Parallel SNG 1:1

1:1 Each speaker is not explicitly identified in the Hebrew text as shown in this translation, but it is usually clear from the context and gender of the words used who is speaking. Additionally this book is poetry, and therefore translation needs to be more fluid than with prose.

1:? This construction conveys a superlative connotation, e.g., “The most exquisite song”

1:? Or “by Solomon” or “about/concerning Solomon”

1.1 Præfatio Salomon filius David regis Isræl juxta numerum vocabulorum suorum tria volumina edidit. Quorum primus est misle, quem Græci, Latini proverbia nominant, eo quod in ipso sub comparativa similitudine figuras verborum et imagines veritatis ostendit: ipsam autem veritatem ad intelligendum ingenio legentium reservavit. Secundum librum coheleth vocavit, qui Græce vocatur, Latine concionator: eo quod conciones non solum spiritualiter ad unum, sicut in Proverbiis, sed ad universos generaliter dirigantur, docens, omnia quæ in mundo cernimus, vana esse et brevia: et ob hoc minime appetenda. Tertium librum sir hassirim prænotavit: qui in Latinam linguam vertitur in Cantica canticorum. Ubi per epithalamicum carmen conjunctionem Christi et Ecclesiæ mystice canit. Dicitur autem Canticum canticorum, eo quod omnibus canticis præferatur. Sicut in lege quædam dicuntur sancta, quibus majora sunt sancta sanctorum. In his quidem tribus libris trium generum disciplinas composuit, quibus ad rerum scientiam pervenitur. In primis namque ethicam, id est moralem, post hoc physicam, quæ qualitatem naturæ comprehendit, ad ultimum theoricam, id est contemplativam. In Proverbiis enim moralia docens, per communem quemdam loquendi usum altiorem intelligentiam edidit, conservationemque mandatorum, et doctrinæ cœlestis institutionem succinctis verbis, brevibus sententiis coaptat. Sunt autem Proverbia sub verbis aliis res alias explicantia, quæ aliter quam dicuntur, intelliguntur: plus in virtute sententiarum, quam in sono verborum habent; quæ Græci vocant. Ecclesiastes rerum naturas discutiens, cuncta in mundo vana et caduca esse deprehendit, rerumque omnium fragilitate conspecta, renuntiari mundo admonuit. In Canticis canticorum supergressus visibilia, atque contemplans ea quæ sunt cœlestia, vel divina, sub specie sponsi sponsæque, Christi Ecclesiæque unitatem declarat, atque animam ad amorem cœlestium excitans, perveniendum ad consortium Dei provocat. Illud vero non est putandum, quod ab auditoribus nostris traditur, apud Hebræos hanc fuisse conversationem, ne cuiquam hunc librum legere permitterent, nisi viro jam perfectæ scientiæ et roboratæ fidei in peritia: ne tam erudiret cognitio lubricas mentes, quam textus ad concupiscentias corporales converteret. Salomon, id est pacificus, quia in regno ejus pax per quam futura pax Ecclesiæ figurabatur, Idida, id est dilectus, et significat illum de quo dicitur: Speciosus forma præ filiis hominum: propterea benedixit te Deus in æternum Psal. 44.. Ecclesiastes, id est concionator, et significat illum, qui rationabiliter erat allocuturus, et congregaturus Ecclesiam. Juxta numerum vocabulorum, tres fecit libros: Proverbia, in quo libro docet parvulos non tam ætate quam sapientia, de æquanimi conversatione in mundo, scilicet qualiter licite possint uti temporalibus; Ecclesiasten, in quo instruit homines provectioris ætatis ad contemptum caducorum; Cantica canticorum, scilicet hoc opus, in quo virum consummatum docet de solo amore Dei, ut requiescat inter brachia sponsi. Unde et Canticum canticorum dicitur sua dignitate omnia alia excellens cantica. Per illa quippe vitantur vitia, cavetur hostis: per ista locupletamur virtutibus, Domino conjungimur. Simili ordine etiam philosophi institutiones suas ponunt. Primum ethicam docent, postea physicam, et quem in his profecisse vident, ad theoricam usque perducunt. Materia, sponsus et sponsa, id est caput et Ecclesia. Et modus, quali desiderio membra capiti cohæreant, et ei placere contendant, et quæ dona ab illo, vel in præsenti accipiant, vel in futuro exspectent, et quali affectione sponsus Ecclesiam diligat, eam laudans, et admonens, et confortans. Finis est dilectio Dei. Quatuor mihi in hoc opere invenisse videor personas, sponsum et sodales ipsius, sponsam et adolescentulas cum ea. Alia a sponso, alia dicuntur a sponsa: nonnulla a juvenculis, quædam a sodalibus sponsi. Congruum quippe est ut in initiis sit adolescentularum multitudo cum sponsa, juvenum turba cum sponso. Sponsum, Christum intellige, sponsam Ecclesiam sine macula et ruga. Angelos vero, et eos qui pervenerunt in virum perfectum, intellige amicos sponsi. Adolescentulæ, sunt sponsarum incipientium turbæ, juxta modum quemdam salutem adeptæ. Ex hoc autem libro Gentiles sibi epithalamium vindicarunt, et istius generis carmen assumptum est. Si vis ascendere ad Canticum canticorum, necesse est de Ægypto egredi, ut post transitum maris Rubri, submersis inimicis, primum possis canere canticum: Cantemus Domino, gloriose enim, etc. Exod. 15.. Sed quia adhuc longe es a Cantico canticorum, perambula terram deserti spiritualiter, et consequenter Jordanis ad ripam constitutus, secundum canticum canas, Audite cœli quæ loquor, etc. Deut. 31.. Et cum universa transieris, ad altiora conscende, ut possis anima decora cum sponso, et hoc canere Canticum canticorum. Notandum quod sponsa semper in domo, vel in lectulo, vel in aliquo interiori loco cum sponso manere concupiscit: quod mulieribus congruit. Ipse quod masculorum est, ad forinseca vinearum, vel ad hujusmodi opera amicam evocat: quia nimirum Ecclesia, si posset fieri in tranquillitate pacis Domino sobolem educare desiderat. At ipse in præsenti eam crebris persecutionibus exercet, quo mundior ad æterna perveniat, ne si prospera contingant, incolatu præsentis sæculi vel exsilii delectata, minus ad cœlestem suspiret patriam. Synagoga congregatio, quod et lapidum: Ecclesia convocatio, quod rationabilium. Utraque autem hæc portio justorum in eadem fide Christi et dilectione diversis temporibus, illa exspectando venturum, ista suscipiendo præsentem, consors effecta est. Omnes animæ motiones, universitatis conditor Deus creavit ad bonum: sed usu nostro sæpe fit, ut res quæ per naturam bonæ sunt, dum male his abutimur, nos ad peccatum deducant. Unus ex animæ motibus amor est, quo bene utimur si sapientiam amemus, et veritatem: Male autem si carnem aut sanguinem. Tu igitur ut spiritualis audi spiritualiter amatoria verba cantici cantari, et disce motum animæ tuæ et naturalis amoris incendium ad meliora transferre. Osculetur me osculo oris sui. Vox præcedentium adventum Christi qui orant ad patrem sponsi, id est Christi. In mediis precibus exauditur, et videns sponsum ad ipsum loquitur: Tangat me dulcedine præsentiæ suæ, quam a prophetis sæpius promissam audivi, et velut osculum afferens, etiam mei oris attactum suscipiat; id est, interrogantem me de via salutis audiat, et utraque unum faciens, osculum pacis afferat. Osculari pro pacificari ponitur, ad similitudinem illorum qui propter discordiam a dominis suis recesserunt, sed redeuntes se invicem osculantur, et perfecte pacificantur, sic Synagoga genus humanum a Deo per peccatum remotum, optat reconciliari per incarnationem Filii. Quot præcepta ex ejus prædicatione cognoscit, quasi tot oris ejus oscula suscipit. Loquitur more amantis, quæ præ fervore dilectionis ordinem loquendi non valet observare. Sicut enim in osculo duo corpora diversa junguntur, sic in incarnatione Filii duæ substantiæ divinitatis et humanitatis penitus diversæ inseparabili conjunctione uniuntur. Meliora sunt. Ubera sponsi Christi nominat, quod muliebre est, ut ipso carminis initio figurate se loqui manifestet. Ideo desidero osculum, quod est etiam redemptio mea; quia instructiones tuæ, quæ sunt lac et nutrimenta puerorum, sunt meliores aliis doctrinis, quæ non fovent, sed occidunt simplices: sicut vinum enecat parvulos. Unguentorum odoribus opinio solet signari virtutum.

1.1 Præfatio Salomon son David king Isræl next_to numerum vocabulorum suorum tria volumina edidit. Quorum primus it_is misle, which Græci, Latini proverbia nominant, eo that in ipso under comparativa similitudine figuras verborum and imagines veritatis ostendit: ipsam however words to intelligendum ingenio legentium reservavit. After/Second librum coheleth he_called, who Græce vocatur, Latine concionator: eo that conciones not/no solum spiritualiter to unum, like in Proverbiis, but to universos generaliter dirigantur, docens, everything which in mundo cernimus, vana esse and brevia: and ob this minime appetenda. Tertium librum sir hassirim prænotavit: who in Latinam linguam vertitur in Cantica canticorum. Where through epithalamicum carmen conyunctionem of_Christ and Ecclesiæ mystice canit. Dicitur however Canticum canticorum, eo that to_all canticis præferatur. Sicut in lege quædam dicuntur sancta, to_whom mayora are sancta sanctorum. In his indeed tribus libris trium generum disciplinas composuit, to_whom to rerum scientiam arrivedur. In primis namque ethicam, id it_is moralem, after this physicam, which qualitatem naturæ comprehendit, to ultimum theoricam, id it_is contemplativam. In Proverbiis because moralia docens, through communem quemdam loquendi usum altiorem intelligentiam edidit, conservationemque mandatorum, and doctrinæ cœlestis institutionem succinctis verbis, brevibus sententiis coaptat. Sunt however Proverbia under verbis aliis res alias explicantia, which aliter how dicuntur, intelliguntur: plus in virtute sententiarum, how in sono verborum habent; which Græci vocant. Ecclesiastes rerum naturas discutiens, cuncta in mundo vana and caduca esse deprehendit, rerumque omnium fragilitate conspecta, renuntiari mundo admonuit. In Canticis canticorum supergressus visibilia, atque contemplans ea which are cœlestia, or divina, under specie sponsi sponsæque, of_Christ Ecclesiæque unitatem declarat, atque animam to amorem cœlestium excitans, perveniendum to consortium of_God provocat. Illud vero not/no it_is putandum, that away auditoribus nostris traditur, apud Hebræos hanc fuisse conversationem, not cuiquam this_one librum legere permitterent, nisi to_the_man yam perfectæ scientiæ and roboratæ of_faith in peritia: not tam erudiret cognitio lubricas mentes, how textus to concupiscentias corporales converteret. Salomon, id it_is pacificus, because in regno his pax through how futura pax Ecclesiæ figurabatur, Idida, id it_is dilectus, and significat him about quo it_is_said: Speciosus forma præ childrens of_men: propterea benedixit you(sg) God in eternal Psal. 44.. Ecclesiastes, id it_is concionator, and significat him, who rationabiliter was allocuturus, and congregaturus Ecclesiam. Yuxta numerum vocabulorum, tres he_did libros: Proverbia, in quo libro teaches parvulos not/no tam ætate how sapientia, about æquanimi conversatione in mundo, scilicet qualiter licite possint uti temporalibus; Ecclesiasten, in quo instruit homines provectioris ætatis to contemptum caducorum; Cantica canticorum, scilicet this opus, in quo virum consummatum teaches about solo amore of_God, as requiescat between brachia sponsi. Unde and Canticum canticorum it_is_said his_own dignitate everything other excellens cantica. Per that quippe vitantur vitia, cavetur hostis: through ista locupletamur virtutibus, Master conyungimur. Simili ordine also philosophi institutiones their_own ponunt. Primum ethicam docent, postea physicam, and which in his profecisse vident, to theoricam until perducunt. Materia, sponsus and sponsa, id it_is caput and Ecclesia. And modus, quali desiderio members capiti cohæreant, and to_him placere contendant, and which dona away illo, or in præsenti accipiant, or in futuro exspectent, and quali affectione sponsus Ecclesiam diligat, her laudans, and admonens, and confortans. Finis it_is dilectio of_God. Quatuor to_me in this opere invenisse videor personas, sponsum and sodales ipsius, sponsam and adolescentulas when/with ea. Alia from sponso, other dicuntur from sponsa: nonnulla from yuvenculis, quædam from sodalibus sponsi. Congruum quippe it_is as in initiis let_it_be adolescentularum multitudo when/with sponsa, yuvenum turba when/with sponso. Sponsum, Christum intellige, sponsam Ecclesiam without macula and ruga. Angelos indeed/yet, and them who pervenerunt in virum perfectum, intellige amicos sponsi. Adolescentulæ, are sponsarum incipientium turbæ, next_to modum quemdam salutem adeptæ. From this however libro Gentiles sibi epithalamium vindicarunt, and istius generis carmen assumptum it_is. When/But_if you_want ascendere to Canticum canticorum, necesse it_is about Ægypto egredi, as after transitum maris Rubri, submersis inimicis, primum possis canere canticum: Cantemus Master, gloriose because, etc. Exod. 15.. But because adhuc longe you_are from Cantico canticorum, perambula the_earth/land deserti spiritualiter, and consequenter Yordanis to ripam constitutus, after/second canticum canas, Audite cœli which loquor, etc. Deut. 31.. And when/with universa transieris, to altiora conscende, as possis anima decora when/with sponso, and this canere Canticum canticorum. Notandum that sponsa always in domo, or in lectulo, or in aliquo interiori instead when/with sponso manere concupiscit: that mulieribus congruit. Exactly_that that masculorum it_is, to forinseca vinearum, or to huyusmodi opera amicam evocat: because nimirum Ecclesia, when/but_if posset to_be_done in tranquillitate pacis Master sobolem educare desiderat. At exactly_that/himself in præsenti her crebris persecutionibus exercet, quo mundior to æterna perveniat, not when/but_if prospera contingant, incolatu præsentis sæculi or exsilii delectata, minus to cœlestem suspiret patriam. Synagoga congregatio, that and lapidum: Ecclesia convocatio, that rationabilium. Utraque however these_things portio justorum in eadem fide of_Christ and dilectione diversis temporibus, that exspectando venturum, ista suscipiendo præsentem, consors effecta it_is. All_of_them animæ motiones, universitatis conditor God created to bonum: but usu nostro sæpe fit, as res which through naturam bonæ are, dum male his abutimur, we to peccatum deducant. Unus from animæ motibus amor it_is, quo bene utimur when/but_if wisdom amemus, and words: Male however when/but_if carnem aut sanguinem. Tu igitur as spiritualis listen spiritualiter amatoria words cantici cantari, and disce motum animæ tuæ and naturalis amoris incendium to meliora transferre. Osculetur me osculo oris sui. The_voice præcedentium adventum of_Christ who orant to patrem sponsi, id it_is of_Christ. In mediis precibus exauditur, and videns sponsum to ipsum loquitur: Tangat me dulcedine præsentiæ suæ, how from prophetis sæpius promissam audivi, and velut osculum afferens, also my/mine oris attactum suscipiat; id it_is, interrogantem me about road salutis audiat, and utraque one faciens, osculum pacis afferat. Osculari for pacificari putsur, to similitudinem illorum who propter discordiam from dominis to_his_own recesserunt, but redeuntes se invicem osculantur, and perfecte pacificantur, so Synagoga genus humanum from Deo through peccatum remotum, optat reconciliari through incarnationem Children. Quot præcepta from his prælet_him_sayione cognoscit, as_if tot oris his oscula suscipit. Loquitur more amantis, which præ fervore dilectionis ordinem loquendi not/no valet observare. Sicut because in osculo two corpora diversa yunguntur, so in incarnatione Children duæ substantiæ divinitatis and humanitatis penitus diversæ inseparabili conyunctione uniuntur. Meliora are. Ubera sponsi of_Christ nominat, that muliebre it_is, as ipso carminis initio figurate se loqui manifestet. Ideo desidero osculum, that it_is also redemptio mea; because instructiones tuæ, which are lac and nutrimenta puerorum, are meliores aliis doctrinis, which not/no fovent, but occidunt simplices: like vinum enecat parvulos. Unguentorum odoribus opinio solet signari virtutum.