis.
LEV 16:13	+ \fr 16.13 \fk Ut positis, \ft etc. Aaron pro dignitate sacerdotii,… 15..
LEV 16:14	+ \fr 16.14 \fk Contra propitiationem. \ft Quia ad propitiationem no…avit.
LEV 16:15	+ \fr 16.15 \fk Cumque mactaverint, \ft etc. Quia de communi massa h…ncti.
LEV 16:16	+ \fr 16.16 \fk Tabernaculo testimonii, \ft etc. Quod superius sanct…ucem.
LEV 16:17	+ \fr 16.17 \fk Donec egrediatur. \ft Humano scilicet more spiritum …uens.
LEV 16:18	+ \fr 16.18 \fk Et sumptum sanguinem. \ft Quia passione sua cornua a…avit.
LEV 16:19	+ \fr 16.19 \fk Expiet. \ft Christi sacrificio expiantur. Unde, \fk …ntur.
LEV 16:20	+ \fr 16.20 \fk Postquam. \ft AMBR. epist ad Simplicianum. Sicut duo…atem.
LEV 16:21	+ \fr 16.21 \fk Et posita utraque manu, \ft etc. Manus impositio ben…etur.
LEV 16:26	+ \fr 16.26 \fk Illi vero qui dimiserint. \ft ORIG., hom. 9 in Lev. …vari.
LEV 16:29	+ \fr 16.29 \fk Mense autem septimo. \ft ORIG., \fk ubi supra. \ft …atus.
LEV 17:1	+ \fr 17.1 \fk Et locutus est, \ft etc. Præsenti lege demonstratur q…tunt.
LEV 17:3	+ \fr 17.3 \fk Homo quilibet, \ft etc. Quasi figuræ legis temporales…egis.
LEV 17:7	+ \fr 17.7 \fk Et nequaquam ultra immolabunt hostias suas dæmonibus, …ioni.
LEV 17:8	+ \fr 17.8 \fk Homo de domo Isræl, \ft etc. AUG., ubi supra. Si idem…tant.
LEV 17:10	+ \fr 17.10 \fk De advenis. \ft Gentilibus, qui non sunt conjuncti J…isti.
LEV 17:11	+ \fr 17.11 \fk Anima carnis. \ft AUG., quæst. 57 in Lev. Aliquid vi…ebat.
LEV 17:13	+ \fr 17.13 \fk Homo quicunque. \ft ISICH. Multa Deo cura est de nob… 18..
LEV 17:15	+ \fr 17.15 \fk Anima quæ comederit, \ft etc. Superius dictum est: Q…erit.
LEV 18:2	+ \fr 18.2 \fk Ego Dominus. \ft Quasi dicat, Cognoscite vestrum crea…epta.
LEV 18:3	+ \fr 18.3 \fk Juxta consuetudinem, \ft etc. Intentionem totius legi…nere.
LEV 18:5	+ \fr 18.5 \fk Vivet in eis. Ego Dominus. \ft Quia in ipsis vera vit…niat.
LEV 18:6	+ \fr 18.6 \fk Omnis homo ad proximam, \ft etc. Prohibet ne astute a… 13..
LEV 18:9	+ \fr 18.9 \fk Foris genita est. \ft ID., quæst. 59. Ex matre, si de…cure.
LEV 18:11	+ \fr 18.11 \fk Filiæ uxoris, \ft etc. AUG., ubi supra. Non cum fili…atre.
LEV 18:14	+ \fr 18.14 \fk Turpitudinem fratris patris, \ft etc. AUG., quæst. 6…oris.
LEV 18:16	+ \fr 18.16 \fk Turpitudinem uxoris fratris, \ft etc. In matre concu…idit.
LEV 18:17	+ \fr 18.17 \fk Ut reveles ignominiam ejus. \ft Quasi familiare et c…avit.
LEV 18:18	+ \fr 18.18 \fk Sororem uxoris tuæ, \ft etc. AUG., quæst. in Lev. No…. 30.
LEV 18:19	+ \fr 18.19 \fk Ad mulierem, \ft etc. AUG., quæst. 64 in Lev. Cum ho…etur.
LEV 18:20	+ \fr 18.20 \fk Cum uxore, \ft etc. ISICH. Hic prohibetur rursus adu…lari.
LEV 18:21	+ \fr 18.21 \fk De semine, \ft etc. ID. Convenienter hæc subjunguntu…olis?
LEV 18:23	+ \fr 18.23 \fk Mulier non, \ft etc. Non solum viris, sed etiam muli…lari.
LEV 18:24	+ \fr 18.24 \fk Nec polluamini in omnibus his, \ft etc. ISICH. Quant…enus.
LEV 18:29	+ \fr 18.29 \fk Omnis anima, \ft etc. Qui enim post evangelicam præd…runt.
LEV 18:30	+ \fr 18.30 \fk Custodite mandata mea. \ft Quasi: Mea sunt mandata, …. 3..
LEV 19:1	+ \fr 19.1 \fk Locutus est Dominus... Sancti estote. \ft ORIG., hom.…atis.
LEV 19:3	+ \fr 19.3 \fk Unusquisque. \ft Super fundamentum ædificat: quasi, e…uies.
LEV 19:5	+ \fr 19.5 \fk Si immolaveritis, \ft etc. Omnia fere legis capitula …ssit.
LEV 19:9	+ \fr 19.9 \fk Cum messueris, \ft etc. Ut dilectionem adinvicem habe…gunt.
LEV 19:10	+ \fr 19.10 \fk Neque in vinea. \ft ISICH. Vinea Domini sabaoth, etc…etur.
LEV 19:11	+ \fr 19.11 \fk Non facietis furtum, \ft etc. AUG., quæst. 86 in Lev…ntur.
LEV 19:12	+ \fr 19.12 \fk Non perjurabis, \ft etc. LXX: \fk Non levabitis, \ft…ndat.
LEV 19:13	+ \fr 19.13 \fk Non facies calumniam. \ft AUG., ubi supra. Omnia quæ…stri.
LEV 19:14	+ \fr 19.14 \fk Non maledices surdo. \ft Surdo maledicere est absent…bere.
LEV 19:15	+ \fr 19.15 \fk Non facies, \ft etc. ISICH. Summam et perfectam just…sunt.
LEV 19:16	+ \fr 19.16 \fk Non eris criminator. \ft ISICH. LXX: \fk Non ambulab…sunt.
LEV 19:18	+ \fr 19.18 \fk Non quæras ultionem. \ft Id est, ne ulciscendi libid…bido.
LEV 19:19	+ \fr 19.19 \fk Jumenta tua, \ft etc. Hæc ad litteram videntur esse … 31..
LEV 19:20	+ \fr 19.20 \fk Homo si dormierit, \ft etc. ISICH. Cum prohiberet ju…niam.
LEV 19:23	+ \fr 19.23 \fk Quando ingressi, \ft etc. Permanet in proposito, ost…dere.
LEV 19:26	+ \fr 19.26 \fk Non comedetis, \ft etc. Totum Judæorum et gentilium …erit.
LEV 19:27	+ \fr 19.27 \fk Neque in rotundum attondebitis comam, \ft etc. Sicut…bere.
LEV 19:28	+ \fr 19.28 \fk Stigmata. \ft Legislator etiam curam nostri decoris …pant.
LEV 19:29	+ \fr 19.29 \fk Ne prostituas filiam tuam. \ft Carnalem, vel animam.…ibus.
LEV 19:30	+ \fr 19.30 \fk Sabbata mea custodite. \ft Ab uno sabbato omne legit…riam.
LEV 19:31	+ \fr 19.31 \fk Ad magos. \ft LXX: \fk Ventriloquas, id est\ft pyth…iant.
LEV 19:32	+ \fr 19.32 \fk Coram cano capite, \ft etc. \fk In senibus est sapie…. 5..
LEV 19:33	+ \fr 19.33 \fk Si habitaverit advena, \ft etc. Terra a Deo nobis da…. 15.
LEV 19:35	+ \fr 19.35 \fk Nolite facere, \ft etc. In præcedentibus præcipit in…. 7..
LEV 19:36	+ \fr 19.36 \fk Statera justa, \ft etc. ID. Stateras quoque divinas,… 15..
LEV 20:1	+ \fr 20.1 \fk Locutus est Dominus, \ft etc. Frequenter lex eadem re… etc.
LEV 20:4	+ \fr 20.4 \fk Quod si negligens, \ft etc. Provocat alios contra ill… 38..
LEV 20:6	+ \fr 20.6 \fk Anima quæ declinaverit ad magos, \ft etc. Grande pecc…tunt.
LEV 20:9	+ \fr 20.9 \fk Qui maledixerit patri suo, \ft etc. ORIG., hom. 11 in… est.
LEV 20:10	+ \fr 20.10 \fk Si mœchatus quis, \ft etc. AUG., quæst. 73 in Lev. H…uram.
LEV 20:11	+ \fr 20.11 \fk Qui dormierit, \ft etc. Hæc superius dicta et exposi…tate.
LEV 20:13	+ \fr 20.13 \fk Qui dormierit cum masculo, \ft etc. Hoc peccatum inj…amur.
LEV 20:14	+ \fr 20.14 \fk Qui supra uxorem, \ft etc. Sævam huic delicto pœnam …. 8..
LEV 20:15	+ \fr 20.15 \fk Qui cum jumento, \ft etc. Nimia contra eos exercetur…acti.
LEV 20:17	+ \fr 20.17 \fk Qui acceperit sororem suam, \ft etc. ISICH. Hoc tole…erat.
LEV 20:20	+ \fr 20.20 \fk Qui coierit, \ft etc. Intendit legislator continenti…ibus.
LEV 20:22	+ \fr 20.22 \fk Custodite leges, \ft etc. Non sufficit partem legis …icia.
LEV 20:23	+ \fr 20.23 \fk Nolite ambulare, \ft etc. Non solum Judæis, sed omni…lunt.
LEV 20:24	+ \fr 20.24 \fk Lacte. \ft Deliciis beatitudinis, quibus nihil suavi…ntur.
LEV 20:26	+ \fr 20.26 \fk Ego Dominus. Ne cogitetis dicentes: Quid comedemus, a… 16..
LEV 21:1	+ \fr 21.1 \fk Dixit quoque Dominus ad MoysenNe contaminetur, \ft et…atum.
LEV 21:2	+ \fr 21.2 \fk Nisi tantum in consanguineis. \ft HIERON., epist. ad …etur.
LEV 21:5	+ \fr 21.5 \fk Non radent caput. \ft ID., ibid. Summus autem pontife…otes.
LEV 21:7	+ \fr 21.7 \fk Scortum, \ft etc. Sacerdos quilibet, nam de summo pos…alem.
LEV 21:8	+ \fr 21.8 \fk Sint ergo sancti, \ft etc. Si sacerdotes datam jam si…cari.
LEV 21:9	+ \fr 21.9 \fk Sacerdotis filia, \ft etc. Grave est cujuslibet filia…igia.
LEV 21:10	+ \fr 21.10 \fk Pontifex, \ft etc. Christus \fk magnus Dominus noste…enta.
LEV 21:11	+ \fr 21.11 \fk Ad omnem mortuum, \ft etc. ISICH. LXX: \fk Animam mo…buit.
LEV 21:12	+ \fr 21.12 \ft ID., quæst. 82. \fk De sanctis non exibit. \ft Dum …ssit.
LEV 21:13	+ \fr 21.13 \fk Virginem ducet uxorem. \ft HIERON., epist. ad Fabiol…fuit.
LEV 21:14	+ \fr 21.14 \fk Viduam autem et repudiatam, \ft etc. ORIG., hom. 12 …iunt.
LEV 21:17	+ \fr 21.17 \fk Homo de semine. \ft ISICH. Hæc secundum litteram tan…atur.
LEV 21:18	+ \fr 21.18 \fk Si cæcus\ft ISICH. Lumen contemplationis ignorans, p…inem.
LEV 21:19	+ \fr 21.19 \fk Si fracto pede. \ft ISICH. Qui viam Dei pergere non …nebat
LEV 21:20	+ \fr 21.20 \fk Si gibbus. \ft ID. Terrena sollicitudine pressus ad …inis.
LEV 21:21	+ \fr 21.21 \fk Omnis qui habuerit maculam\ft Quisquis cuilibet horu…cium.
LEV 21:24	+ \fr 21.24 \fk Locutus est Moyses, \ft etc. Moysi dignitatem commen…ione.
LEV 22:2	+ \fr 22.2 \fk Quæ ipsi offerunt, \ft etc. Quæ obtulerunt scilicet s… est.
LEV 22:3	+ \fr 22.3 \fk Omnis homo qui accesserit, \ft etc. Quasi, non solum …dere.
LEV 22:4	+ \fr 22.4 \fk Qui fuerit leprosus, \ft etc. Non sensibilem leprosum…atur.
LEV 22:9	+ \fr 22.9 \fk Custodiant, \ft etc. Præcepta Domini custodientibus e…. 11.
LEV 22:10	+ \fr 22.10 \fk Inquilinus sacerdotis, \ft etc. ISICH. Qui non pure … 10..
LEV 22:12	+ \fr 22.12 \fk Cuilibet ex populo nupta. \ft ID. Non sufficit in fi…amus.
LEV 22:14	+ \fr 22.14 \fk Qui comederit de sanctificatis, \ft etc. ISICH. Sanc…nsus.
LEV 22:15	+ \fr 22.15 \fk Filiorum Isræl. \ft Fidelem populum significat, qui …tiis.
LEV 22:17	+ \fr 22.17 \fk Locutus est Dominus, \ft etc. ISICH. Non solum sacer…etur.
LEV 22:18	+ \fr 22.18 \fk Homo de domo Isræl, \ft etc. Ad litteram quoque, si …modi.
LEV 22:21	+ \fr 22.21 \fk Homo qui obtulerit, \ft etc. Præcepit oblationem pop… 15..
LEV 22:22	+ \fr 22.22 \fk Si cæcum fuerit, \ft etc. Qui Deum ignorat et ejus m…itur.
LEV 22:27	+ \fr 22.27 \fk Bos ovis et capra. \ft ISICH. Mater omnium natura es… 11..
LEV 22:28	+ \fr 22.28 \fk Non immolabuntur. \ft ISICH. Legale pascha significa…runt.
LEV 23:1	+ \fr 23.1 \fk Hæ sunt feriæ Domini. \ft ISICH. Si subtiliter attend…bili.
LEV 23:4	+ \fr 23.4 \fk Hæ sunt ergo. \ft Non Domino, sicut aliæ omnes, sed D…. 2..
LEV 23:5	+ \fr 23.5 \fk Quartadecima die, \ft etc. ISICH. Interrogemus Judæos…avit.
LEV 23:6	+ \fr 23.6 \fk Septem diebus, \ft etc. Si vere pascha celebrare volu…. 5..
LEV 23:7	+ \fr 23.7 \fk Omne opus, \ft etc. \fk Qui facit peccatum servus est…mino.
LEV 23:8	+ \fr 23.8 \fk Sacrificium, \ft etc. LXX: \fk holocaustomata, \ft u…endi.
LEV 23:11	+ \fr 23.11 \fk Altero die. \ft Potuit dicere secunda azymorum: sed …diei.
LEV 23:12	+ \fr 23.12 \fk Atque in eodem die. \ft Resurrectionis, id est, elev…ulus.
LEV 23:13	+ \fr 23.13 \fk Duæ decimæ. \ft Oportet enim perfectam humanitatem e… 26..
LEV 23:14	+ \fr 23.14 \fk Panem. \ft Oblatio præsentium donorum, quæ est Chris… 11..
LEV 23:16	+ \fr 23.16 \fk Quinquaginta dies, et sic, \ft etc. Hæc dies Dominic… est.
LEV 23:17	+ \fr 23.17 \fk Habitaculis vestris, \ft etc. Quia est habitaculum p…inam.
LEV 23:18	+ \fr 23.18 \fk Septem agnos. \ft Pro septem donis Spiritus sancti, …. 2..
LEV 23:19	+ \fr 23.19 \fk Duosque agnos, \ft etc. Mandata pacis et sanctimoniæ… 10..
LEV 23:20	+ \fr 23.20 \fk Cedent in usum, \ft etc. In usum ejus sacerdotis, id…orum.
LEV 23:21	+ \fr 23.21 \fk Celeberrimum. \ft In quo gentium vocatio non modo pr…. 2..
LEV 23:22	+ \fr 23.22 \fk Postquam, \ft etc. Eadem superius dixisse videtur, s…. 11.
LEV 23:24	+ \fr 23.24 \fk Mense septimo prima die mensis. \ft Septenarius cons… etc.
LEV 23:25	+ \fr 23.25 \fk Omne opus servile non facietis in eo. \ft Quasi [sic…stum.
LEV 23:27	+ \fr 23.27 \fk Decimo die, \ft etc. ISICH. Propitiationem et a pecc…mino.
LEV 23:28	+ \fr 23.28 \fk Dies propitiationis. \ft ISICH. Duo significat, quia…emus.
LEV 23:31	+ \fr 23.31 \fk Nihil ergo. \ft Semper a malis et superfluis signifi…avit.
LEV 23:32	+ \fr 23.32 \fk Affligetis. \ft Recapitulatio est humilitatis, quæ e… 18..
LEV 23:34	+ \fr 23.34 \fk A quintodecimo die. \ft ISICH. Hoc numero inchoatur …. 5..
LEV 23:36	+ \fr 23.36 \fk Dies quoque. \ft ID. Nota eadem de primo et de octav…. 1..
LEV 23:37	+ \fr 23.37 \fk Hæ sunt feriæ Domini, \ft etc. ID. Legislatori conso…imus.
LEV 23:39	+ \fr 23.39 \fk A quinto decimo, \ft etc. Quintusdecimus ex septem e…atur.
LEV 23:40	+ \fr 23.40 \fk Die prima fructus. \ft ID. Fructus est Christus, etc…dens.
LEV 24:2	+ \fr 24.2 \fk Præcipe filiis Isræl. \ft ISICH. Candelabrum evangeli…uros.
LEV 24:3	+ \fr 24.3 \fk Usque in mane, \ft futuri sæculi: scilicet tunc enim … 27..
LEV 24:4	+ \fr 24.4 \fk Super candelabrum, \ft etc. Christus, qui est lumen v…. 5..
LEV 24:5	+ \fr 24.5 \fk Accipies quoque. \ft BEDA, lib. I de Tabernac., cap. …uram.
LEV 24:10	+ \fr 24.10 \fk Ecce autem, \ft etc. ISICH. Mulier Isrælitis, etc., …neri.
LEV 24:12	+ \fr 24.12 \fk Miseruntque eum, \ft etc. Moyses non ex auctoritate …modi.
LEV 24:15	+ \fr 24.15 \fk Homo qui, \ft etc. Locutio est tanquam dicatur: homo…e 7..
LEV 24:17	+ \fr 24.17 \fk Qui percusserit et occiderit hominem. \ft LXX: \fk Q…ssam.
LEV 24:20	+ \fr 24.20 \fk Fracturam, \ft etc. LXX: \fk Contritionem pro contri…egis.
LEV 24:21	+ \fr 24.21 \fk Qui percusserit, \ft etc. Hæc secundum litteram Judæ…andi.
LEV 24:23	+ \fr 24.23 \fk Et eduxerunt, \ft etc. Experimento ipso egem confirm…rare.
LEV 25:1	+ \fr 25.1 \fk Locutusque est Dominus, \ft etc. \fk Quando ingressi,…142..
LEV 25:3	+ \fr 25.3 \fk Sex annis, \ft etc. Dum sumus in hac vita, et in visi… est.
LEV 25:5	+ \fr 25.5 \fk Quæ sponte, \ft etc. Eorum scilicet quæ hic facimus, …127..
LEV 25:6	+ \fr 25.6 \fk Sed erunt, \ft etc. Non prohibet Dominum vesci eis qu…rium.
LEV 25:8	+ \fr 25.8 \fk Numerabis quoque. \ft Interrogemus Judæos, si septimu…epit.
LEV 25:9	+ \fr 25.9 \fk Mense septimo. \ft Quia quasi septimo mense ætatis mu…ntus.
LEV 25:10	+ \fr 25.10 \fk Sanctificabisque annum. \ft Quasi in sanctimonia exs… 12..
LEV 25:14	+ \fr 25.14 \fk Quando vendes, \ft etc. Quisque vendere potest vel e…rpus.
LEV 25:16	+ \fr 25.16 \fk Quanto plures\ft ID.. Id est, si potest multum opera… 13..
LEV 25:18	+ \fr 25.18 \fk Facite præcepta. \ft Ne quis audita moderatione vend…nnis.
LEV 25:21	+ \fr 25.21 \fk Dabo benedictionem. \ft ID. Christum. Unde \fk bened…runt.
LEV 25:23	+ \fr 25.23 \fk Terra quoque. \ft AUG., Quæst. 90 in Lev. Alii codic…ebet.
LEV 25:25	+ \fr 25.25 \fk Si attenuatus. \ft ISICH. Quæ sit nostra substantia,… sit.
LEV 25:28	+ \fr 25.28 \fk Usque ad annum\ft Annus, quia omnes horas in se habe…itur.
LEV 25:29	+ \fr 25.29 \fk Qui vendiderit domum. \ft ID. Non exprimitur vendito…ntur.
LEV 25:31	+ \fr 25.31 \fk Agrorum jure. \ft ISICH. Quia in Evangelio proximi s…isti.
LEV 25:32	+ \fr 25.32 \fk Ædes Levitarum. \ft ORIG., hom. 15 in Lev. Si sacerd…erii.
LEV 25:34	+ \fr 25.34 \fk Suburbana. \ft ISICH. Alii agri, id est conversation…ntur.
LEV 25:35	+ \fr 25.35 \fk Si attenuatus fuerit. \ft ID. Mirare legislatoris sa…etis.
LEV 25:39	+ \fr 25.39 \fk Si paupertate. \ft Multa pietate littera plena est, …nior.
LEV 25:40	+ \fr 25.40 \fk Sed quasi mercenarius. \ft Uterque subditus est, sed… est.
LEV 25:43	+ \fr 25.43 \fk Ne affligas, \ft etc., quia in quo judicas, judicabe… 17..
LEV 25:44	+ \fr 25.44 \fk Servus et ancilla. \ft ISICH. Ostendit quid distet i…etui.
LEV 25:45	+ \fr 25.45 \fk Qui ex his. \ft ISICH. Judæorum cognati hæretici, qu…isit.
LEV 25:46	+ \fr 25.46 \fk Fratres autem. \ft Quasi non eadem dignitate apud vo…stis.
LEV 25:47	+ \fr 25.47 \fk Si invaluerit. \ft ID. Id est, si noviter fidei vest…inum.
LEV 25:49	+ \fr 25.49 \fk Patruus, \ft etc. ID.. Patrueles sunt, qui nos in fi…ocat.
LEV 25:50	+ \fr 25.50 \fk Supputatis. \ft ID. Id est tractando apud se qua vir… est.
LEV 25:51	+ \fr 25.51 \fk Reddet. \ft ID. Secundum ea quæ peccavit, oportet pr…aria.
LEV 26:1	+ \fr 26.1 \fk Non facietis. \ft Cultum idolorum tam visibilium quam…olis.
LEV 26:2	+ \fr 26.2 \fk Custodite. \ft ISICH. Ab omni malo abstinendo, et omn…atum.
LEV 26:3	+ \fr 26.3 \fk Si in præceptis\ft Quid fieri, quid vitari deberet, p…escam
LEV 26:4	+ \fr 26.4 \fk Terra gignet. \ft LXX: \fk Ligna campi dabunt fructum… eam.
LEV 26:5	+ \fr 26.5 \fk Apprehendet messium tritura. \ft ORIG. Anima quæ germ…. 4..
LEV 26:6	+ \fr 26.6 \fk Et gladius non. \ft ISICH. Quia pax erit in finibus v…ites.
LEV 26:7	+ \fr 26.7 \fk Inimicos. \ft ID. Occisi jejunio, oratione, et simili…. 3..
LEV 26:8	+ \fr 26.8 \fk Persequentur. \ft ORIG. Sicut quinarius sapientes ind…ctus.
LEV 26:9	+ \fr 26.9 \fk Respiciam. \ft Cujus respectus, salus. Respexit Domin… 13..
LEV 26:10	+ \fr 26.10 \fk Comedetis. \ft ORIG. Vetus lex et prophetæ, etc., us…ovum.
LEV 26:11	+ \fr 26.11 \fk Ponam. \ft Si prædicta habemus, abjecto veteri homin…esum.
LEV 26:12	+ \fr 26.12 \fk Ambulabo. \ft ISICH. Homo factus. Unde: \fk Hic est …. 3..
LEV 26:14	+ \fr 26.14 \fk Quod si. \ft ISICH. Obedientium bona præcedenti capi…itum.
LEV 26:16	+ \fr 26.16 \fk In egestate. \ft ID. Verbi Dei. Unde: \fk Durus est …rent.
LEV 26:17	+ \fr 26.17 \fk Fugietis, nemine. \ft ID. Quia gentiles non perseque…icat.
LEV 26:18	+ \fr 26.18 \fk Addam correptionem. \ft LXX: \fk Et apponam castigar…ndum.
LEV 26:19	+ \fr 26.19 \fk Et conteram superbiam duritiæ vestræ. \ft Quia \fk d…etis.
LEV 26:23	+ \fr 26.23 \fk Gladium, \ft spiritus, quod est verbum Dei, quod per…ntes.
LEV 26:26	+ \fr 26.26 \fk Ita ut decem, \ft etc. ISICH. Panem doctrinæ non hab…ntur.
LEV 26:27	+ \fr 26.27 \fk Sin autem, \ft etc. ID. Non solum legislator est Moy…runt.
LEV 26:29	+ \fr 26.29 \fk Carnes filiorum. \ft Id est discipulos, quos vobis a…atis.
LEV 26:30	+ \fr 26.30 \fk Cadetis inter ruinas. \ft Cadit enim populus cum Pha…ntus.
LEV 26:31	+ \fr 26.31 \fk Urbes vestras. \ft Ad litteram vel libros prophetaru…iunt.
LEV 26:34	+ \fr 26.34 \fk Tunc placebunt terræ sabbata, \ft id est requies, sc…atis.
LEV 26:36	+ \fr 26.36 \fk Terrebit eos. \ft Sicut folium fructum, sic littera …emus.
LEV 26:37	+ \fr 26.37 \fk Corruent. \ft Disputantibus nobis cum eis, diversa p…etur.
LEV 26:41	+ \fr 26.41 \fk incircumcisa mens eorum. \ft Quia incircumcisi corde…ntur.
LEV 26:42	+ \fr 26.42 \fk Quod pepigi cum Jacob. \ft ISICH. Nota quod temporis…ntur.
LEV 26:44	+ \fr 26.44 \fk Attamen etiam cum essent in terra hostili. \ft Bene …alvo.
LEV 26:45	+ \fr 26.45 \fk Hæc sunt. \ft ISICH. Usque ad certum tempus, etc., u…. 3..
LEV 27:2	+ \fr 27.2 \fk Homo qui. \ft ISICH. Plena sunt hæc verba prudentia: …. 5..
LEV 27:5	+ \fr 27.5 \fk A quinto. \ft ID. Qui sensatus est, et proficere incœ…. 4..
LEV 27:7	+ \fr 27.7 \fk Femina decem. \ft ID. Vel didrachmas, id est viginti …onem.
LEV 27:8	+ \fr 27.8 \fk Si pauper. \ft Qui multum peccavit, ideo interpretatu…oret.
LEV 27:9	+ \fr 27.9 \fk Animal. \ft Quia differentias oblationum quæ ex nobis…imus.
LEV 27:10	+ \fr 27.10 \fk Quod. \ft Ut sit duplex oblatio, et inimicus erubesc…ebat.
LEV 27:11	+ \fr 27.11 \fk Animal immundum. \ft ISICH. Quæ non simul, etc., usq… eis.
LEV 27:13	+ \fr 27.13 \fk Quintam partem. \ft Mentem, scilicet, quæ regit quin… 25..
LEV 27:14	+ \fr 27.14 \fk Homo si voverit. \ft ISICH. In sequentibus dicit: Om…avit.
LEV 27:15	+ \fr 27.15 \fk Sin autem ille, \ft etc. ISICH. Redimere, est per do…onem.
LEV 27:16	+ \fr 27.16 \fk Quod si agrum. \ft Id est, Scripturam divinam, cujus… etc.
LEV 27:17	+ \fr 27.17 \fk Si statim ab anno. \ft ID. Id est, si gratiæ viam, e…itur.
LEV 27:19	+ \fr 27.19 \fk Addet quintam partem. \ft Doctrinæ sacerdotis propri…emus.
LEV 27:20	+ \fr 27.20 \fk Sin autem, \ft etc. ID. Ille consecrat agrum et redi…rnat.
LEV 27:22	+ \fr 27.22 \fk Et non de possessione. \ft Quia neque de custodia ma…uerat
LEV 27:23	+ \fr 27.23 \fk Supputabit sacerdos. \ft Recte sacerdos cum eo qui f…ciat.
LEV 27:24	+ \fr 27.24 \fk In jubilæo autem revertetur ad priorem Dominum, \ft …piet.
LEV 27:25	+ \fr 27.25 \fk Omnis æstimatio siclo sanctuarii pondera. \ft Ut omn…ncta.
LEV 27:26	+ \fr 27.26 \fk Primogenita quæ. \ft ISICH. Primogenita tanquam peco…. 6..
LEV 27:27	+ \fr 27.27 \fk Quod si immundum. \ft ISICH. Peccator, qui nec legem…upra.
LEV 27:28	+ \fr 27.28 \fk Omne quod Domino consecratur, sive homo. \ft ISICH. …iunt.
LEV 27:30	+ \fr 27.30 \fk Domini. \ft ID. Ejus scilicet qui mandata legis oper…scit.
LEV 27:31	+ \fr 27.31 \fk Si quis. \ft ID. Secundum litteram multa obscura et …suum.
LEV 27:32	+ \fr 27.32 \fk Sub pastoris virga. \ft ID. Virga crucis, etc., usqu…ntur.
LEV 27:33	+ \fr 27.33 \fk Non eligetur nec, \ft etc. Quia nullus est qui respu…rare.
LEV 27:34	+ \fr 27.34 \fk Hæc sunt præcepta quæ mandavit, \ft etc. ID. Discipu…runt.

Leader Counts

Footnote leader '+': 452 Footnotes: 452

Leader Counts (sorted by count)

Footnotes: 452 Footnote leader '+': 452

Freely-Given.org Bible LEV Checks